SINIF 3.
Problemleri leri
Künye
3. Sınıf Tüm Dersler Akıllı Bilge Defterim kitabının tüm basım ve yayın hakları Kaliteli Eğitim Yayınları Bas. Yay. Tic. Ltd. Şti.’ne aittir.
Kısmen de olsa alıntı yapılamaz. Metin, soru, şekil ve grafikler yayınevinin izni olmaksızın elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir
kayıt sistemi ile çoğaltılamaz, yayınlanamaz.
ISBN: 978-605-2170-23-6 Sertifika No: 34158
Copyright
Kaliteli Eğitim Yayınları Yayın Kurulu ve Grafik Servisi
Hazırlayan
Uygun Basın İstanbul, 2019
Baskı
Kocasinan Merkez Mah. Kuşçu Sk. No: 19/A Bahçelievler / İSTANBUL
Tel: 0212 515 05 00 Fax: 0212 515 05 00 www.kaliteliegitimyayinlari.com.tr
Kaliteli Eğitim Yayınları
Turan KARAYILAN Şerife KARAYILAN
Yazar
Kaliteli Eğitim Yayınları 3
İSTİKLÂL MARŞI
Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir ancak.
Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl!
Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl?
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl.
Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl.
Mehmet Âkif ERSOY
İstiklal Marşı
4 Kaliteli Eğitim Yayınları
Kitabımızı Tanıyalım
Kazanımlara uygun konu
başlıkları
Kazanım pekiştirmeye yönelik etkinlikler
Kazanım kavratmaya
yönelik etkinlikler
Mini kazanım
testleri MEB
müfredatına uygun güncel
kazanım Kazanım ile
ilgili bilge notlar
Kaliteli Eğitim Yayınları 5
İçindekiler
MATEMATİK 1. Ünite
Üç Basamaklı Doğal sayılar ...9-25
Bölüm Değerlendirme Problemleri ...26
Doğal Sayılarla Toplama İşlemi ...27-29 Bölüm Değerlendirme Problemleri ...30
Doğal Sayılarla Çıkarma İşlemi ...31-33 Bölüm Değerlendirme Problemleri ... 34
1. Ünite Değerlendirme ...35-36 2. Ünite Doğal Sayılarla Toplama İşlemi ...37-43 Bölüm Değerlendirme Problemleri ...44
Doğal Sayılarla Çıkarma İşlemi ... 45-47 Bölüm Değerlendirme Problemleri ...48
Veri Toplama ve Değerlendirme ...49-53 Bölüm Değerlendirme Problemleri ...54
2. Ünite Değerlendirme ... 55-56 3. Ünite Doğal Sayılarla Çarpma İşlemi ...57-67 Bölüm Değerlendirme Problemleri ...68
Doğal Sayılarla Bölme İşlemi ...69-77 Bölüm Değerlendirme Problemleri ... 78
3. Ünite Değerlendirme ... 79-80 4. Ünite Kesirler ...81-89 Bölüm Değerlendirme Problemleri ...90
Zaman Ölçme ... 91-95 Bölüm Değerlendirme Problemleri ...96
Paralarımız ...97-98 Tartma ... 99-101 Bölüm Değerlendirme Problemleri ...102
4. Ünite Değerlendirme ...103-104 5. Ünite Geometrik Cisimler ve Şekiller ...105-109 Bölüm Değerlendirme Problemleri ...110
Geometrik Örüntüler ...111-112 Geometride Temel Kavramlar ...113-116 Uzamsal İlişkiler ...117-118 5. Ünite Değerlendirme ...119-120 6. Ünite Uzunluk Ölçme ...121-125 Bölüm Değerlendirme Problemleri ... 126
Çevre Ölçme ...127-130 Alan Ölçme ... 131-132 Sıvı Ölçme ...133-134 6. Ünite Değerlendirme ...135-136 TÜRKÇE 1. Tema Harf Bilgisi ... 139
Ünlü ve Ünsüz Harfler ...140
Ünlü Harflerin Özellikleri ...141
Hece Bilgisi ...143
Satır Sonuna Sığmayan Kelimeler ... 144
1. Tema Değerlendirme ...145
2. Tema Kelime Bilgisi ...147
Kelimelerin Sözlük Sırası ...149
Eş Anlamlı Kelimeler ...151
Zıt Anlamlı Kelimeler ... 153
Eş Sesli (Sesteş) Kelimeler ... 155
2. Tema Değerlendirme ...157
3. Tema Anlamlı ve Kurallı Cümle ...159
Olumlu - Olumsuz Cümle ...161
Sebep-Sonuç Cümleleri ... 162
Gerçek ve Hayalî Unsurlar ...163
Cümlede 5N 1K ...164
3. Tema Değerlendirme ... 165
4. Tema İsim (Ad) Bilgisi ...167
Tekil ve Çoğul İsim, Topluluk İsmi ... 169
Somut-Soyut İsim ... 170
Varlıkların Özelliklerini Belirten Kelimeler ... 171
4. Tema Değerlendirme ...173
5. Tema Nokta (.) ...175
Soru İşareti (?) / Ünlem İşareti (!)...176
Virgül (,) ...177
Kesme (’) İşareti ...178
Kısa Çizgi (-) / Konuşma Çizgisi (–) ...179
Tırnak (“ ”) İşareti / İki Nokta (:) ...180
5. Tema Değerlendirme ...181
6. Tema Kelimelerin Doğru Yazımı ... 183
Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler ...184
6. Tema Değerlendirme ...187
7. Tema Metin Türleri - Metinde Konu ve Başlık ...189
Metinde Ana Fikir ... 190
Hikâye Unsurları ... 191
Olayların Oluş Sırası ... 193
Şiir...195
Okuma Kuralları ...197
Yazma ve Konuşma Kuralları ...198
Görsel Okuma ...199
Tablo ve Grafik ...200
Şekil, Sembol ve İşaretler ...201
Özdeyiş ... 203
Atasözü ...204
Deyimler ... 205
7. Tema Değerlendirme ...207
6 Kaliteli Eğitim Yayınları
İçindekiler
FEN BİLİMLERİ 1. Ünite
Dünya’nın Şekli ...211
Dünya’nın Katmanları ... 213
Dünya’nın Yüzeyi ...214
Hava Katmanı ... 215
Karalar ve Sular ... 216
1. Ünite Değerlendirme ...217
2. Ünite Duyu Organlarımız ...219
Duyu Organları ve Görevleri ... 220
Duyu Organlarının Sağlığı ...222
2. Ünite Değerlendirme ...223
3. Ünite Varlıkların Hareket Özellikleri ...225
Cisimleri Hareket Ettirme ve Durdurma ...227
Kuvvetin Cisimler Üzerindeki Etkileri ...229
Hareketli Cisimlerin Sebep Olabileceği Tehlikeler .. 230
3. Ünite Değerlendirme ... 231
4. Ünite Maddeyi Niteleyen Özellikler ... 233
Zararlı Maddeler ...235
Güvenlik Tedbirleri ... 236
Maddenin Hâlleri-1 ...237
Maddenin Hâlleri-2 ...238
4. Ünite Değerlendirme ...239
5. Ünite Işığın Görmedeki Rolü ...241
