1 9 6 8 de ARKITEKT

ARKITEKT

MİMARLIK, ŞEHİRCİLİK VE TURİZM DERGİSİ Her üç ayda bir yayınlanır. Adres : Anadolu Han No. 33

Tel : 22 13 07

istanbul

Kurulusu: 1931

Cilt: 38 No. : 333 İmtiyaz sahibi ve başyazarı:

ZEKİ SAYÂR Mimar, D. G. S. A. Umumî Neşriyat M ü d ü r ü : Mahmut İlhan G Ö N E N Mimar İ. T. Ü. S E K R E T E R : Keti Ç A P A N O Ğ L U Muhabirleri:

B. Amerika: Nezahat ARIKOĞLU Mimar D. G. S. A. — F r a n s a : Halûk TOGAY Mimar D. G. S. A. — İsviçre: Ssyfi SONAD Mimar D. G. S. A. — İtal-ya : Dr. Baran Ç A Ğ A Mimar — İsveç: Radi BİROL Mimar D. G. S. A. —

Abone şartları : Yıllığı: Altı aylığı : Bu sayı: Yabancı memleketler için yıllığı: T o : A R K İ T E K T

No. 33, Anadolu han Eminönü, İSTANBUL

Subscription rates : T U R K E Y Annual subscription Dollars 6.00

Single copy » 1.75 Ali subscriptions, letters, photos, articles, advertisements ete. Should be addressed. Abonnements pour l'etranger I an 5 Dollars Prix de ce numero 1.25 » Pour tout payemont et demande des ren-seignements; ainsi que pour tout envoi des documents, tek que photos, articles, annon-ces, bibligraphie â inserer, s'adresser â la Direction. ARKİTEKT'in KOLLEKSİYONLARI: 1931 — 1935 beher cildi 50.— TL. 1936 — 1940 » » 45.— TL. 1941 — 1950 » » 40.— TL. 1951 — 1968 » » 50.— TL. İlân tarifemiz talep üzerine gönderilir. Yazı; foto; resim ve abone bedelleri ARKİTEKT'in adresine posta ile gönderil-melidir. Basılmayan yazılar iade edilir. Adreslerini değiştiren abonelerin en geç bir ay içinde idarehanemizi haberdar etme-leri lâzımdır. Aksi takdirde kaybolan der-gilerden Müdürlüğümüz mesuliyet kabul etmez. 50.— TL. 27.50 TL. 17.50 TL. 60.— TL. B a ş y a z ı

1 9 6 8 de

Bu yıl da, Odamız mimarlık sorunla-rına bir çözüm getiremeden, XIV. dönem toplantısını yaptı. Yıllık raporun başlangı-cında, Başkanın açış konuşması, âdeta bir şikâyetnamedir.

Oda Başkanı, sorunlarımıza çare ara-yan Yönetim Kurulunun Devletten destek görmemesinden yakınmakta ve bütün kaba-hati, bu anlayışsızlığa yükleyerek Yönetim Kurulunu peşinen ibra etmektedir!..

Kısaca, Oda Başkanı, sosyal ve ekono-mik düzen olmayan bir toplumda meslek sorunlarının da, istendiği gibi düzenli ola-mayacağını, binaenaleyh, oda yöneticilerin-den fazla bir şey beklenemeyeceğini dolaylı bir şekilde anlatmaktadır.

Yıllık çalışma raporuna gelince; bütün konular güzel bir tasnif ile, dış ve içe dö-nük sorunlar olarak ayrılmış ve yurt so-runları daha ehemmiyetli savılarak ön plana alınmıştır. Bu sorunların bir çokları yurt mimarlığını, dolayısıyle ilgilendiren şe-hirleşme, genel yerleşme konut, gecekondu, kıyıların kamu yararına göre düzenlenmesi, Boğaz Köprüsü, istanbul nâzım planı, arsa ofisi, hatta, Türkiye'nin yeraltı servetleri Foster - Wheeler ve Karayolları grevi!.. gibi konuları içine alarak, bunlar hakkında Odanın görüş ve teklifleri belirtilmektedir.

