SPOR TESİSLERİNİN PLANLANMASI VE İŞLETMECİLİĞİ
(Genel Tekrar) (14)
Doç. Dr. Hakan Sunay A.Ü. Spor Bilimleri
Fakültesi
İNSAN
İHTİYAÇLARI
• “İHTİYAÇLARINI KARŞILAYAMAYAN İNSAN MUTSUZ O LUR”
• “MUTSUZ İNSANLARDAN OLUŞAN BİR TOPLUMDA H UZUR OLMAZ”
• FİZYOLOJİK İHTİYAÇLAR; Temel fizyolojik ihtiyaçlar, hava, su, gıda
• GÜVENLİK İHTİYACI; Konut sahibi olma, iş güvenliği arama, sosyal güvenlik
• AİDİYET İHTİYACI; Bir arkadaşa olan ihtiyaç, bir üyelik ihtiyacı
• SAYGI GÖRME İHTİYACI; Statü kazanma ihtiyacı
• KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME İHTİYACI; Yaratma ve kendini aşma ihtiyacı
Toplum insanın Fizyolojik, Güvenlik, Ait olma, Saygı sevgi görme ve Kendini gerçekleştirme ihtiyaçlarını karşılamak için vardır.
Toplum gücünü insanların destek ve yardımlarından alır. İnsan ise, ihtiyaçlarını
toplumdan karşılar.
İnsanların ihtiyaçlarının karşılanması, belirli bir düzen içerisinde belirli kurumlar
aracılığı ile olur.
Bu Kurumlar;
Aile Kurumu Politik
Kurumlar Askeri
Kurumlar Dini Kurumlar
Eğitim Kurumları Ekonomik
Kurumlar
İşletme Kurma Gerekliliği
• Yaban toplumlarda yaşayan kişiler kendi gereksinimlerini başkalarının yardımı
olmaksızın karşılamışlardır.
• Kişiler toplumsal gereksinimler ve savunma için grup oluşturmaktan kaçınmamışlardır.
Yalnızca kendi kendilerine yeterli olma temel ilkedir.
• Kendi gereksiniminden fazla ürettiği bir malı aynı durumda olan fazla malını değiştirmek isteyen biriyle anlaşarak değiştirebilir. Bir mal ya da
hizmetin değişimine TRAMPA denir. Öyleki eski zamanlarda bugünkü kullanılan para birimi
yoktu.
İŞLETM E
• İşletme; İnsanların gereksinim duyduğu ya da istediği mal ve hizmetleri sağlama etkinliğidir.
• İşletmeler ise; İnsanlar gereksinim ve ihtiyaçlarını karşılamak için müşterilerine mal ve hizmet
sunmaktadır.
• İ şletme Çerçevesinde;
Teknolojik Çevre ; Teknolojinin takibi çalışmaların yapılması
• Politik Çevre
• Doğal Çevre ;Ulaşım
• Sosyal Çevre ; Çalıştırılacak insanların temini hizmet veren insanlar
• Ekonomik Çevre ; Enflasyon
• Yasal Çevre : Kanunlar, Yönetmelikler yasal yaptırımlar
İşletmenin Türleri
• 1.EKONOMİK AÇIDAN İŞLETME TÜRLERİ;(1)
• Mal Üreten İşletmeler
• Pazarlama Üreten İşletmeler
• Hizmet Üreten İşletmeler
• 2.ÇALIŞMA KONULARI AÇISINDAN İŞLETME TÜRLERİ
• Tarım İşletmeleri
• Endüstri İşletmeleri
• Ticaret İşletmeleri
• Ulaştırma İşletmeleri
• Finans İşletmeleri
• Turizm İşletmeleri
• Hizmet İşletmeleri
• Kira İşletmeleri
İşletmenin Türleri (2)
• 3.SERMAYE SAHİPLİĞİ AÇISINDAN İŞLETME TÜRLERİ
• Özel İşletmeler
• Kamu İşletmeleri
• Karma İşletmeler
• Yabancı Sermayeli İşletmeler
• 4.YASALAR AÇISINDAN İŞLETME TÜRLERİ
• Türk Medeni Kanunu Kapsamına Giren İşletmeler
• Borçlar Kanunu Kapsamına Giren İşletmeler
• Türk Ticaret Kanunu Kapsamına Giren İşletmeler