Işık Kaynakları ...242
Ses Kaynakları ...243
Çevremizdeki Sesler...244
Uzaktaki Sesler ...245
Şiddetli Seslerin Zararları ...246
5. Ünite Değerlendirme ... 247
6. Ünite Canlı ve Cansız Varlıklar ... 249
Bir Bitkinin Gelişimini Gözlemleyelim ... 250
Yakın Çevrem ... 251
Çevremizi Temiz Tutalım ...252
Doğal ve Yapay Çevre ...253
Doğal Çevrenin Canlılar İçin Önemi ...254
6. Ünite Değerlendirme ...255
7. Ünite Elektrikli Araç Gereçler ...257
Elektrik Kaynakları ...259
Pil Atıkları ... 260
Elektriğin Güvenli Kullanımı ... 261
7. Ünite Değerlendirme ... 263
HAYAT BİLGİSİ 1. Ünite Güçlü Yönlerim ...267
Davranışlarımız Hepimizi Etkiler...268
Arkadaşım Ol ...269
Kroki Çizelim ...270
Okulda Sosyal Etkinliklerimiz ...271
İstek ve İhtiyaçlarımızı Söylerken ...272
Özenle Kullanalım ...273
Mesleğimi Seçiyorum ... 274
1. Ünite Değerlendirme ...275
2. Ünite Onlar da Çocuktu ... 277
Komşuluk İlişkilerimiz ...278
Evimizin Krokisi ...279
Evde Herkesin Bir İşi Var ... 280
Evdeki Teknoloji ... 281
Evimizdeki Kaynaklar...282
Planlı Olalım ...283
Harcama Yaparken ...284
2. Ünite Değerlendirme ...285
3. Ünite Kişisel Bakımımız ...287
Satın Alırken Dikkat Edelim ...288
Mevsimlere Göre Besleniyorum ...289
Temizlik Her Yerde ...290
3. Ünite Değerlendirme ...291
4. Ünite Trafik İşaret ve Levhaları ...293
Trafik Kurallarına Uyalım ... 294
Dikkatli Olalım ...295
Acil Durum...296
Güvenliğim için Önlem Alırım ...297
Güvenli Oyun ...298
4. Ünite Değerlendirme ...299
5. Ünite Yönetim Birimleri ...301
Yaşasın Cumhuriyet! ... 302
Tarihî Yerler ve Doğal Güzellikler ...303
Ülkemi Seviyorum ...304
Ortak Kullanıyoruz ... 305
Birlikte Güçlüyüz ...306
Büyük Lider Atatürk ...307
Ülkemize Hizmet Edenler ... 308
5. Ünite Değerlendirme ... 309
6. Ünite Bitki ve Hayvanların Önemi ...311
Meyveler ve Sebzeler ... 312
Yönümü Buluyorum ...313
Doğa ve İnsan ...314
Doğayı Koruyalım ... 315
Geri Dönüşüm ...316
6. Ünite Değerlendirme ...317
Cevap Anahtarı ... 319
MATEMATİK
Kaliteli Eğitim Yayınları
MATEMATİK
Kazanım: Üç basamaklı doğal sayıları okur ve yazar. 9
Üç Basamaklı Doğal Sayılar
1. Ünite
Üç rakamdan oluşan ve başında sıfır olmayan doğal sayılara üç basamaklı doğal sayılar denir.
Aşağıda taban blokları ile modellenmiş sayıları ve okunuşlarını örnekteki gibi yazalım.
Abaküslerle verilen üç basamaklı doğal sayıları ve okunuşlarını yazalım.
Bilge Not
Sayı: ...
Okunuşu: ...
Sayı: ...
Okunuşu: ...
Sayı: ...
Okunuşu: ...
99
... = ... ... = ...
... = ... ... = ...
100
1 =
= +
+
134 Yüz otuz dört
Yüzlük Onluk Birlik Yüzlük Onluk Birlik Yüzlük Onluk Birlik
10 Kaliteli Eğitim Yayınları
Etkinlik Yapalım
Aşağıdaki sorularda doğru seçeneği işaretleyelim.
Aşağıdaki doğal sayıların okunuşlarını örnekteki gibi yazalım.
172 : Yüz yetmiş iki 402 :
307 : 522 :
413 : 199 :
627 : 867 :
Aşağıda okunuşları verilen doğal sayıları örnekteki gibi yazalım.
İki yüz kırk üç 243 Yüz dokuz
Altı yüz iki İki yüz yetmiş
Yedi yüz yedi Dokuz yüz dokuz
Yüz doksan Beş yüz on sekiz
Tabloda yüzlük, onluk ve birliklerine göre modellenen doğal sayıları ve okunuş- larını örnekteki gibi yazalım.
Yüzlük Onluk Birlik Sayı Okunuşu
314 Üç yüz on dört
1. Yandaki abaküste gös- terilen doğal sayının okunuşu hangisidir?
A) İki yüz kırk B) İki yüz dört C) Dört yüz iki
2.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıda ve- rilen doğal sayılardan biri değildir?
A) 125 B) 215 C) 543
Y O B
1 onluk, 2 yüzlük, 5 birlik 5 yüzlük, 4 onluk, 3 birlik
Kazanım: 1000 içinde herhangi bir sayıdan başlayarak birer, onar ve yüzer ileriye doğru ritmik sayar. 11
Birer, Onar ve Yüzer Ritmik Sayma
125 - 225 - 325 - 425
Aşağıda verilen sayılardan başlayarak ileriye doğru birer ritmik sayalım. Söylediğimiz sayıları noktalı yerlere yazalım.
Aşağıda verilen sayılardan başlayarak ileriye doğru yüzer ritmik sayalım. Noktalı yerlere söylediğimiz sayıları yazalım.
Aşağıda verilen sayılardan başlayarak ileriye doğru onar ritmik sayalım. Noktalı yerlere söylediğimiz sayıları yazalım.
Bilge Not
125 - 126 - 127 - 128
+1 +1 +1
İleriye Doğru Birer Ritmik Sayma 125 - 135 - 145 - 155
+10 +10 +10
İleriye Doğru Onar Ritmik Sayma
İleriye Doğru Yüzer Ritmik Sayma
+100 +100 +100
60 97
100 180 193
10 501
50
- ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ...
- ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ...
- ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ...
- ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ...
- ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ...
- ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ...
- ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ...
- ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ...
12 Kazanım: Üç basamaklı doğal sayıların basamak adlarını, basamaklarındaki rakamların basamak değerlerini belirler.
Üç Basamaklı Doğal Sayıların Basamak Adları
Aşağıda verilen doğal sayıların basamak adları ile basamaklarındaki yüzlük, onluk ve birlik sayılarını Bilge Not’taki gibi yazalım.
Aşağıda okunuşları verilen doğal sayıları ve basamaklarındaki rakamları yazalım.
