H a be rle r
U. İ. A
Haberleri
MİLLETLERARASI Mimarlar Birliğinin
5 inci Kongresinde alınan Kararlar
Moskova'da yapılan 5. U.İ.A.
kon-gresinder dünyanın her yanından
ge-len mimarlar, birçok şehri harap eden
İkinci Dünya Harbinden beri, 13 sene
içerisinde şehirlerin kuruluşu ve
yeni-leştirilmesi alanında elde edilen
netice-leri karşılaştırdılar.
Kongrenin gayesi, mimarın
buluşla-rının tamamiyle şehircilik problemlerine
bağlı olduğunu ispat etmiş olan Lizbon
ve La Haye kongrelerinin mantıki
neti-cesidir.
Nüfusun sür'atle artması, şehirlerin
keGİfleşmesi bütün dünyada hayat
sevi-yesinin yükselmesi gibi, sebepler, mimarı
halkın rahatlığını ve yaşamasını
mükem-melleştirme şartlarını şehrin bütünü ile
birlikte mütalâa etmeye mecbur ediyor.
Yeni şehirlerin kuruluşunda veya
mev-cut şehirlerin yeniden imar ve
mode-lasyonunda, mimar, inşaatçı ve devlet
adamlarının nazarı dikkatini en çok
ikâ-metgâh inşaatı çekmelidir.
U. İ. A. nm milletler bölümünde,
kongre münasebeti ile toplanan
dokü-man ve raportörlerin bunlardan
çıkar-dıkları sonuçlar ve müzakereler
esna-sında ortaya çıkan esaslı noktalar,
mi-marlar kendilerine düşen geniş iş
saha-sında şehirciliğin yerinin birinci plânda
olduğunu teyid edip, mimarlar tarafından
daha evvel kabul edilen bâzı
prensip-lerin ehemmiyetinin ortaya çıkmasına
imkân vermiştir.
Teknik ve bilimin
muvaffakiyetleri-ne, aynı zamanda büyük sosyal
değişim-lere şahit olan zamanımızda, şehirdeğişim-lere,
ilmî mülâhazalara istinat eden ahenkli
bir gelişme sağlamak çoktanberi
lüzum-lu görülmüştür. Bu gelişmede şu
pren-siplere saygı göstermelidir:
Millî P l â n l a m a ve Şehir P l â n l a r ı :
Bütünü ile ele alman bir
memleke-tin bütün kaynaklarından istifade
ede-bilmek için, endüstri ve diğer
faaliyet-dağılışını gösteren Millî bir tanzim
plâ-nının yapılması elzemdir. Bu plân,
mev-cut, şehirlerin gelişmesine, yeni veya
peyk şehirlerin tesisine bir temel teşkil
edecektir. Büyük şehirlerin daha fazla
büyümesini önlemek elzemdir.
Bir şehir plânı etüdü için, bölge
planlanması ilk şarttır. Bir şehir kendi
bölgesi ile dış hudutları vasıtasiyle
te-mastadır.
Şehir Yapısı:
Her şehir plânlama ve inşaatı, ana
hatları belli eden, uzun vâdeli bir temel
plânına ve muhtelif kademelerin detay
plânlarına dayanmalıdır. Bu plânlarda
esas yapının belli başlı elemanları
düşü-nülmelidir:
İskân, iş, ve idare bölgeleri, yeşil
sahalar, ulaşım, halk hizmetine mahsus
bölgeler gibi.
İKAMETGÂH :
İkametgâh, komşuluk birimlerinin
yapısı esasına dayanmalıdır. Bir
komşu-luk biriminin evsafı ise ancak ekonomik,
coğrafî ve içtimaî bilgiler sayesinde
be-lirtilebilir.