• Kooperatifler Kanunu Kapsamına Giren İşletmeler
• Diğer Yasalar kapsamına Giren İşletmeler
• 5.EKONOMİK BİRLEŞMELER AÇISINDAN İŞLETME TÜRLERİ
• Centilmen Anlaşması Yapan İşletmeler
• Konsorsiyum Yapan İşletmeler
• Karteller
• Tröstler
• Holdingler
• Tam Birleşmeler
İşletmenin Türleri
• 6.DÜNYA EKONOMİSİ AÇISINDAN İŞLETME (3)
TÜRLERİ
• Ulusal İşletmeler
• Uluslar arası İşletmeler
• Çok Uluslu İşletmeler
• 7.BÜYÜKLÜKLERİNE GÖRE İŞLETME TÜRLERİ
• Cüce İşletmeler
• Küçük İşletmeler
• Orta Büyüklükte İşletmeler
• Büyük İşletmeler
• Dev İşletmeler
• 8.ÜRETTİKLERİ MAL VE HİZMET ÇEŞİDİNE GÖRE
• 9.TÜKETİCİLERİ AÇISINDAN İŞLETME TÜRLERİ
İşletmenin Büyüklüğü
Büyüklük Açısından İşletme Türlerinin Belirlenmesindeki Ölçütler;
• 1.İşletmenin Sermayesi
• 2.İşletmede Çalışanların Sayısı
• 3.Belirli Bir Süre İçerisinde Yapılan Satış Miktarı
• 4.İşletmede Kullanılan Malzeme Miktarı
• 5.Belirli Bir Süre içerisinde ödenen ücretlerin tutarı
• 6.İşletmenin kapladığı alan (bina sayısı,
sosyal yapılar, fiziki olanaklar (spor tesisleri gibi) )
Büyüklük Açısından İşletmeler
• 1.CÜCE (YARIM) İŞLETMELER:
1 personel• 2.KÜÇÜK İŞLETMELER:
personel sayısı,1-6 olan• 3.ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ İŞLETMELER:
6- 50 personel
• 4.BÜYÜK İŞLETMELER:
Personel sayısı 50 den fazla• 5.DEV İŞLETMELER:
Personel sayısı 2000 den fazlaİŞLETMENİN DİĞER BİLİM DALLARI İLE OLAN İLİŞKİSİ
• İKTİSAT VE İŞLETME BİLİM DALI
• DAVRANIŞ BİLİMLERİ VE İŞLETME BİLİM DALI
• HUKUK VE İŞLETME BİLİM DALI
• MATEMATİK İSTATİSTİK VE İŞLETME BİLİM DALI
• BİLGİ TEKNOLOJİSİ VE İŞLETME BİLİM
DALI
İşletme İçinden Kaynaklanan Risk Nedenleri;
• 1.İşletme organizasyonun yetersiz ve gereğinden fazla karmaşık olması
• 2.İşletmede tam bir işbirliği anlayışının kurulmamış olması
• 3.Yönetim masraflarının gereğinden fazla yüksek olması
• 4.Personel ve yöneticilerin iyi seçilmemiş ve yetişmemiş olması
• 5.Yönetimin muhasebe raporlarından ve istatistiki bilgilerden yararlanmaması
• 6.İşletme kapasitesinin yetersiz veya gereğinden fazla olması
• 7.İşletmenin sermaye kaynaklarının yanlış seçilmesi
• 8.Yönetim binalarının sağlıkla ilgili yapıların ve sosyal yapıların yetersizliği
• 9.Üretimin yapıldığı yerlerin elverişsiz olması
• 10.Pazarlama işlerinin iyi organize edilmemiş olması
İşletme Dışından Kaynaklanan Risk Nedenleri
• işletme kendi dışında kalan ;
• Yasal Sistemi,
• Sosyal Sistemi
• Ekonomik Sistemi
• Doğal Sistemi
• Psikolojik Sistemi
• Politik Sistemi
• Uluslar arası Sistemi değiştiremez.
• Oysa, söz konusu sistemlerdeki bu değişme, işletmeyi olumlu veya olumsuz bir biçimde etkileyebileceği gibi onu temelinden de yok edebilir.
İşletme Kurma Kavramı ve Aşamaları
• İşletmeyi kurucu müteşebbisler kurar.
• Yatırım projesinin hazırlanması güç, masraflı, karmaşık ve uzmanlık isteyen bir iştir.
