EĞİTİMLE İLGİLİ TEMEL EĞİTİMLE İLGİLİ TEMEL
TANIM VE KAVRAMLAR TANIM VE KAVRAMLAR
DOÇ.DR.HAKAN SUNAY DOÇ.DR.HAKAN SUNAY
A.Ü.SBF A.Ü.SBF
ÖĞRENME ÖĞRENME
BİREYİN OLGUNLAŞMA DÜZEYİNE GÖRE BİREYİN OLGUNLAŞMA DÜZEYİNE GÖRE ÇEVRESİYLE ETKİLEŞİMİ (YAŞANTI)
ÇEVRESİYLE ETKİLEŞİMİ (YAŞANTI) SONUCU DAVRANIŞLARINDA OLUŞAN SONUCU DAVRANIŞLARINDA OLUŞAN
KALICI DEĞİŞMELERDİR.
KALICI DEĞİŞMELERDİR.
ÖĞRENMENİN VARLIĞI 3 ÖLÇÜDE DAYALI ÖĞRENMENİN VARLIĞI 3 ÖLÇÜDE DAYALI OLARAK İNCELENİR;
OLARAK İNCELENİR;
1. Davranışlarda bir değişme olmalıdır1. Davranışlarda bir değişme olmalıdır
2. Davranışlardaki değişme kalıcı olmalıdır2. Davranışlardaki değişme kalıcı olmalıdır
3. Davranışlardaki değişme kişinin çevresiyle 3. Davranışlardaki değişme kişinin çevresiyle etkileşimi sonucu (bir yaşantı ürünü) olmalıdır.
etkileşimi sonucu (bir yaşantı ürünü) olmalıdır.
DAVRANIŞ DAVRANIŞ
İnsanın gözlenebilen yada ölçülebilen bilinçli İnsanın gözlenebilen yada ölçülebilen bilinçli etkinliklerinin tümüdür.
etkinliklerinin tümüdür.
Bu anlamda insanın Bu anlamda insanın HAREKET, TEPKİ, HAREKET, TEPKİ, DÜŞÜNCE, DUYGU GÖSTERİSİ, BİLGİ, DÜŞÜNCE, DUYGU GÖSTERİSİ, BİLGİ,
TUTUM, BECERİ VE TERCİH
TUTUM, BECERİ VE TERCİH gibi deyimlerle gibi deyimlerle anlatılmak istenilen yönlerinin her biri
anlatılmak istenilen yönlerinin her biri DAVRANIŞTIR.
DAVRANIŞTIR.
Bir müzik aleti çalmaBir müzik aleti çalma
Sporda bir tekniği uygulamaSporda bir tekniği uygulama
Bir matematik problemi çözme birer davranış Bir matematik problemi çözme birer davranış örnekleridir.
örnekleridir.
Öğrenme;
Öğrenme; İnsan davranışlarının kalıcı İnsan davranışlarının kalıcı olmasıyla mümkündür.
olmasıyla mümkündür.
Öğrenme iki türlü meydana gelir;Öğrenme iki türlü meydana gelir;
1. Bireyin kendi kendine yaptıkları sonucu 1. Bireyin kendi kendine yaptıkları sonucu meydana gelen davranış değişikliği
meydana gelen davranış değişikliği (Kendiliğinden öğrenme)
(Kendiliğinden öğrenme)
2. Öğrenme sırasında öğrenme için gerekli 2. Öğrenme sırasında öğrenme için gerekli ortamı hazırlayan bir kişi yada araç yer
ortamı hazırlayan bir kişi yada araç yer almaktadır. Örneğin sınıftaki öğrenmeler almaktadır. Örneğin sınıftaki öğrenmeler
(Yönlendirilmiş öğrenme).
(Yönlendirilmiş öğrenme).
Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler
Öğrenme Doğumla başlar ve Yaşam boyu devam Öğrenme Doğumla başlar ve Yaşam boyu devam eder.
eder.
Öğrenme yeteneği her insanda farklıdır; Bazı insan Öğrenme yeteneği her insanda farklıdır; Bazı insan KOLAY,
KOLAY, bazı insan ise bazı insan ise GEÇ ve ZORGEÇ ve ZOR öğrenir. öğrenir.
Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler;Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler;
Öğrenmeye Hazır Olma (Zihinsel, Duygusal, Öğrenmeye Hazır Olma (Zihinsel, Duygusal, Fiziksel)
Fiziksel)
MotivasyonMotivasyon
Alıştırma ve TekrarAlıştırma ve Tekrar
Öğrenme MateryaliÖğrenme Materyali
ÖĞRETME ÖĞRETME
Bireyin davranışlarında değişiklik meydana Bireyin davranışlarında değişiklik meydana getirmek için, yani öğrenmeyi gerçekleştirmek getirmek için, yani öğrenmeyi gerçekleştirmek
için yapılan faaliyetlerin tümüdür.
için yapılan faaliyetlerin tümüdür.
Öğretme;Öğretme; okulda öğretmenlerokulda öğretmenler, , ailede anne ailede anne baba,
baba, işyerinde ustalarişyerinde ustalar, , akran gruplarında akran gruplarında
arkadaşlar, sokaktaki insanlar ve kitle iletişim arkadaşlar, sokaktaki insanlar ve kitle iletişim
araçları
araçları ile kişinin ile kişinin davranışlarında değişiklikdavranışlarında değişiklik olabilir.
olabilir.
Öğretimi Sınırlayan Faktörler Öğretimi Sınırlayan Faktörler
1. Ferdin Yeterliliği1. Ferdin Yeterliliği
OlgunlaşmasıOlgunlaşması
ZekasıZekası
YeteneğiYeteneği
2. Öğretme Ortamı2. Öğretme Ortamı
3. Öğretme Durumu3. Öğretme Durumu
Öğrenmenin Gerçekleştirilmesi için Öğretimde dikkat edilmesi gereken Öğrenmenin Gerçekleştirilmesi için Öğretimde dikkat edilmesi gereken
noktalar (Hilgard 1956) noktalar (Hilgard 1956)
1.Öğretirken öğrencinin 1.Öğretirken öğrencinin kavrama gücünü göz önünde bulundurmak gerekir.kavrama gücünü göz önünde bulundurmak gerekir.
2.Uyarılan2.Uyarılan insan uyarılmayana göre daha kolay öğrenir.insan uyarılmayana göre daha kolay öğrenir.
3. Öğrenmede ödüllendirme3. Öğrenmede ödüllendirme genellikle cezadan daha etkili olur. genellikle cezadan daha etkili olur.
4. Bireyin içinden gelen uyarı4. Bireyin içinden gelen uyarı dıştan gelen uyarıma oranla daha etkili olur. dıştan gelen uyarıma oranla daha etkili olur.
5.Öğretimde esas başarıdır.5.Öğretimde esas başarıdır.
6.Bireylerin kendileri için gerçekçi olan amaçları saptamaları hususunda yetişmeleri 6.Bireylerin kendileri için gerçekçi olan amaçları saptamaları hususunda yetişmeleri gerekir.
gerekir.
7.Öğrenmede geçmiş yaşantıların7.Öğrenmede geçmiş yaşantıların önemli bir yeri vardır. önemli bir yeri vardır.
8.Bireyin öğretime 8.Bireyin öğretime aktif olarak katılmasıaktif olarak katılması, pasif alıcılığa tercih edilir., pasif alıcılığa tercih edilir.
9.Öğrenciye göre anlamlı olan konular9.Öğrenciye göre anlamlı olan konular anlaşılması zor olan konulara oranla daha anlaşılması zor olan konulara oranla daha kolay öğrenilir.
kolay öğrenilir.
10.Becerilerin iyi öğrenilmesinde 10.Becerilerin iyi öğrenilmesinde tekrartekrar çok önemlidir. çok önemlidir.
11.Öğrenci öğrenme yaşantıları arasındaki ilişkileri bizzat bulur ve ilişkileri gerekli 11.Öğrenci öğrenme yaşantıları arasındaki ilişkileri bizzat bulur ve ilişkileri gerekli zamanlarda uygulama deneyimi kazanırsa öğrenilenler kolayca
zamanlarda uygulama deneyimi kazanırsa öğrenilenler kolayca transfer edilebilir.transfer edilebilir.