İskân yoğunluğu mevzuunda ise,
ba-zı prensipler sıralanabilir:
— İskân yoğunluğu, (densite)
dö-şemelerin alan toplamı veya arsa üstüne
kurulan hacim cinsinden ifade edilip
bu-nun hektar başına düşen insan sayısı
bil-gisi ile tamamlanması gerekir. Bâzı
hal-ler istisna edilirse iskân yoğunluğu
or-talama da olsa, ikamete müsait kat
ade-dine bağlı olmamalıdır.
Sirkülâsyon: (Trafik)
Vasıta sayısının büyük çapta artışı,
halkın hayatını tahammül edilmez hale
getirmeksizin, yarının trafiğini garanti
etmek için, bütün tedbirleri alma
lüzu-munu belirtiyor. Şehir trafiğinin
zorluk-ları elde mevcut bütün imkânlarla
gide-rilebilir:
— İkamet kısımlariyle çalışma
böl-gelerinin uygun ve makul dağılışı ile,
— Şehir ve civarına ait karışık
nak-liyat ağının, teknik imkân ve
gelişmele-rini de göz önüne alan bir etüdü ile,
— Ana trafik damarlarının
fonksi-yonlarına göre ayrılmasiyle,
— Vasıtaların bekleme yerleri için,
merkezi boş bırakan bir sistem ihdası ile,
— Yayalara mahsus sokak ve
ma-halle ihdasiyle,
Şehir E s t e t i ğ i :
Şehir sadece fonksiyonel, teknik,
e-konomik ve sosyal ihtiyaçlara cevap
ver-mesi kâfi değildir. Zira bediî kıymetler
ona, oturanların kendi kendilerine teşhis
ettikleri şahsiyetini verir.
Geniş ikametgâh bölgelerinin ve
gi-rift oto yollarını içine alan büyük inşaat
plânlarının tahakkuku esnasında
fonksi-yonel problemlerin çözümü ile beraber,
insan mikyasını aramak ve tercih etmek
çok mühimdir. Kesin bir yerleşme sınırı
ve inşaat elemanlarının standart hale
sokulması ile yeknesaklık kolayca
mey-dana çıkar.
Bütün gayretlerin değişiklik
araştır-masına teksifi, binaların dağılmasındaki
serbestlik malzemenin kullanılışı, renk
ve etrafın manzarasiyle alâka
uyandırıl-ması, gözetilecek esaslı noktalardır.
Şehircilikte monumantalizme yer
verilmeli fakat gerek ikametgâh
bölge-leri gerekse diğer toplanma merkezbölge-lerin-
merkezlerin-de, gaye, insana hoş gelen hayat
şartla-lını meydana getirmektedir.
Tahakkukun Kanunî, İktisadî ve
İç-timaî Cepheleri:
Her plânlaştırılmış ekonomide uzun
vâdeli şehircilik plânlariyle, bölgelere
ait imar plânları ve şehir gelişmesini
idare edici plânların âhenkli olarak
be-raber çalışabilmesini temin etmek
gere-kir. Şahıslara ait, arazilerin bulunduğu
bölgelerde, şehircilik plânlarının süratle
tatbiki için gerekli kanunî tâdilâtın
ya-pılması elzemdir. Şehirlerin normal
ge-lişmesine, kazalarda çok dikkat
etmeli-dir.
Her ehemmiyetlice şehire, lüzumlu
idarî salâhiyet ve kalifiye personele
sa-hip bir baş mimar tayin edilmelidir.
Şehirciliğe ait talimatnameler, sık
sık gözden geçirilip yeni fikirlerin,
kı-sır talimatnameler veya kontrollerle
aka-mete uğratılmamasına çok dikkat
etme-lidir.
