ÖRNEKTİR TARİH SORU BANKASI AYT. Değerli Arkadaşlar,

(1)

Değerli Arkadaşlar,

Yıllardır iyi bir gelecek hayaliyle eğitim ve öğrenim görüyorsunuz.

Dersler, kitaplar ve sınavlardan kendinizi yorgun hissettiğiniz zamanlar oldu.

ÜNİVERSİTELİ olmanın eşiğine geldiğiniz bu dönemde onlarca ders kaynağı içerisinden size hitap edebilecek, eğitiminize katkıda bulunacak, kolay ve kalıcı öğrenmenizi sağlayacak “doğru” kitaplara ihtiyaç duydunuz.

İşte biz, Yayın Kurulu olarak ihtiyacınızı karşılamak için kolları sıvadık ve gireceğiniz tüm sınavlarda başarılı olmanızı kolaylaştıracak, sizlere öğretmen olabilecek “ADIM Soru Bankası Serisi”ni hazırladık.

Kitaptaki soruların video çözümleriyle tam bir öğrenme sağlamanıza katkıda bulunmak istedik.

Hepinize hayat boyu başarılar dileriz.

TARİH SORU BANKASI

AYT

ÖRNEKT

İR

(2)

ADIM 01 Tarih ve Zaman ... 4 - 9 ADIM 02 İnsanlığın İlk Dönemleri ... 10 - 17 ADIM 03 Orta Çağ’da Dünya ... 18 - 23 ADIM 04 İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası ... 24 - 33 ADIM 05 İslam Medeniyetinin Doğuşu ... 34 - 41 ADIM 06 Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri ... 42 - 49 ADIM 07 Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiyesi ... 50 - 57 ADIM 08 Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti (1302-1453) ... 58 - 65 ADIM 09 Devletleşme Sürecinde Savaşçılar ve Askerler ... 66 - 71 ADIM 10 Beylikten Devlete Osmanlı Medeniyeti ... 72 - 77 ADIM 11 Dünya Gücü Osmanlı (1453-1595) ... 78 - 89 ADIM 12 Sultan ve Osmanlı Merkez Teşkilatı ... 90 - 95 ADIM 13 Klasik Çağda Osmanlı Toplum Düzeni ... 96 - 101 ADIM 14 Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti (1595-1774) .. 102 - 111 ADIM 15 Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı ... 112 - 121 ADIM 16 Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774-1914) ... 122 - 131

İçindekiler

ÖRNEKT

İR

(3)

ADIM 17 Devrimler Çağında Değişen Devlet-Toplum İlişkileri ... 132 - 147 ADIM 18 Sermaye ve Emek ... 148 - 153 ADIM 19 XIX ve XX. Yüzyılda Değişen Gündelik Hayat ... 154 - 159 ADIM 20 20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti ve Dünya ... 160 - 167 ADIM 21 Millî Mücadele ... 168 - 183 ADIM 22 Atatürkçülük ve Türk İnkılabı ... 184 - 191 ADIM 23 İki Savaş Arasındaki Dönemde Türkiye ve Dünya ... 192 - 197 ADIM 24 II. Dünya Savaşı Sürecinde Türkiye ve Dünya ... 198 - 203 ADIM 25 II. Dünya Savaşı Sonrasında Türkiye ve Dünya ... 204 - 209 ADIM 26 Toplumsal Devrim Çağında Dünya ve Türkiye ... 210 - 215 ADIM 27 21. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye ve Dünya ... 216 - 221 ADIM 28 İki Küresel Savaş Arasında Dünya ... 222 - 227 ADIM 29 II. Dünya Savaşı ... 228 - 233 ADIM 30 Soğuk Savaş Dönemi ... 234 - 239 ADIM 31 Yumuşama Dönemi ve Sonrası ... 240 - 245 ADIM 32 ÖRNEKT Küreselleşen Dünya ... 246 - 251

İR

(4)

01 Tarih ve Zaman Test 01

01

1.

Tarih bilimi konusunu işleyecek olan İlke Öğret- men, öğrencilerine “Tarih deyince aklınıza neler geliyor?” sorusunu yöneltmiştir. Öğrencilerden ba- zıları aşağıdaki cevapları vermiştir.

I. Tarih mutlak sonuçlara ulaşmaya çalışır.

II. Tarihî bir olay kendinden sonraki tarihî olayı etkiler.

III. Tarihin konusu insan ve insanın yaptıklarıdır.

IV. Tarihte olaylar aynen tekrar eder.

Öğrencilerin verdiği bu cevaplardan hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) III ve IV

2.

Tarih geçmişteki olayların nedenlerini ve sonuç- larını kendine özgü çalışma yöntemiyle açıklayıp yorumlamaya çalışan bir bilim dalıdır.

Aşağıdakilerden hangisi bu yöntemlerden biri değildir?

A) Olayları değerlendirmesi B) Belgeleri tasnif etmesi C) Kronolojiye yer vermesi D) Genellemeler yapması E) Olayların analizini yapması

3.

Tarih biliminde birinci elden kaynak, içerdiği tarihî olayın yaşandığı döneme aittir. Bu tür kaynaklar, anlatılan olaya doğrudan tanık olan veya olanları dinleyen kişiler tarafından oluşturulmuştur. İkinci elden kaynaklar ise birinci elden kaynaklara da- yanılarak hazırlanmıştır.

Bu bilgilere göre aşağıdaki gruplandırmalardan hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır?

Birinci elden kaynak İkinci elden kaynak

A) Anı Makale

B) Antlaşma metni Ders kitabı

C) Kitabe Otobiyografiler

D) Fermanlar Derlemeler

E) Tarihi romanlar Şeriye sicilleri

4.

Fen bilimciler olayları açıklamak için deney ve gözlem yaparken tarihçiler kaynak inceleme yoluyla geçmişi aydınlatmaya çalışırlar.

Bu bilgide tarih biliminin aşağıdakilerden hangi- sinde fen bilimlerinden farklı olduğu vurgulan- mıştır?

A) Konusu B) Yöntemi C) Katkısı D) Zorluğu

E) Araştırma süresi

5.

Tarihe yardımcı bilim dalları ve araştırma konu- larıyla ilgili aşağıdaki ilişkilendirmelerden hangi- sinde bir yanlışlık yapılmıştır?

A) Epigrafya (Eski yazılar)

B) Nümizmatik (Eski madenî paralar) C) Diplomasi (Antlaşmalar)

D) Etnografya (Örf ve adetler)

E) Antropoloji (İnsan ırklarının kökenleri)

6.

Amerikalı diplomat, Adlai Stevenson: “Gelecekteki hayatımız için açık ve mantıklı bir takvim oluştura- bilmek ancak bugüne gelinceye kadar izlediğimiz yolu bilmekle mümkün olacaktır.” demiştir.

Amerikalı diplomatın bu ifadesinin tarih bilimine ilişkin aşağıdaki sorulardan hangisine cevap ni- teliğinde olduğu söylenebilir?

A) Nasıl yazılmalıdır?

B) Bilimsel yönleri nelerdir?

C) Niçin öğreniyoruz?

D) Öğeleri nelerdir?

E) Konusu nedir?

ÖRNEKT

İR

(5)

5

Test

Tarih ve Zaman

01

1-D 2-D 3-E 4-B 5-A 6-C 7-C 8-D 9-B 10-B 11-E 12-A

7.

Takvimlerin insan hayatında;

I. geçmişi kronolojik olarak sıralama, II. tarihi konuları sınıflara ayırma, III. geleceğe yönelik planlar yapabilme

durumlarından hangilerinde etkili olduğu söyle- nebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

8.

Aşağıdakilerden hangisi kendilerine özgü tak- vimler meydana getiren milletlerden biri değil- dir?

A) Aztekler B) Romalılar C) Araplar D) Fenikeliler E) Türkler

9.

Aşağıda Türklerin tarih boyunca kullanmış olduğu takvimler karışık sırada verilmiştir.

I. Celâli Takvim

II. On İki Hayvanlı Türk Takvimi III. Hicri Takvim

IV. Rûmî Takvim V. Miladi Takvim

Türklerin kullanmış olduğu bu takvimler aşağı- dakilerin hangisinde kronolojik olarak doğru sı- ralanmıştır?

A) I – II – III – IV – V B) II – III – I – IV – V C) III – IV – I – III – II D) V – IV – II – I – III E) V – II – III – I – IV

10.

Tarih; toplumların başından geçen olayları zaman ve yer göstererek anlatan bunların sebep ve so- nuçlarını, birbirleriyle olan ilişkilerini ele alan sosyal bir bilimdir.

Tanımda tarih biliminin ilişkili olduğu bilim dalla- rı aşağıdakilerden hangisinde birlikte verilmiştir?

A) Arkeoloji - Nümizmatik B) Kronoloji - Coğrafya C) Paleografya - Epigrafya D) Heraldik - Diplomasi E) Filoloji - Antropoloji

11.

Bir tarih dersinde: “Malazgirt Savaşı ve Anado- lu’nun Türkleşmesi” bilgilerini aşağıdakilerden hangisini örneklemeye yönelik verilmiş olabilir?