12.Hatırlanması istenen konular ayrı ayrı zamanlarda sık sık 12.Hatırlanması istenen konular ayrı ayrı zamanlarda sık sık tekrarıtekrarı gerekir. gerekir.
Öğretimin Geliştirilmesi Öğretimin Geliştirilmesi
1.Öğrenim-öğretim kurumlarına1.Öğrenim-öğretim kurumlarına
2.Öğretimin araçlarla desteklenmesine2.Öğretimin araçlarla desteklenmesine
3.Öğretmenin niteliğine bağlıdır.3.Öğretmenin niteliğine bağlıdır.
Öğretmenin iyi bir öğretim öncesi şu kategorileri göz önünde bulundurması Öğretmenin iyi bir öğretim öncesi şu kategorileri göz önünde bulundurması gerekir;
gerekir;
1.Öğretmenin alanında derinlemesine bilgilenmiş olmalı1.Öğretmenin alanında derinlemesine bilgilenmiş olmalı
2.Öğretmen öğretim yaşantıları arasında bağlantı kurmalı2.Öğretmen öğretim yaşantıları arasında bağlantı kurmalı
3.Öğreteceği grubun özelliklerini iyi bilmeli3.Öğreteceği grubun özelliklerini iyi bilmeli
4.Öğrencileri öğretimin amaçları konusunda bilinçlendirmeli4.Öğrencileri öğretimin amaçları konusunda bilinçlendirmeli
5.Öğretmen eğitim amaçlarını genelden özele doğru analiz edebilmeli5.Öğretmen eğitim amaçlarını genelden özele doğru analiz edebilmeli
6.Öğretmen yöntem zenginliğine yer vermeli6.Öğretmen yöntem zenginliğine yer vermeli
7.Öğrencilere yapabilecekleri düzeyde ödevler verilmeli7.Öğrencilere yapabilecekleri düzeyde ödevler verilmeli
8.Öğretmen geri bildirim ve pekiştirmeyi ihmal etmemeli8.Öğretmen geri bildirim ve pekiştirmeyi ihmal etmemeli
9.Öğretmen öğretimde yararlanabileceği kaynakları sürekli araştırmalıdır.9.Öğretmen öğretimde yararlanabileceği kaynakları sürekli araştırmalıdır.
ÖĞRENİM ÖĞRENİM
BİR ÖĞRETİM KURUMUNDA BİR ÖĞRETİM KURUMUNDA BELLİ BİR SÜRE İÇİNDE
BELLİ BİR SÜRE İÇİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN
GERÇEKLEŞTİRİLEN
ÖĞRENMELERİN TÜMÜDÜR.
ÖĞRENMELERİN TÜMÜDÜR.
ÖRNEĞİN;ÖRNEĞİN; İLKÖĞRETİM, İLKÖĞRETİM, ORTAÖĞRETİM gibi
ORTAÖĞRETİM gibi..
EĞİTİM EĞİTİM
Bireyin davranışlarında kendi yaşantısı Bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak, istenilen yönde yoluyla ve kasıtlı olarak, istenilen yönde
(eğitimin amaçlarına uygun)
(eğitimin amaçlarına uygun) değişme değişme meydana getirme
meydana getirme SÜRECİDİR.SÜRECİDİR.
EĞİTİM (Devam) EĞİTİM (Devam)
Eğitimin İçeriği;Eğitimin İçeriği;
1.Eğitim bir süreçtir1.Eğitim bir süreçtir
2.Eğitim sürecinde bireyin davranışlarında istenilen 2.Eğitim sürecinde bireyin davranışlarında istenilen yönde değişme amaçlanır
yönde değişme amaçlanır
3.Davranışlardaki değişme kasıtlı olarak 3.Davranışlardaki değişme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir
gerçekleştirilmektedir
4.Eğitim sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır.4.Eğitim sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır.
Eğitim Bir SÜREÇTİREğitim Bir SÜREÇTİR.. Okul öncesi ve okul Okul öncesi ve okul
yaşamında sürdüğü gibi okul sonrasında da devam yaşamında sürdüğü gibi okul sonrasında da devam eder.
eder.
