Alper Hoca…
1-)
Bilgi: Dünyamıza güneşten gelen ışık ışınları eksen eğikliğinden dolayı farklı yarım kürelere farklı geliş açılarıyla ulaşırlar.
Yandaki şekilde Dünya üzerinde farklı yarım kürelerde bulunan X ve Y cisimlerinin konumları gösterilmiştir.
Alper öğretmen öğrencilerinden şekli inceleyerek bazı çıkarımlarda bulunmalarını istemiştir. Öğrencileri de aşağıdaki yorumlarda bulunmuşlardır.
Ayşe: Dünya bu konumdayken X noktasında kış, Y noktasında yaz mevsimi yaşanır.
Kamil: Özdeş cisimlerin aynı zaman dilimindeki gölge boyları çizildiğinde aşağıdaki gibi grafik oluşabilir.
Zeynep Ela: Özdeş termometrelerle sıcaklık değeri ölçüldüğünde aşağıdaki gibi grafik oluşur.
Yukarıda öğrencilerin verdiği cevaplar incelendiğinde aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Ayşe Kamil Zeynep Ela
A) Yanlış Doğru Doğru
B) Doğru Yanlış Yanlış
C) Yanlış Doğru Yanlış
D) Doğru Doğru Doğru
X Y
X
Y
Alper Hoca…
2-) Öğretmeni Kamil’den iki nokta arasında bir rüzgar oluşturmasını istemiştir. Bunun için Kamile aşağıdaki malzemeleri vermiştir.
Kamil malzemeleri kullanarak aşağıdaki düzenekleri hazırlamıştır.
I. düzenek
II. düzenek
III. düzenek
Kamil’in hazırladığı düzeneklerde vermiş olduğu bilgi ya da bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III
Alper Hoca…
3-)
Dünyanın İklimi İçin Tahmin Nedir?
Bilim adamları, Dünya'nın ikliminin nasıl değişeceğini tahmin etmek için iklim modellerini kullanıyor. İklim modelleri matematiksel denklemlere sahip bilgisayar programlarıdır. Geçmiş iklimi olabildiğince doğru bir şekilde simüle etmek için programlanmıştır. Bu, bilim insanlarına bir iklim modelinin geleceği tahmin etme yeteneğine biraz güven verir.
İklim modelleri, Dünya'nın ortalama sıcaklığının önümüzdeki 100 yıl boyunca artmaya devam edeceğini tahmin ediyor. Dünya'nın ortalama sıcaklığının sabit olduğu ve hatta düştüğü bir yıl veya yıllar olabilir. Ancak genel eğilimin yükselmesi bekleniyor.
Atmosferdeki sera gazı miktarı azalsa bile Dünya'nın ortalama sıcaklığının artması bekleniyor. Ancak artış, sera gazı miktarlarının aynı kalması veya artması durumundan daha az olacaktır.
(Kaynak: https://www.nasa.gov/audience/forstudents/5-8/features/nasa-knows/what-is-climate-change- 58.html)
Yukarıda parçadan yararlanarak aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılamaz?
A) Bilim insanları küresel ısınmadaki değişimi tahmin etmede matematik biliminden yararlanmaktadır.
B) Küresel ısınma her zaman yükselme eğilimindedir.
C) Önümüzdeki yıllarda Dünyanın ortalama sıcaklığının artması beklenmektedir.
D) Sera gazlarının azalması sıcaklığın artmasını engellemede yeterli olamayacaktır.
4-) Aşağıdaki şekilde Dünyamızın, Güneş etrafında dolanırken bulunduğu konumlardan bazıları verilmiştir.
