Katı Atık Yönet m ve. Sol d Waste Technology & Management

(1)

A John Wiley and Sons, Ltd., Publication

Katı Atık Yönet m ve Teknoloj ler

Ed tör

THOMAS H. CHRISTENSEN

Çevre Mühend sl ğ Bölümü, Dan marka Tekn k Ün vers tes , Lyngby, Dan marka

Sol d Waste Technology

& Management

Çev r Ed törler

PROF. DR. AHMET DEMİR - PROF. DR. LÜTFİ AKCA

YTÜ Çevre Mühend sl ğ Bölümü - İTÜ E. Öğret m Üyes

(2)

NOBEL AKADEMÝK YAYINCILIK EÐÝTÝM DANIÞMANLIK TÝC. LTD. ÞTÝ.

Yayın No.: 1792

Çevre ve Yer Bilimleri No.: 012 ISBN: 978-605-320-699-6

© 1. Basımdan Çeviri, Eylül 2017 Katı Atık Yönetimi ve Teknolojileri Solid Waste Technology & Management Thomas H. Christensen

Çeviri Editörleri: Prof. Dr. Ahmet Demir - Prof. Dr. Lütfi Akca

Bu baskının bütün hakları Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Yayınevinin yazılı izni olmaksızın, kitabın tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, yayımı, çoğaltımı ve dağıtımı yapılamaz.

All Rights Reserved. Authorised translation from the English Language editon published by John Wiley & Sons Limited. Responsibility for the accuracy of the translation rests solely with Nobel Akademik Yayincilik and is not the responsibility of John Wiley & Sons Limited. No part of this book may be reproduced in any form without the written permission of the original copyright holder, John Wiley & Sons Limited.

Genel Yayın Yönetmeni: Nevzat Argun -nargun@nobelyayin.com- Dizi Editörü: Mehmet Karataş -mkaratas@nobel.gen.tr - www.nobel.gen.tr Redaksiyon: Nilay Balin -nilay@nobelyayin.com-

Sayfa Tasarım: Gülbeyaz Güler -gulbeyaz@nobelyayin.com- Kapak Tasarım: Mehtap Yürümez -mehtap@nobelyayin.com- Baskı ve Cilt:

KÜTÜPHANE BİLGİ KARTI Christensen., Thomas H.

Katı Atık Yönetimi ve Teknolojileri / Thomas H. Christensen

Solid Waste Technology & Management / Çeviri Editörleri: Ahmet Demir - Lütfi Akca 1. Basımdan Çeviri, xviii + 1030 s., 190x240 mm

Kaynakça ve dizin var.

ISBN 978-605-320-699-6

1. Katı Atık Yönetimi 2. Atık Mühendisliği 3. Bertaraf Teknolojileri Genel Dağıtım: ATLAS AKADEMİK BASIM YAYIN DAĞITIM TİC. LTD. ŞTİ.

Sipariş: -siparis@nobelyayin.com-

Telefon: +90 312 278 50 77 - Faks: 0 312 278 21 65 e-satış: www.nobelkitap.com - esatis@nobelkitap.com Bilgi: www.atlaskitap.com - info@atlaskitap.com Dağıtım: Alfa, Arasta, Final, Prefix ve TK Dağıtım

(3)

Çev r Kurulu

1 GİRİŞ

1.1 Atık Yönet m ne G r ş 3

Prof. Dr. Ahmet Demir - Prof. Dr. Lütfi Akca

YTÜ Çevre Mühend sl ğ Bölümü - İTÜ E. Öğret m Üyes

1.2 Atık Mühend sl ğ ne G r ş 17

1.3 Atık Ekonom s ne G r ş 29

1.4 Atık Mevzuatına G r ş 52

2 ATIK OLUŞUMU VE KARAKTERİZASYONU 61

2.1 Atık Karakter zasyonu: Yaklaşım ve Yöntemler 63

Prof. Dr. Bestami Özkaya

Yıldız Tekn k Ün vers tes , İnşaat Fakültes , Çevre Mühend sl ğ Bölümü

2.2 Evsel Atık 85

2.3 T car ve Kurumsal Atıklar 97

2.4 Endüstr yel Atık 100

2.5 İnşaat ve Yıkıntı Atıkları 104

(4)

