ETİK
• 1948 "İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi" ile İnsan Hakları
• 1949 "Nürenberg Kararları" ile Hasta Hakları
• 1978 "Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi" ile Hayvan Hakları
Diğer Bildirgeler
• Cenevre Bildirgesi
• Helsinki Bildirgesi
• Sidney Bildirgesi
• Oslo Bildirgesi
• Tokyo Bildirgesi
• Sao Paolo Bildirgesi
• Lizbon Bildirgesi
• Venedik Bildirgesi
Tüm bu gelişmeler sonunda ülkemizde de eczacılık mesleğine iyi ve kaliteli bir hizmet verilmesini sağlamak amacıyla kanun bazında birtakım düzenlemelere gidilmiştir. Bu amaçla meslek etiği alanında çalışmalar başlatılmıştır.
Sağlık Bilimleri Alanında
• Bioetik
• Tıp Etiği
• Eczacılık Etiği
ETİK NEDİR?
Basit anlamda
“Ahlak Kuramı” ya da
“Teorik Ahlak”
ETİK
Davranış ve karekterle ilgili olarak neyin doğru ve iyi olduğunu araştıran sistematik bir araştırmadır ve “Ne yapmalıyız?”, “Bunu niçin yapmalıyız?” sorularının cevabını araştırır.
• Etik sözcüğü Yunanca “karakter” anlamına gelen “ethos”
sözcüğünden türetilmiştir ve ahlak kurallarının ve değerlerinin incelenmesi sonucunda ortaya çıkmıştır.
FELSEFE ve ETİK
Felsefe, Yunanca’da sevgi anlamına gelen
“Sophia” sözcüğünden türetilmiş olup “Bilgi Sevgisi” anlamına gelmektedir.
Felsefe, deneyim bilgi, ve düşünceleri eleştirel yoldan açıklığa kavuşturma ve kendi içinde tutarlı doyurucu bir dünya görüşü oluşturma çabasıdır.
AHLAK ve ETİK
• Etik, insanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları, doğru- yanlış ya da iyi-kötü gibi ahlaksal açıdan araştıran bir felsefe disiplinidir. Basit bir anlatımla etik, doğru ve yanlış ölçütleridir.
• Aslında ahlak ve etik birbirinden farklı kavramlardır. Ancak pek çok yazar bu iki kavramı aynı anlamda kullanmış ve genellikle ahlak kavramını kullanmayı tercih etmiştir.
• Ahlak, kültürel değerler ve ideallerle ilgili doğru ve yanlışları ve bunlara uygun olarak nasıl davranılması gerektiğini belirlemenin yanı sıra, ayrıca geniş tabanlı ve nasıl davranılması gerektiğine ilişkin yazılı olmayan standartları da belirler.
• Ahlaki kavramlar ve değer sistemleri açısından bireyler birbirinden farklılık gösterirler. Bireylerin neyi ahlaklı, neyin ahlak dışı olduğuna ilişkin
değerlendirmesi onların dinsel inançlarından,
bireysel felsefelerinden ve güdülerinden kaynaklanır.
• Bir toplumda farklı ulusal, dinsel, etnik, cinsel
kimlikler olması, farklı ahlak anlayışlarını gündeme getirir. Etikte ise “istenilir iyi” kavramı vardır. Bu
“istenilir iyi”ler daha evrensel ve genel geçerliliğe sahiptir.
KAYNAKLAR
• Tıbbi Etik ve Meslek Tarihi, Recep Aktur, Erdem Aydın, Somgür Y.E., 2001, Ankara
• Erdemir, A.,D., Tıp Tarihi ve Deontoloji Dersleri, Uludağ Üniversitesi Basımevi,1994, Bursa.
• Şehsuvaroğlu, B.,N., Tıbbi Deontoloji, Yayına hazırlayan Arslan Terzioğlu, Genişletilmiş II.Baskı, İstanbul Tıp Fakültesi Vakfı, 1983, İstanbul.
• Erdem Aydın; Tıp Etiğine Giriş, Pegem Yayıncılık, 2001,Ankara.
• Pehlivan, İ., “Yönetsel Mesleki ve Örgütsel Etik”, Pegem Yayıncılık, 1998, Ankara
• http://www.rpsgb.org.uk/pdfs/techregcoundecsumm.pdf
