ÇATIŞMA YÖNETİMİ STRATEJİLERİ ÇATIŞMA YÖNETİMİ
STRATEJİLERİ
KİŞİLERARASI İLETİŞİM ÇATIŞMASI YÖNETİMİ STRATEJİLERİ
KİŞİLERARASI İLETİŞİM ÇATIŞMASI YÖNETİMİ STRATEJİLERİ
Çatışmanın çözümünde öncelikle çatışmanın meydana geldiği ortamın iletişim iklimi belirlenmelidir.
Kişilerarasında çatışma yaşandığı zaman kişiler genel olarak kaçmak, kavga etmek, konuşmak, güç kullanmak, sözel saldırıda bulunmak ve tartışmak vb. tepkilerde
bulunmaktadırlar. Çatışmadan kaçmak ,çatışma anında bulunulan ortamdan ya da konudan uzaklaşmayı ifade eder.
Örneğin, ofiste yaşanan bir çatışma nedeni ile lavaboya gitmek, odadan dışarı çıkmak gibi.
Çatışmanın çözümünde öncelikle çatışmanın meydana geldiği ortamın iletişim iklimi belirlenmelidir.
Kişilerarasında çatışma yaşandığı zaman kişiler genel olarak kaçmak, kavga etmek, konuşmak, güç kullanmak, sözel saldırıda bulunmak ve tartışmak vb. tepkilerde
bulunmaktadırlar. Çatışmadan kaçmak ,çatışma anında bulunulan ortamdan ya da konudan uzaklaşmayı ifade eder.
Örneğin, ofiste yaşanan bir çatışma nedeni ile lavaboya gitmek, odadan dışarı çıkmak gibi.
Kişiler çatışmadan bazen duygusal anlamda kaçarken bazen de mantıksal anlamda kaçarlar. Çatışmalardan kaçmak çatışmaları çözmediği gibi, ilişkiden duyulan memnuniyeti de azaltır.
Kaçış fiziksel olarak olduğu gibi birçok zamanda
kişilerin konuyu daha sonraya ertelemesi halinde de olabilir.
Daha sonra çözülmek üzere ertelenen konular genellikle bir daha ele alınmaz.
Kişiler çatışmadan bazen duygusal anlamda kaçarken bazen de mantıksal anlamda kaçarlar. Çatışmalardan kaçmak çatışmaları çözmediği gibi, ilişkiden duyulan memnuniyeti de azaltır.
Kaçış fiziksel olarak olduğu gibi birçok zamanda
kişilerin konuyu daha sonraya ertelemesi halinde de olabilir.
Daha sonra çözülmek üzere ertelenen konular genellikle bir daha ele alınmaz.
Çatışma Çözümüne Olumlu Yaklaşımlar Çatışma Çözümüne Olumlu Yaklaşımlar
1. Uzlaşma
Uzlaşma, çatışma yaşanan konuda tarafların çözüm bulabilmek için karşılıklı olarak
anlaşmaya varmalarını açıklamaktadır. Uzlaşma bireyin kendisine ve diğer tarafa karşı olan
ilgisinin orta düzeyde olduğunu ve iki tarafın da çatışma çözümü için belirli bir miktarda ödün verdiğini ve özveride bulunduğunu gösterir.
1. Uzlaşma
Uzlaşma, çatışma yaşanan konuda tarafların çözüm bulabilmek için karşılıklı olarak
anlaşmaya varmalarını açıklamaktadır. Uzlaşma bireyin kendisine ve diğer tarafa karşı olan
ilgisinin orta düzeyde olduğunu ve iki tarafın da çatışma çözümü için belirli bir miktarda ödün verdiğini ve özveride bulunduğunu gösterir.
2. Yumuşatma
Bu yöntem güç kullanma yolunun aksine, olayların
taraflar lehine çözümlenmesi için uğraş verir. Bu yol ile çatışmaya taraf olanlar arsındaki ortak hususun,
çıkarların vurgulanması ve ön plana alınması,
farklılıkların ise ikinci plana itilmesi şeklinde ortaya çıkar.
‘Biz bir aile gibiyiz’ cümlesi bu durum için örnek teşkil edebilir.
Ancak çatışmayı ortadan kaldıracak nedenler üzerine gidilmediğinden kısa vadelidir.
2. Yumuşatma
Bu yöntem güç kullanma yolunun aksine, olayların
taraflar lehine çözümlenmesi için uğraş verir. Bu yol ile çatışmaya taraf olanlar arsındaki ortak hususun,
çıkarların vurgulanması ve ön plana alınması,
farklılıkların ise ikinci plana itilmesi şeklinde ortaya çıkar.
‘Biz bir aile gibiyiz’ cümlesi bu durum için örnek teşkil edebilir.
Ancak çatışmayı ortadan kaldıracak nedenler üzerine gidilmediğinden kısa vadelidir.
3. Problem Çözme
Bu yol çatışmanın aksine, çatışmanın üzerine tam ve açık olarak gidilmesini önerir. Çatışan bireyler yüz yüze gelerek konuyu ayrıntılı bir şekilde tartışırlar.