H a b e r l e r
a r t t ı r m a k i ç i n b ü y ü k g a y r e t l e r
gösterilm e l i d i r . İ l i gösterilm v e f e n n i n y a r d ı gösterilm ı o l gösterilm a k
-sızın m o d e r n ş e h i r c i l i ğ i n m u v a f f a k
ol-m a s ı t a s a v v u r e d i l e ol-m e z . D o l a y ı s i y l e
şe-h i r l e r i n p l â n l a n m a s ı v e i n ş a a t i y l e
meşg u l o l a n i l m î a r a ş t ı r m a e n s t i t ü s ü v e A k a
-d e m i l e r -d e n i l m î v e f e n n î t e r a k k i l e r göz
ö n ü n e a l ı n a r a k , m o d e r n ş e h i r c i l i k p r e n
-s i p l e r i n i n t e t k i k i n i i -s t e m e k p e k
elzem-dir.
T a h a k k u k u n T e k n i k C e p h e s i :
M i m a r l a r a r t ı k k a r a r l ı o l a r a k b i n a
i n ş a a t ı n ı n s ı n a i l e ş t i r i l m e s i y o l u n u t u t t u
-l a r . A n c a k b u s a y e d e i n s a n v e m a -l z e m e
k a y n a k l a r ı n d a n azamî i s t i f a d e m ü m k ü n
o l m a k t a d ı r . B u h a r e k e t i n d o ğ m a s ı n a
se-b e p o l a n l a r , i n ş a a t ı n , i n s a n î k ı y m e t l e r
m i m a r i s i için b i r v a s ı t a o l d u ğ u n u v e b u
s ı n a i l e ş t i r m e d e n y e n i b i r e s t e t i ğ i n
do-ğ a c a do-ğ ı n ı s ö y l e m e k t e d i r l e r .
V a z i f e l e r i n i t a m a m l ı y a b i l m e k için,
M i l l e t l e r a r a s ı M i m a r l a r B i r l i ğ i n i n
sine-s i n d e t o p l a n a n m i m a r l a r , k e n d i bilgi
s e v i y e l e r i n i y ü k s e l t m e k g a y e s i y l e g a y r e t
l e r i n i a r t ı r m a k t a d ı r l a r . Ş e h i r c i l i k p r o b
-l e m -l e r i n i n e t ü d ü , . m u h t e -l i f b r a n ş -l a r ı n
m ü t e h a s s ı s l a r ı n ı b i r l e ş t i r e n b i r g u r u b
i ş i d i r .
B u n u n i d a r e s i d e g e n i ş b i l g i l e r e ,
m u h t e l i f m e s e l e l e r i b i r b i r i n e b a ğ l a m a
k a r a r ı n a , z a m a n v e m e k â n b a k ı m ı n d a n
â h e n k g ö r ü ş ü n e s a h i p o l a n a d ü ş e r .
M i m a r y e t i ş m e s i b a k ı m ı n d a n , k e n
-d i s i n i e t ü -d i -d a r e s i n i n b a ş k a n l ı ğ ı n a
seç-t i r e c e k b u h a s s a l a r a s a h i p seç-t i r .
Ş e h i r c i l i k p r o b l e m l e r i , yüz m i l y o n
-l a r c a k i ş i n i n h a y a t î m e n f a a t i n e b a ğ -l ı
o-l u p , o n o-l a r ı n hao-lo-li, g e o-l e c e k n e s i o-l o-l e r i d e
a l â k a d a r e d e r . Şu h a l d e , b u n u n m â n a ve
v ü s ' a t ı n ı e f k â r ı u m u m i y e y e v e b ü t ü n
m e m l e k e t l e r i n h ü k ü m e t l e r i n e a n l a t m a k
l â z ı m d ı r . M i l l e t l e r a r a s ı M i m a r l a r
Birli-ği, b ö l g e p l â n l a m a l a r ı , ş e h i r t a n z i m i v e
ş e h i r c i l i ğ e ait k a n u n l a r ı n g e r ç e k l e ş t i r i l
-m e s i için, h ü k ü -m e t l e r i n y a r d ı -m ı n ı t a l e p
e d e r .
F a k a t b ü t ü n m i l l e t l e r i n k a r ş ı l ı k l ı
anlayış h a v a s ı v e b u a l a n d a y a p ı c ı h e r h a m
-l e n i n b i r i n c i ş a r t ı o -l a n «su-lh i ç i n d e b i r
d ü n y a » o l m a k s ı z ı n , b ü t ü n b u g a y r e t l e r
b o ş u n a o l u r d u .