Aşağıdaki numaralandırılmış konumlarda Danimarka ve Güney Afrika hakkında verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur? ( Not: Danimarka’da 21 Haziran da bir cismin gölge boyu oldukça küçüktür. Güney Afrika’da ise 21 Haziran tarihinde Güneş ışınları daha geniş alanları aydınlatır. )
I. 1 numaralı bölgede Danimarka’da yaz mevsimi yaşanırken, Güney Afrika’da kış mevsimi yaşanır.
II. 2. Numaralı bölgede Danimarka ve Güney Afrika’da gece-gündüz eşitliği yaşanır.
III. 3 numaralı bölgede birim alana düşen enerji miktarı Danimarka’da daha fazladır.
A) I-II B) I-III C) II-III D) I-II-III
https://www.nasa.gov/audience/forstudents/5-8/features/nasa-knows/what-is-earth-58.html
Alper Hoca…
5-) Bilgi: Canlılarda kalıtsal özelliklerden sorumlu yapılara gen denir. Genler baskın (dominat) ve çekinik (resesif) olmak üzere ikiye ayrılırlar. Genotipte bulunan baskın ve çekinik genler fenotipin ortaya çıkmasında etkili olurlar.
Alper öğretmen akıllı tahtada yukarıdaki şemayı açmıştır. Öğrencilerinden şema ile ilgili olarak çıkarımlarda bulunmalarını istemiştir. Öğrencilerinden bazıları aşağıdaki yorumlarda bulunmuşlardır.
Kamil: Kırmızı çiçek geni beyaz çiçek genine baskındır.
Zeynep Ela: Y-Z-T-D çiçeklerinin genotipi kesinlikle bilinebilir.
Ömer Selim: X çiçeğinin genotipi melez olabilir.
A) Yalnız Kamil B) Kamil-Zeynep Ela C) Yalnız Ömer Selim
D) Kamil-Zeynep Ela-Ömer Selim
Alper Hoca…
6-) Adaptasyon : Canlıların yaşadıkları çevreye uyum sağlamalarına adaptasyon denir. Adaptasyon sayesinde canlılar yaşama ve üreme şanslarını artırırlar. Canlılar çevrelerine uyum sağlarken fizyolojik ve davranışsal olarak adaptasyonlar geliştirebilirler.
İmparator penguenleri, -50 ° C'ye kadar düşen sıcaklılarda hayatta kalmak için eşsiz bir biçimde yaşadıkları çevreye uygun olarak yaratılmışlardır.
(1)İki kat tüyleri ve derilerinin altında sakladıkları yağ depoları sayesinde ısı kaybını en aza indirirler.
Ayrıca bacaklarında bulunan tüyler sayesinde ayak bilekleri çok üşümez.
(2)Penguenlerin kemiklerinde normal kuşların sahip olduğu gibi hava boşlukları yoktur. Ağır, sağlam kemikleri, dalgıçların ağırlık kemeri gibi hareket ederek su altında kalmalarını sağlar.
(3)İmparator penguenler birkaç bin penguenden meydana gelen koloniler oluşturarak çok soğuk ve rüzğarlı havalarda bir araya gelirler. Bu sayede ısı kaybını en aza imdirmiş olurlar.
(4)Penguenlerin vücutları sudaki sürtünmeyi azaltmak için düzenlenmiştir. Ayrıca perdeli ayakları sayesinde su içerisinde çok hızlı yüzebiliriler.
Yukarıda imparator penguenleri hakkında verilen bilgilerden hangisi davranışsal adaptasyona girmektedir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
Alper Hoca…
7-) Bilgi: Çevresel koşulların etkisiyle canlıların genlerinin işleyişinde farklılıklar meydana gelebilir. Örneğin;
16℃ sıcaklığında yetiştirilen Sirke sineğinin kanatlarının düz, 25℃ sıcaklığında ise kanatlarının kıvrık olması.
Kamil sirke sinekleri üzerinde aşağıdaki çalışmaları yapmıştır.
1. çalışma: İki düz kanatlı sirke sineğinin yumurtalarını 16𝐶0’ de yetiştirmiştir. Oluşan yavrular düz kanatlı olarak meydana gelmiştir.
2. çalışma: İki düz kanatlı sirke sineğini 25𝐶0’ de yetiştirmiştir. Oluşan yavrular kıvrık kanatlı olarak meydana gelmiştir.
Kamil yaptığı çalışmalar sonucunda aşağıdaki çıkarımlarda bulunmuştur.