A) Türklerde tarih yazıcılığı B) Türklerde takvim başlangıcı C) Tarihin tekerrür etmesi D) Epigrafinin tarihe katkısı E) Tarihî olay ve tarihî olgu

12.

Tarih ve zaman konusunun işlendiği derste Enes Öğretmen öğrencilerine şu örnekleri vermiştir:

• Yazının icadı

• İslamiyet’in doğuşu

• Orta Asya Türk göçleri

• Sanayi devrimi

Buna göre, Enes Öğretmen öğrencilerine aşağı- dakilerden hangisi hakkında bilgi vermiştir?

A) Tarihin konusu B) Çağları ayıran olaylar C) Takvimlerin başlangıcı D) Tarihî olgu

E) Tarih biliminin yöntemi

ÖRNEKT

İR

(6)

01 Test

No

Tarih ve Zaman 02

1.

Fransız tarihçi Lucien Febvre “Tarih, bugünün açıklanmasıdır.” demiştir.

Lucien Febvre, bu sözüyle tarihin aşağıdaki nite- liklerinden hangisine işaret etmiştir?

A) Tarafsızlık B) Öznellik C) Nesnellik

D) Neden-sonuç ilişkisi E) Belgelere dayanma

2.

Tarih öğretmeni sınıfa; ferman, tarihî para, Sakar- ya Savaşı’nda şehit düşen bir askerin mektubu, Levni’nin minyatürü ve Fuat Sezgin’in hatıralarını getirerek, öğrencilerine bu materyallerden hangisinin farklı bir kaynak türü olduğunu sormuştur.

Öğrencilerin bu soruya doğru cevap olarak aşa- ğıdakilerden hangisini vermesi beklenir?

A) Ferman B) Tarihî para C) Şehidin mektubu D) Levni’nin minyatürü E) Fuat Sezgin’in hatıraları

3.

Bir tarihçi: “Uygurlarda Maniheizm dininin kabul edil mesinin savaşçılık yeteneğini zayıflatmasına bakı larak ‘Din değişiliği askerî yapıyı olumsuz etkiler.’ şeklinde bir tarih yasasına ulaşılamaz.” de- miştir.

Tarihçinin bu görüşünün dayanak noktası tarih biliminde aşağıdakilerden hangisinin olmaması- dır?

A) Genelleme B) Gözlem C) Subjektiflik D) Deney

E) Tekrarlanabilirlik

4.

Aşağıdakilerden hangisinde tarih bilimini fen bi- limlerinden ayıran özellik vurgulanmıştır?

A) Güvenilir sonuçlara ulaşmaya çalışması B) Araştırma konularında sayılara yer vermesi C) Farklı bilim dallarının verilerinden yararlanması D) Kaynakları niteliklerine göre sınıflandırması E) Olayları gözleme imkânının olmaması

5.

Fustel de Coulanges: “Tarihçi, metinleri iyi anla- maktan başka ihtirasa sahip olmamalıdır ve bu gaye için yardımcı ilimlerin bütün tekniklerini kul- lanmak zorundadır.” demiştir.

Fustel de Coulanges bu sözüyle tarih biliminin yardımcı ilimlerin tekniklerinden yararlanmasını aşağıdakilerden hangisine bağlamıştır?

A) Mutlak sonuçlar elde etmeye B) Kaynak çeşitliliğini azaltmaya C) Çalışma süresini kısaltmaya D) Objektif sonuçlara ulaşmaya E) Olayların benzerliğini bulmaya

6.

“Tarih öğrenmenin gerekliliği ve faydaları” başlık- lı bir metinde aşağıdaki kavramlardan hangisine yer verilmesi beklenemez?

A Ulusal kimlik B) Dünyayı tanıma C) Öznel yorum D) Analitik düşünce E) Vatandaşlık bilinci

ÖRNEKT

İR

(7)

7

Test

Tarih ve Zaman

1-D 2-E 3-A 4-E 5-D 6-C 7-E 8-C 9-A 10-D 11-E 12-B

02

7.

Tarih bilimi konusunu işleyecek olan Zeynep Öğ- retmen, öğrencilerine “Tarih öğrenmenin faydala- rı nelerdir?” sorusunu yöneltmiştir. Öğrencilerden bazıları aşağıdaki cevapları vermiştir.

I. Bireylerde araştırma ve kanıt kullanma bece- risini artırır.

II. Milletlerin ortak hafızası yerine kültürler arası farkları ön plan çıkartır.

III. İnsanlar, ortak bir geçmişten geldiklerini ve aynı milletin fertleri olduklarını fark ederler.

IV. İnsanın algılama, araştırma, anlama, yorumla- ma ve muhakeme yapma gibi zihinsel beceri- leri gelişir.

Öğrencilerin verdiği bu cevaplardan hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, III ve IV

8.

Zeynep: Köleliğin eski Yunan ve Roma’da yaygın bir uygulama olmasına şaşırıyorum.

Berkehan: O dönem filozoflarının hâkim an- layışına göre kölelik tıpkı devlet ve aile gibi temel toplumsal kurumlar- dan biriydi.

Bu diyalogda Berkehan, tarih biliminin aşağıdaki özelliklerinden hangisine göre hareket etmiştir?

A) Kaynak kullanma B) Neden - sonuç kurma

C) Olayı, dönemine göre ele alma D) Diğer bilimlerden yararlanma E) Olayı, uzun süre sonra ele alma

9.

Sümerler ve Mısırlılar tarihte aşağıdakilerden hangisindeki çalışmalara öncülük etmişlerdir?

A) Takvim B) Tarihçilik C) Kâğıt D) Tıp E) Anayasa

10.

İbranilerin tekvin (yaradılış) yılı olarak kabul et- tikleri MÖ 3761 tarihi ile; Romalıların, Roma şeh- rinin kuruluşu olarak kabul ettikleri MÖ 753 tari- hinin ortak özelliği, aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

A) Çağlara başlangıç olarak kabul edilme B) Uygarlığın ortak mirası haline gelme C) Toplumlarda din değişikliğine yol açma D) Takvimlerin başlangıcında kabul edilme E) Yazılı kültürün başlamasını sağlama

11.

Tarihçiler arasında çağların başlangıç ve bitiş noktaları konusunda tam bir görüş birliği olma- masının nedeni tarihçilerin aşağıdaki yaklaşım- larından hangisinden kaynaklanmaktadır?

A) Araştırmalarla eski bilgilerini değiştirmelerin- den

B) Çağ ayrımına karşı gelmelerinden C) Tarihsel bütünlüğe önem vermelerinden D) Olayların analizini tam olarak yapmamaların-

dan

E) Kendi tarihlerindeki olayları esas almalarından

12.

Türk tarihinde aşağıdaki takvimlerden hangisinin kullanım alanı diğerlerinden daha uzun bir za- manı kapsamaktadır?

A) On iki Hayvanlı Türk takvimi B) Hicrî takvim

C) Celâli takvimi D) Rûmî takvim E) Miladi takvim

ÖRNEKT

İR

(8)

01 Test

No

Tarih ve Zaman

1.

Tarih insanın her türlü düşünüşünü, bu düşünüşle- rin eseri olan faaliyetlerini ve bunların sonucunda ortaya çıkan değişimleri inceler.

Buna göre aşağıdaki görsellerden hangisindeki gelişmenin nedeninin tarih biliminin konusu ol- duğu söylenemez?

A) B)

C) D)

E)

2.

Farklı bilim alanlarına ilişkin aşağıdaki ifadeler- den hangisini tarihçilerin söylemesi beklene- mez?

A) Matematikçilerin bazı sonuçları daha iyi gös- terebilmek için istatik biliminden yararlanması B) Coğrafyacıların bir deprem sonrası insanların

bu durumdan etkilenebileceğini söylemesi C) Fizikçilerin ısınan metallerin genleştiğini göz-

lemledikten sonra “Isınan metaller genleşir.”

genellemesinde bulunması

D) Edebiyatçıların bir döneme ait gelişmeleri şiir ve hikâyeler üzerinden aktarması

E) Felsefecilerin, filozofların görüşlerini kaynak kullanarak aktarması

3.

Şimdiki zaman, tarihe kendi çözümlemesini empo- ze ettiği takdirde onu bozar.

Leon Ernest Halkin bu sözüyle tarihçinin aşağı- daki niteliklerinden hangisine işaret etmemiştir?

A) Bilimsellik B) Tarafsızlık C) Nesnellik D) Öznellik

E) Belgelere dayanma

4.

Arma ve mühürleri inceler Kitabeleri inceler Eski yazıları inceler I

II III

Paleografya Epigrafya Filoloji

Buna göre grafikte verilen bilim alanı ve ince- leme konularının eşleştirilmesinden hangilerinin doğru olduğu ileri sürülebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

5.

Bir tarihçi: “Biz Sezar’ı veya Cengiz Han’ı anlaya- bilmek için onları doğuran Roma, Türk ve Moğol toplumlarını, bu toplumları oluşturan fertlerin psi- kolojik durumlarını, hayata bakışlarını ve emelleri- ni öğrenmeliyiz.” demiştir.

