2.Standart traygarn Kuma lar
K r yük ek, tar el a r tra garn teknolojisine göre i si le elde edilir. Tarakt l halde al r ve e irilerek iplik olu ur. D ukavemetli, hacimli bir a sahip r. ngerimsi ve a bir tutuma sahip olduklar ndan tutmazlar. ra garn ipliklerden lan kuma mu akl k ve hacimleri sa esinde çok i i
al m sa lar. K g göre d dü ük uk e e , düz üz e b y y r. y r
e k g göre ge ze ye e r. K e k gör ü ü,yüze rüz e üdür. r g
er k g r r y r t r d k t , t , k
ye ek erde e öze b ye üre de ku r. Bu d d e d ku
üre de ku r.
A r k artlar nda kull lan palto, manto gi eceklerde ve özellikle ba ani e re minde fazlaca kull l rlar. Bunlar n el dokuma lan hal , kilim re minde kull l rlar.
1-Ba ani eler
2-Ble zer kuma (Blazer) 3-Çuha ( Broadcloth) 4-Flanel (Flannel) 5-Ka e 6-Keçe (Felt) 7-Melton (Melton) 8-Saksoni 9- a ak (Serge) 10- ev ot (Cheviot) 11-T Tweed)
Şayak
Dimi örg s dokunan, atk s kal n numara stra garn, çözg s pamuk olan ucuz bir kuma r. Kuma be az olarak dokunur. Pamuk ipli kapatacak ölç de dinkleme i lemi u gul ve top bo ama l r. Daha kaliteli plerinde at ve çözg de stra garn n ipli i kull l r. Dinkleme, kum ve yo un bir hale getirmek için ya an bir keçele me lemi.
K
nce numara tra hgarn iplikten dokunup a r bir dinkl le bir ölç de keçele ril ve ze i havland r lm , d z renk elbiselik ve döpi eslik
kuma r r. Daha kal n pleri pardös olarak da kull labilirler.
Bleyzer (blazer) kumaş;
A r bir dinkleme ve ha ardonlama i lemi le ze i ha olan ka e benzeri stra garn kuma lar r. As nda, 12/1 Nm stra garn iplikle 1 cm’de 16 tel l kla ve dimi örg s le dokunan,
zerine ollu desen bas an, spor ceketlik ve a k kepli olarak kull lan özel bir kuma a verilen isimdir. Ancak g n zde ka i a r gramajl kuma için bu isim kull lmakt r.
nce numara tra garn ipliklerle 2/2 dimi a da beza a örg de dokunup, dinkleme ve ardonlama i i le ze i ha ha olan, mu ak eli kuma ra ânel denmektedir. Yumu ak esi nede le bedene ak n gi ilen gi silerde kull labilir. Flanel k , pamuktan re len bir kuma r r. Dola la kull da rahat ve sa kl r. Nemi emme ve nefes alma özelliklerine sahip r. Flanel kuma ze i p l olabilir. Bu sa ede özellikle gi silerde kull l ka ve tok durur. Gömlek, etek, elbise, , bebek k afetleri,
temizlik bezi, bebek ba ani esi, pijama ve birçok labilmektedir. Y sa esinde oldukç cak tutar ve mu ak r.
Ç
Beza ör de, meri n en lm tra hgarn ipliklerden dokunup, r bir dinkleme le enden akl k %33, bo dan %25 or a çek rilerek keçele ril olan mu ak bir kuma r. Merinos n nden beza a
örg s le, stra garn ipliklerle dokunan bir kuma r. Genellikle e il renge bo anarak bilardo masalar nda kull l r.
t :
A r bir dinkleme ile lan keçele rme i izle en ardonlama ve kesme i i le ze inde d zg n bir ha tabakas olu turulan, a r gramajl kuma r r. Paltoluk ve mantoluk olarak l rlar.
Kal n numara havl tra garn iplikten dokunan kal n spor ceketlik kuma lara verilen r. Elde e irilmi ipliklerden dokunan özg n pi ‘ Tweed‘ olarak t r.
Elas k, gözenekli , nden re len kal n bir kuma olan kuma far ekillerde dokunmu olabilir. As nd vit kuma el ile d zg n olma an ekilde e rilen ipliklerden dokunan bir kuma r. Kuma ise ilk re l bölgedeki nehirden koç a da bulunan tweed nehri) gelmektedir.