Bu saydıklarımızın her biri şüphesiz yurt sorunudur ve Odamız toplumun sosyal bir kuruluşu olarak bunlarla ilgilenecektir.

Ancak, raporda, bu saydıklarımızın mi-marlık sorunlarına öncelik tanınmasının ve çalışmaların ağırlık merkezini teşkil etmesi-nin sebebi nedir?

Buna mukabil, mimarlık ve şehircilik büroları, yardımlaşma fonu kurulması, mi-marlık eğitimi gibi kendi meselelerimizin pek hafiften alındığı gözden kaçmamıştır.

Hatta, toplantıda proje ihaleleri konusu görüşülürken, gereken hassasiyetin gösteril-memesi üzerine, bir üyenin, (Erdoğan Okçu), kendi meselelerimize politik sorunlar kadar yer ve önem verilmediğinden yakınması ve dikkati çekmesi çok acıdır.

Her nedense, son yıllarda, Odamızın yıllık raporları, bir meslek teşekkülünün so-runlarını dile getirmekten ziyade, tüm politi-kaya itilmiş bir nitelik taşımaktadırlar. Bu alışkanlık, bir iki yıldan beri daha da keskin bir hal almış, Cemiyetler ve Odalar Kanun-larının meslek kurumlarına tanıdığı yetkile-rin sınırlarını aşacak dereceye ulaşmıştır.

Mimarlık ve yapı işlerinin başka züm-reler tarafından, âdeta ellerimizden koparı-larak alınmış olduğu şehirlerimizde, mimar-sız yapılan (mimarlık) tatbikatının nedenleri hakkında, raporda Odanın en küçük bir işa-reti bile yoktur. Hele sanat endişesi, tama-men unutulmuştur. Mimarlık sorunlarımız bu kadar acıklı bir durumda iken, bunun nedenlerini, kendimiz çaba sarf etmeden, ta-mamen yurdun sosyal ve ekonomik duru-muna bağlamak yerinde olmaz? Yöneticile-rin, kendi sorunlarımızı, ikinci plana atma tarzı, mimarlık kitlesini, Odadan yavaş ya-vaş soğutmakta ve ayırmaktadır. Bilhassa olayları tamamen politik açıdan görerek, faaliyetlerin otoritelerle bir çekişme haline sokulması, mimarlık kitlesi tarafından tasvip edilmemektedir. Geçen yıl seçilen üç mes-lekdaş bu şekli tasvip etmediklerinden kısa bir süre sonra Yönetim Kurulundan çekil-mişlerdir.

Ankara ve istanbul Şubelerinin, bu yıl-ki toplantılarında oy kullananların sayısının % 20 den daha düşük bulunması, çoğunlu-ğun, Odanın yönetim tarzından memnun ol-madıklarına bir işarettir.

2 0 0 D E Ğ İ Ş İ K R E N K

2 0 D E Ğ İ Ş İ K E B A D

tebe

M O Z A İ K v e S E R A M İ K S A N A Y İ İ A. S.

Güvenebileceğiniz yegane kaplama malzemesidir

Atatürk Bulvarı, Emlâk Bankası Pasajı No.26 Aksaray ® 22 21 i l • 22 64 25

İ s t a n b u l

ARK. — 22

Bu durum, birkaç yıldan beri Mimarlar Odasına kendi aralarında anlaşmış küçük bir ekibin hâkim olduğunu, sorunlarımızın mes-lekî açıdan ziyade, bilinçli bir şekilde poli-tik amaçlara yönetildiği kanısını uyandır-maktadır. Son zamanlarda, Odanın birçok ihtisas konularında, Teknik Üniversite ve Güzel Sanatlar Mimarlık bölümlerinin des-teğinden yoksun kaldığı aşikârdır. Halbuki birçok Akademik konularda, Odanın bu bi-lim kurullarından faydalanması bir zaru-rettir.