Tarihçinin bu görüşünün aşağıdaki sözlerden hangisinde de vurgulandığı söylenebilir?

A) “Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir.

Yazan yapana sadık kalmazsa değişmeyen hakikat, insanlığı şaşırtacak bir mahiyet alır.”

(Mustafa Kemal)

B) “Gerçek bir tarih için kaynaklara gitmek, kay- nakları iyi tenkit edip değerlendirmek gerekir.”

(Halil İnalcık)

C) “Tarih bir olayın sadece filan tarihte olduğunu bilmek değil geçmişte meydana gelen olayları değerlendirmek ve bu olaylardan ders almak- tır.” (Ahmet Cevdet Paşa)

D) Gerçeğin ne olduğu belgelerde saklıdır ve gerçek ancak belgelerin eleştirisiyle ortaya çıkar. Belge yoksa tarih de yoktur.” (Leopold von Ranke)

E) “Tarih, insanların ve insan topluluklarının baş- larından geçenleri kaydetme yoluyla edinilen bilgidir.” (Heredotos)

03

ÖRNEKT

İR

(9)

9

Test

Tarih ve Zaman

1-B 2-A 3-D 4-D 5-A 6-A 7-E 8-D 9-B 10-A 11-E 12-B

6.

Hicri Takvim Miladi Takvim

Farklılıkları

Tablodaki boşluklara aşağıdakilerden hangisi getirilemez?

A) Ay sayısı B) Kullanan milletler C) Yıl sistemi D) Başlangıç tarihi E) Aylardaki gün sayısı

7.

Tarihî olay; Tarihte insanlığı etkileyen siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik dinî ko- nularda kısa sürede meydana gelen gelişmelerdir.

Tarihî olgu; Tarihte insanlığı etkileyen olayla- rın ortaya çıkardığı sonuçlara göre uzun sürede meydana gelen deği- şimlerdir.

Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi olaya ait özelliklerden biri olarak gösterilemez?

A) Özgünlük B) Somutluk C) Tekrarlanmama D) Sürelilik E) Genellilik

8.

_X _Y

Menkıbeler Beratlar

Tablodaki X ve Y bölümlerine sırasıyla aşağıda- kilerden hangisi getirilmelidir?

A) Birinci el kaynaklar - İkinci el kaynaklar B) Objektif kaynaklar - Subjektif kaynaklar C) Sesli ve görüntülü kaynaklar - Gerçek eşya ve

nesneler

D) Sözlü kaynaklar - Yazılı kaynaklar E) İkinci el kaynaklar - Sözlü kaynaklar

9.

Aşağıdakilerden hangisi tarihî olayların kavran- masında kullanılan yollardan biri olarak gösteri- lemez?

A) Tenkit B) Genelleme C) Sınıflama D) Araştırma E) Analiz

10.

Tarih öğretmeni tarafından “Türklerin tarih bo- yunca kullanmış olduğu takvimler” konulu bir çalışma yapması istenilen öğrencinin, araştırma sürecinde, aşağıdaki kültürlerden hangileriyle karşılaşması beklenir?

A) Arap - Roma B) Moğol - İran C) Yunan - Çin D) Rus - Moğol E) Çin - Rus

11.

“Türk kabiliyet ve kudretinin tarihteki başarıları meydana çıktıkça büsbütün Türk çocukları ken- dileri için lazım gelen hamle kaynağını o tarihte bulabileceklerdir.”

Mustafa Kemal, bu sözüyle tarihin aşağıdaki ni- teliklerinden hangisine işaret etmiştir?

A) Tanımı B) Öğeleri C) Bilimselliği D) Yöntemi E) Etkisi

12.

Tarihsel süreç ve çağ sistemi dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisinin diğerlerinden daha geniş bir zaman dilimini kapsadığı söylenebilir?

A) MÖ 550 ile MS 365 arası doğal afetler B) MÖ 1750 ile 1740 arası süren kültür C) MS 450 ile MS 500 arası etkili olan grip D) MÖ 500 ile MS 500 arası süren jeolojik olu-

şumlar

E) MÖ 250 ile MS 300 arası yapılan göçler

03

ÖRNEKT

İR

(10)

02 İnsanlığın İlk Dönemleri Test 01

1.

Tarih öncesi dönemlerde insanoğlu aşağıdaki temel ihtiyaç maddelerinden hangisini diğerle- rinden daha önce kullanmıştır?

A) Yabani meyveler B) Pişmiş et C) Evcil buğday D) Bitki lifi E) Çavdar

2.

Neolitik Dönem’de takasa dayalı ürün değişimi yönteminin başlaması doğrudan aşağıdakiler- den hangisinin sonucudur?

A) Özel mülkiyetin oluşmasının B) Tarım üretimine geçilmesinin C) Tekerleğin icat edilmesinin D) Artı ürün yetiştirilmesinin E) Yerleşik hayata geçilmesinin

3.

1964 yılında başlayan Çayönü kazılarında bölge- de bulunmayan çakmak taşı, obsidyen ve bazalt taşlarından yapılmış aletler ortaya çıkarılmıştır.

Bu durum aşağıdakilerden hangisinin doğrudan kanıtı sayılabilir?

A) Erken dönemlerde bile malzemenin yer değiş- tirdiğinin

B) Bölgede yaşayanlar arasında dayanışma ol- duğunun

C) Birçok madenin eritilerek aletler yapıldığının D) Madencilikte bilgi birikimi olmadığının E) Bölgede yaşayanların dışarıdan geldiğinin

4.

Dünyanın neresinde yaşıyor olursa olsun insan evrenin yaratılışını, hayatın başlangıcını merak etmiş; bilgi birikimi yetersiz de olsa bu konuları anlayıp ifade etmeye çalışmıştır.

İnsanın bu yöndeki çabaları ilk dönemlerden itibaren aşağıdaki anlatı türlerinden hangisinin ortaya çıkmasını sağlamıştır?

A) Mit B) Menkıbe C) Roman D) Şiir E) Atasözü

5.

Sümerler tapınak depolarına giren ürünlerin mik- tarı ve çeşitliliği arttıkça toplama ve dağıtma iş- lemlerinde zorluklarla karşılaşmışlardır.

Bu zorluğun aşağıdakilerden hangisinin icadına ortam hazırladığı söylenebilir?

A) Pi sayısı B) Ay takvimi C) Çivi yazısı D) Kâğıt E) Mürekkep

6.

Sümer, Mısır ve Fenike uygarlıklarının ortak özelliği aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

A) Aynı coğrafyada kurulma B) Yazının gelişimini sağlama C) Siyasal birliğe önem verme D) Kolonicilik faaliyetlerde bulunma E) Çevre kültürlerin etkisinde kalma

7.

Romalıların sefere çıkan ordu için su ve yiye cek yerlerini bulmak istemesi; Makedonya Kralı Bü- yük İskender’in fethettiği ülkeler hakkında bilgi edinmek istemesi nedenleriyle gelişme sağla- yan bilim alanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Edebiyat B) Tarih C) Coğrafya D) Astronomi E) Tıp

8.

Mısır Uygarlığı hakkında yapılacak bir çalışma- da aşağıdaki kavramlardan hangisine rastlana- maz?

A) Hiyeroglif B) Parşömen C) Piramit D) Güneş takvimi E) Pi sayısı

02

ÖRNEKT

İR

(11)

11

Test

İnsanlığın İlk Dönemleri

01

1-A 2-D 3-A 4-A 5-C 6-B 7-C 8-B 9-B 10-C 11-B 12-A 13-D 14-E

9.

Çinliler mimarlık, heykelcilik, resim, cam süsleme ve seramik sanatlarında gelişme göstermişler, ipek böcekçiliği ve ipekli dokuma işçiliğinde ileri gitmişlerdir. Masaj ve akupunktur yöntemlerini kullanmışlar, ayrıca kâğıt, barut, matbaa, mürek- kep ve pusulayı bulmuşlardır.

Bu bilgiye dayanarak Çinliler ile ilgili aşağıdaki- lerden hangisine ulaşılamaz?

A) Bereketli bir bölgede kurulduklarına

B) Çevre kültürlerle barış içerisinde yaşadıklarına C) Uygarlığın gelişimine katkıda bulunduklarına D) Sağlık alanında yöntemler denediklerine E) Sanat alanında faaliyetlerde bulunduklarına

10.

Yapmış oldukları ticari faaliyetler sırasında ül- keler arası bağlantı kurarak Akdeniz çevresinde yaşayan toplumların kültürel etkileşim içerisine girmesini sağlayan uygarlık aşağıdakilerden han- gisidir?

A) Sümerler B) Asurlar C) Fenikeliler D) Mısırlılar E) İbraniler

11.

Yunancada “iki nehir ortasındaki ülke” anlamı aşağıdaki bölgelerden hangisi için kullanılmıştır?

A) Anadolu B) Mezopotamya C) Mısır

D) Maveraünnehir E) Hindistan

12.

Yapmış oldukları ticari faaliyetlere bağlı olarak Anadolu’nun tarih çağlara geçmesini sağlayan uygarlık, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Asurlular B) Babiller C) Sümerler D) Elamlar E) Fenikeliler

13.