Bilge Not Sayılardaki rakamla- rın yazıldığı yere basamak denir. Üç basamaklı doğal sayılar birler, onlar ve yüzler basamağından oluşur.
4 7 2 : 4 yüzlük + 7 onluk + 2 birlik Birler basamağı
Onlar basamağı Yüzler basamağı
1 2 5 : 3 0 9 :
8 4 7 : 6 5 2 :
Yedi yüz on beş:
Birler basamağı : 5 Onlar basamağı : Yüzler basamağı : Yüz sekiz:
Birler basamağı : Onlar basamağı : Yüzler basamağı :
Üç yüz otuz üç:
Birler basamağı : Onlar basamağı : Yüzler basamağı : Beş yüz altmış:
Birler basamağı : Onlar basamağı : Yüzler basamağı :
Kazanım: Üç basamaklı doğal sayıların basamak adlarını, basamaklarındaki rakamların basamak değerlerini belirler. 13
Üç Basamaklı Doğal Sayıların Basamak Değeri
Aşağıda verilen doğal sayıların basamaklarındaki rakamların basamak değerlerini yazalım.
Aşağıda basamaklarındaki rakamların basamak değerleri verilen doğal sayıları örnekteki gibi yazalım.
Bilge Not Doğal sayılarda rakamların bulunduğu basamağa göre aldığı de- ğere basamak değeri denir. Birler basamağındaki rakamların basamak değeri, ra- kamın kendisidir.
1 4 6
3 0 4
5 5 5
8 7 0
5 0 0
9 9 9
7 5 8 4 1 5
6 4 2
5 8 3 : Basamak adı Basamak değeri
Birler basamağı 3
Onlar basamağı 80
Yüzler basamağı 500
5 50
... ... ...
7 10 100
... ... ...
8 0 400
... ... ...
6 90 700 500
14 Kaliteli Eğitim Yayınları
Etkinlik Yapalım
Aşağıdaki sorularda doğru seçeneği işaretleyelim.
Aşağıdaki doğal sayıların basamaklarındaki rakamların basamak değerlerini ve sayıların okunuşunu örnekteki gibi yazalım.
Aşağıda basamaklarındaki rakamların basamak değerleri verilen doğal sayıların basamak adlarını, sayıyı ve okunuşunu yazalım.
1. Yüzler basamağında 5, birler ba- samağında 2, onlar basamağında 3 rakamı olan doğal sayı aşağıdakiler- den hangisidir?
A) 352 B) 523 C) 532
2. “Üç yüz on” şeklinde okunan doğal sayının onlar basamağındaki rakamın basamak değeri kaçtır?
A) 300 B) 10 C) 1 812
800 10 2
Sekiz yüz on iki
637
301 549
Sayının Okunuşu Sayı
Basamak Adı Yüzler basamağı
Basamak Değeri 400 10 7
Sayının Okunuşu Sayı
Basamak Adı
Basamak Değeri 700 0 3
Kazanım: En çok üç basamaklı doğal sayıları en yakın onluğa ya da yüzlüğe yuvarlar. 15
En Yakın Onluğa Yuvarlama
Aşağıdaki doğal sayıların yuvarlandığı onluğu örnekteki gibi boyayalım.
Aşağıdaki onluklara yuvarlanan en küçük ve en büyük doğal sayıları yazalım.
Aşağıdaki doğal sayıları en yakın onluğa yuvarlayalım.
Bilge Not Sayıları en yakın onluğa yuvarlarken birler basamağına bakarız.
Birler basamağı 5’ten küçük ise kendi onluğuna yuvarlarız. Birler basamağı 5 ya da 5’ten büyük ise bir sonraki onluğa yuvarlarız.
320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330
140 134 130
590 583 580
420 419 410
720 715 710
860 855 850
110 103 100
680 672 670
930 921 920
273 342 176
915 719 456
509 198 605
634 883 402
...345 350 ...354
... 210 ...
... 460 ...
... 670 ...
... 780 ...
... 530 ...
16 Kazanım: En çok üç basamaklı doğal sayıları en yakın onluğa ya da yüzlüğe yuvarlar.
En Yakın Yüzlüğe Yuvarlama
Aşağıdaki doğal sayıların yuvarlandığı yüzlüğü örnekteki gibi boyayalım.
Aşağıdaki doğal sayıları en yakın onluğa ve en yakın yüzlüğe yuvarlayarak örnek- teki gibi yazalım.
Bilge Not Sayıları en yakın yüzlüğe yuvarlarken onlar basamağına bakarız.
Onlar basamağı 5’ten küçük ise kendi yüzlüğüne yuvarlarız. Onlar basamağı 5 ya da 5’ten büyük ise bir sonraki yüzlüğe yuvarlarız.
300 310 320 330 340 350 360 370 380 390 400
300 236 200
800 719 700
400 352 300
600 552 500
800 887 900
500 430 400
700 672 600
200 105 100
481 608
742 545
357 948
253 250 300 829
Sayı Sayı
En Yakın Onluk
En Yakın Onluk En Yakın
Yüzlük
En Yakın Yüzlük
Kazanım: 1000’den küçük en çok beş doğal sayıyı karşılaştırır ve sembol kullanarak sıralar. 17
Sayıları Karşılaştırma ve Sıralama
Aşağıdaki sayı çiftlerinden büyük olanı boyayalım. Sayıları büyüktür “>” sembolü kullanarak örnekteki gibi karşılaştıralım. Okunuşunu yazalım.
Aşağıdaki noktalı yerlere “
<
”, “>
” ve “=
” sembollerinden uygun olanını yazarak doğal sayıları karşılaştıralım.Aşağıdaki sayı çiftlerinden küçük olanı boyayalım. Sayıları küçüktür “<” sembolü kullanarak karşılaştıralım. Okunuşunu yazalım.
Bilge Not Doğal sayıları karşılaştırırken büyüktür “
>
”, küçüktür “<
”, eşittir“
=
” sembollerini kullanırız. İki doğal sayıdan basamak sayısı fazla olan sayı diğer sayıdan büyüktür. Basamak sayıları aynı ise önce sayıların en büyük basamağın- daki rakamlar karşılaştırılır. Rakamlar eşit ise sırası ile diğer basamaklardaki ra- kamlar karşılaştırılır.357 > 289 449 < 461 765 > 760
357 büyüktür 289’dan 449 küçüktür 461’den 765 büyüktür 760’tan
85 103
216 198
985 897 427 405
417 430 653 616
528 251
638 .... 245 727 .... 772 510 .... 520
381 .... 524 200 .... 100 606 .... 690
802 .... 812 955 .... 961 423 .... 347
430 .... 430 180 .... 109 950 .... 950 103 85
>
Yüz üç büyüktür seksen beşten18 Kaliteli Eğitim Yayınları
Etkinlik Yapalım
Aşağıdaki sorularda doğru seçeneği işaretleyelim.
Aşağıda verilen rakamları kullanarak istenilen doğal sayıları yazalım.