Eğitimin bir diğer tanımı daEğitimin bir diğer tanımı da KÜLTÜRLEKÜLTÜRLE birlikte birlikte yapılmaktadır.
yapılmaktadır. KültürlenmeninKültürlenmenin amaçlı yapılan kısmı amaçlı yapılan kısmı EĞİTİMDİR.
EĞİTİMDİR.
EĞİTİM (Devam) EĞİTİM (Devam)
Eğitim Tanımındaki önemli öğeler;Eğitim Tanımındaki önemli öğeler;
İNSANİNSAN
YAŞANTIYAŞANTI
SÜREÇSÜREÇ
DAVRANIŞDAVRANIŞ
ÖĞRENME-ÖĞRETME SÜRECİ ÖĞRENME-ÖĞRETME SÜRECİ
Bu süreçte Bu süreçte “Öğretmenin”“Öğretmenin” çok önemli çok önemli görevleri vardır;
görevleri vardır;
İPUCUİPUCU
ÖĞRENCİ KATILGANLIĞIÖĞRENCİ KATILGANLIĞI
PEKİŞTİRMEPEKİŞTİRME
DÖNÜT VE DÜZELTMEDÖNÜT VE DÜZELTME
EĞİTİM İKİ ŞEKİLDE EĞİTİM İKİ ŞEKİLDE
GERÇEKLEŞTİRİLİR GERÇEKLEŞTİRİLİR
1.FORMAL EĞİTİM 1.FORMAL EĞİTİM
2.İNFORMAL EĞİTİM 2.İNFORMAL EĞİTİM
1. FORMAL EĞİTİM 1. FORMAL EĞİTİM
AmaçlıdırAmaçlıdır
Önceden hazırlanmış Plan-ProgramÖnceden hazırlanmış Plan-Program
Eğitim süreci öğretmen tarafından planlanır ve Eğitim süreci öğretmen tarafından planlanır ve izlenir.
izlenir.
Formal Eğitim;Formal Eğitim;
Bir mesleğe hazırlamaBir mesleğe hazırlama
Meslekte ilerlemeyi sağlamakMeslekte ilerlemeyi sağlamak
Yenilikleri öğretmek amacıyla yapılır.Yenilikleri öğretmek amacıyla yapılır.
İKİ ŞEKİLDE GERÇEKLEŞTİRİLİR;İKİ ŞEKİLDE GERÇEKLEŞTİRİLİR;
1.Örgün Eğitim;1.Örgün Eğitim; Belli bir yaş grubunu kapsarBelli bir yaş grubunu kapsar
2.Yaygın Eğitim;2.Yaygın Eğitim; Halk eğitim kursları, Antrenör Halk eğitim kursları, Antrenör eğitim kursları Hakem eğitim kursları gibi.
eğitim kursları Hakem eğitim kursları gibi.
2. İNFORMAL EĞİTİM 2. İNFORMAL EĞİTİM
Yaşam içinde kendiliğinden oluşurYaşam içinde kendiliğinden oluşur
Amaçlı ve planlı değildir (gelişigüzeldir)Amaçlı ve planlı değildir (gelişigüzeldir)
Kişi bulunduğu grup ve durum içinde etkileşir. Kişi bulunduğu grup ve durum içinde etkileşir.
Örneğin;
Örneğin; Spor takımı içinde, sokakta, Spor takımı içinde, sokakta, işyerinde
işyerinde
İnformal Eğitim İki Şekilde Oluşur;İnformal Eğitim İki Şekilde Oluşur;
1. GÖZLEM1. GÖZLEM
2. TAKLİT2. TAKLİT
EĞİTİMİN GENEL İŞLEVLERİ EĞİTİMİN GENEL İŞLEVLERİ
1. Bireyin topluma, toplum dinamiklerine 1. Bireyin topluma, toplum dinamiklerine uyumuna yardım etmek
uyumuna yardım etmek
2. Bireyde var olan yeteneklerin en üst sınırına 2. Bireyde var olan yeteneklerin en üst sınırına kadar gelişmesini sağlamaktır.
kadar gelişmesini sağlamaktır.