İran’da kurulan Persler, Anadolu’yu ve Mezopo- tamya’yı ülkelerine katmışlardır. Ülkelerini sat- raplık adı verilen eyaletlere bölerek yöneten ve tarihin ilk düzenli posta teşkilatını kuran Persler, Lidyalıların başkenti Sardes’ten kendi başkentleri Sus’a kadar uzanan ünlü Kral Yolu’nu yapmışlar- dır.

Bu bilgiye dayanarak Perslerle ile ilgili aşağıda- kilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Haberleşmeye önem verdiklerine B) Çok uluslu bir yapıdan oluştuklarına C) Merkezden yönetimi esas aldıklarına D) Ülkede barış ortamı sağladıklarına E) Ticareti geliştirmek istediklerine

14.

Hititlerin, objektif tarih yazıcılığının ilk örnekle- rinin sunmalarında doğrudan aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?

A) Çivi yazısının kullanılması B) Çok tanrılı dinlere inanılması C) Tavanannaya siyasi yetki verilmesi D) Meşrutiyet yönetimine geçilmesi E) Tanrılara hesap verilmek istenmesi

ÖRNEKT

İR

(12)

02 Test

No

İnsanlığın İlk Dönemleri

1.

Tarih dersinde Elif Öğretmen’in: “Yazının icadın- dan önceki dönemlerde yaşayan insanların hayat tarzları ve ekonomik faaliyetleri ile ilgili bilgilere kaynaklık eden buluntular nelerdir?” sorusuna, öğrencilerin vermesi gereken doğru cevaplar arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

A) Kara saban B) Seramik kap C) Madenî para D) Gümüş küpe E) Taştan silah

2.

Yontma Taş Devri hakkında yapılan bir araştır- mada aşağıdaki etkinliklerden hangisinde bilgi- lere ulaşılamaz?

A) Beslenme B) Barınma C) Giyinme D) Sanat E) Üretim

3.

Arkeolojik kazılarda elde edilen bulgulara göre yazının icadından önceki zamanlara ait ilk yer- leşmelerden birinin Çayönü’nde kurulduğu ortaya çıkmıştır.

Bu durumda Çayönü’nün aşağıdakilerden han- gisindeki özelliklerinin etkili olduğu söylene- mez?

A) İklim yapısı B) Su kaynakları C) Yaşam kaynakları D) Bölge yüz ölçümü E) Jeolojik yapısı

4.

Şanlıurfa - Göbeklitepe’de yapılan kazılarda orta- ya çıkan “T” ve ters “L” harflerine benzeyen tek parça halindeki sütunlar, aşağıdaki bilgilerden hangisini ortaya çıkarması bakımından önemli sa- yılmıştır?

A) Yazının, Anadolu’ya ticari faaliyetlerle gelme- diği

B) Avcı - toplayıcı insanlarda bile inanç anlayışı- nın olduğu

C) Anadolu’nun çevre uygarlıkların etkisinde kal- madığı

D) Ateşin bilinçli bir arayışın sonucunda bulundu- ğu

E) Tarımsal üretimin yerleşik hayata geçişle baş- ladığı

5.

Sümer çivi yazısı; Mısır, Anadolu, Suriye, İran ve Akdeniz havzasındaki pek çok kavim tarafından öğrenilmiştir.

Bu durum aşağıdakilerden hangisinin doğrudan göstergesidir?

A) Çivi yazısının ticaret sayesinde yayıldığı B) Yazının farklı kültürler tarafından geliştirildiği C) Toplumların arşivciliğe önem verdiği

D) Sümer dilinin çevre kültürlerin etkisinde kaldığı E) Sümercenin uluslararası dil haline geldiği

6.

Sümerlerde zigguratların “tablet evi” ve “gözlem evi” olarak kullanılması aşağıdaki buluşlardan hangilerinin burada gerçekleştiğini göstermek- tedir?

A) Çivi yazısı - ay takvimi B) Parşömen - teleskop C) Para - cam

D) Papirüs - pusula

E) Hiyeroglif yazısı - güneş takvimi

02

ÖRNEKT

İR

(13)

13

Test

1-C 2-E 3-D 4-B 5-E 6-A 7-C 8-B 9-C 10-A 11-C 12-D

7.

Aşağıdakilerden hangisi, uygarlığın kültürel et- kileşimlerle geliştiğini gösteren örneklerden biri değildir?

A) Mısırlıların, Mezopotamya ile yaptıkları ticaret sonucunda hiyeroglif yazısını bulması

B) Kâğıt, matbaa, barut ve pusulanın birçok millet tarafından kullanılması

C) Dünyanın birçok bölgesinde devletler tarafın- dan kanunlar oluşturulması

D) Fenikelilerin hiyeroglif yazısından etkilenerek bugünkü alfabenin temelini atması

E) Gılgamış ve Yaratılış destanlarının Hititler ta- rafından tercüme edilmesi

8.

Aşağıdakilerden hangisi Babillerin uzmanlık ka- zandığı alanlardan biri değildir?

A) Astronomi B) Tıp C) Matematik D) Hukuk E) Mimari

9.

İlk Çağ’da Yunan Medeniyeti’ni ziyaret eden bir seyyahın aşağıdakilerden hangisiyle karşılaş- ması beklenemez?

A) Tanrılar adına düzenlenen olimpiyatlarla B) Fenike alfabesinin kullanılmasıyla C) Siyasal alanda birliğin sağlanmasıyla D) Demokrasi alanındaki uygulamalarla E) Pozitif bilimlerde eserler verilmesiyle

10.

“Uygarlıklar beşiği” adıyla anılan Anadolu’da İlk Çağ’ın önemli uygarlıkları kurulmuştur.

Aşağıdakilerden hangisi bu uygarlıklara ait ge- lişmelerden biri değildir?

A) Kütüphanecilik faaliyetlerinin başlatılması B) Hayvan hikâyelerinin edebiyata kazandırılması C) Paranın değişim aracı olarak kullanılması D) Tapates denilen kilimlerin yapılması E) İlk meşruti yönetimin oluşturulması

11.

“Tavananna’nın yetkileri ve Pankuş Meclisi’nin yapısı” konularını araştıran Mert’in aşağıdaki uy- garlıklardan hangisi hakkında bilgi sahibi olması beklenir?

A) Hint B) Frig C) Hitit

D) Sümer E) Babil

12.

Devletlerin meşruiyetinde coğrafi yapıya bağlı ola- rak gelişen hayat ve geçim tarzı önemli rol oynar.

Aşağıdakilerden hangisi bu durumun kanıtların- dan biri olarak gösterilemez?

A) Akadların, Fırat ve Dicle nehirlerini birleştirip tarlaların içinden geçen sulama kanalı yapması B) Frigya’da öküz kesenin ve saban kıranın ce-

zasının ölüm olarak belirlenmesi

C) Çin imparatorlarının ticaret yollarının güvenli- ğini sağlamaya yönelik önlemler alması D) Sümerlerde halkın hürler ve köleler olmak üze-

re toplumsal sınıflara ayrılması

E) Makedonya Kralı Büyük İskender’in Persler- den kalma yolları geliştirmesi

02

ÖRNEKT

İR

(14)

02 Test

No

İnsanlığın İlk Dönemleri

1.

Paleolitik Dönem’de yontularak sivriltilen taşlar uzun sopaların ucuna takılarak daha kullanışlı hâle getirilmiş, taşlar keskinleştirilerek bıçak ve balta gibi kullanılmıştır. Hayvan kemiklerinden zıpkın, mızrak uçları, iğne ve hançerler yapılmıştır.

Bu bilgilerde dönem insanı hakkında aşağıdaki- lerden hangisiyle ilgili ipuçlarına ulaşılamaz?

A) Hayat tarzı B) Beslenme biçimi C) Bilgi - birikimi D) Uğraş alanı E) İnanç anlayışı

2.

Yeni Taş Devri yerleşim alanlarından biri olan Diyarbakır Çayönü’nün, insanlık tarihi açısından önemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) İlk köy yerleşmesi olarak kabul edilmesi B) Yerleşik hayata geçilmesi

C) Madenden araç - gereçler yapılması D) Başka toplumlarla ticaret yapılması E) İlk yazılı kanunların oluşturulması

3.

Arkeoloji öğrencisi Öykü kazı sonuçları hakkında:

“Evlerin birbirine bitişik ve düz damlı olarak inşa edildiği, evler arasında sokaklara yer verilmediği, evlere girişin damlara açılan kapılardan sağlandı- ğı” bilgilerini vermiştir.

Buna göre Öykü aşağıdaki bölgelerden hangisi- nin kazı çalışmalarına katılmıştır?

A) Çayönü B) Göbeklitepe C) Çatalhöyük D) Alacahöyük E) Truva

4.

İlk dönemlerden itibaren devletlerin yazının kul- lanılmasına önem vermelerinin nedenlerinden biri olarak aşağıdakilerden hangisi gösterile- mez?

A) Ordu üzerindeki otoriteyi artırma B) Farklı kültürlerin etkisinden uzak kalma C) Ekonomik faaliyetleri kayıt altına alma D) Vatandaşların bilgilenmesini sağlama E) Egemenliğini kalıcı hâle getirme

5.

