Türkiye, 1970'li yıllardan beri gündemde olan nükleer santral için bugün ihaleye çıkıyor. İlgilenen şirketler 24 Eylül 2008'e kadar teklif verebilecek. Santralın yatırım maliyetinin gücüne göre 5 ile 11 milyar dolar arasında değişebileceği belirtiliyor
Nükleer santral yapımına dair sözleşmeye ilişkin usul ve esasları belirleyen yönetmenliğin geçen hafta çarşamba günü Bakanlar Kurulu kararı olarak yayınlanmasının ardından, Türkiye Elektrik Ticareti A.Ş.'nin (TETAŞ) nükleer santral ihalesi kararı yarın Resmi Gazetede yayımlanacak. Kararın ardından nükleer santral yapımı için yapılacak 'yarışma'ya teklif verme süreci başlayacak. Yatırımcılara, teklif vermek için altı aylık süre tanınacak. Bu süre, 24 Eylül 2008 tarihinde dolacak. Ancak yatırımcılardan talep gelmesi durumunda teklif verme süresinin uzatılması mümkün olabilecek.
Nükleer santralın 3 bin megavat gücünde olması durumunda 5-6, 5 bin megavat gücünde olması durumunda da 10-11 milyar avroluk bir yatırım söz konusu olacak. Dünyada son yılların en büyük krizi yaşanırken çıkılan ihaleye
katılımcıların nasıl bir ilgi göstereceği, Enerji Bakanlığı yetkilileri kadar yabancı enerji çevrelerince de merakla bekleniyor.
15 yıllık alım garantisi var
İhalede, reaktör teknolojisinin yanı sıra en önemli kıstas, kimin elektriği en ucuz fiyata satacağı olacak. Santralın kurulacağı taşınmazlar, Maliye Bakanlığı veya Bakanlar Kurulunca bedelsiz olarak tahsis edilecek. İhaleye teklif verecek konsorsiyumların bünyesinde nükleer santral işletmeciliği deneyimi olan şirket veya şirketlerin bulunması; ya da bu tür şirketlerle anlaşma yapılmış olması koşulu aranacak. İhaleye katılacak şirketlerin 31 Aralık 2020 tarihine kadar 3 bin ile 5 bin megavat arasında kurulu güçte bir santral kurmayı taahhüt etmesi istenecek.
Nükleer santralın üreteceği elektriğe satın alma garantisi verilecek. Ancak bu garanti, 31 Aralık 2020 tarihinden önce işletmeye girecek santral üniteleriyle sınırlı olacak. Satın alma süresi 15 yılı aşamayacak. Satın almaya ilişkin
sözleşme 31 Aralık 2030 tarihinden sonraki sürede üretilecek elektrik enerjisini kapsamayacağı için, ihaleyi kazanacak şirketlerin 2015 yılından önce santralı devreye sokması özendirilmiş olacak.
TETAŞ, santralda yapılacak elektriğin tamamını satın alabilecek. Nükleer santral 'yarışması', Kamu İhale Kanunu'na tabi olmayacak.
Yabancılar ilgili görünüyor
Yatırımcılardan gelen teklifler öncelikle Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'nun (TAEK) belirlemiş olduğu ölçütler açısından değerlendirilecek. TAEK ölçütlerini karşılayan teklifler, TETAŞ bünyesinde oluşturulacak ihale
komisyonunca belirlenecek tarih ve saatte teklif sahiplerinin huzurunda açılacak. En uygun elektrik satış fiyatını içeren teklif sahipleri ihaleyi kazanacak.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yetkilileri, ihale katılımcılarının dünyada yaşanmakta olan krizden etkilenmemiş göründüğünü, yerli büyük gruplarla ortak hareket eden çok sayıda yabancı şirketin ihaleye yoğun ilgi gösterdiğini belirtti.