Eğitim,Eğitim, bireyde bireyde davranış değiştirme geliştirme davranış değiştirme geliştirme ve uyum
ve uyum gibi dayanışma halinde bulunan gibi dayanışma halinde bulunan amaçları gerçekleştirirken
amaçları gerçekleştirirken ayrıntılı ayrıntılı amaçlardan
amaçlardan hareket eder. hareket eder.
1.Eğitim bireyin kendini gerçekleştirmesine yardım eder; eğitim 1.Eğitim bireyin kendini gerçekleştirmesine yardım eder; eğitim
yoluyla kendini gerçekleştiren
yoluyla kendini gerçekleştiren BİREY;BİREY;
1.Öğrenme ve araştırma isteği duyar1.Öğrenme ve araştırma isteği duyar
2.Türk dilini iyi konuşur2.Türk dilini iyi konuşur
3.Türk dilinde yazılanları etkinlikle okur3.Türk dilinde yazılanları etkinlikle okur
4.Türk dilinde etkinlikle yazar4.Türk dilinde etkinlikle yazar
5.Sayma ve hesaplamayı öğrenmiştir5.Sayma ve hesaplamayı öğrenmiştir
6.İşittiğini duyar baktığını görür6.İşittiğini duyar baktığını görür
7.Sağlık ve hastalık hakkında temel bilgiye sahiptir7.Sağlık ve hastalık hakkında temel bilgiye sahiptir
8.Kendisinin ve çevresindekilerin sağlığını korur8.Kendisinin ve çevresindekilerin sağlığını korur
9.Spor ve boş zaman etkinliklerine katılır ve seyreder9.Spor ve boş zaman etkinliklerine katılır ve seyreder
10.Güzel şeyleri takdir eder10.Güzel şeyleri takdir eder
11.Kendi yaşamına yön verebilir.11.Kendi yaşamına yön verebilir.
2.Eğitim, bireyin ilişkilerini geliştirmesine 2.Eğitim, bireyin ilişkilerini geliştirmesine
yardım eder. Bunu geliştiren
yardım eder. Bunu geliştiren BİREY;BİREY;
1.İnsanlığa saygı duymayı öğrenir1.İnsanlığa saygı duymayı öğrenir
2.Dostluğa önem verir2.Dostluğa önem verir
3.Başkaları ile oyunda ve çalışmada etkin 3.Başkaları ile oyunda ve çalışmada etkin işbirliği geliştirir
işbirliği geliştirir
4.Sosyal davranışlarda naziktir4.Sosyal davranışlarda naziktir
5.Aileyi sayar ve ailede kendine düşeni yerine 5.Aileyi sayar ve ailede kendine düşeni yerine getirir.
getirir.
3.Eğitim, bireyin ekonomik etkinliğini geliştirir, bunu 3.Eğitim, bireyin ekonomik etkinliğini geliştirir, bunu
geliştiren
geliştiren BİREY;BİREY;
1.Çalışmaktan haz duyar, iyi bir üreticidir1.Çalışmaktan haz duyar, iyi bir üreticidir
2.Çeşitli iş ve meslekler hakkında bilgi edinmiştir2.Çeşitli iş ve meslekler hakkında bilgi edinmiştir
3.Mesleğini seçmede isabetlidir3.Mesleğini seçmede isabetlidir
4.Mesleğinde başarılıdır4.Mesleğinde başarılıdır
5.Yaptığı işin toplumsal değerinin bilincindedir5.Yaptığı işin toplumsal değerinin bilincindedir
6.Kendi gelir ve harcamalarını düzenler6.Kendi gelir ve harcamalarını düzenler
7.Harcamalarında akıllıdır7.Harcamalarında akıllıdır
8.İyi bir tüketicidir.8.İyi bir tüketicidir.