Aşağıdakilerden hangisi astronomi alanında fa- aliyetlerde bulunan uygarlıklardan biri değildir?

A) Sümer B) Mısır C) Babil D) Fenike E) Roma

6.

Aşağıdakilerden hangisi Hint Medeniyeti’nin iler- leme kaydettiği alanlardan biri değildir?

A) Notalama yöntemi B) Destan geleneği C) Rakam sistemi D) Tarih yazıcılığı E) Heykel sanatı

03

ÖRNEKT

İR

(15)

15

Test

1-E 2-A 3-C 4-B 5-D 6-D 7-C 8-D 9-A 10-B 11-C 12-E

7.

Aşağıdakilerden hangisi Sümer Uygarlığının özel- liklerinden biri değildir?

A) Kral Urkagina tarafından ilk yazılı kanunları yapmışlardır.

B) Ay yılına göre düzenledikleri takvimi kullan- mışlardır.

C) Hiyeroglif yazısını icat etmişlerdir.

D) Alan ve hacim ölçme yöntemlerini geliştirmiş- lerdir.

E) Gılgamış, Tufan ve Yaratılış destanlarını oluş- turmuşlardır.

8.

Aşağıdakilerden hangisi ilk defa Mezopotam- ya’da ortaya çıkan veya icat edilen gelişmeler- den biri değildir?

A) Arşivcilik faaliyetleri B) Anayasa çalışmaları C) Yazının kullanımı D) Kağıt üretimi

E) Astronomi çalışmaları

9.

Anadolu’nun önemli uygarlıklarından Hititler, aşa- ğıdakilerden hangisindeki faaliyetlerinde Mezopo- tamya uygarlıklarından etkilenmişlerdir?

A) Hukukun düzenlenmesi B) Yıllıkların hazırlanması C) Meşruti yönetim oluşturulması D) Kabartmaların yapılması E) Ahiret inancının benimsenmesi

10.

Güneydoğu Anadolu’nun yanı sıra Suriye ve Mezopotamya’nın “Bereketli Hilal” olarak nite- lendirilmesinde, bölgelerin aşağıdaki özellikle- rinden hangisi belirleyici olmuştur?

A) İstila ve yağmacılığın fazla olmaması B) Farklı bitki ve hayvan türlerinin yetişmesi C) Birçok alanda buluş ve icadın yapılması D) Devletlerin siyasi ömrünün uzun sürmesi E) Kültürel etkileşimin çok yoğun yaşanması

11.

Aşağıdakilerden hangisi, siyasi gücün meşruiyet kaynağının din olarak kabul edildiğini gösteren örneklerden biri değildir?

A) Hitit halkının krallarının tanrı tarafından görev- lendirildiğine inanması

B) Urartu krallarının yaptıklarından dolayı baş- tanrı Haldi’ye sorumluluk duyması

C) Yunan Uygarlığı’nda tanrıların insan gibi düşü- nülüp adına tapınaklar yapılması

D) Sümerlerde her şehir devletinin bir tanrı adına kurulup ensi ya da patesi denilen rahip krallar tarafından yönetilmesi

E) Perslerin imparatorlarını Angramanyu’ya kar- şı savaşan Ahuramazda’nın temsilcisi olarak görmesi

12.

Urkagina Kanunlarında Sümer sitelerinde o güne kadar rahipler sınıfının elinde bulunan yönetme yetkisi dinsel sıfatı olmayan yöneticilere verilmiş, kimsesizler ve güçsüzler korunmuş, suçların kar- şılığı olarak genellikle para cezalarına yer veril- miştir.

Bu bilgiyle Urkagina Kanunları hakkında aşağı- dakilerden hangisi söylenemez?

A) Seçkinlerin üstünlüğünü zayıflattığı B) Sosyal devlet anlayışının benimsendiği C) İnsan haklarına dayalı esaslar içerdiği D) Ceza uygulamasında fidyenin esas alındığı E) Yönetimde demokrasinin öngörüldüğü

03

ÖRNEKT

İR

(16)

02 Test

No

İnsanlığın İlk Dönemleri

1.

Maden devri

Bakır çağı MÖ 5800 – MÖ 3400 Tunç Çağı MÖ 3400 – MÖ 1200 Demir Çağı MÖ XIII. yüzyıl – MÖ 330 Tablodaki dönemlerin tarihsel çözümlemelerine

yönelik aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Kullanılan materyallere göre isimlendirme ya- pılmıştır.

B) İnsanoğlunun bilgi birikimi giderek artmıştır.

C) Yaşanılan dönemlerin süresi giderek kısalmıştır.

D) Ateşten yararlanma her dönem olmuştur.

E) Yazının kullanımı henüz oluşmamıştır.

2.

Neolitik Döneme ait bu görsele göre ilgili dönem hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Bazı hayvanların evcilleştirildiği B) Araç-gereç yapımının olduğu C) Sulak bölgelere yerleşildiği D) Kanunların oluşturulduğu E) Tarım üretiminin yapıldığı

3.

Tarih Öncesi Dönem’e ait ilk tapınağın Malta Ada- sı’nda bulunduğu ve MÖ 5000 yılına tarihlendiği biliniyordu.

Bu bilgi aşağıdakilerden hangisinde yapılan kazı çalışmalarıyla, ilk tapınağın çok daha önce Ana- dolu’da inşa edildiğini ortaya koymuştur?

A) Çatalhöyük B) Alişar C) Göbeklitepe D) Çayönü E) Hattuşaş

4.

İstanköy Adası’nda kurduğu tıp okulunda öğ- rencilerine hasta başında klinik dersler vererek muayene, belirtileri gözleme ve tanı koyma yön- temlerini geliştiren bilim insanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hipokrat B) Eratosthenes C) Hipparchus D) Herodotos E) Tales

5.

“Mezopotamya medeniyetlerine ait mimari eser- lerin pek çoğunun günümüze ulaşamamasının en önemli nedeni ne olabilir?” sorusuna verilecek doğru cevap aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mimarlık bilgisinin gelişmemesi B) Yapı malzemesinin kerpiç olması C) Bölgenin istilalara uğraması D) Çok fazla deprem yaşanması E) Tapu kayıtlarının tutulması

6.

Frigler hakkında araştırma yapan bir tarihçinin aşağıdakilerden hangisiyle karşılaşması bekle- nemez?

A) Kaya mezarları B) Fabl türleri C) Tapates kilimleri D) Çivisiz mobilyalar E) İlahi dinler

04

ÖRNEKT

İR

(17)

17

Test

1-E 2-D 3-C 4-A 5-B 6-E 7-E 8-A 9-B 10-E 11-D 12-C

7.

Uygarlık ve medeniyetlere ilişkin aşağıdaki so- rulardan hangisinin cevaplandırılmasında coğ- rafya faktörü açıklaması yapılamaz?

A) Tarihsel süreçte neden her ülkede aynı geliş- mişlik düzeyine çıkılamamıştır?

B) Neden bazı toplumlar hayvancılıkta, bazıları tarımda veya ticarette daha ileri gitmiştir?

C) Neden Mezopotamya medeniyetlerine ait ya- pıların pek çoğu günümüze kadar gelememiş- tir?

D) Fenikeliler ve Yunanlıların siyasal alanda şehir devletlerinden oluşmasının nedenleri nelerdir?

E) Hindistan’da millet olma bilincinin gelişmeme- sinin nedenleri nelerdir?

8.

İlk Çağ’da “Deniz Kavimleri” adıyla anılan kavim- lerin başlatmış olduğu göç hareketinin güzer- gâhı, aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Yunanistan’dan Anadolu, Kıbrıs, Suriye ve Mı- sır’a doğru

B) Akdeniz’den Anadolu, Mezopotamya ve Filis- tin’e doğru

C) Karadeniz’den Kırım, Anadolu ve Balkanlara doğru

D) Ege Denizi’nden Balkanlar, Yunanistan ve İtal- ya’ya doğru

E) Anadolu’dan Akdeniz ve Kuzey Afrika’ya doğru

9.

Aşağıdakilerden hangisi, ticaretin uygarlığın ge- lişimine katkısı olduğuna örnek gösteren devlet- lerden biri değildir?

A) Asurlular B) Elamlar C) Soğdlar D) Lidyalılar E) Fenikeliler

10.

Aristo tarafından tanımlanan aşağıdaki yönetim biçimlerinden hangisinin açıklaması karşısında yanlış verilmiştir?

Yönetim Tanım

A) Monarşi Tek kişinin genelin yararını gö- zettiği yönetim

B) Aristokrasi Azınlığın genelin yararını gö- zettiği yönetim

C) Cumhuriyet Çoğunluğun genelin yararını gözettiği yönetim

D) Demokrasi Çoğunluğun sınıfsal çıkarını gö- zeten yönetim

E) Oligarşi Tek kişinin kişisel çıkarını göze- ten yönetim

11.

İlk Çağ uygarlıklarında aşağıdaki uygulamalar- dan hangisi askerî güce önem verildiğinin tam kanıtı sayılamaz?