Noktalı yerlere yazılabilecek en büyük ve en küçük doğal sayıları yazalım.
En büyük En küçük En büyük En küçük ... < 356 < ... ... < 800 < ...
... < 410 < ... ... < 569 < ...
1. “455, 438, 504, 433” sayılarının bü- yükten küçüğe doğru sıralanışı hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
A) 504 > 455 > 438 > 433 B) 504 > 438 > 433 > 455 C) 433 < 438 < 455 > 504
2. 645 > 64A
Yukarıdaki karşılaştırmaya göre A yerine aşağıdakilerden hangisi yazı- lamaz?
A) 0 B) 4 C) 5 3 basamaklı en küçük doğal sayı: ...
3 basamaklı en büyük doğal sayı: ...
5, 8, 1
3 basamaklı en küçük doğal sayı: ...
3 basamaklı en büyük doğal sayı: ...
4, 0, 6
Aşağıdaki doğal sayıları büyükten küçüğe doğru sembol kullanarak sıralayalım.
w ... ... ... ... w ... ... ... ... ...
408 548 581 345 395 567 983 760 560
Aşağıdaki doğal sayıları küçükten büyüğe doğru sembol kullanarak sıralayalım.
w ... ... ... ... w ... ... ... ... ...
847 796 503 642 401 198 415 207 193
355 581 >
357
Kazanım: 100 içinde altışar, yedişer, sekizer ve dokuzar ileriye ritmik sayar. 19
Ritmik Saymalar
Kutulardaki küplerin sayısını ileriye doğru altışar ritmik sayarak bulalım. Her say- mada söylediğimiz sayıları noktalı yerlere sırası ile yazalım.
Aşağıdaki sayılardan başlayarak ileriye doğru altışar ve yedişer ritmik sayalım.
Kutulardaki küplerin sayısını ileriye doğru yedişer ritmik sayarak bulalım. Her say- mada söylediğimiz sayıları noktalı yerlere sırası ile yazalım.
Bilge Not Belirli bir kurala göre aynı sayıyı ekleyerek ya da eksilterek ileriye veya geriye doğru sayma işlemine ritmik sayma denir.
21 24
35 48
- ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ...
- ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ...
- ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ...
- ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ...
+6 +7 +7 +6 ...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
6
7 14
12
20 Kaliteli Eğitim Yayınları
Etkinlik Yapalım
Aşağıdaki sorularda doğru seçeneği işaretleyelim.
Kutulardaki küplerin sayısını ileriye doğru dokuzar ritmik sayarak bulalım. Her saymada söylediğimiz sayıları noktalı yerlere sırası ile yazalım.
1. İleriye doğru sekizer ritmik sayma ya- parken 72’den önce söylediğimiz sayı aşağıdakilerden hangisidir?
A) elli altı B) altmış dört C) kırk sekiz
2. İleriye doğru 60’a kadar altışar, 70’e kadar yedişer ritmik sayarken her iki saymada da söylediğimiz sayı hangi- sidir?
A) 35 B) 42 C) 54 Kutulardaki küplerin sayısını ileriye doğru sekizer ritmik sayarak bulalım. Her say-
mada söylediğimiz sayıları noktalı yerlere sırası ile yazalım.
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
8
9 18
16
Kazanım: Aralarındaki fark sabit olan sayı örüntüsünü genişletir ve oluşturur. 21
Sayı Örüntüleri
Aşağıdaki sayı örüntülerinin kuralını örnekteki gibi yazalım. Örüntüdeki adımlarda verilmeyen sayıları yazarak örüntüyü genişletelim.
Aşağıda modellenen sayı örüntülerini yazıp bir adım genişletelim.
Bilge Not Sayıların belli bir kurala göre dizilmesine sayı örüntüsü denir.
Örüntünün kuralını sayılar arasındaki ilişkiye bakarak bulabiliriz.
Bu kurala göre örüntüyü genişletebilir veya yeni örüntüler oluşturabiliriz.
+6 +6 +6 +6 5 11 17 23 ? 1. Adım 2. Adım 3. Adım 4. Adım 5. Adım
İlk adımı 5 olan sayı örüntüsü, her adımda sayı bir önceki adımdan 6 arttırı- larak örüntü devam ettirilmiştir.
Buna göre örüntünün 5. adımı 23 + 6 = 29 olur.
4 1. Adım
9 2. Adım
14 3. Adım
19
4. Adım 5. Adım 6. Adım 7. Adım w
8 1. Adım
11 2. Adım
14 3. Adım
17
4. Adım 5. Adım 6. Adım 7. Adım w
72 1. Adım
63 2. Adım
54 3. Adım
45
4. Adım 5. Adım 6. Adım w
+5 +5
...
...
... ... ...
...
...
...
...
22 Kaliteli Eğitim Yayınları
Etkinlik Yapalım
Aşağıdaki sorularda doğru seçeneği işaretleyelim.
Aşağıda kuralı verilen sayı örüntülerini oluşturup yazalım.
Kural: 26’dan başlayıp her adımda 4 artan sayı örüntüsü
Kural: 50’den başlayıp her adımda 7 azalan sayı örüntüsü
Kural: 473’ten başlayıp her adımda 10 artan sayı örüntüsü
1. 32 - 29 - 26 - 23 - .... - ? Yukarıdaki sayı örüntüsünü 2 adım genişlettiğimizde ? ile gösterilen yere hangi sayı gelir?
A) 20 B) 18 C) 17
2.
1. Adım 2. Adım 3. Adım Yukarıdaki örüntünün 7. adımında kaç tane küp vardır?
A) 25 B) 29 C) 30 Aşağıdaki sayı örüntülerinde verilmeyen sayıları yazalım.
47 55 63 79 87
124 121 118 115 109
218 318 418 718
23
13
24
9
418 36
332
11
913 10
317
78
100 50
66
105
5
Kazanım: Tek ve çift doğal sayıları kavrar.
Tek ve Çift Doğal Sayılar
Aşağıdaki nesneleri ikişerli eşleştirelim. Nesne sayıları tek olanların “T”, çift olanların
“Ç” kutucuğunu işaretleyelim.
Aşağıdaki soruların cevaplarını noktalı yerlere yazalım.
w İki basamaklı en küçük tek doğal sayı kaçtır? ...
w Üç basamaklı en büyük çift doğal sayı kaçtır? ...
w İki basamaklı en büyük çift doğal sayı kaçtır? ...
w Üç basamaklı en küçük tek doğal sayı kaçtır? ...
w Rakamları farklı üç basamaklı en büyük çift doğal sayı kaçtır? ...
Aşağıdaki doğal sayılardan tek olanları maviye, çift olanları yeşile boyayalım.
Bilge Not
İkişerli eşlenebilen nesne sayıları çifttir. İkişerli eşlenemeyen ya da ikişerli eşlen- diğinde bir tane artan nesne sayıları tektir.