Hepimiz, mimarların «toplum hizmetin-de» olmasını canı gönülden ister ve temenni ederiz. Odanın, bültenlerine, raporlarına, başlık yapılan bu sloğan, maalesef kuru bir vaid ve propagandadan ileri gidememiştir. Bu güzel fikri, Odamız, acaba han-gi halk hizmetinde yerine getirmiştir.

Odamız, büyük şehirlerin en büyük ıstı-rabı olan gecekondu yapılarında, halka hiz-met götürmüş, onu uyarmış mıdır?

Yoksa, inşa tekniğine, mimarlık sana-tına ve estetiğe tamam?n aykırı bir şekilde, bir sosyal felâket ve facia halinde devam eden hazır yapılara karşı mı, halkı uyar-mıştır?

İmar Müdürlüklerinin her gün değiştiri-len planlarla, halka çıkarılan keyfî zorluk-larına mı, yardımcı olmuştur?

Şüphesiz, bunların hiç biriyle

uğraşıl-mamış, buna mukabil, yalnız «Boğaz Köp-r ü s ü n ü n yeteKöp-rsiz biKöp-r şekilde polemiği ya-pılmıştır.

6235 ve 7303 sayılı kanunlar ve bun-lara dayanıbun-larak düzenlenmiş olan talimat-name ile, Odamızın salâhiyet ve yetkileri ta-yin edilmiştir.

Oda Merkez Yönetim Kurulunun çalış-maları, şüphesiz ki, kanunların sınırları için-de kalarak, mimarların « M e s l e k v e m e n f a a t l e r i y l e a l â k a l ı i ş -l e r d e r e s m î m a k a m -l a r -l a i ş b i r l i ğ i y a p a r a k g e r e k l i y a r d ı m l a r d a v e t e k l i f l e r -d e b u l u n m a k , m e s l e k l e a l â k a l ı b i l c ü m l e m e v z u a t ı , n o r m l a r ı , f e n n î ş a r t n a m e l e r i i n c e l e m c k v e b u n -l a r h a k k ı n d a d ü ş ü n c e -l e r i n i a l â k a d a r a b i l d i r m e k . . » olarak tayin edilmiştir.

Şubeler Yönetim Kurulları çalışmaları-nın sınırları ise, talimatnamenin 89. mad-desinin «d» fıkrasında «Meslekî inkişafı temin edecek etüdler yapmak, yaptırmak ve buna ait raporları umumî heyetin tasvi-bine sunmak» olarak kısıtlanmıştır.

Yani Şubeler, Umumî Heyetin veya onun adına hareket eden Oda Yönetim Ku-rulunun tasvibini almadan, herhangi bir hareket ve teşebbüsler yapamazlar.

Halbuki, son yılların icraatı Ankara ve istanbul Şubelerin yetkilerini aştıklarını göstermektedir. Mimarlık mesleği ile ilgili bazı yurt sorunlarında Şubeler Oda Yöne-tim kurullarından daha atılgan, daha hırçın bir hal almışlardır.

Yine, kişisel bazı meseleleri bir oda sorunu haline getirmişler, meslekdaşlar ve Bakanlıklarla münasebetlerde, lüzumsuz gerginliklere yol açmışlardır.

Geçen yılki Merkez ve Şubeler Yöne-tim Kurullarının, yukarıda sıraladığımız tu-tumları, Odamızın, çoğunluğu tarafından hoş görülmeyen bir rahatsızlık içinde bocaladığı merkezindedir. Yeni seçimlerle, eski kadro-nun bir hayli değişmiş olduğunu memkadro-nun- memnun-lukla görüyoruz. Yeni Yönetim Kurulları-nın, meslekî sorunlara, bilhassa daha fazla esğilerek, öncelik vermelerini, Odamızın ger-çekten «toplum hizmetinde» olduğuna bizi inandıracak çalışmalar yapmalarını ümit ediyor ve bunu kendilerinden bekliyoruz.

Zeki SAYÂR

f

^

Arkitekt bu sayısı ile 39. yayın yılını idrak etmektedir.