vi Çeviri Kurulu

3 ATIK YÖNETİM SİSTEMLERİNDE YDD

3.1 Atık Yönet m nde YDD: İlke ve Yöntemler ne G r ş 113

Prof. Dr. Nurdan Büyükkamacı

Dokuz Eylül Ün vers tes , Mühend sl k Fakültes , Çevre Mühendisliği Bölümü

3.2 Atık Yönet m nde YDD Uygulaması 137

Prof. Dr. Nurdan Büyükkamacı

Dokuz Eylül Ün vers tes , Mühend sl k Fakültes , Çevre Mühendisliği Bölümü

3.3 Atık Yönet m Senaryolarının YDD le Modellenmes 161

Yrd. Doç. Dr. A. Suna Erses Yay

Sakarya Ün vers tes , Mühend sl k Fakültes , Çevre Mühend sl ğ Bölümü

4 ATIK AZALTILMASI

4.1 Atık Önleme ve Azaltma: Kavramlar, Stratej ler ve Anlamları 183 Yrd. Doç. Dr. Nilüfer Koçer

Fırat Ün vers tes , Mühend sl k Fakültes , Çevre Mühend sl ğ Bölümü

4.2 Atık Önlenmes ve Azaltılması: Durumlar 193

Yrd. Doç. Dr. Nilüfer Koçer

5 MADDE GERİ DÖNÜŞÜMÜ 201

5.1 Kâğıt ve Karton Ger Dönüşümü 203

Prof. Dr. Güleda Engin

5.2 Cam Ger Dönüşümü 211

5.3 Plast k Ger Dönüşümü 220

5.4. Metaller n Ger Dönüşümü 234

Doç. Dr. Özge Hanay

5.5 İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Ger Dönüşümü 243

Doç. Dr. Özge Hanay

(5)

Çeviri Kurulu vii

6 TOPLAMA

6.1 Atık Toplama: Ek pman ve Araçlar 253

Doç. Dr. Doğan Karadağ

6.2 Atık Toplama: S stemler ve Organ zasyon 277

Doç. Dr. Doğan Karadağ

6.3 Kaynakta Ayırma ve Kaynakta Ayrılmış Atıkların Toplanması 296

Prof. Dr. Nurdan Gamze Turan

Ondokuz Mayıs Ün vers tes , Mühend sl k Fakültes , Çevre Mühendisliği Bölümü

6.4 Atık Transfer İstasyonları 311

Prof. Dr. Nurdan Gamze Turan

Ondokuz Mayıs Ün vers tes , Mühend sl k Fakültes , Çevre Mühendisliği Bölümü

7 MEKANİK İŞLEMLER

7.1 Mekan k İşlemler: Temel Prosesler 321

Doç. Dr. Görkem Akıncı

Dokuz Eylül Ün vers tes , Mühend sl k Fakültes , Çevre Mühend sl ğ Bölümü

7.2 Mekan k İşlemler: Malzeme Kazanım Tes sler 349

Doç. Dr. Görkem Akıncı

8 ISIL ARITIM

8.1 Yakma: Süreç ve Teknoloj 365

Dr. Şenol Yıldız

ISTAÇ A.Ş. Genel Müdürlük

8.2 Yakma: Baca Gazı Arıtımı ve Em syonları 393

8.3 Yakma: Kütle Dengeler 421

8.4 Yakma: Katı Atıklar 430

Prof. Dr. Müfide Banar

Anadolu Ün vers tes , Mühend sl k Fakültes , Çevre Mühend sl ğ Bölümü

(6)