Bir doğal sayının birler basamağında 0, 2, 4, 6 ve 8 rakamlarından biri varsa bu sayı çift doğal sayıdır. Birler basamağında 1, 3, 5, 7 ve 9 rakamlarından biri olan sayılar ise tek doğal sayılardır.
Bir tek çorap Bir çift terlik
T Ç T Ç T Ç
24 Kazanım: Tek ve çift doğal sayıların toplamlarını model üzerinde inceleyerek toplamların tek mi çift mi olduğunu ifade eder.
Tek ve Çift Doğal Sayıların Toplamı
Aşağıda onluk taban blokları ile modellenen toplama işlemlerinde toplanan sayıların ve toplamın tek mi yoksa çift mi olduğunu noktalı yerlere yazalım.
Aşağıdaki toplama işlemlerinin sonuçlarının tek doğal sayı mı yoksa çift doğal sayı mı olduğunu işlem yapmadan noktalı yerlere örnekteki gibi yazalım.
14 + 7 = ... 42 + 60 = ... 711 + 99 = ...
83 + 304 = ... 108 + 15 = ... 67 + 207 = ...
18 + 22 = ... 500 + 500 = ... 33 + 112 = ...
Bilge Not
İki çift sayının toplamı, çift sayıdır.
İki tek sayının toplamı, çift sayıdır.
Tek sayı ile çift sayının toplamı tek sayıdır.
tek tek
+
+
+
=
=
=
2 + 4 = 6
1 + 3 = 4
1 + 2 = 3
çift + çift = çift tek + tek = çift tek + çift = tek
...
...
...
...
+
+
+
+
=
=
=
= ...
...
...
...
...
...
...
...
Kazanım: 20’ye kadar olan Romen rakamlarını okur ve yazar. 25
Romen Rakamları
Aşağıdaki Romen rakamlarının karşılığı olan doğal sayıları yazalım.
I = II = III = IV =
V = VI = VII = VIII =
IX = X = XI = XII =
XIII = XIV = XV = XVI =
XVII = XVIII = XIX = XX =
Aşağıdaki Romen rakamları ile gösterilen sayılardan bir önce ve bir sonra gelen sayıları Romen rakamları ile yazalım.
Aşağıdaki doğal sayıları Romen rakamları ile yazalım.
3 = 7 = 12 = 9 =
15 = 14 = 20 = 4 =
18 = 13 = 8 = 19 =
Bilge Not Romalılardan kalma, sayıları göstermek için kullanılan rakamlara karşılık gelen işaretlere Romen (Roma) rakamları adı verilir. 20’ye kadar olan Romen rakamlarında üç temel sembol vardır.
1 I 5 V 10 X Romen rakamlarıyla ilgili kurallar şunlardır:
I ve X sembolleri en fazla üç kere yan yana yazılabilir. III 3 XX 20
Bir sembolün sağına kendisinden küçük veya aynı değerde bir sembol yazılırsa toplanarak okunur. VI 6 VII 7 XIII 13
Bir sembolün soluna kendisinden küçük değerde bir sembol yazılırsa çıkarma işlemi yapılır. IV 4 IX 9
Önce Sonra
XIV XIX
Önce Sonra
X VIII
Önce Sonra
IV XVI
5 + 1 5 - 1
5 + 2 10 - 1
10 + 3
26 Kaliteli Eğitim Yayınları
Bölüm Değerlendirme Problemleri
1. 3 birlik, 6 onluk, 4 yüzlükten oluşan sayı hangi yüzlüğe yuvarlanır?
2. “765 > 7A9” karşılaştırmasında A yerine yazılabilecek rakamların toplamı kaçtır?
3. “Üç yüz yetmiş iki” doğal sayısının birler basamağı ve yüzler basamağındaki ra- kamların yerleri değiştiriliyor. Oluşan yeni sayının basamaklarındaki rakamların basamak değerleri toplamı kaçtır?
4. 60’a kadar altışar ve 80’e kadar sekizer ileriye doğru ritmik sayarken her iki say- mada da söylediğimiz sayılar hangileridir?
5. “7, 0, 1” rakamları birer kez kullanılarak üç basamaklı kaç farklı tek doğal sayı yazılabilir?
6. Üç basamaklı en büyük doğal sayı ile üç basamaklı en küçük doğal sayının toplamı tek doğal sayı mı, çift doğal sayı mı olur?
7. Birinci adımı 43 olan ve her adımda 7 artan sayı örüntüsünün 6. adımındaki doğal sayı kaçtır?
Kazanım: En çok üç basamaklı sayılarla eldesiz ve eldeli toplama işlemini yapar. 27
Doğal Sayılarla Toplama İşlemi
Aşağıdaki eldesiz toplama işlemlerini yapalım.
Aşağıdaki eldeli toplama işlemlerini yapalım.
Bilge Not Toplama işlemi yaparken toplananları aynı basamaklar alt alta gelecek şekilde yazarız. Önce birlikleri, sonra onlukları, en son yüzlükleri toplarız.
Birliklerin toplamını birler, onlukların toplamını onlar, yüzlüklerin toplamını yüzler basamağına yazarız.
1. 5 + 4 = 9 birlik 2. 7 + 6 = 13 onluk (1 yüzlük + 3 onluk) 3. 2 + 3 + 1 = 6 yüzlük
Y O B
3 4 6
5 1 2
8 5 8
+
Y O B
2 7 5
3 6 4
6 13 9 +
1
858 639
+ 321
53
+ 422
39 +
704 103
+ 279 456
+ 467
32
+ 670
32 +
671 222
+ 352 148
+ 345
53
+ 237 555 +
562 302
+ 104 796
+ 602
93
+ 204 346 +
102 293
+ 538 273
+ 389 600
+ 856
138 +
891 108
+ 715 185
elde
elde
Eldesiz Toplama Eldeli Toplama
28 Kaliteli Eğitim Yayınları
Y O B Y O B Y O B
Etkinlik Yapalım
Aşağıdaki sorularda doğru seçeneği işaretleyelim.
Aşağıdaki kutularda yazılı doğal sayıların toplamını bulalım. Sayıları toplarken basamakları alt alta yazmaya örnekteki gibi dikkat edelim.
1. Aşağıdaki toplama işlemlerinden han- gisinin toplamı en büyüktür?
A) B) C)
2. 4 onluk 3 yüzlük 9 birlik
3 birlik 5 onluk 2 yüzlük
Yukarıdaki kutularda çözümlenişi veri- len doğal sayıların toplamı kaçtır?
A) 502 B) 602 C) 612 Aşağıdaki toplama işlemlerini yapalım.
+ 345
1 32 +
260
156 +
352 98 +
242 414
+ 421
52 23
+ 567 345
+ 325 225 37
+ 227 688
+ 308
154 143
+ 636
109
+ 269 127 106
+ 350 450
+ 594 260 138
375 47 281 8 609 192 579 186 55
+ + +
3 2
7
7 8 4 0
5 1 7 3
Kazanım: Üç doğal sayı ile yapılan toplama işleminde sayıların birbirle- 29 riyle toplanma sırasının değişmesinin sonucu değiştirmediğini gösterir.