A M E R İ K A N A R K E O L O G L A R I T A R İ H İ
S A R D İ S Ş E H R İ N İ N H A R A B E L E R İ N İ
İ Z M İ R - S A L İ H L İ Y O L U N D A
B U L D U L A R
C a m b r i d g e , B. A m e r i k a ( A . P . ) —
A m e r i k a n a r k e o l o g l a r ı T ü r k i y e ' d e , E g e
b ö l g e s i n d e , z e n g i n l i ğ i ile m e ş h u r k r a l l a r
-d a n K r e z ü s ' ü n b a ş k e n t i o l a n S a r -d i s
şehr i n i n h a şehr e b e l e şehr i n i b u l m u ş l a şehr d ı şehr . A şehr k e o
-l o g -l a r , iki a y s ü r e n a r a ş t ı r m a -l a r d a n
s o n r a m e m l e k e t l e r i n e d ö n ü ş h a z ı r l ı k l a
-r ı n a b a ş l a m ı ş l a -r d ı . H a -r e k e t l e -r i n d e n iki
g ü n e v v e l L i d y a ' n ı n b a ş k e n t i n i b u l m u ş
-l a r d ı r . B a ş k e n t İ z m i r - S a -l i h -l i y o -l u
civa-r ı n d a d ı civa-r .
H a r v a r d Ü n i v e r s i t e s i n d e n y a p ı l a n b i r
a ç ı k l a m a d a , H a r v a r d C o r n e l l Ü n i v e r s i
-t e s i ilim a d a m l a r ı n d a n i b a r e -t b i r h e y e -t
S a r d i s ' i n h a r a b e l e r i n i b u yaz b a ş ı n d a
b u l d u k l a r ı b i r R o m a ş e h r i a l t ı n d a
bul-m u ş l a r d ı r .
S a r d i s , M i l â d d a n altı a s ı r e v v e l L i d
y a n m b a ş k e n t i i d i v e o t a r i h l e r d e d ü n
-y a n ı n e n i l e r i ş e h r i s a -y ı l ı -y o r d u .
K r a l K r e z ü s , son L i d y a K r a l ı
ol-m u ş t u r .
R o m a d e v r i n d e h ı r i s t i y a n p a p a z l a r ı
b u r a y a y e r l e ş m i ş l e r d i . E s k i k i t a p l a r d a d a
« A s y a d a k i y e d i k i l i s e d e n birisi» d i y e
b a h s e d i l m e k t e d i r .
A m e r i k a n a r k e o l o g l a r ı t a r a f ı n d a n
k e ş f e d i l m e z d e n evvel S a r d i s ' i n d a h a
başk a b i r y e r d e l o başk a l i z e o l d u ğ u z a n n e d i l i
-y o r d u .
Ş e h r i n k e ş f i , d a h a e v v e l d e n b i r
Rom a p a p a z ı n ı n e v i n i n b u l u n Rom a s ı n ı Rom ü t e
-a k i p o l m u ş t u r .
B i r k a ç B i z a n s t i p i d ü k k â n da m e y
-d a n a ç ı k m ı ş t ı r .
B u d ü k k â n l a r d a z e n g i n B i z a n s c a m
-l a r ı ve p a r a -l a r ı b u -l u n m u ş t u r . B u n -l a r ı n
ç o ğ u M i l â d d a n s o n r a a l t ı n c ı v e y e d i n c i
a s ı r l a r a a i d b u l u n m a k t a d ı r .
Gediz n e h r i n i n s a h i l l e r i n d e y a p ı l a n
k a z ı l a r d a 6 m e t r e d e r i n l i ğ i n e i n i l m i ş t i r .
