KAMU MALİYESİ

(1)

KAMU MALİYESİ

2. HAFTA

Kamu ekonomik faaliyetlerinin nedenleri:

kamusal mallar

(2)

KAMUSAL MALLAR

• Kamusal malların varlığı halinde, bu malların üretiminde piyasanın başarısız olacağı ya da etkin düzeyden daha az üreteceği gerekçesiyle devlete, bu malların devlet tarafından

sağlanması anlamında önemli bir rol

verilmektedir(GÖKER, 2008).

(3)

KAMUSAL MALLAR

• Literatürde kamusal mallar tanımının zaman içinde değiştiği, içinde bulunulan dönemdeki politik deneyimler ile gerçekleri yansıttığı görülmektedir (Desai 2003:63-65).

• Samuelson ve Musgrave kamusal mal tanımı yaparken malların sahip oldukları özellikleri esas almışlardır. Bu özellikler, malın tüketiminde bireyler arasında bir rekabetin olup olmaması, malın faydasından ilave kullanıcının dışlanıp dışlanamayacağı, malın tüketiminde üçüncü kişilere yayılan fakat fiyatlandırılamayan faydaların (dışsallıklar) varlığı olarak sıralanabilir(GÖKER, 2008).

(4)

KAMUSAL MALLAR

• Samuelson’un birden fazla bireyin eşzamanlı

bireysel tüketimini dikkate alan tamamen

talep yönlü bu tanımında, özel ve kamusal

mallar arasında tam bir dikotominin varlığı

kabul edilmekte, kamusal mal tanımı

tüketimde rekabet yokluğuna

dayandırılmaktadır(GÖKER, 2008).

(5)

KAMUSAL MALLAR

• Musgrave (1959:10), Samuelson’un özel mallar ile

kamusal mallar arasındaki dikotomi varsayıma karşı

çıkarak, kamusal malların tüketiminde rekabet

yokluğu nedeniyle söz konusu olan ortak tüketim

koşulunun, bedeline katkıda bulunsun ya da

bulunmasın herkese uygulanması gerektiğini

savunmaktadır. Dolayısıyla kamusal malları

tanımlarken rekabet yokluğuna ilave olarak,

tüketimden kimsenin dışlanamamasını da gerekli

görmektedir(GÖKER, 2008).

(6)

KAMUSAL MALLAR

• Pauley (1967:120) ise tüketiminde rekabet varken, tüketimden alıkoymanın mümkün olmadığı malları kamusal mal kabul

etmektedir. Buna göre havanın tüketiminde rekabet vardır; birinin havayı kirletmesi,

diğerlerinin soluduğu havanın kalitesini etkiler.

Ancak faydasından kimseyi mahrum bırakmak

mümkün değildir(GÖKER, 2008).

(7)

KAMUSAL MALLAR

• Stiegler (1976), bu iki kıstasa ilave olarak

reddin mümkün olmamasını da saymaktadır.

Reddin mümkün olmaması, bir barışseverin (pacifist) nükleer silahlarla korunması

örneğinde olduğu gibi, bireyin kamusal malın tüketiminden kaçınmasının mümkün

olmamasını ifade etmektedir(GÖKER, 2008).

(8)

KAMUSAL MALLAR

• Malkin ve Wildavsky (MW) (1991:355)’ye göre

kamusal mallar ile özel mallar arasındaki sınır toplum tarafından belirlenir.

• Bu nedenle bir toplumda kamusal mal olarak

nitelenen bir mal, diğer bir toplumda özel mal olarak karşımıza çıkabilir.

• Bu malların kamusal olmasının tek nedeni toplumun bu malların özel sektör yerine kamu sektörünce

sağlanmasını tercih etmesidir(GÖKER, 2008).

(9)

KAMUSAL MALLAR

• Kaul ve Mendoza (2003:80) tüketimde rekabet ve tüketimden dışlamanın mümkün olup olmamasına göre malları otomatik olarak özel ve kamusal mal biçiminde sınıflandırmanın yeterli olmadığı

KAMU MALİYESİ