A) Pers İmparatorluğu’nun doğrudan imparatora bağlı askerlerden oluşan daimî bir orduya sahip olması

B) Hititlerin her an savaşa hazır askerlerinin ol- ması

C) Mısır ordusunun çekirdeğini firavunu koru- makla görevli hassa askerleri ve kale muha- fızlarının oluşturması

D) Lidya Kralı Krezüs’ün ücretli askerlerden olu- şan bir ordu kurması

E) Romalıların yelkenli ve kürekli gemilerden oluşan güçlü bir donanma kurması

12.

I. Urkagina Kanunları II. Hammurabi Kanunları III. Tevrat Hukuku

Yukarıdaki hukuk sistemlerinden hangileri Me- zopotamya’nın sosyal ilişkileri hakkında ipuçları verir niteliktedir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III

04

ÖRNEKT

İR

(18)

03 Orta Çağ’da Dünya Test 01

1.

Roma İmparatorluğu’nun 395 yılında Batı ve Doğu Roma İmparatorluğu olarak ikiye ayrılma- sında, aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?

A) Kavimler Göçü sonrası saldırıya uğraması B) Hanedan üyeleri arasında taht kavgaları ol-

ması

C) Derebeylerin siyasi ve ekonomik güce dönüş- mesi

D) Katolik ve Ortodoks mezheplerinin oluşması E) Avrupa’da Türklerin devletler kurması

2.

Orta Çağ’da Asya ve Avrupa devletleri meşruiyet- lerinin kaynağını genellikle dine dayandırmışlardır.

Devletler bu uygulamayla aşağıdakilerden daha çok hangisini hedeflemiştir?

A) İnanç özgürlüğünü sağlamak B) Mezhep ayrılıklarını sonlandırmak C) Mutlak ve merkezî yönetimi güçlendirmek D) Taht kavgalarının yaşanmasını engellemek E) Din adamalarına ayrıcalık sağlamak

3.

Orta Çağ’da iklim, toprakların verimliliği, limanlara ve ticaret yolu güzergâhlarına yakınlık nüfusun dağılımını etkileyen faktörler olarak öne çıkmıştır.

Bu durum nüfusun;

I. coğrafi yapı, II. geçim tarzı, III. jeolojik yapı

faktörlerinden hangilerine göre dağılım göster- diğine kanıt niteliğindedir?

4.

Orta Çağ’da Emeviler, Sasaniler ve Fatımilerin benzer özelliği aşağıdakilerden hangisinde doğ- ru verilmiştir?

A) Yöneticilerin halife olması B) Soy dayanışmasının olması C) Siyasi birliğin sağlanamaması D) Komutanların yönetici olması E) Arap soyuna dayanılması

5.

Feodal düzende ülkelerin sosyal, siyasal, as- kerî, ekonomik ve hukuki düzenini belirleyen temel unsur, aşağıdakilerden hangisi olmuştur?

A) Kilise B) Hanedan C) Halk D) Bilim E) Toprak

6.

Fedaolitenin siyasi organizasyonunda en tepe- den en aşağıya doğru güç dağılımı aşağıdakiler- den hangisinde doğru sıralanmıştır?

A) Kont - kral - köylü - dük B) Dük - köylü - kral - kont C) Kont - köylü - dük - kral D) Kral - kont - dük - köylü E) Köylü - kont - kral - dük

03

ÖRNEKT

İR

(19)

19

Test

Orta Çağ’da Dünya

01

1-A 2-C 3-D 4-B 5-E 6-D 7-B 8-E 9-B 10-D 11-C 12-B

7.

1215’te İngiliz Kralı Yurtsuz John’un, ülkesinde- ki feodal beylerin isteğiyle Magna Carta’yı ilan ederek kendi yetkilerini sınırlandırmak duru- munda kalması, aşağıdakilerden hangisinin gös- tergesidir?

A) Halkın kralın yanında yönetime ortak olduğu- nun

B) Feodal beylerin önemli bir güç sayıldığının C) Magna Carta’nın halkın isteğiyle ilan edildiği-

nin

D) Yurtsuz John’un otoritesini güçlendirdiğinin E) Feodal beylerin kişi yönetimine karşı olduğu-

nun

8.

Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ’ın önemli tica- ri güzergâhlarından biri değildir?

A) Çin B) Hindistan C) Mısır D) Anadolu E) Güney Afrika

9.

Tarihte Asya Hunları ile Çinliler; Kök Türkler ile Sasaniler arasında aşağıdaki güzergâhlardan hangisine hâkim olmak için mücadeleler yaşan- mıştır?

A) Kral Yolu B) İpek Yolu C) Kürk Yolu D) Baharat Yolu E) Ümit Burnu Yolu

10.

Orta Çağ’da ticaret malları üretildiği yerden başla- yıp tüketiciyle buluşacağı yere kadar devam eden yolculuğu sırasında pek çok mekândan geçiyordu.

Aşağıdakilerden hangisi bu mekânlardan biri değildir?

A) Ribat B) Kapan C) Arasta D) İmarethane E) Bedesten

11.

Orta Çağ’da panayırların yaygınlaşmasına bağ- lı olarak aşağıdakilerden hangisinin hızlandığı söylenemez?

A) Ticari faaliyetlerin B) Kültürel etkileşimin C) Büyük savaşların D) Toplumsal neşenin E) Nüfus hareketlerinin

12.

Bir toplumda askerî organizasyonun belirlen- mesindeki temel unsur aşağıdakilerden hangisi- dir?

A) Nüfus sayısı B) Hayat tarzı C) Rejim biçimi D) Ülke yüz ölçümü E) Yer altı kaynakları

ÖRNEKT

İR

(20)

03 Test

No

Orta Çağ’da Dünya

1.

Nil incelemiş olduğu haritada; Sasani İmparator- luğu, Moğol İmparatorluğu, Bizans İmparator- luğu, Ostrogot Krallığı, Franklar, Vizigot Krallığı ve Odoakr Krallığı gibi devletlerin olduğunu gör- müştür.

Buna göre Nil’in incelemiş olduğu haritanın tem- sil ettiği dönem aşağıdakilerden hangisidir?

A) İlk Çağ B) Orta Çağ C) Yeni Çağ D) Yakın Çağ E) Maden Devri

2.

Orta Çağ’ın ilk dönemlerinde Germen kavimleri ta- rafından kurulan krallıklarda kral yönetme yetkisi- ni halktan alıp ona karşı sorumlu olurken, zamanla meşruiyetin kaynağını kilise almaya başlamıştır.

Bu durum Germen devletlerinde zamanla aşağı- dakilerden hangisinin terk edildiğini göstermekte- dir?

A) Feodal yönetimin B) Hanedanlık anlayışının C) Demokratik yönetimin D) Üniter devlet düzeninin E) Merkezden yönetimin

3.

Emeviler Devleti’nde hükümdarlar Allah adına hareket ettiklerini göstermek için “halife” unvanını kullanmışlardır. Abbasi halifeleri de Allah’ın yer- yüzündeki temsilcileri olduklarını söylemişlerdir.

Bu durumun aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu söylenebilir?

A) Yeni mezhepler oluşturmaya B) Egemenliklerini güçlendirmeye C) Laik bir yönetim kurmaya D) Toplumsal eşitliği sağlamaya E) Din adamlarını güçsüzleştirmeye

4.

Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ’da siyasi yapı üzerinde maddi kaynakların belirleyici olduğunu gösteren örneklerden biridir?

A) Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla Avru- pa’da siyasi birliğin kaybolması

B) Emevilerde ve Abbasilerde halifeliğin hanedan üyelerine ait sayılması

C) Avrupa’da Kavimler Göçü sonrası Barbar kavimler tarafından devletler kurulması

D) Asya Hun Devleti’nin yıkılması Hun Türklerinin Batı’ya doğru göç etmesi

E) Karolenj İmparatorluğu’nun geniş tarım alan- larının bulunduğu ülkelere yayılması

5.

Venedik ve Cenevizlilerin Orta Çağ boyunca Ak- deniz ticaretinde üstünlük sağlamalarında aşa- ğıdaki özellikleri daha etkili olmuştur?

A) Coğrafi konum B) Askerî güç C) Siyasi yapı D) Kültürel seviye E) Nüfus sayısı

6.

Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ’daki devletle- rin maddi güç unsurlarından biri olarak gösteri- lemez?

A) Coğrafi yapı B) Geçim tarzı C) Soy dayanışması D) Bilgi birikimi E) Askeri güç

02

ÖRNEKT

İR

(21)

21

Test

1-B 2-C 3-B 4-E 5-A 6-D 7-D 8-E 9-B 10-C 11-C 12-A 13-B

7.

Aşağıdakilerden hangisi Türk, Moğol ve Sasani- lerin ortak özelliklerinden biri olarak gösterilebi- lir?

A) Avrupa topraklarına egemen olunması B) Askeriyede kılıç hakkının uygulanması C) Yöneticilerin dinî unvanlar kullanması D) Orduda onlu teşkilatın uygulanması E) Birden çok hanedanın başa geçmesi

8.

