Hyatt Regency, Indianapolis, Indiana Mimarlar : Koetter, Tharp, CoweH, Bartlett Caudill, Rovvlett, Scott 3/D International Statik : Walter P. Moore ve
Ortakları Tesisat : 3/D International Danışmanlar : Evans ve Hillman
(Aydınlatma)
Art Resources (Sanat)
«Belki de şimdiye dek hiç bir za- man bir müessesenin başarısı böylesine mimariden, özellikle mimarın mekân an- layışından kaynaklanmamıştı».
Cümlesini eleştirici Andrean Dean
«AIA Journal» ın Temmuz 1978 sayısın- da yazıyordu. Dean sözlerini Batı Alman
«Der Spiegel- dergisinin Ağustos 78 sa- yısında «Şehir İçinde Şehir» sloganı ile nitelediği «Hyatt Regency» otellerine it- haf ediyordu. Gerçektende, Hyatt otel sistemi kişiliğini ve reklamını bir mima- rî imaj, bir mimarî yaşam çevresinde kurmuştu.
Esas itibariyle bütün etki bir iç av- ludan kaynaklanıyordu. Ancak ele alış ve ölç&k öncekilerden farklı fcfi. Sanki eski «Grand Hotel» lerin muazzam giriş hollerine nisbet yaparcasına «Atrium-fo- bi» Atlantadaki Hyatt Regenoy'nin 130.000 >m3 lük iç mekânı ile 1967 de açılışından bu yana, başta bu otel zinoi- ri olmak üzere, Amerikan otellerinin «a- lameti farikası- oluyordu.
İç mekân daha evvelkilerinden fark- lı idi. Bina yüksekliğince, genellikle 20- 25 kat boyunca, devam ediyor, tepeden bazen yanlardan doğal' olarak aydınlanı-
yor, çok zengin geometrilerde şekilleni- yordu. «İç cephe» lerin çevrelediği lobi, cam asansörlerin dinamik, ışık oyunları- nın kaieîdoskopik etkileriyle canlanıyor, şelaleler, 70 m. yükseklikten sarkan fe- nomenal plastikler, avizel'er ile zenginle- şıyordu. Burada insanlar yemek yiyor, iç- ki içiyor, alışveriş yapıyor, oturuyor, sey- rediyor, seyrediliyor, bir «totai bir «total yaşam» ile sarılıyordu. Otelin misafirleri, ister yatak odalarından, ister toplantı odalarından, ister diğer mekan- lardan olsun, dışarıya adım attıklarında otelin tüm yaşantısının parçası oluyor- lardı.
Atlantadaki açılışta, daha sonra 39 yaşında hayatını yitiren kurucu Mr. Pritz- ger konuklara şöyle sesleniyordu: «Eğer sizleri kendi evinizde hissettiriyorsak, o zaman multimilyon dolarlık bir hata yap- mışız demektir».
Hyatt'ı ABD nin batı sahilinde kü- çük motellerden şiımdi uluslararası bir otel zincirine götüren bu yaklaşımın kre- disi Mimar John Portman'a aittir. Den- ver'deki Brovvn Hotel'den etkilenerek Atlanta, San Francisco ve O'Hara'deki Hyatt Regency'feri tasarlayan Portman daha sonra her nedense Hyatt firmasın-
dan kopmuş ve başka otel, müesseseleri vaziyet planı
Hotelin iç mekânını gösteren bir görünüş
ile çalışmaya başlamıştır. Portman'ın at- riumunu o zaman «mekân zaiatı» olarak nitelendiren birçok tanınmış otel sistem- leri şimdi aynı yaklaşımı benimsemişler- dir. Bunların arasında «Sheraton», «Lo- ews», «Hllton» ve «Western Internati- onal» vardır 'ki, Portman şimdi bu so- nuncu İle beraberdir.
Mimar John Portman Avrupanın can- lı küçük meydan ambiansını Amerikan otelinin içine getiren davranışını şöyle tasvir eder: «Ben, herkesin hayli yoğun, sıkışık, kilitlenmiş şehir merkezlerinden umduğuna bir antitez yaratmak istedim.
Otellerin İnsanları tecrid ettiklerini ve birbirlerinden uzaklaştırdıklarını hisset- tim. İkinci Dünya Savaşından sonra otel- ler çoğunlukla alçak tavanlı lobileri, kö- şeye sıkışmış asansörleri, diğer köşeye girmiş barları, yukarıda uzun ve loş ko- ridorların iki tarafına yığılmış odaları o- lan yapılardı. Ben, yüksek binayı aldım, içini oydum, asansörleri duvarların için- den çektim çıkardım, hem lüks hem ti e sayfiye hissini getirdim. Mutlu, neşeli, insanların birbirlerinden haberdar oldu- ğu bir mekân ortaya koydum».
Portman bu saydıklarını hakikaten başarı ile gerçekleştirmişti. Hyattlar % 20 pahalı olmalarına rağmen çevrelerin- deki diğer otellere nazaran % 8 ila 10 daha fazla dolmaktadırlar. Şimdi Hyatt Regency otelleri çok işlevli kompleksler halinde tasarlanmakta veya en azından çevredeki önemli tesislerle köprüler tü- neller ile bağlanmaktadır. Otel lobisi ar- tık sadece otel misafirlerinin değil tüm çevrenin odağı olmuştur.
Otel 30 katlı ve 1020 odalıdır. 15 katlı 3000 otoluk garaj otele ve çevreye hizmet etmektedir. Otel köprü ve tünel- lerle komşu büro komplekslerine bağ- lanmaktadır. Tepede döner lokantası, 3000 m2 Hk balo salonu, 3000 m2 lik ser- N o t
gi holü ire otel yoğun aktivlteye zemin olmaktadır.