Toplanan Sayıların Birbiriyle Toplanma Sırası
Aşağıdaki sayıların toplamını renklerine göre kutulara yazarak bulalım.
Aşağıdaki toplama işlemlerini istediğimiz iki sayıyı parantez içine alarak yapalım.
135 + 127 + 214 = 256 + 123 + 384 =
Aşağıdaki toplama işlemlerini örnekteki gibi önce parentez içindeki sayıları topla- yarak yapalım.
(12 + 6) + 5 = (5 + 6) + 12 (15 + 5) + 8 = 15 + (8 + 5) 18 + 5 = 11 + 12 ... + ... = ... + ...
23 = 23 ... = ...
(60 + 10) + 20 = 10 + (60 + 20) 270 + (50 + 90) = 50 + (90 + 270) ... + ... = ... + ... ... + ... = ... + ...
... = ... ... = ...
Bilge Not Üç doğal sayı ile ya-
pılan toplama işlemin- de sayıların birbirleriyle toplanma sırasının de- ğişmesi sonucu değiştir- mez.
“(25 + 48) + 52” Üç doğal sayı ile yapılan toplama işleminde toplananlardan ikisi parantez içinde yazılabilir. Bu işlemlerde önce parantez içindeki işlem yapılır.
+ 25 48 52 125
+ 48
25 52 125
+ 52 48 25 125
327 108
+ +
213 156
305
+ +
423
30 Kaliteli Eğitim Yayınları
Bölüm Değerlendirme Problemleri
1. Üç basamaklı en küçük tek doğal sayı ile 9 birlik, 6 onluk, 5 yüzlükten oluşan doğal sayının toplamı kaçtır?
2. Bir toplama işleminde 1. toplanan 378, 2. toplanan 465 ise toplam kaçtır?
3. Yüzler basamağında 4 rakamı olan en büyük üç basamaklı çift doğal sayı ile 327 doğal sayısının toplamı kaçtır?
4. Bir hatıra ormanı için 245 çınar, 168 çam, 324 meşe fidanı dikiliyor. Toplam kaç ağaç fidanı dikilmiştir?
5. “2, 0, 5, 6” rakamlarını birer defa kullanarak yazılabilecek en büyük üç basamaklı tek doğal sayı ile yine aynı rakamlarla yazılabilecek üç basamaklı en küçük çift doğal sayının toplamı kaçtır?
Kazanım: Onluk bozma gerektiren ve gerektirmeyen çıkarma işlemi yapar. 31
Doğal Sayılarla Çıkarma İşlemi
Aşağıdaki onluk ve yüzlük bozmayı gerektirmeyen çıkarma işlemlerini yapalım.
Aşağıdaki onluk ve yüzlük bozmayı gerektiren çıkarma işlemlerini yapalım.
Bilge Not Çıkarma işlemi yaparken aynı basa- makları alt alta gelecek şekilde yazarız.
Önce birliklerden birlikleri, sonra on- luklardan onlukları, en son yüzlükler- den yüzlükleri çıkarırız.
1. 4 - 1 = 3 (birliklerin farkı)
2. 3 onluktan 5 onluk çıkmaz. 1 yüzlük bozarız.
13 - 5 = 8 (onlukların farkı) 3. 6 - 3 = 3 (yüzlüklerin farkı)
Y O B
6 5 8
2 1 3
4 4 5
-
Y O B
67 13
3 4
3 5 1
3 8 3
-
- 745
302 -
467
225 -
598
143 -
923
610 -
884 574
- 638
421 -
354
243 -
562
302 -
756
213 -
891 471
- 523
352 -
448
282 -
624
575 -
8 7 8
449 -
930 681
- 433
299 -
967
528 -
621
303 -
247
1 99 -
802 235 eksilen
çıkan fark
1 7 1 4 12
32 Kaliteli Eğitim Yayınları
Etkinlik Yapalım
Aşağıdaki sorularda doğru seçeneği işaretleyelim.
Aşağıda terimleri verilen çıkarma işlemlerini yaparak farkı bulalım.
1. Yandaki çıkarma işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
A) 389 B) 390 C) 391
2. 547 - 354 = 638 - 492 = 906 - 781 =
Yukarıdaki çıkarma işlemlerinin sonuç- larına göre hangisi yanlıştır?
A) > B) <
C) >
Aşağıdaki çıkarma işlemlerini yapalım.
- 925
312 -
780
270 -
243
75 -
685
404 -
975 497
- 534
345 -
485
321 -
820
563 -
471
88 -
900 624
- 640 251
Y O B
5 8 4
7 8
5 0 6
- Eksilen: 584
Çıkan: 78 Fark: ?
Y O B
- Eksilen: 418
Çıkan: 329 Fark: ?
Y O B
- Eksilen: 755
Çıkan: 165 Fark: ?
Y O B
- Eksilen: 605
Çıkan: 234 Fark: ?
33
Zihinden Çıkarma İşlemi
Aşağıdaki çıkarma işlemlerini Bilge Not’taki 1. örnekten yararlanarak zihinden yapa- lım.
w 73 - 40 = w 59 - 20 = w 92 - 50 =
w 67 - 50 = w 81 - 60 = w 89 - 20 =
w 88 - 50 = w 77 - 40 = w 94 - 30 =
Aşağıdaki çıkarma işlemlerini Bilge Not’taki 2. örnekten yararlanarak zihinden yapa- lım.
w 600 - 70 = w 900 - 90 = w 700 - 80 =
w 400 - 30 = w 500 - 60 = w 800 - 70 =
w 300 - 40 = w 200 - 50 = w 900 - 60 = Bilge Not 1. Örnek: 72 - 30 işlemini zihinden
yapalım. Önce onlar basağındaki ra- kamların basamak değerlerinin farkını buluruz. Sonra birliklerin farkını bularak onluk ve birliklerin farkını toplarız.
2. Örnek: 500 - 80 işlemini zihinden yapalım. 100’ün katı olan bir sayıdan 100’ü çıkarmak daha kolaydır.
Bunun için 10’un katı olan sayıyı 100’e tamamlarız.
Sonra yüzlüklerin farkını bularak fazladan çıkardığı- mız farka ekleriz.
72 - 30 = 42 70 - 30 = 40 2 - 0 = 2 40 + 2 = 42 500 - 80 = 420 80 + 20 = 100 500 - 100 = 400 400 + 20 = 420
Kazanım: İki basamaklı sayılardan 10’un katı olan iki basamaklı sayıları, üç basamaklı 100’ün katı olan doğal sayılardan 10’un katı olan iki basamaklı doğal sayıları zihinden çıkarır.
34 Kaliteli Eğitim Yayınları
Bölüm Değerlendirme Problemleri
1. Üç basamaklı en büyük çift doğal sayı ile 5 birlik, 3 onluk, 2 yüzlükten oluşan doğal sayının farkı kaçtır?