Problem çözme tekniği iletişim sürecinde bilgi paylaşımının yetersiz kaldığı ya da yanlış
anlaşılmaların olduğu durumlarda işe yaramaktadır.
3. Problem Çözme
Bu yol çatışmanın aksine, çatışmanın üzerine tam ve açık olarak gidilmesini önerir. Çatışan bireyler yüz yüze gelerek konuyu ayrıntılı bir şekilde tartışırlar.
Problem çözme tekniği iletişim sürecinde bilgi paylaşımının yetersiz kaldığı ya da yanlış
anlaşılmaların olduğu durumlarda işe yaramaktadır.
4. Görüşme
Bu çatışma çözümü en iyi kazan-kazan durumunun yaratılmasını sağlamaktadır. Öncelikle taraflar
çatışmanın çözümünde birbirlerine güven duymayı öğrenmekte, çözüm bulma çabası göstermektedir.
Görüşme ile, açık olmak kaynakların kıt olduğunu ve
gücün etkisini de kavrayarak memnun edici bir sonucun ortaya koymak mümkün olur.
4. Görüşme
Bu çatışma çözümü en iyi kazan-kazan durumunun yaratılmasını sağlamaktadır. Öncelikle taraflar
çatışmanın çözümünde birbirlerine güven duymayı öğrenmekte, çözüm bulma çabası göstermektedir.
Görüşme ile, açık olmak kaynakların kıt olduğunu ve
gücün etkisini de kavrayarak memnun edici bir sonucun ortaya koymak mümkün olur.
5. Yeniden Yapılandırma
Açık bir iletişim iklimi probleme yeni bir çerçeve
oluşturmayı ve yeniden tanımlamayı sağlamaktadır.
Çatışma kelimeler ve kavramlarla yeniden
tanımlandığında farklı bir algılama yaratabilir.
Problemin farklı bir bakış açısı ile ele alınması, sorunun çözümüne kavuşmasında etkili olabilir.
5. Yeniden Yapılandırma
Açık bir iletişim iklimi probleme yeni bir çerçeve
oluşturmayı ve yeniden tanımlamayı sağlamaktadır.
Çatışma kelimeler ve kavramlarla yeniden
tanımlandığında farklı bir algılama yaratabilir.
Problemin farklı bir bakış açısı ile ele alınması, sorunun çözümüne kavuşmasında etkili olabilir.
6. Karşımızdaki Bireyi Dinleme
Çatışma ve çatışma türlerinin temelinde
insanlar arasında meydana gelen karşılıklı mesaj
alışverişi yatmaktadır. Konuşma sırasında bireyler kaynak birim ve hedef birim olarak ikiye ayrılmaktadırlar. Kaynak birim, mesajı gönderen kişiyi, hedef birim ise mesajı alan kişiyi temsil etmektedir.
Hedef birim, kaynak birimin gönderdiği mesajı dinlemiyor ise sağlıklı bir iletişim kurulamaz.
6. Karşımızdaki Bireyi Dinleme
Çatışma ve çatışma türlerinin temelinde
insanlar arasında meydana gelen karşılıklı mesaj
alışverişi yatmaktadır. Konuşma sırasında bireyler kaynak birim ve hedef birim olarak ikiye ayrılmaktadırlar. Kaynak birim, mesajı gönderen kişiyi, hedef birim ise mesajı alan kişiyi temsil etmektedir.
Hedef birim, kaynak birimin gönderdiği mesajı dinlemiyor ise sağlıklı bir iletişim kurulamaz.
Çatışma Çözümüne Olumsuz Yaklaşımlar Çatışma Çözümüne Olumsuz Yaklaşımlar
1. Rekabet
Rekabet etmek stratejisi bir kişinin ihtiyaçları ve isteklerini diğer kişiye rağmen elde etmesini ifade etmektedir. Bu tür çatışma çözümü kazan-kaybet anlayışına dayanmaktadır.
Sonuçta taraflardan biri problemin çözümünden memnun olmamakta,
üzülmekte ya da yetersiz hissetmektedir.
1. Rekabet
Rekabet etmek stratejisi bir kişinin ihtiyaçları ve isteklerini diğer kişiye rağmen elde etmesini ifade etmektedir. Bu tür çatışma çözümü kazan-kaybet anlayışına dayanmaktadır.
Sonuçta taraflardan biri problemin çözümünden memnun olmamakta,
üzülmekte ya da yetersiz hissetmektedir.
2. Taviz verme/Uyma
Bu yöntemle çatışmaları çözmeye çalışan kişiler
ilişkilerinin kendilerinden ve kendi ihtiyaçlarından daha çok önem taşıdığını düşünürler.
Bu kişiler çatışmadan karşısındakine uyarak
kaçınabileceğini ve çatışmaların ilişkiye zarar vermeden çözülmeyeceğini düşünürler.
Eğer çatışma devam ederse ilişkiye zarar vereceğini ve ilişkinin bozulmasından korktukları için diğer kişi ile aynı görüşte olduğunu dile getirir ve onun isteklerini kabul ettiğini belirtir.
2. Taviz verme/Uyma
Bu yöntemle çatışmaları çözmeye çalışan kişiler
ilişkilerinin kendilerinden ve kendi ihtiyaçlarından daha çok önem taşıdığını düşünürler.