4.Eğitim bireyin vatandaşlık sorumluluğunu geliştirir, bu 4.Eğitim bireyin vatandaşlık sorumluluğunu geliştirir, bu
sorumluluğu geliştiren
sorumluluğu geliştiren BİREY;BİREY;
1.Sosyal adalet konusunda duyarlıdır1.Sosyal adalet konusunda duyarlıdır
2.Yetersiz koşulları düzeltecek yönde hareket eder2.Yetersiz koşulları düzeltecek yönde hareket eder
3.Propagandaya karşı eleştirel düşünme yeteneği gelişmiştir3.Propagandaya karşı eleştirel düşünme yeteneği gelişmiştir
4.Hoşgörülüdür, 4.Hoşgörülüdür,
5.Ulusal kaynakları korur5.Ulusal kaynakları korur
6.Bilimin insan mutluluğunu sağlama yönünde gelişmesi 6.Bilimin insan mutluluğunu sağlama yönünde gelişmesi gereğini bilir
gereğini bilir
7.Dünyadaki gelişmeleri dikkatle izler7.Dünyadaki gelişmeleri dikkatle izler
8.Kanunlara karşı saygılıdır8.Kanunlara karşı saygılıdır
9.Vatandaşlık görevlerini bilir ve yapar9.Vatandaşlık görevlerini bilir ve yapar
10.Ekonomik görüşe sahiptir.10.Ekonomik görüşe sahiptir.
EĞİTİM SÜRECİNİN GENEL EĞİTİM SÜRECİNİN GENEL
ÖZELLİKLERİ ÖZELLİKLERİ
1.Kapsamlıdır1.Kapsamlıdır
2.Çok boyutludur2.Çok boyutludur
3.Süreklidir3.Süreklidir
4.Dinamiktir4.Dinamiktir
5.Bilimsel araştırma ve bulgulardan yararlanır5.Bilimsel araştırma ve bulgulardan yararlanır
6.Ulusaldır.Uluslararası araştırmaları inceler yararlanır6.Ulusaldır.Uluslararası araştırmaları inceler yararlanır
7.Yaşantılarla doğrudan ilgilidir7.Yaşantılarla doğrudan ilgilidir
8.İnsana özgüdür8.İnsana özgüdür
9.Amaca yöneliktir9.Amaca yöneliktir
10.Olumluya dönüktür10.Olumluya dönüktür
11.Bütünleyicidir11.Bütünleyicidir
12.Zaman yönünden sınırsızdır12.Zaman yönünden sınırsızdır
13.Mekan yönünden geniştir her yerde oluşur13.Mekan yönünden geniştir her yerde oluşur
14.Ulusal kalkınma ile doğrudan ilişkilidir14.Ulusal kalkınma ile doğrudan ilişkilidir
15.Kültürü oluşturur, geliştirir, kültürden etkilenir15.Kültürü oluşturur, geliştirir, kültürden etkilenir
16.Bir uyum sürecidir.16.Bir uyum sürecidir.
EĞİTİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLARIN SAĞLIKLI VE DOĞRU EĞİTİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLARIN SAĞLIKLI VE DOĞRU
YAPILMASI EĞİTİMDE ÖNEM TAŞIMAKTADIR.
YAPILMASI EĞİTİMDE ÖNEM TAŞIMAKTADIR.
TEMEL KAVRAMLARIN DOĞRU OLARAK TANIMLANMASI KİMLER TEMEL KAVRAMLARIN DOĞRU OLARAK TANIMLANMASI KİMLER
İÇİN ÖNEMLİDİR ? İÇİN ÖNEMLİDİR ?
1.Eğitim politikasını oluşturmaya çalışanlar için1.Eğitim politikasını oluşturmaya çalışanlar için
2.Eğitimin derinleşme alanlarında araştırma 2.Eğitimin derinleşme alanlarında araştırma yapanlar için
yapanlar için
3.Eğitimde karar verme durumunda olan kişi ve 3.Eğitimde karar verme durumunda olan kişi ve ekipler için
ekipler için
4.Herhangi bir sektörde eğitim uygulamaları ile yüz 4.Herhangi bir sektörde eğitim uygulamaları ile yüz yüze olanlar için
yüze olanlar için
5.Eğitim alanında çalışmaya hazırlananlar için5.Eğitim alanında çalışmaya hazırlananlar için
ÖNEMLİDİR.ÖNEMLİDİR.
BAŞARILAR DİLERİM BAŞARILAR DİLERİM
DOÇ.DR.HAKAN SUNAY DOÇ.DR.HAKAN SUNAY
A.Ü.SBF A.Ü.SBF