viii Çeviri Kurulu

8.5 Yakma: Atıkların İnşaat/Yapı Alanında Kullanımı 463

8.6 Yakma: B rl kte Yakma 476

8.7 Yakma: Atıktan Türet lm ş Yakıt (ATY-RDF) ve Katı Ger Kazanılmış Yakıt (KGY- SRF) –

Atıktan Katı Yakıtlar 486

Prof. Dr. Azize Ayol

8.8 P rol z ve Gazlaştırma 502

Prof. Dr. Azize Ayol

9 BİYOLOJİK ARITMA

9.1 Kompostlaştırma 515

Prof. Dr. Barış Çallı

Marmara Ün vers tes , Mühend sl k Fakültes , Çevre Mühend sl ğ Bölümü

9.2 Kompostlaştırma Teknoloj ler 533

Prof. Dr. Barış Çallı

9.3 Kompostlaştırma: Kütle Denges ve Ürün Kal tes 569

Doç. Dr. Evren Tuğtaş

9.4 Anaerob k Ayrışma: Proses 583

Prof. Dr. Ayşe Filibeli

9.5 Anaerob k Ayrışma: Teknoloj 601

9.6 Anaerob k Ayrışma: Kütle Denges ve Ürünler 618

9.7 Mekan k B yoloj k Arıtma 628

Doç. Dr. Merve Oğuz

Erc yes Ün vers tes , Mühend sl k Fakültes , Çevre Mühend sl ğ Bölümü

9.8 Yen B yoloj k Teknoloj ler: B yoyakıtlar ve B yok myasallar 639 Doç. Dr. Merve Oğuz

Erc yes Ün vers tes , Mühend sl k Fakültes , Çevre Mühend sl ğ Bölümü

(7)

Çeviri Kurulu ix

9.9 Bahçe Kültürler ve Peyzajda Kompost Kullanımı 651

Prof. Dr. Saim Özdemir

9.10 B yoloj k Olarak Arıtılmış Organ k Atıkların Araz de Kullanımı 665 Prof. Dr. Saim Özdemir

10 DÜZENLİ DEPOLAMA

10.1 Düzenl Depolama: Kavramlar ve Zorluklar 685

Prof. Dr. Osman Nuri Ağdağ

Pamukkale Ün vers tes , Mühend sl k Fakültes , Çevre Mühend sl ğ Bölümü

10.2 Düzenl Depolama: Çevresel Sorunlar 695

Prof. Dr. Yüksel Ardalı

Ondokuz Mayıs Ün vers tes , Mühend sl k Fakültes , Çevre Mühend sl ğ Bölümü

10.3 Düzenl Depolama: H droloj 709

Doç. Dr. Gülbin Erden

10.4 Depolama Alanı: Geoteknoloj 734

Doç. Dr. Şükrü Özçoban

Yıldız Tekn k Ün vers tes , İnşaat Fakültes , İnşaat Mühend sl ğ Bölümü

10.5 Düzenl Depolama: M neral Atıkların Depolanması 755

10.6 Düzenl Depolama: Reaktör Depolama Sahaları 772

10.7 Düzenl Depolama: Mekan k B yoloj k Önarıtmalı Düzenl Depolama Sahaları 788 Doç. Dr. Gamze Varank

10.8 Düzenl Depolama: Depo Sahası Tabanı ve Sızıntı Suyu Toplama S stemler 800 Doç. Dr. Gamze Varank

10.9 Düzenl Depolama Sahaları Üst Örtü S stemler 830

Doç. Dr. Gamze Varank

10.10 Düzenl Depolama: Depo Gazı Oluşumu, Toplanması ve Kullanımı 841 Prof. Dr. Bestami Özkaya

(8)

x Çeviri Kurulu

10.11 Düzenl Depolama: Sızıntı Suyu Arıtımı 858

Yrd. Doç. Dr. Ebru Akkaya

10.12 Düzenl Depolama: Planlama, Yer Seç m ve Tasarım 898

Yrd. Doç. Dr. Ebru Akkaya

10.13 Düzenl Depolama: İşletme ve İzleme 914

Doç. Dr. H. Kurtuluş Özcan

İstanbul Ün vers tes , Mühend sl k Fakültes , Çevre Mühend sl ğ Bölümü

10.14 Düzenl Depo Sahasının Kapatılması, Kapatma Sonrası Bakımı ve N ha Kullanımı 932 Doç. Dr. Serdar Aydın

İstanbul Ün vers tes , Mühend sl k Fakültes , Çevre Mühend sl ğ Bölümü

11 ÖZEL VE TEHLİKELİ ATIK

11.1 Sağlık H zmet Kaynaklı R skl Atık 951

Ahmet Mahir Erdem Çevre ve Şeh rc l k Bakanlığı

11.2 Atık Elektr k ve Elektron k Ek pman 960

11.3 Ahşap Koruyucular 971

11.4 Tehl kel Atık 982

11.5 D ğer Özel Atıklar 991