B E R G A M A D A T A R İ H Î B İ R T İ Y A T R O
M E Y D A N A Ç I K A R I L I Y O R
İ z m i r , 3 ( T e l e f o n l a ) — B e r g a m a d a
30 b i n k i ş i l i k t a r i h î b i r t i y a t r o i l e 50 b i n
k i ş i l i k s i r k i m e y d a n a ç ı k a r m a k ü z e r e
y a p ı l a n ç a l ı ş m a l a r m ü s b e t s a f h a y a g i r
-m i ş v e t i y a t r o n u n V i r a n k a p ı c i v a r ı n d a ,
s i r k i n d e T e l l i d e r e m e v k i i n d e o l d u ğ u
y o l u n d a k i ilk t a h m i n l e r i n i s a b e t l i
oldu-ğu a n l a ş ı l m ı ş t ı r .
A l m a n A r k e o l o j i H e y e t i t a r a f ı n d a n
y a p ı l a n k a z ı l a r ı n g e l e c e k m a y ı s a k a d a r
n e t i c e l e n e c e ğ i t a h m i n e d i l m e k t e d i r . B u
t a k d i r d e 1959 K e r m e s i 30 b i n k i ş i l i k
t a r i h i t i y a t r o d a y a p ı l a c a k t ı r .
BİBLİOGRAFYA :
BETON MAMULLER
VE
İMALÂT TEKNİĞİ
Y a z a n :
Y. M ü h e n d i s : H i d a y e t E R B İ L
Y ü k . M ü h . H i d a y e t E r b i l t a r a f ı n d a n
h a z ı r l a n m ı ş o l a n « B E T O N M A M Ü L L E R
ve İ M A L Â T T E K N İ Ğ İ » isimli k i t a p
ya-y ı n l a n m ı ş b u l u n m a k t a d ı r . K i t a p 300 saya-y-
say-f a h a c m i n d e o l u p i ç e r i s i n d e 168 ş e k i l
ve f o t o ğ r a f m e v c u t t u r . İ ş a d a m l a r ı v e
i m a l â t ç ı l a r için, b e t o n m a m û l l e r
saha-s ı n d a l ü z u m l u y a p ı c ı ve p r a t i k m a l û m a t
t o p l a n m ı ş t ı r .
K i t a p t a m e v c u t m e v z u l a r s ı r a s i y l e
ş ö y l e d i r : Y a r d ı m c ı i d a r î v e t e k n i k m a l û
m a t , b e t o n m a m u l l e r i ç i n k a l ı p v e m a
-k i n a t i p l e r i ; b r i -k e t , t u ğ l a , -k i r e m i t , -k a r o ,
p l â k , s u n ' î m e r m e r l e v h a l a r , d ö k ü m
t a ş l a r ı , h e y k e l l e r , d e k o r a s y o n l a r , k a n e
p e l e r , vazolar, b o r u l a r , d i r e k l e r , t e l ö r
gü k a z ı k l a r ı , p e r d e d u v a r l a r ı , p a r m a k l ı k
-l a r , p e n c e r e ç e r ç e v e -l e r i , k a p ı k a s a -l a r ı
v.s. gibi y ü z l e r c e b e t o n d a n m a m û l
mal-z e m e l e r i n i m â l u s u l l e r i h a k k ı n d a çok
et-r a f l ı m a l û m a t m e v c u t t u et-r .
K i t a p , h e r k e s i n i s t i f a d e e d e b i l e c e ğ i
ş e k i l d e h a z ı r l a n m ı ş v e a y r ı c a ön k ı s m ı n a
t e k n i k m a l û m a t v e l ü z u m l u f i r m a a d r e s
-l e r i i-lâve e d i -l m i ş t i r .
A ş a ğ ı d a k i a d r e s t e n t e m i n e d i l e b i l i r :
« Y ü k . M ü h . H i d a y e t E r b i l , P . K. 622.
A N K A R A »
F i y a t ı 16 l i r a d ı r .
O k u y u c u l a r ı m ı z a t a v s i y e ederiz.