T kuma genelde toprak renklerinde olmakla beraber her renkte ve far desenlerle re lmektedir. Tü
ku en çok cekete ve kaba gibi im ine ak sa da etek, pantolon gibi k afetler de re lmektedir. Çok kull ve s cak tutan bir k kuma r.
Şevyot
( g. e ), krosbred apa ndan lan tra garn ipliklerden dokunan bir kuma r. Ha bir dinkten sonra ha ardonlama l r ve apre i i ras nda kuma sert tutumu ve a k dokusu korunur. Kuma parlak renk ve ilginç desenlerde elbiselik, ceketlik ve paltoluk olarak tasarl r.
Y : koyun ve kuzudan ilkbaharda
r lan tüy.
Saksoni
S x y ve merinos apaklar ndan lan tra garn ipliklerden çe itli örg ve desenlerde dokunan, ak ve aç k dokulu kuma lar r. Elbiselik ve paltoluk kuma olarak kull l rlar.
Kal n, a r dink i g ve tra garn n a da n/sente k kar ipliklerden
l kuma r r. ra hgarn at ipli az l r. çöz de tra hgarn iplik erine çi kat kamgarn iplik a da pamuk ipli
kull labilir. Kuma , beza a ve dimi örg lerin kull l tek katl lar olabil gibi, at takvi eli a da iki katl lar da olabilir. Ba ani eler genellikle renkli
dokunurlar. rdonlama i le kuma ze inde kal n ve s k bir hav tabakas
olu turulur. Bu nedenle, takvi eli ve iki katl larda, at ipli hav ç kar lac için, kal n numara at ipli kull l r ve örg de u gun uzunlukta at atlamalar d zenlenir.
i a da daha çok katl tra garn
ipli en dokunan bu kuma ra a r bir kama ve dinkleme i gulanarak tam bir k e sa l r. Bu l rken kuma enden ve bo dan %50 or a çek rilir. Bö lece l ve d z n bir kuma ze i olu urken, kuma lik kuma içinde ka r. özellikle kâ t re minde ta
bant olarak kull lan bu keçelerin su
çekme ve çekmezlik özellikleri, gerilimlere da anakl klar var r. Dokuma keçeler çe itli end stri el amaçlarla kull l rlar.
t
K g
Tr k K
Beza ör de ince numarada ik, pol ester kar kamgarn ipliklerden dokunan ince azl k kuma r . bir kuma ze elde etmek için %100 kuma rda i bir kesme i ap r. Y n/ pol ester kar kuma rda ise akma i emi gereklidir ve lenme önler. Taranm n, uzun ve ince el a r taranmas ve daha sonra e rilmesi le elde edilen kaliteli en lm iplik ve bu iplikle dokun ve a l kuma .
• Alpaka • Serj • Filafel • Tartan • Panama
Flanel, Gabardin, Krep kuma ine bu grubun içinde nl olarak ta re lebilmektedir • Fresko • Kamgarn • Saksni • astikotin • K • Astragan
Alpaka
At a alpaka, ik gibi parlak li rden l kamgarn iplik kull lan kuma ra verilen genel add r. At tek katl r. çözg de genellikle iki katl kamgarn n ipli kull l r. Aprede kuma
pratma an ve parlakl aç a karan özel bir ru n u gul r.
Alpaka n , devegillerden olan ve binlerce l önce evcille rilme e ba lanm "alpaka" ad nda bir
ha van k nden l r ve dev kuma dön .Bu kuma r be aza örg
nl kamg kuma endir.
Alpak k nden lan kuma çok sa da olumlu özelli sa esinde di er kuma lerine göre ön plana kmakt r. Alpaka li inden olu turulan kuma ek çok k özelli e sahip r.
k Ku Öze :
•Alpak n n n alerjik etkileri ok denilecek kadar az r ve ka nd rma apmaz. •Temizli daha kola re m masra ha az r.
•Dokunu ta a k hissi vermez.
•Do al elas kli sa esind lir ve kuma k r maz.
•Alpak n g te ko n n ne benzese de mu akl ha hissedilirdir.
•Yumu akl , li inin p zs z ze e s an ve li in çap olarak ko n n ndeki li re oranla daha az olmas ndan gelir.
•Alpak n , g ne ten gelen rad as onu b ölç de engeller.
•Alpaka li inden l sil llar bo nca g zelliklerini ka tmezler. • n ate e maruz rak lmad klar s rece alpaka n anmaz.
