Nükleer Enerjide
Güneş Modeli
__ https://www.endeavorrx.com __ https://nyti.ms/3lexJDKFüzyon yöntemiyle enerji üreten füzyon nükleer ener-ji reaktörlerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar hız kazandı. Journal of Plasma Physics dergisinde yayımla-nan bir makaleye göre MIT’nin Plazma Bilimi ve Füz-yon Merkezinden bilim insanlarının kurduğu Com-monwealth Fusion Systems adlı firma yeni bir füzyon reaktör modeli geliştirdi. Geleneksel nükleer reaktör-ler nükleer fisyon yöntemiyle yani atomların parçalan-masıyla enerji üretiyor. SPARC adındaki yeni reaktör-se Güneş gibi hidrojen atomlarının milyonlarca derece sıcaklığa kadar ısıtılarak çarpıştırılmasıyla enerji üreti-yor. Böylece hem uranyum gibi az bulunan maddelere ihtiyaç duyulmuyor hem de radyoaktif atık miktarı da-ha az oluyor. Normalde füzyon reaktörü geliştirmek pa-halı ve uzun zaman alan bir süreç. 34 ülkenin katılımıy-la Fransa’da kurulması pkatılımıy-lankatılımıy-lanan ITER füzyon reaktö-rü inşaatı 2013’te başladı ve 2035’te tamamlanması he-defleniyor; reaktörün toplam maliyetinin 22 milyar do-lar civarında olacağı öngörülüyor. SPARC ise çok daha ucuz ve hızlı bir şekilde geliştirilecek. Öyle ki araştırma-cılar önümüzdeki yıl inşaata başlayıp 2024’te tamamla-mayı hedefliyor. Bu süre biraz iyimser olsa da projenin başarılı olması durumunda önümüzdeki 10 yıl içerisin-de nükleer reaktör teknolojisiniçerisin-de önemli bir aşamaya geçilmiş olacak.
Doktor çocuğunuz için bir doz bilgisayar oyunu yazarsa şa-şırmayın çünkü artık ilaç olarak tescillenmiş bir bilgisayar oyunu var. Endavour adlı dijital oyun ADHD (dikkat eksik-liği ve hiperaktivite bozukluğu) için hazırlanmış ve ilaç ola-rak kullanılabilen bir oyun. Amerikan İlaç ve Gıda Kuru-mu (FDA) tarafından doktorların ilaç olarak reçetelemesine onay verilen Endavour, 8-12 yaş arası çocukların ADHD has-talığını yenmesine yardımcı oluyor. Yapılan klinik deneyler-de bir ay boyunca haftada beş gün 25 dakika bu oyunu oy-nayan katılımcıların üçte birinde iyileşme görülmüş. Bu ça-lışmaların oyunun geliştiricisi tarafından desteklenen dok-torlarca yapılmış olması ve oyunun etkilerinin bir ay içeri-sinde kaybolması gibi durumlar akıllarda soru işareti bırak-sa da bir oyunun resmen ilaç olarak kullanılmasına onay ve-rilmesi önemli bir gelişme. Bundan sonraki süreçte farklı ko-nularda çok daha etkili ilaç-oyunlar geliştirilebilir. Yakın za-manda oyun geliştirme firmaları doktor aranıyor ilanı ya-yınlarsa şaşırmayın. Oyunun 5 dakikalık bir deneme sürü-münü oynamak isterseniz Apple AppStore’da EndeavorRx – ADH adıyla aratıp mobil cihazınıza kurabilirsiniz.
Dijital İlaç Olarak
Bilgisayar Oyunu
37
34_37_teknoyasam_kasim_2020.indd 49