Yıldız Zamanı ( = YZ) : Herhangi bir yıldızın S saat açısı ile belirlenen zamandır.

Güneş Zamanları ve Zaman Denklemi :

Gökbilimde kullanılan ZAMAN tanımları ve özellikleri şöyle özetlenebilir :

Yıldız Zamanı ( = YZ) : Herhangi bir yıldızın S saat açısı ile belirlenen zamandır.

T = a + S ….(1)

Genellikle yıldız yerine g noktası alınır. Bu durumda T = S

_g

olur.

1

^*g

, 1

^*sa

, 1

^*dk

, 1

^*s

gibi birimlerle ölçülür ve ifade edilir.

Gerçel Güneş Zamanı ( = GZ) : Görünen Güneş tekerinin merkezinin S

_סּ

saat açısı ile belirlenen zamandır.

) 15 (

) 1 15 (

55536 1 .

236 609997

. 18 0

. 2009

55536 .

236 ,

609997 .

18

; 0

. 2009 :

1

t R t

C t

icin

A A

icin Ornek

s sa

s sa

o













a



   

^{. sin}

min

, ,

, .

, .

. deg

. .

) 15 (

) 1 15 (

1

, )

15 ( ) 1 15 (

1

. '

.

) 2 ...(

, '

'

1 1

1 1

o o o

o o

t terimidir

duzeltme gelen

ileri

dan kayma

nin da

ve zaman de

biri gun

ortalama

t miktari artma

gunluk zamaninin

yildiz T

sabit bir

gosteren ni

baslangici zaman

T Burada r

yazilabili seklinde

t T T T

de bicimi genel

nin YZ

edir ilerlemekt

duzgun oldukca

YZ icin zamani

t bir Kusursuz

zordur cok

yapimi saat

mekanik bir

ilerleyen gore

hizina isim

in S

Bu

zamandir verilen

bize t

Burada gorulur

oldugu

t R t

C t

A A

T T S

ak hatirlayar oldugunu

t R t

C t

A A

gerekir bilinmesi

sekilde bir

iyi in S Burada olacaktir

S T

zamani yildiz

yerel yerin

bir

kullanarak ini

S ve in

Güneş



g



 a a

a

a



















































 

.

) 15 (

) 1 15 (

1

, )

15 ( ) 1

15 ( 1

; ,

1 1

1 1

r yazilabili

t R t

C t

A T

A T

S

veya t

R t

C t

A A

t T T

S

uzere gostermek

zamanini Gunes

Gercek

de S

ve zamani Gunes

ortalama t

zaman O

So

o o

o o

 

   









































SONUÇ : Gerçek Güneş zamanı, Ortalama Güneş zamanına doğrusal olarak bağlı değildir. C(t) = 0 , R(t) = 0 ve  = 0 olsaydı Gerçek Güneş zamanı t ‘ ye doğrusal olarak bağlı olurdu.

Ortalama Güneş zamanı için ;

1- Güneş ekvator boyunca devinsin [yani R(t) = 0 olsun], 2- Dairesel bir yörüngede dolansın [yani C(t) = 0 olsun],

3- Yörüngedeki dolanmasını Gerçek Güneş ile aynı sürede (anda) tamamlasın,

4- Düşünülen bu sanal (kuramsal) Güneş için  boşlanabilsin (yani g noktası oynamasın, sabit kalsın).

 

 

   

















 ) 15 (

) 1 15 (

) 1 (

, .

) (

.

;

1 1

t R t

C t

E

Yani denir

DENKLEMİ

ZAMAN farkina

S S

t E cikan ortaya

nedenle Bu

olacaktir t

A T

S S

icin Gunes

kuramsal bir

Boylesi

m o

m

ZAMAN HESAPLARI

Gökbilim hesaplamalarında kullanılan üç zaman tanımı vardır : 1- Yıldız zamanı : Yıldızın saat açısı ile tanımlanan zaman,

2- Gerçel zaman : Güneş’in saat açısı ile tanımlanan zaman, ve

3- Ortalama zaman : Kuramsal Güneş’in saat açısı ile tanımlanan zaman.