Bu kişiler çatışmadan karşısındakine uyarak
kaçınabileceğini ve çatışmaların ilişkiye zarar vermeden çözülmeyeceğini düşünürler.
Eğer çatışma devam ederse ilişkiye zarar vereceğini ve ilişkinin bozulmasından korktukları için diğer kişi ile aynı görüşte olduğunu dile getirir ve onun isteklerini kabul ettiğini belirtir.
4. Baskı yapma
Kişiler arasında bir çatışma yaşandığında birçok kişi sorun yaşanan konuda anlaşmaya varmak için çözüm aramak yerine, karşı taraf üzerinde baskı kurmaya
çalışır. Baskı duygusal fiziksel olabilir.
Çatışmanın sonucunda en çok baskı uygulayarak
karşıdaki kişiyi yıldıran kişi kazanır, diğeri kaybeder. Bu çatışma yöntemi daha çok çocuklara uygulanmakla
birlikte, genellikle yetişkinlerin birbirine uyguladığı da görülmektedir.
4. Baskı yapma
Kişiler arasında bir çatışma yaşandığında birçok kişi sorun yaşanan konuda anlaşmaya varmak için çözüm aramak yerine, karşı taraf üzerinde baskı kurmaya
çalışır. Baskı duygusal fiziksel olabilir.
Çatışmanın sonucunda en çok baskı uygulayarak
karşıdaki kişiyi yıldıran kişi kazanır, diğeri kaybeder. Bu çatışma yöntemi daha çok çocuklara uygulanmakla
birlikte, genellikle yetişkinlerin birbirine uyguladığı da görülmektedir.
5. Suçlama
Suçlamak kişilerin çatışmaya konu olan sorundan kaçarak başka bir konuya odaklanmasıdır. Taraflar birbirlerini suçlarken asıl sorun olan konu unutulur,
başka noktalar tartışma konusu olur. Örneğin, çocuklar arasında yaşanan bir çatışmada ebeveynler genellikle çocukların problemine odaklanmak yerine diğer tarafın çocuğu hakkında yorumlar yaparak suçlamaya
başlarlar. Suçlamak yerine çatışmayı çözmenin en iyi
yolu empati kurmaktır. Empati kurarak karşı tarafın nasıl hissettiği, ne düşündüğünü anlamaya çalışmak ve olaya onun açısından bakabilmek çok önemlidir.
5. Suçlama
Suçlamak kişilerin çatışmaya konu olan sorundan kaçarak başka bir konuya odaklanmasıdır. Taraflar birbirlerini suçlarken asıl sorun olan konu unutulur,
başka noktalar tartışma konusu olur. Örneğin, çocuklar arasında yaşanan bir çatışmada ebeveynler genellikle çocukların problemine odaklanmak yerine diğer tarafın çocuğu hakkında yorumlar yaparak suçlamaya
başlarlar. Suçlamak yerine çatışmayı çözmenin en iyi
yolu empati kurmaktır. Empati kurarak karşı tarafın nasıl hissettiği, ne düşündüğünü anlamaya çalışmak ve olaya onun açısından bakabilmek çok önemlidir.
6. Ret etme
Çatışma sırasında taraflardan biri ret etmeyi
kullandığında amacı, tartışmayı kazanmaktır. Açık ve olumlu hisler her iki taraf için de tercih edilir.
Çatışma sırasında söylenen kaba sözler ya da imalı
ifadeler açıkça ifade edildiğinde daha az zarar verici olur.
Örneğin, iki sevgili arasında yaşanan bir çatışmada “seni çok seviyorum ama.” Bir cümle ile asıl sorun ifade
edilmelidir.
6. Ret etme
Çatışma sırasında taraflardan biri ret etmeyi
kullandığında amacı, tartışmayı kazanmaktır. Açık ve olumlu hisler her iki taraf için de tercih edilir.
Çatışma sırasında söylenen kaba sözler ya da imalı
ifadeler açıkça ifade edildiğinde daha az zarar verici olur.
Örneğin, iki sevgili arasında yaşanan bir çatışmada “seni çok seviyorum ama.” Bir cümle ile asıl sorun ifade
edilmelidir.
7. Pazarlık yapma
Çatışmaları çözümleyebilmek için kullanılabilecek bir başka model de koşullara ve durumlara ağırlık veren durumsallık modelidir.
Buna göre çatışmalar ya yardımlaşma, ya pazarlık ya da güç gösterisi ile sonuca ulaştırılacaktır.
Yardımlaşma yolunun başarısı tarafların işbirliğinde bulunabilmelerinden kaynaklanmaktadır.
7. Pazarlık yapma
Çatışmaları çözümleyebilmek için kullanılabilecek bir başka model de koşullara ve durumlara ağırlık veren durumsallık modelidir.
Buna göre çatışmalar ya yardımlaşma, ya pazarlık ya da güç gösterisi ile sonuca ulaştırılacaktır.
Yardımlaşma yolunun başarısı tarafların işbirliğinde bulunabilmelerinden kaynaklanmaktadır.