• İşletme Kurarken;
• İşletmenin büyüklüğüne
• Türüne
• Özelliğine göre bir veya birkaç uzmandan yararlanmak gerekir.
• İşletme kurma düşüncesinin doğuşundan, işletmenin açılışına kadar
ki aşamalar;
Yatırım Projesi
Denem e üretimi
Açılış Töre ni Yatırım
kararın ı
verme
Yatırım kararını uygulam a
• İşletme Kurma
• Düşüncesi
•
•
Ekonomik
araştırma Yasal araştırma
Mali araştırma Teknik
araştırma
İŞLETMENİN İŞLEVLERİ
• 1.SATIN ALMA İŞLEVİ
• 2.ÜRETİM
• 3.PAZARLAMA
• 4.FİNANS
• 5.PERSONEL
• 6.MUHASEBE
• 7.ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME
• 8.HALKLA İLİŞKİLER
Spor Tesis Politikaları; Mevcut Durum ve Sorunlar
• Son nüfus sayımına göre; nüfusun %44-45’i aktif spor yapması gereken 5-24 yaş
grubunda yer almaktadır.
• Ancak gelişmiş ülkelerde bu yaş grubunda yer alan nüfusun neredeyse tamamına yakını
aktif
spor yapmaktadır.
• 2017 verilerine göre, Türkiye’de yaklaşık 13.441
adet spor kulübü ve yaklaşık 6.000.000 (faal) lisanslı sporcu (futbol dahil)
bulunmaktadır.
• Bu oranlara göre, Anayasamızın 59. Maddesi ve 3289 sayılı kanunla Belirlenen görevlerde istenen başarıya ulaşılamamıştır.
SONUÇ VE ÖNERİLER 1.Planlama
• 1.Spora tahsis edilecek mekanlar için standart ölçütleri belirleyecek araştırmalar yapılmalıdır.
• 2.Tesis planlanmasında yerel düzeyde oluşturulacak “il spor kurulu”
• (yerel yönetim, özel idare, üniversite, il spor müdürlüğü, spor kulüpleri temsil edildiği) o bölgenin ihtiyaçları doğrultusunda, spor tesisleri
planlanmalı ve merkezi yönetim bu ihtiyaçları nitelik ve nicelik açısından dikkate almalıdır.
• 3.Yerel yönetimlerin, “herkes için spor” ve “çok amaçlı spor” tesisleri ve yatırımlar yapması için gerekli olan hukuki düzenlemeler
yapılmalıdır. Bu düzenlemelerle kentsel alanlarda; yürüyüş, koşu ve bisiklet yolları ve rekreasyon alanları düşünülmelidir.
• 4.Tesis planlanmasında çok amaçlı kullanıma uygun tesisler düşünülmeli, büyük spor merkezleri, alış veriş, kütüphane, kültür sanat, restoran v.b hizmetleri verebilecek tarzda planlanırken, ortopedik, görme ve işitsel engelliler, spastik ile ağır bedensel engellilerin de yararlanabileceği tarzda yapılmalıdır.
SONUÇ VE ÖNERİLER 2.İşletme (1)
• 1.Gerek performans, gerekse yaygın spor tesislerinin işletilmesinde eleman ihtiyacının karşılanmasında yerel yönetimlerle işbirliği sağlanmalıdır.
• 2.Spor tesislerinin işletilmesinde yararlanılan mevcut elemanların tesis işletmeciliği konusunda hizmet içi eğitimlerle geliştirilmesi sağlanmalıdır.
• 3.Spor tesis işletmesinde ülke genelinde “spor yönetimi”
bölümlerinden mezun olanların istihdam edilebilmesi için hukuki düzenlemeler
yapılmalıdır.
• 4.Mevcut olan spor tesislerinin daha yaygın ve daha verimli
kullanılmasını planlamak için o ilde oluşturulacak “spor kurulu” yetkili olmalıdır.
• 5.Mevcut tesislerden daha verimli yararlanabilmek için bölgedeki beden eğitimi öğretmenlerinden yararlanabilecek düzenlemeler yapılmalıdır.
• 6.Kamu kurumlarının kampus ve bina içindeki spor tesislerinde mesai sonrası çevre halkına hizmet verebilecek mevzuat ve işletme ile ilgili düzenlemeler yapılmalıdır.
BAŞARILAR DİLERİM
DOÇ.DR.HAKAN SUNAY