I. 1. çalışmada sirke sineğinin düz kanatlı olmasının sebebi değişikliğin üreme hücrelerinde meydana gelmesidir.
II. 2. çalışmada sirke sineğinin kıvrık kanatlı olmasının sebebi değişikliğin vücüt hücrelerinde meydana gelmesidir.
III. 1. çalışmada sirke sineğinin gen yapısında değişiklik meydana gelmezken, 2. çalışmada sirke sineğinin gen yapısında değişiklik meydana gelmiştir.
Yukarıda Kamil’in yapmış olduğu çıkarımlardan hangisi ya da hangileri yanlıştır?
A) I-II B) I-III C) II-III D) I-II-III
Alper Hoca…
8-) Öğretmeni Ömer Selim’e farklı şekilde ve renkte lego parçaları vermiştir. Vermiş olduğu lego parçalarından Ömer Selim’in bir DNA modeli oluşturmasını istemiştir. Ömer Selim de lego parçalarından aşağıdaki DNA modelini oluşturmuştur.
DNA modelinin hazırlanışı ile ilgili olarak öğretmeni Ömer Selime aşağıdaki soruları sormuştur.
1. Soru: En çok hangi lego parçası ya da parçalarını kullandın?
2. Soru: Hangi lego parçalarının sayılarını eşit olarak kullandın?
3. Soru: 50 tane sarı lego parçası kullandıysan kaç tane mavi lego parçası kullandın?
4. Soru: 30 tane siyah lego parçası kullandıysan kaç tane gri lego parçası kullandın?
5. Soru: 100 tane kırmızı lego parçası kullandıysan DNA modelini oluştururken kaç tane lego parçası kullandın?
Ömer Selim’e öğretmenin sormuş olduğu soruları cevap verebilir ya da cevap veremez diye sınıflandırdığımızda aşağıdaki şıkklardan hangisini işaretlemiş oluruz?
Cevap verebilir Cevap veremez
A) 1-4-5 2-3
B) 1-2-4-5 3
C) 1-2-3-4-5 -
D) 1-2-3-4 5
Alper Hoca…
9-) Aşağıdaki grafik Dünya üzerinde herhangi bir yerde bulunan bir X noktasına ait gün uzunluğunu ve yağış miktarını göstermektedir.
Alper öğretmen öğrencilerinden yukarıdaki grafiği inceleyerek X noktasının yerini Dünya haritası üzerinde göstermelerini istemiştir.
Aşağıdakilerden hangisinde X noktasının yeri doğru olarak gösterilmiştir?
A) B)
C) D)
Alper Hoca…
10-) Alper öğretmen üzerinde A-B-C-D noktalarının işaretlenmiş olduğu Dünya modelini sınıfa getirmiştir.
Öğrencilerine A noktasından D noktasına doğru gidildikçe gündüz süresinin arttığını söylemiştir.
Öğrencileri Alper öğretmenin verdiği bilgi ışığında aşağıdaki bazı yorumlarda bulunmuşlardır.
I ) Bu tarihte gölge boyunun en uzun olduğu nokta A noktasıdır.
II ) Bu tarihte GYK ‘de yaz mevsimi KYK’ de kış mevsimi yaşanır.
III ) Dünya bu konumda 21 Mart tarihindedir.
Yukarıda öğrencilerin yapmış oldukları yorumlardan hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I-III D) II-III
11-) Bilgi: İklim bir bölgede uzun yıllar boyunca meydana gelen hava olaylarının ortalamasının alınarak belirli yargılara ulaşılmasıdır.
Yukarıdaki tabloda Dünya üzerindeki konumu bilinmeyen bir A şehrine ait bilgiler yer almaktadır.
I. Hangi yarım kürede olduğu.
II. İklim özelliklerine.
III. Yıllık ortalama sıcaklık değerlerine.
IV. Yaz mevsiminin hangi aylarda yaşandığına.
Tabloda verilen bilgiler ışığında A şehri ile ilgili olarak yukarıda verilen bilgilerden hangisi ya da hangilerine ulaşılabilir?
A) I-II-III B) I-III-IV C) I-II-IV D) I-II-III-IV
Alper Hoca…
12-) Aşağıdaki şekilde biyoteknolojik uygulamalar yapılarak bakterilerden insülin hormonu üretilmesi gösterilmiştir.
Yukarıda şekil inceleyen Kamil bazı çıkarımlarda bulunmuştur.