Orta Çağ’da “kont, lord, dük, baron”gibi unvanlar aşağıdaki çevrelerden hangisi için kullanılmıştır?

A) Hanedan üyeleri B) Hümanist çevreler C) Kilise mensupları D) Ücretli askerler E) Toprak sahipleri

9.

Orta Çağ’ın Avrupa’daki hâkim anlayışına göre tanrı yeryüzünde sağlamak istediği düzeni sen- yörler eliyle kurmuştur.

Bu anlayış Orta Çağ’da aşağıdaki çevrelerden hangileri arasındaki müttefikliğin bir sonucudur?

A) Halk - derebey B) Derebey - kilise C) Kilise - kral D) Kral - şövalye E) Kilise - halk

10.

Orta Çağ Avrupa’sının en imtiyazlı sınıfı asillerdir.

Aşağıdakilerden hangisi bu çevrelerden biri ola- rak gösterilemez?

A) Dükler B) Şövalyeler C) Burjuvalar D) Kontlar E) Senyörler

11.

Orta Çağ’da Uzak Doğu ve İslam ülkelerindeki ekonomik canlılığa karşılık Avrupa’da ticari hayat büyük bir gerileme içinde olmuştur.

Avrupa’nın bu durumu;

I. Roma İmparatorluğu’nun zayıflamasıyla gü- venlik sorunu yaşanması,

II. Kavimler Göçü’nün yıkıcı etkisiyle şehirli nüfu- sunun azalması,

III. yönetimde egemenliğin dine dayandırılması

nedenlerinden hangilerine bağlanabilir?

12.

Orta Çağ’ın önemli güzergâhlarından biri olan Baharat Yolu’nun İpek Yolu, Kral Yolu ve Kürk Yolu’ndan farkı aşağıdakilerden hangisinde ve- rilmiştir?

A) Taşımacılığın denizden de yapılması B) Avrupa limanlarına bağlantısının olması C) Değişim aracı olarak para kullanılması D) Bölge hâkimiyetinin çok sık el değiştirmesi E) Tek bir ürününün ticaretinin yapılması

13.

Orta Çağ’da Avrupa’da kurulan devletlerin yöne- ticileri başlangıçta Roma İmparatorluğu’nun ordu düzenini kurmak istemişler ancak merkezî oto- riteleri zayıf olduğu için askerliği bir vatandaşlık görevi olarak benimsetememişlerdir.

Bu durumun sonucunda devletler ilk dönemler- deki asker ihtiyaçlarını aşağıdakilerden hangi- siyle karşılamışlardır?

A) Teşkilatlı ve eğitimli birlikler kurmayla B) Feodal beylerin askerlerinden yararlanmayla C) Farklı milletlerden ücretli askerler toplamayla D) Zorunlu askerlik sistemine geçmeyle

E) Topraklarında kale sayısını artırmayla

02

ÖRNEKT

İR

(22)

03 Test

No

Orta Çağ’da Dünya

1.

“Orta Çağ’da Gelişmeler” adlı bir sempozyumda aşağıdakilerden hangisine değinilmesi düşünü- lemez?

A) İslamiyet’in Hindistan’da yayılması B) Coğrafi Keşiflerin yapılması C) Veba salgının Avrupa’daki etkileri

D) İngiltere’de parlamenter sisteme geçilmesi E) Katolik-Ortodoks bölünmesinin nedenleri

2.

Orta Çağ’da,

• Frank Karlı Clovis, Katolikliği seçerek kiliseye bağlılık göstermiştir.

• Alman İmparatoru Şarlman 800 yılında papa tarafından Kutsal Roma Germen İmparatoru olarak kutsanmış ve onun elinden taç giymiştir.

Bu durum her iki dönemin aşağıdakilerden han- gisinde benzerlik gösterdiğini kanıtlamaktadır?

A) Meşruiyetin kaynağı B) Ülke sınırları C) Eğitim hizmetleri D) Dinî tartışmalar E) Mezhep çeşitliliği

3.

• Sasanilerde kral Zerdüştlük dininin simgesi olan kutsal ateşin koruyucusu kabul ediliyor- du.

• Orta Asya Türk devletlerinde halk, ülkeyi yö- neten hakana bu yetkinin Gök Tengri tarafın- dan verildiğine inanıyordu.

• Çinliler imparatorlarına “tanrının oğlu” diyor- lardı.

Bu örneklemelerin aşağıdaki sorulardan hangi- sine cevap olarak verildiği söylenebilir?

A) Devletlerin benzer yönetimlere sahip olmala- rının nedenleri nelerdir?

B) Teokratik yönetimlerde kralın yetkileri nelerdir?

C) Meşruiyetin kaynağının din olarak benimsen- diğinin kanıtları nelerdir?

D) Orta Çağ’da batı ile doğudaki devletlerin ortak özellikleri nelerdir?

E) İlahi kaynaklı dinlerin ülke yönetimlerine olan etkisi nelerdir?

4.

I. İngiltere’de krallık gelirlerinin büyük bölümü- nün koyun yetiştiriciliğinden sağlanması II. Almanya ve Rusya’da buğday yetiştiriciliğinin

ön planda olması

III. Fransa’da bağcılık ve kumaş endüstrisinde kullanılan çivit otu üretiminin yapılması Yukarıdakilerden hangileri coğrafi özelliklerin

ülkelerin geçim tarzları üzerinde etkili olduğuna kanıt niteliğindedir?

5.

Orta Çağ düzeni hakkında bir görselle karşılaşan Ülkü; şatolara, geniş arazilere, surlara, şövalyele- re ve tarım yapan köylülere rastlamıştır.

Buna göre ilgili görselin aşağıdakilerden hangi- sini temsil ettiği söylenebilir?

A) Şehir devletini B) Derebeylik rejimini C) Sosyal devlet anlayışını D) İmparatorluk düzenini E) Skolastik anlayışını

6.

Orta Çağ’da toprak soyluluğuna bağlı düzenle- rin etkisiyle aşağıdaki coğrafyalardan hangisin- de mutlak ve merkezî bir yönetimin kurulması zorlaşmıştır?

A) Orta Asya B) İran

C) Arap Yarımadası D) Avrupa

E) Mısır

03

ÖRNEKT

İR

(23)

23

Test

1-B 2-A 3-C 4-E 5-B 6-D 7-B 8-B 9-A 10-C 11-E 12-C

7.

Aşağıdakilerden hangisi derebeylik ve kast sis- temlerinin ortak özelliklerinden bir olarak göste- rilemez?

A) Birlik ve bütünlüğün zayıf olması B) Millet olma bilincinin gelişmesi C) Asıl gücün din adamları sayılması D) Toprak aristokrasisinin bulunması E) Toplumsal kaynaşmanın zayıflaması

8.

Kaliküt Kalküta

Şi-an Pekin Urumçi

Gobi Çölü ALTAY DAĞLARI URAL DAĞLARI

SAYAN DAĞLARI

Kuça Kaşgar Semerkant Buhara Nişapur Merv Rey Tebriz Antakya

Kahire İskenderiye

Kudüs Lazkiye Bursa İstanbul

Karadeniz

Akdeniz

Kızıldeniz İsfahan

Hotan Yarkent

Turfan Talas Farab

Sarkel İtil

Cend Hive

Hürmüz Herat

Hint Okyanus

Büyük Okyanus Umman

Denizi Goa Bombay Summat

HİNDİSTAN TİBET

MANÇURYA

YEMEN İpek Yolu Baharat Yolu Kürk Yolu

Verilen haritada Orta Çağ’a ait aşağıdakilerden hangisi gösterilmiştir?

A) Göç yolları

B) Ticaret güzergâhları C) Haçlı Seferleri D) Kolonicilik faaliyetleri E) Büyük setler

9.

Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ’da ticarete konu olan ürünlerden biri değildir?

A) Kakao B) İpek C) Baharat D) Hububat E) Elmas

10.

Yukarıdaki görselde betimlenen ticaret mekânı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Liman B) Kapan C) Bedesten D) Han E) Kervansaray

11.

Tarihte Patrici ve Plepler arasındaki ilişkilerin On İki Levha Kanunlarının hazırlanmasına olan etkilerini inceleyen Engin’in, aşağıdakilerden hangisinin hukuk sistemi hakkında bilgi sahibi olması beklenir?

A) Sümerler B) Babiller C) Moğollar D) İbraniler

E) Roma İmparatorluğu

12.

Toplumlar arasında hukuk kurallarının ve bunla- rın uygulanma şekillerinin benzer olmaması;

I. sosyal yapı, II. kültürel seviye, III. nüfus sayısı

konularından hangilerindeki farklılıklardan kay- naklanmıştır?

03

ÖRNEKT

İR

(24)

04 İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası Test 01

1.

İlk Türklere yönelik aşağıdaki yargılardan hangi- si yanlıştır?

A) Türk adı ilk olarak Çin kaynaklarında geçmiştir.

B) Türkiye adı ilk olarak Orta Asya için kullanıl- mıştır.

C) Türk adının ilk defa geçtiği Türk kaynakları Ye- nisey Yazıtları olmuştur.

D) Uygur kaynaklarında Türk sözü güç, kuvvet ve olgunluk anlamında kullanılmıştır.