•Nemden etkilenmemekle(hidrofobik) birlikte, sla lsa bile al tkanl i rmez. •Fi a da kalitesi ile artmakt r. Kilogr ba na 20-200 TL klinde de i mektedir.
Serj
Serj terimi 2/2 dimi örg de dokunan nl kuma ra verilen genel add r. En çok kull lan , kamgarn iplikten i renklerde dokunan pantolonluk kuma r r. D renkli olanlar a, elbiselik olarak
Filafil
2/2 dimi örg l 1A1K ren zeni u gulanarak basamak efek verilen bir elbiselik ku r. Serj d zg n ve hav bir ze veren bir apre ru ni u gulanarak elde edilir.
Ekose (Tartan)
2/2 dimi örg de, kamgarn a da tra garn ipliklerden k ekose desenlerde, k rm z , lacivert, e il ve sar gibi parlak ve saf renklerin kull l kuma r r al, eteklik ve ört olarak kull l rlar. Yumu ak bir apre u gulan r.
P
2/2 sepet örg de de k gramajlarda dokunan d z ve desenli kuma r r. Yazl k kuma olarak gev ek dokuda, keten a d n/keten kar kamgarn ipliklerden dokunur. K k elbiselik olarak %100 n a da 45/55 n/pol ester kar kamgarn iplikler de kull labilir. Aprede mu ak bir e verilir.
Fr k
Y ksek b ipliklerin katland ktan sonra, beza a örg de ve d l klarda dokunmas la elde edilen sert tutumlu, ha ramajl kuma lar r. Kuma a k r a da kumlu bir renk efek vermek için muline iplikler de kull labilir.
K g
k
Kal n numara kamgarn ipliklerde çe itli örg ve desenlerde dokunan tra garn kuma taklidi, kamgarn kuma r r. Özel bir apre ru ni u gulanarak renk parlak ve sert tutumunun korunmas na dikkat edilir.
Lastikotin
nce kamgarn ipliklerden dokunan, ince, esnek ve da l bir elbiselik kuma r. Smokinlik, eteklik ve döpi eslik olarak da kull l r. pli e ince merinos apa kull l r ve genellikle be az, si ah, ko lacivert renklerde l r. Be az
dokunduktan sonra top bo ama larak renklendirilir.
K
At da ince kamgarn li kull larak ½ dimi ör de dokunan at hakim bir elbiselik kuma r. At da daha b r l k u gul r. Ucuz lerinde çözg de pamuk ipli de kull labilir. Aprede, kuma bo dan uza p enden çek rilerek at hakimi e geli rilir.
A tr g
Y ze inde k vr ml ve parlak bir ha tabakas olu turulmu bulunan mantoluk kuma r r. K r k ze , özel bir öntemle rlanm
kamgarn ipliklerle iki biçimde sa r: a. S k dokunmu bir temel kuma aprede çek rilirken zerinde çekme en bir iplik kullanarak d zenlenen atlamalar n k vr m apmas la, b. At ilmeli bir kuma at da k vr ml ik iplik kullanmakla.
Viskon, ka n a ac ndan elde edilen bir mater aldir. Bitkisel ka olmas onun sahip oldu u pek çok avant temel nedeni.
Viskonun sel oz içeri , re m r ak kan hal al r ve s loz sert forma girerken hiçbir de kli e u ramaz. Sel oz
re m esnas nda bozulmamas viskonun, pamukla benzer özellikler göstermesini sa lar.
Viskon el a ç unlukla n ve pamuk gibi di er el af çe itleri le kar r larak nihai n na dâhil edilmekte. Elbise, bluz, k iç çama gibi im inde viskon içeren kuma k
kull l r.
Viskon hammaddesi, pamuktan daha ksek bir nem alma or sahip r le ki viskon, kendi b n esinin %80 ila %120 or
kadar su emebilir. Bu kadar ksek bir nem alma or sahip oldu undan, viskon kuma larda bo ama ve bask son derece parlak, canl halde olabilir.
Y ksek esneme kabili e le viskonun, pamuktan akla k iki kat daha esnek oldu unu sö lemek m . Esnekli ra, eklen kuma a mu ak bir doku da kazand r or oldu undan, viskon için konforlu nitelemesi labilir. Viskon içeren k afetler oldukça rahat bir ime sahip r.
