Boşanma Süreci Danışmanlığı
Prof. Dr. Serap NAZLI
Boşanma Nedir?
Aile: Hukuki, ekonomik, biyolojik, sosyal ve psikolojik bir sistemdir.
Boşanma, aile birliğinin çok boyutlu
(yasal, ekonomik, biyolojik, sosyal
ve psikolojik)bozulmasıdır.
Boşanma Nedenleri:
%90 Şiddetli
geçimsizlik aldatma şiddet
sorumsuzluk kök aile
Mahkemeye
%90 kadınlar başvuruyor
Boşanma tek bir nedenden değil birçok nedenden
kaynaklanmakta, bir çok etken bir bütün olarak aile yapısını
etkilemektedir.
Yuvayı dişi kuş yapar ama
beğenmezse bozar !!!! ?????
Boşanmanın Etkileri
Tüm aile üyelerine (kadın-erkek-
çocuk) Topluma
Nitel
araştırma
Yarı yapılandırılmış görüşme tekniği Ankara’da (Etimesgut, Altındağ,
Yenimahalle) 4 ilkokul ve bir ortaokulda;
Gönüllü 50 boşanmış (43 kadın ve 7 erkek) veli,
Okul psikolojik danışmanları,
40-50 dk
Bulgular:
Kadın veli ile yapılan görüşmede:
Kadınların çocuklarının velayetini üstlendikleri, Kadınlar boşanmalarında eski eşlerinin
ailelerinin etken olduğunu düşündükleri,
Eski eşleri ile etkileşim kurmadıkları, çocukları için bile iletişim kurmak istemedikleri,
Velayeti üstlenmeyen babanın zamanla çocukları ile etkileşimlerinin kesildiği,
Boşanma sonrası baba evlerine sığındıkları,
Bulgular
Çocuklarının bakımında büyükebeveynlerin destek olduğu,
Boşanma öncesi ev hanımı olan kadınların, ekonomik nedenler ile çalışma yaşamına katıldıkları,
Çocukların okula başlamaları ile hırçınlaştığı ve boşanmış olmalarını nedeni ile sorun çıkarmaya başladıkları,
Kadınlar boşanma sürecinde yalnız kaldıklarını
düşündükleri ve hem kendileri hem de çocukları için okul rehberlik servislerinden destek bekledikleri
belirlenmiştir.
Erkek veli ile yapılan görüşmede:
Boşanma sürecinde sosyal, duygusal ve ekonomik olarak örselendikleri,
Özellikle kendi aileleri de dahil sosyal destek kaynağı bulamadıkları,
Erkekler boşanmalarında eski eşlerinin ailelerinin etken olduğunu düşündükleri,
Boşanma sonrasında eski eşlerinin tekrar evlenmelerine karşı oldukları ve “namus” kavramı ile ilişkilendirdikleri,
Erkeklerin boşanma sürecinde kendileri için değil,okul PDR servislerinden çocukları için destek bekledikleri belirlenmiştir.
Sonuç
Araştırma verileri boşanma sürecinin hem kadınlar hem de erkekler için zorlu bir süreç olduğunu;
Boşanma sonrasında eski eşlerin çocukları için görüşmedikleri,
Çocukların okula başladıktan sonra davranış problemleri gösterdikleri;
Boşanma sürecinde profesyonel destek
aradıkları ancak yalnız kaldıkları saptanmıştır.
Boşanmaya Uyum= Ani Kriz ile Başetme Becerisi
´ Destek????
´ İnformal (aile üyeleri, sosyal çevre)
´ Aile danışmanları
ABD’de
Boşanmaya yönelik
çalışmaları
Boşanma oranlarında artış %50-60 (1970)
Nedenleri ve aile üyelerine etkileri araştırmaları 1970-1990
Boşanma süreci modelleri (Wisemann modeli, Bohennan modeli, Kessler
modeli, Fisher modeli)
Çocuk ve yetişkinlere bireysel-grupla
destek programları (psikoeğitim, beceri
grupları, maraton grupları vb)
TC’de boşanmaya yönelik çalışmalar
Boşanma oranları (TUİK, Aile Bakanlığı)
Boşanmanın etkileri = Çok sınırlı
Boşanma modelleri =
YOK Çocuklara
yönelik uyum programları =
Çok sınırlı
Yetişkinlere yönelik uyum programları =
YOK
Okul temelli aile danışmanlığı
´18 milyon öğrenci = 18 milyon aile
´Yaklaşık (anne-baba-1 çocuk)= 54 milyon
´MEB’te 35 bin psikolojik danışman
´242 RAM
PDR kökenli aile danışmanlarının sunabileceği hizmetler:
´ Gelişim odaklı ebeveyn çocuk ilişkisi (aile rehberliği)
´ Problemli (sınav kaygısı, devamsızlık) çocukların ailelerine psikolojik destek
´ Problem davranışları olan çocukların ailelerine psikolojik destek
´ Engelli çocukların ailelerine psikolojik destek
´ Bağımlı (madde-teknoloji) çocukların ailelerine psikolojik destek
´ Boşanma sürecindeki çocuklara ve ailelerine psikolojik
destek
Boşanma Süreci Danışmanlığı
´ Boşanma sürecinde:
• Boşanmış aile çocuklarına psikoeğitim
• Velayeti almış anne ve çocuklar için psikoeğitim
• Büyükebeveyn ve çocuklar için psikoeğitim
• Öğretmenlere konsültasyon programı
• Çocuk odaklı boşanma arabuluculuğu
• Velayeti almayan babaya bireysel destek (Baba-
evlat ilişkisi) programı
Çocuk Boşanmaya Uyum Programı:
İçerik:
´ Oturum: Boşanma kavramı
´ Oturum: Boşanmaya ilişkin duygu ve düşünceler
´ Oturum: Boşanma sonrası aile yaşamı
´ Oturum: Kendini tanıma
´ Oturum: Etkili iletişim becerileri
´ Oturum: Öfke kontrolü
´ Oturum: Çatışma çözme becerileri
´ Oturum: Geleceği planlama
´ Oturum: Grup sürecinin genel tekrarı
´ Oturum-İzleme: Aile Ortamı
Velayeti Almış Anneye Boşanmaya Uyum Programı:
İçerik:
´ Oturum: Boşanma kavramı
´ Oturum: Boşanmaya ilişkin duygular
´ Oturum: Olumsuz duygularla baş etme
´ Oturum: Ebeveynlik-ortak sorumluluklar
´ Oturum: Anne-çocuk ilişkisinde pozitif disiplin
´ Oturum: Güçlü aile
´ Oturum: Yaşam stresörleri
´ Oturum: Kariyer planlama
´ Oturum: Amaç oluşturma-Umut geliştirme
´ Oturum: Genel tekrar