2. Bir çıkarma işleminde eksilen 603, çıkan 218 ise fark kaçtır?
3. Demet, 242 sayfalık kitabın 159 sayfasını okudu. Geriye okuması gereken kaç sayfası kalmıştır?
4. Bir otobüs 900 kilometrelik yolun 352 kilometresini gidiyor. Bu otobüsün gitmesi gereken kaç kilometrelik yolu kalmıştır?
5. Fatih Bey cebindeki 400 TL’nin 80 TL’si ile bir gömlek alıyor. Fatih Bey’in cebinde kaç lirası kalmıştır?
Kaliteli Eğitim Yayınları 35
1. Ünite Değerlendirme 1.
Yukarıda taban blokları ile model- lenmiş doğal sayı için aşağıdaki ifa- delerden hangisi yanlıştır?
A) Üç basamaklı doğal sayıdır.
B) “Üç yüz yirmi beş” şeklinde okunur.
C) Çift doğal sayıdır.
2. Abaküs ile gösterilen
Y O B
doğal sayıdan başla- yıp ileriye doğru yü- zer ritmik sayma yap-
tığımızda 4. söylediğimiz sayı kaçtır?
A) 702 B) 802 C) 920
3. “563” doğal sayısının yüzler ve on- lar basamağındaki rakamların yerle- ri değiştiriliyor. Oluşan yeni sayının yüzler basamağındaki rakamın ba- samak değeri kaçtır?
A) 600 B) 500 C) 60
4. 334 + 149 <
Yukarıdaki toplama işleminin sonucu- na göre ile gösterilen yere yazı- labilecek en küçük doğal sayı kaçtır?
A) 482 B) 483 C) 484
5. Aşağıdaki sayılardan hangisinin en yakın olduğu onluk ve en yakın ol- duğu yüzlük aynıdır?
A) 895 B) 789 C) 652
6.
54 62 70 78 A
193 189 185 181 B
Adım1. 6.
Adım
Yukarıdaki örüntüler genişletildiğinde 6. adımda A ve B yerine yazılacak sayıların toplamı kaç olur?
A) 267 B) 268 C) 269
36 Kaliteli Eğitim Yayınları
7.
Abaküslerle gösterilen doğal sayıla- rın toplamı için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Üç basamaklı en büyük doğal sa- yıdır.
B) Çift doğal sayıdır.
C) Tek doğal sayıdır.
8. VII = Yedi IX = On bir XIX = On dokuz
Tablodaki Romen rakamlarından okunuşu doğru olanların kutucuğuna
“D”, yanlış olanların kutucuğuna “Y”
yazıldığında tablo hangisi gibi olur?
A) D Y Y
B) D Y D
C) D D Y
9.
Yukarıdaki işlemlerden hangisi yanlış yapılmıştır?
A) I B) II C) III
10. İleriye doğru dokuzar ritmik sayma yaparken 54’ten önce hangi sayı söylenir?
A) 44 B) 45 C) 48
11. “2, 7, 3” rakamları birer kez kulla- nılarak yazılabilecek üç basamaklı en büyük doğal sayı ve üç basamaklı en küçük doğal sayının farkı kaçtır?
A) 495 B) 496 C) 497
Y O B Y O B
+
+ 536 268 804
I
+ 505
387 882
III -
372 159 213 II
37
Toplamı Tahmin Etme
Aşağıdaki sayıların toplamını sayıları en yakın onluğa yuvarlayarak tahmin edelim.
İşlem sonucu ile karşılaştıralım.
Aşağıdaki sayıların toplamını yüzler ve onlar basamağındaki rakamların basamak değerlerini Bilge Not’taki örneğe göre toplayarak tahmin edelim.
Bilge Not İki sayının toplamını, sayıları en yakın onluğa yuvarlayarak tah- min edebiliriz.
232 + 365 işleminde sayıları en yakın onluklarına yuvarlayarak toplamı tahmin ede- lim.
Sayıların yüzler ve onlar basamağındaki rakamların basamak değerlerini toplaya- rak da toplamı tahmin edebiliriz.
2. Ünite
Kazanım: İki sayının toplamını tahmin eder ve tahminini işlem sonucuyla karşılaştırır.
+ 659
256 +
... + ...
... + ...
... + ... = ...
+ 328
455 +
... + ...
... + ...
... + ... = ...
125
263 +
Tahmin +
İşlem -
Fark 462
318 +
Tahmin +
İşlem -
Fark
327
419 +
Tahmin +
İşlem -
Fark 644
145 +
Tahmin +
İşlem -
Fark
+ 240
732 +
... + ...
... + ...
... + ... = ...
+ 164
527 +
... + ...
... + ...
... + ... = ...
En yakın onluk
345232 + 230
350580 Tahminî sonuç + 232
345577 İşlem sonucu - 580
5773 Fark
232345 + 200 + 30 300 + 40
500 + 70 = 570
38 Kazanım: Zihinden toplama işlemi yapar.
Zihinden Toplama İşlemi
Aşağıdaki toplama işlemlerini basamak değerleri yöntemini kullanarak zihinden ya- palım.
w 43 + 35 = w 54 + 22 = w 37 + 28 =
w 56 + 35 = w 28 + 36 = w 42 + 18 =
Aşağıdaki toplama işlemlerini parçalama yöntemini kullanarak zihinden yapalım.
w 856 + 9 = w 328 + 7 = w 429 + 6 =
w 537 + 6 = w 253 + 8 = w 646 + 5 =
Aşağıdaki toplama işlemlerini zihinden yapalım.
w 600 + 70 = w 900 + 90 = w 700 + 80 = w 400 + 30 = w 500 + 60 = w 800 + 70 = w 300 + 10 = w 200 + 50 = w 100 + 60 =
Bilge Not Basamak değerlerine göre toplama işlemi yaparken önce onlukları, sonra birlikleri toplarız. Bulduğu- muz onluk ve birlikleri birbirine ekleyerek sonucu söyleriz.
Zihinden toplama yaparken sayıları parçalama yönteminden de faydalanabiliriz.
518 + 7 = 518 + 2 + 5
520 + 5 = 525
45 + 33 = 78 40 + 30
70 + 8 = 78 5 + 3
39
Verilmeyen Toplananı Bulma
Aşağıdaki toplama işlemlerinde verilmeyen toplananları çıkarma işlemi yaparak bu- lalım.
Aşağıdaki toplama işlemlerinde verilmeyen toplananları bulalım.
Bilge Not “417 + ? = 745” işlemin- de verilmeyen toplananı bulmak için top- lamdan verilen toplananı çıkarırız.
İkiden fazla toplananı olan toplama işlem- lerinde verilmeyen toplananı bulmak için verilen toplananların toplamını toplamdan çıkarırız.
Kazanım: Bir toplama işleminde verilmeyen toplananı bulur.
417 + ... = - 745
417 328
- 848 685 163 + 257
428 685
257 + ... + 428 = 848163
+ 317
... +
...
412 +
225 ...
548 873 619
+ 708
... +
...