I. Gen aktarımı sayesinde gerçekleşmiştir.
II. Yapılan uygulama ile meydana gelen değişiklikler yeni oluşan bakterilerin üreme hücresinde oluştuğu için kalıtsaldır.
III. Bakteri hücresinin DNA’ sının belirli bir parçasında değişiklik meydana gelmiştir.
IV. Bu çalışma ile şeker hastalığı tedavi edilebilir.
Kamil’in yapmış olduğu çıkarımlardan hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) I-III B) II-IV C) I-II-III D) I-III-IV
Alper Hoca…
13-) Aşağıdaki şekilde klonlamanın nasıl meydana geldiği gösterilmiştir.
Kamil yukarıdaki şekilden yararlanarak bazı yorumlarda bulunmuştur. Aşağıda Kamil’in yapmış olduğu yorumlardan hangisi yanlıştır?
A) D koyunun atası A koyunudur.
B) D koyunu genetik yapı bakımından C koyununa da az da olsa benzemektedir.
C) D koyunu genetik yapı bakımından B koyunu ile benzerlik göstermez.
D) Elektrik enerjisi verilmeseydi hücre bölünmesi gerçekleşmeyebilirdi.
Alper Hoca…
14-) Bilgi: Genler sayesinde kalıtsal özellikler nesilden nesile aktarılır. Bu aktarımlar sırasında canlıların genetik kodlarında bulunan hasta genlerde aktarılabilir. Kimi canlılar hasta genleri taşımasına rağmen hasta değildirler. Bu tür canlılara taşıyıcı denir. Akraba evliliğinin sakıncası da bu taşıyıcı bireylerin bir araya gelmesi riskini artırmasından dolayıdır.
Aşağıda bir soy ağacı şeması verilmiştir.
Soy ağacında taralı renklerle gösterilen bireyler hasta bireylerdir. Açık renkle gösterilen bireyler ise sağlam ya da taşıyıcı bireylerdir. Alper öğretmen öğrencilerine soy ağacı tablosunu incelemelerini ve genotipi kesin olarak bilenebilecek bireyleri söylemelerini istemiştir. Öğrencileri aşağıdaki cevapları vermişlerdir.
Özge: Sam, Michael, Alan
Ömer Selim: Sandra, Tina, Cristopher Zeynep Ela: George, Ann, Daniel
Alper öğretmenin soruduğu soruya doğru cevap veren öğrenci ya da öğrenciler aşağıdakilerden hangisinde yer almaktadır?
A) Yalnız Özge B) Özge-Ömer Selim C) Özge-Zeynep Ela D) Ömer Selim-Zeynep Ela
Alper Hoca…
15-) Canlılar bulundukları ortama uyum sağladıkları sürece yaşama ve üreme şanslarını artırırlar. Bulunduğu ortama uyum sağlamayan canlılar nesillerini tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalabilirler.
Yukarıda aynı ortamda yaşayan yeşil ve kahverengi böceklerin zamanla değişimi gösterilmiştir. Yukarıdaki şekilden yola çıkarak yapılan yorumlardan aşağıdaki gibidir.
I. Kahverengi böcekler, yeşil böceklere göre ortama daha iyi adapte olmuşlardır.
II. Yapay seçilime örnek olarak verilebilir. Çünkü kuşlar hangi renk böceğin hayatta kalacağına karar vermişlerdir.
III. Yeşil renkli böcekler ortam şartlarına uymak için mutasyon geçirerek kahverengi böceklere dönüşmüşlerdir.
Yukarıda yapılan yorumlarda hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I–II C) Yalnız II D) I-II-III
Alper Hoca…
16-) Aşağıdaki tablo ve grafik Dünya üzerindeki herhangi bir X şehrine ait gün uzunluğunun yıl içerindeki saatlik değişimi gösterilmiştir.
Aşağıda verilen şekillerden hangisi ya da hangileri X şehrine ait olabilir?