V SKOND
YAP
STANDART KUM LAR
TRENÇKOTL Pamuk/viskon a da pol ester/viskon kar pamuk pi ipliklerden, beza a ada gabardin örg lerinde dokunan, su geçirgenli az kuma r r.
GÖMLEKL : %100 viskon, %50 viskon/ %50 pol ester, a da %67 viskon/%33 pamuk lif bile imli, pamuk pi ipliklerden beza a örg de dokunan gömleklik kuma ldukça a r.
KO L EL : Beza ör de, pamuk pi viskon ipli içeren çe itli lardaki kuma lar r. Be az ada bo al ipliklerden dokunabilir, bask l labilir.
KREP: Pamuk pi % 100 viskon ipli inden ada %50 viskon/ %50 pol ester kamgarn ipliklerden krep kuma lar dokunmakt r. Pamuk pi viskon iplikten dokunan kreplere bask larak, bu kuma lbiselik olarak
kull lmakt lar. Kamgarn ipliklerden dokunan krepler ise, eteklik, döpi eslik ve elbiselik olarak kull l rlar.
Ra on kuma a zamanda apa kuma olarak da öne kmakt r. A c l bir g m sunma ile parlak etkisi e li e be eni topla an bir kuma r. Y dan pamu a benzedi sö lemek gerekir. Üre m alan nda kim asal i rden geç dile ge rmek m . Yine de do al ve sa kl bir kuma
na sahip r.
Ka n a ac li inden elde edilmek sure le re mi gerçekle rilen kuma a ra on kuma denmektedir. Do al ve sa kl bir kuma ldu u sö lense bile kim asal i zerinden ele al nd bilini or. Ancak da k ve s lozik ile beraber a larak de erlendirilen kuma rleri içerisinde bulunmakt r.
-
Kull m raha r.
- Terleme aratmaz.
- Da
bir
a sahip r.
- Ha ir.
- Yumu ak bir kuma r.
- Teri kola
la emer.
- Ka gan
sa esinde tene u umludur.
- Hava al r.
PEKBÖCE N N VÜCUDUND Ç FT BE N SALGILADI I ZAMK G YAPI SIVI, HAYVANIN ALT DUDA IND MEME DE LEN ÇOK KÜÇÜK DEL PL K HAL NDE DI ÇI HAVAYLA TEMASINDA DONA . TE “ PEK” BUDU . BÖCEK ÖNCE KOZASININ DI KISMINI YAP , DAHA KEND VÜCUDUNUN
FINI SA MAYA KOYULU .
pek, ipek kozas ndan kar r, ncecik, parlak bir teldir. Koza, özel vas talarla iplikleri aç larak ipek maklar , haline ge rilir. Sonradan b denilen bir i o incecik iplikçikler daha da l ipek ipli haline konur. Bu ipliklerle dokunan kuma ra da ipekli denir.
ek böce i ilk kez Çin’de beslenme e ba l r. k ipek böce inin e rme e ba la an Çinliler uzun seneler s resince ipekli dokumalar nas oldu unu bir r gibi sakl r. pek böce i
kemizde ise; akla k olarak 1500 önce re lme e ba l r.
c - yumurt r. - c r oza ar o u turur.
3- Koza ar t an r.
4- Kaynar suya a ara t sar r.
5- ha an r.
6- Ham f r a ara r. 7- Y anar t m z r.
8- F r a arda t ya r. 9- r ma araya sar r.
- Ma aran n r ara sar r.
11- Ç r ardan a nan z r düz r n ma ara ara sar r.
K çe itleri içinde ipek ku lar, dünya n en paha u l aras a r. Bu lüks
kum ipek koza dokunm yla elde edilir. k veya k n çok dokunabilir.
Kum a n Öz i
• nce, pürüzsüz, parlak ya s v r, • ve dökümlüdür, kolay r az, •Statik elektrik yaratabilir,
•Daya ve tir,
• n ak, yaz n serin tutar, •Nemi emer ve çabuk kurur,
•Uzun süre güne e maruz ngi solar,
•Suda çeker ve su lekesi tutar, •Kuru temizleme ya l
SATEN:
Asetat, ve ipek ipli en dokunan bu kuma ra halk aras nda ipek saten denilmektedir. Çözg takvi eli kuma nda, ve ark fark renkte iki l satenler de dokunmakt r.
PEK EMP ME:
20-30 den e ipek ada ra on ipli en beza a örg de dokunup çerçeve bask t le renklendirilen p l ze e sahip kuma lar r.