641 +
205 ...
913 850 619
+ 105 276
+ 304
291
638 756
+ 325
527 +
439
274
908 875
328
40 Kaliteli Eğitim Yayınları
Basamaklardaki Verilmeyen Rakamlar
Aşağıdaki toplama işlemlerinde verilmeyen rakamları bulalım.
Bilge Not
2. toplananın onlar basamağında verilmeyen rakamını bulmak için işlemi en baştan yapalım.
3 ile toplandığında 2 eden sayı olamaz. “3 ile kaçın toplamı 12 eder?” diye düşünürüz.
9, 3 daha 12 eder.
+ 2 3 5 1 4 4 2 9
+ 2 3 5 4
2 9 + 2 3 5
1 9 4 4 2 9 + 2 3 5
4 9
1
+
2 5 A 3 4 8 6 B 0 +
1 7 6 1 5 7 4 2
+
9 9 2 8
9 9 7
+
2 5 3 7 6 9 5
+
3 8 2 4 6
8 5 8
+
2 4 2 6 9 7 1 1
+
2 6 2 5 4 4 0
9 8 3
+
1 7 4 2 5 2 3 5 5 1 +
7 2 4 4 3
8 1 5
+
3 4 6 2 5
6 0 3
Aşağıdaki sorularda doğru seçeneği işaretleyelim.
1. 531 + = 762
Yukarıdaki toplama işleminde verilme- yen toplanan kaçtır?
A) 231 B) 241 C) 331
2. Yandaki toplama işlemine göre A + B işleminin so- nucu kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3
41
Toplama İşlemi Gerektiren Problemler
Aşağıdaki problemleri Bilge Not’taki gibi soruları cevaplayarak çözelim.
w Bir kazak 89 TL’dir. Pantolonun fiyatı kazaktan 25 TL, montun fiyatı da panto- londan 175 TL fazladır. Ürünlerin hepsini alan kişi kasiyere kaç lira öder?
Problemi Anlayalım:
Kazak kaç liraymış? ...
Pantolonun fiyatı kazağın fiyatından kaç lira fazlaymış? ...
Montun fiyatı pantolondan kaç lira fazlaymış? ...
Problemi Çözelim:
w Hasan amca, tarladan topladığı domateslerin 457 kilogramını sattı. Geriye 268 kilogram domatesi kaldı. Hasan amca, toplam kaç kilogram domates toplamıştır?
Problemi Anlayalım:
Hasan amca domateslerin kaç kilogramını satmış? ...
Geriye kaç kilogram domates kalmış? ...
Problemi Çözelim:
Bilge Not
Kazanım: Doğal sayılarla toplama işlemini gerektiren problemleri çözer.
Problem: Bir sürüde 123 keçi, keçilerden 75 fazla kuzu, kuzular- dan 128 fazla koyun bulunmaktadır. Bu sürüde toplam kaç hayvan vardır?
Problemi Anlayalım:
Sürüde kaç keçi varmış? ...
Kuzuların sayısı keçilerden kaç fazlaymış? ...
Koyunların sayısı kuzulardan kaç fazlaymış? ...
Problemi Çözelim: 123 + 75 = 198 kuzuların sayısı 198 + 128 = 326 koyunların sayısı
198 + 326 + 123 = 647 toplam hayvan sayısı
123 75
128
42 Kaliteli Eğitim Yayınları
Etkinlik Yapalım
Aşağıdaki sorularda doğru seçeneği işaretleyelim.
1. Ege’nin kitaplığında 36 masal, 43 hikâ- ye kitabı vardır. Mine’nin kitaplığında- ki kitap sayısı ise Ege’nin kitaplığındaki toplam kitap sayısından 53 fazladır.
Buna göre Mine’nin kitaplığında kaç kitap vardır?
A) 132 B) 133 C) 134
2. Enis ve Burcu’nun 5 yıl önceki yaşları toplamı 12’dir.
Buna göre Enis ve Burcu’nun 4 yıl sonraki yaşları toplamı kaç olur?
A) 22 B) 30 C) 32 Aşağıdaki problemleri çözelim.
w Dedemin çiftliğinde 103 tavuk, 78 horoz, 45 hindi, horozlardan 34 fazla da kaz vardır. Dedemin çiftliğindeki toplam hayvan sayısı kaçtır?
w Bir uçakta 142 kadın yolcu, 39 çocuk yolcu ve çocuklardan 83 fazla erkek yolcu vardır. Bu uçaktaki toplam yolcu sayısı kaçtır?
w Bir pastanede sabah 173, öğlen 98 tane ekmek satıldı. Akşam satılan ekmek sayısı sabah ve öğlen satılan ekmek sayısının toplamı kadardı. Pastanede gün boyu toplam kaç tane ekmek satılmıştır?
Kaliteli Eğitim Yayınları 43
Etkinlik Yapalım
Aşağıdaki sorularda doğru seçeneği işaretleyelim.
1. Derya 9 yaşındadır. Ablası Derya’dan 5 yaş büyüktür. Babasının yaşı ise ikisinin yaşları toplamından 20 faz- ladır.
Derya’nın babası kaç yaşındadır?
A) 41 B) 42 C) 43
2. Zeynep’in boyu 118 santimetredir.
Annesinin boyu Zeynep’ten 43 san- timetre daha uzundur.
Zeynep ile annesinin boy uzunlukları toplamı kaç santimetredir?
A) 279 B) 269 C) 25 Aşağıdaki görsellerdeki bilgilerden yararlanarak toplama işlemi gerektiren prob-
lemler kurarak yazalım. Kurduğumuz problemleri çözelim.
Problem:
Çözüm:
Problem:
Çözüm:
Sena Arda
75 TL
157 TL
126 TL 89 TL
44 Kaliteli Eğitim Yayınları
Bölüm Değerlendirme Problemleri 1. Ayça Hanım görsellerdeki ürünleri alıyor.
Bu iki ürün için satıcıya tahminen kaç lira ödemiştir?
Not: Tahminî sonuç ile gerçek sonucun farkını bulalım.
2. Bir poşette 36 sarı, 43 mavi bilye vardır. Bu torbadaki toplam bilye sayısı kaçtır?
Not: Toplama işlemini basamak değerleri yöntemini kullanarak zihinden yapalım.
3. Üç toplananlı bir toplama işleminde 1. toplanan 86, 2. toplanan 1. toplanandan 17 fazladır. Toplam 204 olduğuna göre 3. toplanan kaçtır?
4. Sude’nin kumbarasında 172 TL vardı. Dedesinin verdiği harçlıkları da attığında kumbarasında toplam 227 TL oldu. Dedesi Sude’ye kaç lira vermiştir?
5. Kullanılan tüm oyların geçerli olduğu okul temsilcisi seçiminde Murat 285, Eray 314, Berna ise Murat’tan 43 oy fazla almıştır.
- Seçimde toplam kaç oy kullanılmıştır?
- Kim okul temsilcisi seçilmiştir?
144 TL 235 TL