A) Şekil-1 B) Şekil-3 C) Şekil-1 ve Şekil-2 D) Şekil-2 ve Şekil-3 Şekil-1 (X şehrinin
Dünya üzerindeki yeri)
Şekil-2 (21 Haziranda güneş ışınlarının gelme açısı)
Şekil-3 (Yıl içerisinde gölge boyu değişim grafiği)
Alper Hoca…
17-) Bilgi: DNA kendisini eşlemesi, bir DNA çift sarmalını iki özdeş çift sarmal halinde kopyalama işlemidir. Orijinal iplikler, yeni bir tamamlayıcı ipliğin oluşumu için bir şablon görevi görür. DNA eşlenmesi, hem birbirine hem de orijinal molekülle aynı olan iki DNA sarmalıyla sona erer.
Yukarıda DNA eşlenmesine ait şekil verilmiştir. DNA eşlenmesi sırasında meydana gelen olaylarla ilgili olarak verilen grafiklerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Şekil-1 (Hücredeki Toplam Nükleotid Sayısı)
Şekil-2 (Hücredeki Toplam Fosfat Sayısı)
Şekil-3 (Çekirdekteki Toplam Deoksiriboz Sayısı)
A) Şekil-1 ve Şekil-2 B) Şekil-1ve Şekil-3 C) Şekil-2 ve Şekil-3 D) Şekil-1, Şekil-2 ve Şekil-3
Alper Hoca…
18-) Bilgi: Rüzgâr tulumu sarkıklıktan dümdüze değiştiğinde, rüzgâr sertleşir ve düz ve sarkık arasındaki gevşeklik derecesi, rüzgârların göreli büyüklüğünü gösterir.
Yandaki haritada bazı şehirler ve bu şehirlerin sahip olduğu sıcaklık değerleri verilmiştir. Alper öğretmen öğrencilerine haritadaki seçtiği şehirler arasında konumlandırılmış rüzgâr tulumlarının şeklinin hazırlamış olduğu tabloya uygun olarak yerleştirmelerini istemiştir.
Aşağıdaki tabloya göre öğrencilerden hangisi ya da hangileri tabloya rüzgâr tulumlarını doğru olarak yerleştirmiştir?
Öğrenciler Şehirler Rüzgâr Tulumu
Kamil Cardiff-London
Ömer Selim Belfast-Manchester
Zeynep Ela Edinburg-Belfast
Özge Cardiff-Manchester
A) Ömer Selim-Zeynep Ela B) Özge C) Kamil-Özge D) Ömer Selim-Kamil
Alper Hoca…
19-) Bilgi: Çevresel koşulların etkisiyle canlıların gen yapısında meydana gelen değişimlere mutasyon denir.
Bazı mutasyonlar nesilden nesile aktarılırken bazı mutasyonlar ise sadece mutasyon geçiren canlıyı ilgilendirir.
Alper öğretmen öğrencilerine bir alabalık türünde meydana gelen mutasyonları göstermiştir. Öğrencilerine 1.
Mutasyonda meydana gelen değişikliğin canlının belirli bir bölümünde, 2. Mutasyonda meydana gelen değişikliğin ise yavru alabalıkların birinin tamamında ortaya çıkmasının sebebini sormuştur. Öğrencileri aşağıdaki cevapları vermiştir.
I. 2. mutasyon üreme hücresinde meydana gelmiştir.
II. 1. mutasyon vücut hücrelerinde meydana gelmiştir.
III. 2. mutasyonda oluşan kırmızı balığın fenotipinde meydana gelen değişimler nesilden nesile aktarılamaz.
IV. Kanser oluşumu 1. mutasyonda meydana gelen değişime örnek olarak verilebilir.
Yukarıda verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) I-III B) I-II-IV C) II-III D) I-II-III-IV
Alper Hoca…
20-
Yukarıdaki şekilde Dünya haritası üzerinde A şehrinin konumu verilmiştir. Aşağıda bazı grafikler verilmiştir.
Grafik-1 Grafik-2
Grafik-3 Grafik-4 Yukarıda verilen grafiklerden hangisi ya da hangileri doğru olarak çizilmiştir?
A) Grafik-1
B) Grafik-2 ve Grafik-4 C) Grafik-3
D) Grafik-1 ve Grafik-4
Alper Hoca…
CEVAP ANAHTARI
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
D B B A D C B B C A
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
D A B C A B B A B A