TAFTA:
Klasik bir dokuma kuma cinsidir. Orta a rl kta, dokunmu , beza a ör , ipekli ve a ra on kuma r. Ha enine kabar k çizgilere sahip r.
pek ve a kim asal el af lamentlerinden olu an ta a dokuma, k
elbisesi ve astar olarak kull l r. Ta a dokuma, ince iplikli çözg ve biraz hacimli at dan me dana gelmi r ve poplin benzeri bir g m
me dana ge rir.
Ta a ar sert olup bu a a sai r. S rt nde c r tutumu var r. Gevrek, mu ak ve s k dokuludur. At ve çözg de kar renkler kull larak ne göre renk de i ren janjan pleri de l r. Asetat ve a o li de a çla kull lmakt r.
AYON K EP:
Çe itli den elerde ra on ipliklerden, at da daha kal n iplik kull larak ve atk ba larak, beza a ada at sateni örg lerde dokunan krep kuma lard r. Beza a örg e dokunan ine krep-dö in ve a maroken
FU A :
Orijinalinde ipekten mamül, 2/2 dimi örgülü, hafif ve ince klasik bir dokuma kuma cinsidir. Yumu ak tutumludur ve genellikle kuma tümü küçük desenlerle b l r. ayon ipl nden de yap labilir. rp, boyun b lar kad n elbisesi v.b.’nde kullan l r.
FON:
Çok mu ak ve geçirgen, beza a örg de, ince, tek katl ve ksek l ipek ve a ra on ipli den dokun kuma r . Orijinalinde ipekten re len kuma
ksek l apa lamentlerden de
re lmektedir. K elbisesi, e arp, fular ve iç imde kullan r. Bu terim belirli baz kuma lar n en ha plerini tarif etmek için
fat gibi kullan lmakt . Örne ;” fon kadife”, ” fon ta a” gibi.
AT AS:
Du iyon (Hint
i)
Dupi on (Dupion) r r l ve keskin doku a sahip ha bir kuma r. Çi iplikli ipekle dokunur ve bu da di er ipek lerinden daha g l olmas
sa r. Kesim ve dikim i ini kola la ran bir var r. A r ca nak çin de u gun bir
kuma r. Abi e elbiseler, ceket, etek ve ev
teks linde kull l r. Üt de nl kuma a ar nda ve buhar ekilde melidir. Su lekesi
P JORJET:
At ve çözg de ksek S ve Z b ipliklerden, 2S zeninde beza a örg de dokunmu ince bir kuma r. Kuma kand ktan sonra top bo ama l r. Diri tutumlu, p l ze li bir kuma r. Fazl ipliklerin tesiri le c l bir efekt elde edilir. At ve çöz de iplikler b önlerine göre ral olarak d zenlenir. ve a emprime bask olarak bluz ve k
elbiselerinde kull l r.
P
ANTUK:
Beza a örg de, do al renkte ve d zg ns l ler a da nopeler ta an ipek ipliklerden dokunan
ze li kuma r r. Yaban ipe en e ril likle dokunmu olmas ndan dola geli zel erlerinde iplik d zg ns l leri gösterir. Belirgin az b ipliklere sahip r. K elbiseli ve benzerlerinde kull l r.
P
:
pek iplikten beza a örg de, rek olarak dokunan, mu ak ve ince bir kuma pidir.
S
Hindistanl k r tara n eteklik olarak kull lan iki kenar bord rl renkli ipekli kuma r r. Turis i önemlidir.
B OKA KUMA I
A r, ha f, kabar k ve b k jakar
desenli l ks ipekli kuma r. Ekstra atk ve a çözg iplikleri bir
kabartma olarak desenlendirilmi r. Kab zemin rengi ile
kontrast olu turan renklerde
dokunurlar. Madensel li ve kadife gibi tekniklerle zenginle rilebilir.
Atk da genellikle metal iplikler kullan r. Mo e kullan ma an renkler kuma n arkas nda zer halde b r l rlar. Genellikle tek ka r ve zemin basit bir örg ile olu turulur. Gi si dekora f kuma lar v.b. ’nde
https://tekstilbilgi.net/strayhgarn-kumaslar-nelerdir.html
http://www.tekstildershanesi.com.tr/bilgi-deposu/kamgarn-kumaslar.html
http://www.tekstildershanesi.com.tr/bilgi-deposu/dokuma-kumas-yapilari.html KAYNAKÇA