E) Türkiye ismine ilk olarak VI. yüzyılda Bizans kaynaklarında rastlanmıştır.

2.

Aşağıdakilerden hangisi Asya Hun Devleti’nin özelliklerinden biri değildir?

A) Türk boylarının birleşmesiyle kurulmuştur.

B) İpek Yolu hâkimiyeti için Çin ile savaşılmıştır.

C) Yönetimde kut anlayışı benimsenmiştir.

D) Avarların isyanı sonrası yıkılmıştır.

E) Ötüken şehri başkent olarak kullanılmıştır.

3.

Aşağıdakilerden hangisi Uygurlarda, Maniheiz- min kabul edilmesine bağlı olarak değişiklik ya- şanan konulardan biri değildir?

A) Yaşam tarzı B) Veraset yasası C) Savaşçılık özelliği D) Kültürel faaliyetler E) Geçim kaynağı

4.

“Ben Türk Bilge Kağan, tanrı istediği için kağanlık tahtına oturdum.”

Bilge Kağan’ın bu sözü Türk devletlerinde aşa- ğıdakilerden hangisiyle tanımlanmıştır?

A) Boy B) Yuğ C) Ülüş D) Şaman E) Kut

5.

Orhun Kitabelerinde “Üstte gökyüzü, altta yağız yer, ikisinin arasında insanoğlu yaratılmıştır. İn- sanoğlunun üzerine de (Tengri tarafından) Türk kağanları (Bumin ve İstemi) oturtulmuştur.” sözle- riyle ifade edilen durum aşağıdakilerden hangi- sidir?

A) Cihan hâkimiyeti B) Boylar birliği C) Sosyal devlet D) İkili yönetim E) Üniter devlet

6.

Türk töresinin aşağıdaki özelliklerinden hangi- sinde göçebe yaşam tarzının benimsenmesi et- kili olmuştur?

A) Devlet ile törenin birlikte düşünülmesi B) Değişiklikler yapılıp yazıya geçirilmesi C) Uzun süreli hapis cezalarının verilmemesi D) Hükümdarı bağlayıcı yönlerinin olması E) Töreye aykırı davrananın ayıplanması

04

ÖRNEKT

İR

(25)

25

Test

İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası

01

1-C 2-D 3-B 4-E 5-A 6-C 7-C 8-B 9-C 10-A 11-E 12-B

7.

Türk toplulukları, çeşitli nedenlerle yaşadıkları bölgeleri kitleler hâlinde terk ederek çok uzun mesafeler kat etmek suretiyle başka alanlara göç etmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi bu göçlerin nedenlerin- den biri olarak gösterilemez?

A) Türklerde fetih arzusu ve Türk cihan hâkimiye- ti idealinin olması

B) Kuraklık, nüfus artışı ve otlak darlığı sorunları- nın yaşanması

C) Türk toplumlarının diğer milletlerle ticaret yapmak istemesi

D) Yeni kültürleri tanıma ve diğer coğrafyaları ta- nıma isteği duyulması

E) Türklerde bir boyun başka bir Türk boyunu ye- rinden çıkararak göçe mecbur etmesi

8.

Tarih öğretmeni Elif’e ödev olarak “Kavimler Gö- çü’nün Avrupa’daki Etkileri” konusunu vermiştir.

Elif hazırladığı ödevde Kavimler Göçü’nün Avru- pa’daki etkilerinden beşini yazmış ancak öğretme- ni bunlardan birinin yanlış olduğunu belirtmiştir.

Buna göre öğretmenin, Elif’e ödevinde yanlış ol- duğunu belirttiği etki aşağıdakilerden hangisidir?

A) Avrupalıların Türk kültürünü daha yakından tanıması

B) Katolik dünyasında yeni mezheplerin ortaya çıkması

C) Roma İmparatorluğu’nun, Doğu ve Batı olmak üzere ikiye ayrılması

D) Feodalitenin güç kazanması, skolastik düşün- cenin gelişmesi

E) Günümüz Avrupa milletlerinin temellerinin atılması

9.

MÖ 201 yılında düzenlediği seferde Çin’i fethet- me fırsatı yakaladığı hâlde sayıca az olan Türk- lerin kalabalık Çinlilerle karışıp millî benlikleri- ni kaybedeceğini düşünerek Çin’i yıllık vergiye bağlamakla yetinen Asya Hun hükümdarı aşağı- dakilerden hangisidir?

A) Teoman B) Ki-ok C) Mete Han D) Hohonyeh E) Balamir

10.

Türk devletleri ve özellikleriyle ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisinde bir yanlışlık yapıl- mıştır?

Devlet Özellik

A) Türgişler Manas Destanı’nı oluşturmuş- lardır.

B) Peçenekler Bizans ordusunda paralı askerlik yapmışlardır.

C) Kıpçaklar Memlûklular Devleti’ni ele geçir- mişlerdir.

D) Bulgarlar İstanbul’u kuşatmışlardır.

E) Macarlar Peçeneklerin baskısıyla batıya göç etmişlerdir.

11.

İşlek ticaret yollarının kesiştiği bir kavşak nok- tasında bulunan Hazarlar, VII. ve IX. yüzyıllar arasında bulundukları bölgede Hazar Barış Çağı oluşturarak, çeşitli milletlerden tüccarların ülke- lerinde serbestçe dolaşmalarına izin vermişler, diğer yandan müstahkem yerlerde kaleler inşa etmişlerdir.

Bu bilgiye dayanarak Hazarlar ile ilgili aşağıda- kilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Kültürel etkileşime ortam hazırladıklarına B) Güvenlik ve huzura önem verdiklerine C) Stratejik bir bölgede kurulduklarına D) Ticareti geliştirmek istediklerine E) Ordu millet anlayışını benimsediklerine

12.

Öğrenci: Öğretmenim, ilk Türk devletlerinde hükümdarların görevleri nelerdir?

Öğretmen: Hükümdarların ---- gibi görevleri vardır.

Bu diyalogdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilemez?

A) halkın refah düzeyini artırma B) boy beylerini seçme ve atama C) ülkede asayişi sağlama D) halkın refah düzeyini artırma

E) devleti, milleti ve töreyi düzene koyma

ÖRNEKT

İR

(26)

04 Test

No

İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası

1.

Tagar Kültürü’nde yaşayan insanlar tunçtan ve demirden yaptıkları eşyaları hayvan motifleriyle süslemişlerdir.

Bu durum Tagar Kültürü’nde yaşayanların aşa- ğıdakilerden hangisinde faaliyetlerde bulunduk- larının bir kanıtı sayılamaz?

A) Sanat B) Hayvancılık C) Demircilik D) Zanaat E) Ticaret

2.

Çinlilere göre Kök Türk kavmi keçe çadırda otu- rur, savaşta kaç düşman öldürmüşse ölülerinin mezarlarına o kadar taş koyarlar, kağanlarının karargâhı onların dillerince Ötüken Dağı denilen yerdedir.

Çin kaynaklarındaki bu ifadelere göre Kök Türk- lerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Göçebe yaşam tarzının benimsendiği B) Hunlarla benzer özelliklerinin olduğu C) Dinî mimaride kalıcı eserler verildiği D) Başkentin Ötüken şehri olduğu E) Ahiret inancının benimsendiği

3.

Uygur Devleti’yle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Karluklar ve Basmillerle birleşerek Kutlukların yönetimini ele geçirmişlerdir.

B) Ötüken ve Karabalgasun şehirlerini yönetim merkezi olarak kullanmışlardır.

C) Askerî yapıda zamanla ordu - millet anlayışını terk etmişlerdir.

D) Maniheizmi kabul ederek birçok alanda deği- şikliğe uğramışlardır.

E) Türk tarihinde ilk defa yerleşik hayata geçen toplum olmuşlardır.

4.

İlk Türk devletlerinde kağanlara Gök Tengri tara- fından verildiğine inanılan yönetme yetkisine kut denirdi.

Bu anlayışın aşağıdakilerden hangisinde etkili olduğu söylenemez?

A) Ülke topraklarının hanedanın ortak malı sayıl- masında

B) Hanedan üyeleri arasında taht kavgası yaşan- masında

C) Ülke yönetiminde teokratik bir anlayışın olma- sında

D) Hükümdarın meşruiyetini sağlamlaştırmasında E) Devletin doğu ve batı olarak yönetilmesinde

5.

Orhun Kitabelerinde geçen “Ölecek milleti diril- tip doyurdum. Çıplak milleti giydirdim. Fakir mille- ti zengin, az milleti çok kıldım.” sözleri, devletin aşağıdaki niteliklerden hangisini taşıdığını gös- termektedir?

A) Üniter B) Demokratik C) Sosyal D) Yayılmacı E) İmparatorluk

6.

İlk Türk devletlerindeki sosyal yapı hakkında araş- tırma yapan Berkehan, araştırmasına toplumun en küçük biriminden başlamıştır.

Buna göre Berkehan araştırmasında başlangıç aşağıdakilerden hangisiyle yapılmıştır?

A) Oğuş B) Urug C) Boy D) Budun E) İl