Zamanın başlangıcı için;

Gökbilimde üst geçiş zaman başlangıcı alınır,

Günlük yaşamda ise alt geçiş zaman başlangıcı alınır.

Bu nedenle, GZ = S_סּ + 12^sa , S_סּ= 0^sa ise GZ = 12^sa

OZ = S_m + 12^sa , S_m = 0^sa iken OZ = 12^sa ---

E(t) = S_סּ - S_m = GZ – OZ ….(1)

Her öğlen çemberi için zaman başkadır. Yani yerel zaman söz konusu olur.

Yerel OZ = Bir yerde, kuramsal Güneş’in saat açısına göre tanımlanan zamandır.

Yer küresi 15

^o

lik 24 bölgeye bölünmüştür. İlk bölge 0

^o

lik boylamın

bölgesidir. Bu bölgeye “Baş bölge” denir, ve 0

^o

lik boylam Greenwich boylamı olduğundan, bu zamana

Greenwich OZ = Evrensel zaman , veya = Baş bölge zamanı

denir.

l

_o

: Bölge boylamı ve l : Yerel boylam ise, boylam farkı Dl = l

_o

– l olur. O zaman,

Yerel OZ = Bölge OZ + Dl …(2)

yazılabilir. Güneş bir yerin öğlen çemberine geldiği anda S

_סּ

= 0

^sa

olur. Bu durumda,

E(t) = S

_סּ

- S

_m

= GZ – OZ = 12

^sa

– OZ

Yerel OZ = 12

^sa

– E(t) ….(3) olur.

Kuramsal Güneş’in R(t) = 0 , C(t) = 0 dir, o zaman, a

_m

= A

_o

+ A

₁

t +  ….. (4)

Y.O.Z = 12

^sa

– E(t) = 12

^sa

– (S

_סּ

– S

_m

) ; S

_סּ

= 0

^sa

Y.O.Z = 12

^sa

+ S

_m

, buradan

S

_m

= Y.O.Z – 12

^sa

….. (5) T = a

_m

+ S

_m

idi.

T = A

_o

+ A

₁

t +  + Y.O.Z – 12

^sa

…. (6)

Greenwich’te Yerel O.Z = Evrensel zaman = 0

^sa

iken Y.Z = ? Y.Z = A

_o

+ A

₁

t +  – 12

^sa









 t A P

A

_{o o}

P

_o

86400

86400 , 15

1 l

1

l

_o

: Günberi boylamı,

t

_o

: Günberi’den geçiş tarihi

P

_סּ

: Güneş’in yörüngede dolanma dönemi.

ÖRNEK : t

_o

= 4.4583 Ocak, 2009.1858 için l

_o

= 283

^o

.0985 l

_o

= 283

^o

05’ 54”.47

A

_o

= 18

^sa

.5803 , A

₁

= 236

^s

.555 ,



verilir almanakta s

sa

sa

iken YZ t

Z E

sa sa













555 .

236 5803

. 6 0

.

12 5803 .

18

 





t = 19 Mayıs 2009 da E.Z = 0

^sa

iken Greenwich’te YZ = ?

. 13

47 15

. 0

. ,

2009 .

5 . 19

13 47

15 78694512

. 15

24 24 109

786945 .

786945 2631 .

2631

00002581 .

0 051262

. 2400 6460656

. 6 .

093785079 .

36525 1

0 . 2415020

5 . 2454970 0

. ,

2009 .

5 . 19

*

*

* 0

*

*

*

*

6577894 .

109

2 0

dir Z

Y iken Z

E yani

x T T

Z Y

JD T T

JD icin

Z E

sn dk

sa G

sa

sn dk

sa sa

sa sa

sa sa

G

sa









 







 







 

 





 



















 









   

 

