BİYOKİMYASAL REAKSİYON MÜHENDİSLİĞİ – 5.hafta Prof.Dr.Serpil Takaç ENZİMATİK TEPKİMELERİN KİNETİĞİ
Eadie-Hoffste Denklemi: S S
C
Km
C
r
r
max S S m C r C K r( ) max S m r r C rK ( max )r
K
K
r
C
r
m m S1
max
Bu r C r S ; grafiğinde eğim= m K 1 kayma= mK
r
maxolan doğru denklemidir.
Hones-Woolf Denklemi (Langmuir Denklemi):
S S S xC r C r Km r x C (1 1 1 ) max max
)
(
max maxr
C
r
Km
r
C
S S
Bu SC
Sr
C
;
grafiğinde eğim= max 1 r kayma=r
maxK
molan doğru denklemidir.
Tersinir MM Denklemi:
MM denkleminin en önemli varsayımlarında biri ES’nin parçalanma tepkimesinin tersinmez olmasıdır. Bu varsayımın yapılmadığı durumda enzimatik tepkimelerde ürün oluşum mekanizması:
Ü E ES S
E
şeklini alır. Yaklaşık-yatışkın-koşul varsayımı ile:
S E ES Ü
C
C
k
C
k
dt
dC
r
2
2 ürün oluşum hızı Es S E SC
k
C
C
k
dt
dC
r
1
1 substrat kaybolma hızı0
2 2 1 1
E S ES ES E ü ESC
C
k
C
k
C
k
C
C
k
dt
dC
k
1C
S
k
2C
Ü
C
E
k
2
k
1
C
ES
0
2 1
2 1
k
k
C
C
k
C
k
C
ES S Ü E Enzim için: ES E Eo C C C
E Ü S E Ü S E Eo C k k C k C k k k C k k C k C k C C 1 2 2 1 1 2 1 2 2 1 ) (
S Ü
Eo EC
k
C
k
k
k
C
k
k
C
2 1 1 2 1 2
S Ü
Eo Ü S ESC
k
C
k
k
k
C
k
k
x
k
k
C
k
C
k
C
2 1 1 2 1 2 1 2 2 1
S Ü
Eo Ü S ESC
k
C
k
k
k
C
C
k
C
k
C
2 1 1 2 2 1
ES S EC k C C kr 1 1 denkleminde yerine konursa:
S
Ü
Eo Ü S Ü S S EoC
k
C
k
k
k
k
C
C
k
C
k
C
k
C
k
k
k
C
C
k
k
k
r
2 1 1 2 1 2 1 2 1 1 2 1 2(
S Ü
Eo Ü SC
k
C
k
k
k
C
C
k
k
C
k
k
r
2 1 1 2 2 1 2 1
S E ES k C C C kr 2 2 denkleminden de aynı sonuç bulunur.
Denklemi düzenlersek: CÜ=0 için S S Eo
C
k
k
k
C
C
k
k
r
1 1 2 2 1
S S Eo C k k k C C k r 1 1 2 21 1 2
k
k
k
K
S
rmax k2CEo S S S C K C r r max(1) CS=0 için: Ü Ü EoC
k
k
k
C
C
k
k
r
2 1 2 2 1
Ü Ü Eo C k k k C C k r 2 1 2 1 2 1 2
k
k
k
K
Ü rmax k1CEo Ü Ü S C K C r r max(2)Tepkime hız ifadesinin pay ve paydası (k2+k-1) ile bölünürse:
2 1
2 1 1 2 1 2 1 2 2 1 1 2 2 1 k k C k C k k k k k k k C C k k k k C C k k r Ü S Eo Ü Eo S Ü Ü S S Ü Ü S S K C K C C K r C K r r 1 ) 2 max( ) 1 max( Tersinir MM Denklemi Dengede r=0 Ü Ü S S K C r K C rmax(1) max(2) ) 2 max( ) 1 max(r
K
r
K
C
C
K
S Ü S Üdenge
Haldane BağıntısıKaynak:
1. Bailey JE and Ollis DF, 1986. Biochemical Engineering Fundamentals, McGraw Hill, 2.baskı, NY 2. Shuler,ML and Kargı F, 2001. Bioprocess Engineering: Basic Concepts, 2. Baskı, Prentice Hall, NJ