Kaynaklar : Interior Design / 3/D In- ternational Noverrtber 1977 AIA Journal, July 1978 Building Design and Const- ruction January 1978
Texas Architect, July August 1977
Architectural Record, May 1974
Interiors, 1973 : Proje dokümanlarının ve re-
simlerinin elde edilmesinde yardimrarını gördüğüm 3D/
International Mimarlık firma- sı Halkla ilişkiler Bölümüne, Mimar-Şehirci Ailen Robin- son'a ve Mimar Mei-Mei Chang'a teşekkür ederim.
PiA 97 Mimarlar : Koetter, Tharp, Cowell
Caudill, Rovvlett, Scott 3/D International Statik : VValter P. Moore ve
Ortakları Tesisat : Chenault ve Brady Danışmanlar : William C. Lam ve Ortak-
ları (Aydınlatma) Dubose Gallery (Sanat) Hyatt Regency, Houston, Texas
Indianapolis Hyatt Regency 55.000 m2 lik 2 büro binası ile tasarlanmıştır. Büroların yarısı
toplam birlikte atriuma
cephelidirler. Zemin katlarda 18.000 İç mekanda Amerikan folkforü vurgu- m2 dükkan yer almaktadır. Bürolar çe- lanmıştır. Otel 500 odalıdır, lik, otel betonarme karkas strüktürdür.
hotelin kat planları (Baştarafı sayfa 86 da)
1945'ten sonraki yapılarıyla, Alman Yapı Sanatının özel temsilcileri olan Mies van der ROHE, VValter GROPIUS, B. TAUT, POELZIG ve SCHAROUN gibi, 'kendi yolunu (Stuttgart Ekolü) izlemiş olup, tipik bir Arman Yapı Ustasıdır.
•Herşeyi «insar.» a bağlayan bir yapı fel- sefesi vardır. En güzel örnek Stuttgart'- daki «Liederhalle» yapısıdır.
Birçok ikamet, iş ve sanayi yapısı;
Stuttgart Ticaret ve Sanayi Odası, Porsc- he Büro Binaları, Süd Deutsche Rund- funk (Radyoevi), Berlin Dorlandhaus, IBM Binası, Köln Üniversitesi Forumu, Expo 67'de Alman 'Pavyonu -Frei Otto ile-, ve son on senedir Suudi Aralblstan' da Riyadh Kültür Merkezi ve Nezaret Bi- naları en önemlileridir.
Ulusrararası jürilerde de srk sık gö- rev almış olup, istanbul Sheraton Oteli Jürisinde de üye idi.
Fransızca, İbranice, ingilizce ve İtal- yanca bilmekte iyi keman çalmaktadır.
En küçüğü 19591da doğan üç kız babası- dır. 1969'a kadar evli İdi.
Başarıları takdir edilen hoca, 1963'- ten beri Berlin Sanatlar Akademisi Tabii Üyesidir. Expo 67'deki Alman Pavyonu dolayısıyla o yıl, Auguste Peret Mükâfa- tını kazanmıştır -Frei OTTO ile-, VValdorf- schule Seminer Binası için Paul BONATZ,
Stuttgart -VVürttemDergisChe Bank» Bi- nası, ve Hügo HAERING mükâfatlarını 1971'de «Ordre pour le Merite» Liyakat Nişanını (bu nişan sayısı, 10 tabii İlimler, 10 manevi ilimler, ve 10 da sanatçılar için olmak üzere yalnız 30 adettir.) Ya- şayanlar tarafından taşınır. Vefat halinde üzerinde isim hakkedilmiş olarak geri verilir ve yeni seçilecek en layık kimse- ye, merasimle emanet edilir. Prof. R.
GUTBRO'D'un halen taktığı nişanda, Paul BONATZ, Mies van der ROHE ve Ego ElERMANN'ın adları var.), 1972'de de.
Alman Hükümeti'nin en büyük yıldızlı Büyük Hizmet Nişam'nı almıştır.
Son olarak Mekke'deki Konferans - Kültür Merkezi yapıtı için de, Frei Otto ile Ağa Han Mükâfatı kazanmıştır.
A ğ a H a n m i m t e ş k i l â t ı t a
d ü z ı I e r I e
A r c h i t e c t u r e a s s y m b o l and s e l f - i d e n t i t y T h e A g a K h a n A w a r d f o r A r c h i t e c t u r e
Kendini belirleyici ve sembol olarak mimarî.
• Fas'ın başkenti (Fez) de 9 - 12 - Ekim 1979 tarihleri arasında yapılan kendini belirleyici ve sembor olarak mi- marî, konulu seminerde aşağıdaki konu- lar görüşülmüş ve bir kitap halinde öze- ti yayınlanmıştır.
1 — Biçim : Sembollerin kelime ve dil bilimi
2 — İşlev : Pratik ve kavramlar 3 — Özet : Kimlik arayışı 4 — Sonuçlandırma : Kriterlerin tar- tışılması.
P l a c e s o f p u b l i c G a t h e r i n g i n İ s l a m
(İslâm'da halk toplantı merkezleri)
• Ürdünün başkenti Amman'da 4 - 7 Mayıs 1980 tarihleri arasında yapılan İs- lâmda halk toplantı merkezleri seminerin- de aşağıdaki konular görüşülmüş ve bir kitap halinde özeti yayınlanmıştır.
Konular : 1 — Form arayışı 2 — Eğitim yapıları 3 — Dinlenme yapıları 2 — Kurumlara ait yapılar 5 — Panorama : Halk merkezlerinin çok uluslu araştırması
6 — Öncelikler : Halk Yapılarının sosyal içeriği.
