Türkiye’de İnsan Hakları Eğitiminin Bugünkü Durumu

Türkiye’de

İnsan Hakları Eğitiminin Bugünkü Durumu

Prof. Dr. Yasemin Karaman Kepenekci Ankara Üniversitesi

Eğitim Bilimleri Fakültesi

ykepenekci@hotmail.com

Bugün de uygulanmakta olan 2005 programı, insan hakları, vatandaşlık ve

demokrasi ile ilgili konuların ayrı/bağımsız bir ders içinde değil, disiplinler arası bir

anlayışla verilebileceğine inanarak, bu dersin kazanım ve konularının bir “ara disiplin”

olarak diğer derslerin içine serpiştirilmesini kabul etmiştir.

Bu doğrultuda Vatandaşlık ve İnsan Hakları

Eğitimi dersi zorunlu ders olmaktan çıkarılmıştır.

2005 programına göre Sosyal Bilgiler derslerinde

öğrencilerin insan hakları ve demokrasi ara disiplini ile ilgili olarak;



Katılım kavramını ve sürecini tanımaları, demokratik yaşam için katılımın önemini savunmaları,



Demokratik yönetim anlayışının tarihsel gelişimini eş zamanlı olarak öğrenmeleri,



Demokrasinin temel ilkelerinden hareketle farklı yönetim biçimlerini tanımaları ve karşılaştırmaları…

beklenmektedir.

2010-2011 eğitim-öğretim yılında ilköğretim 8.

Sınıfta okutulmak üzere seçmeli “Vatandaşlık ve

Demokrasi Eğitimi” dersi (1 ders saati) programa

yerleştirilmiştir.

Pilot uygulamalar sonucunda Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi dersi (1 ders saati)

programında bazı değişiklikler yapılmış ve bu ders 2011–2012 Eğitim -Öğretim Yılı’ndan itibaren aynı sınıfta zorunlu ders olarak okutulmaya başlanmıştır.

Bu dersi sosyal bilgiler öğretmenlerinin

okutması kararlaştırılmıştır.

Dersin Temaları:

 "Her İnsan Değerlidir",

 "Demokrasi Kültürü",

 "Hak ve Özgürlüklerimiz",

 "Görev ve Sorumluluklarımız"

Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi Dersi Programı’nın kazanımları şunlardır:

Öğrenciler;

1-Her insanın değerli ve onurlu olduğunu kabul eder.

2-Kendisine ve çevresindeki kişilere değer verir.

3-İnsanın varlığının ve onurunun korunmasında insan haklarının rolünü fark eder.

4-Demokrasiyi, bir yaşam biçimi olarak benimser…

Talim ve Terbiye Kurulu’nun web

sayfasında, bu dersin tüm temaları ile ilgili

öğretmenlerin uygulayabilecekleri değişik

etkinlik örneklerine yer verilmiştir.

1999-2000 Eğitim-Öğretim Yılı’ndan itibaren uygulanmak ve denenip

geliştirilmek üzere ortaöğretim kurumları

için “Demokrasi ve İnsan Hakları” Dersi

(seçmeli) Öğretim Programı (10/05/1999

tarihli) kabul edilmiştir.

Bu dersin üniteleri şunlardır:

1. İnsan hakları, hukuk ve devlet

2. Yönetim ve yaşam biçimi olarak demokrasi

3. İnsan hakları ve korunması

4. Atatürk inkılâbı, insan hakları ve

demokrasi

MEB 2010–2011 yılından itibaren ortaöğretim

kurumlarında okutulacak seçmeli derslerde değişikliğe gitmiş ve yeni seçimlik dersleri 20/07/2010 tarihli ve 76 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı ile

belirlemiştir.

1999’da kabul edilen “Demokrasi ve İnsan Hakları”

dersinin 2010 tarihli Karar’dan sonra da okutulması

kararlaştırılmıştır.

KAYNAK

Karaman-Kepenekci, Y. (2011) Türkiye’de

İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitiminin

Gelişme Serüveni ve Bugünkü Durumu,

Türkiye’de Demokrasi Eğitimi ve Demokratik

Eğitim Paneli (Panelist), AÜ Eğitim Bilimleri

Fakültesi, 11 Ekim 2011, Ankara.

TEŞEKKÜRLER ^…