mimar - yapı - yaratma
bilimsel araştırma
endüstri - devlet
Prof. İsmail Hakkı Oygar
D.G.S. Akademisi Öğretim Üyesi
Paris'te 1973 yılında açılan «JEU DE CONSTRUCTİON» Yapı Oyuncakları ser. gisi bu yıl «HABITAT et İNNOVATION« Mesken ve Yaratma veya mekan-yenilik, deyimiyle, proje yarışmaları sonuçlarını topluma sunan iki büyük olay; Fransa'da olduğu gibi, dünya çapında mimarları etkiliyen, bilimsel bir gösteri oldu.
18 Şubat - 11 Mart 1974 günleri hal-ka açık Mehal-kan-Yenilik Sergisi, 1973 ya-rışmalarının kapsamına giren VI. Planla-ma programının bir devamı; Devlet-Özel Sektör - Endüstri - Üniversiteler - Tekno-loji - Araştırma Laboratuvarları, kısaca, tüm Fransa'nın mekân ve yerleşme poli-tikası iş birliği niteliğini taşıyan büyük bir olayın etap, etap gerçekleşme ve ge-lişmelerini ortaya koymakta idi.
Sergi, tek kişi, evli, çocuklu, çok ço-cuklu mekan, yerleşmede gelişme, Fran-samn çeşitli bölgelerine yayılacak olan bu büyük plânlamada, Mimarlara ve iş birliği yapacakları kurumlara geniş imkânlar sağ-layan proje yarışmasında tema olarak Devlet tarafından hazırlanmıştı.
İkinci Dünya Savaşından sonra, Fran-sa, devletten gelen ve topluma yayılan sosyal, politik bir slogan ortaya koymuş-tu. Bilimsel Çağ. Fransa'nın temel kal-kınma plânı, yenileşme - bilgi - araştırma - yaratmak gücü.
«HABITAT et INNOVATION» 1974 Yılı yarışmaları, bütün gücü yaratma endişe-lerini aksettiren sergiyi, azda olsa, iki yarım günümü verebildiğim bu şahane sergiden toplayabildiğim bilgi ve dokü-manları, Akademimize ve Türkiyenin ilk ve uzun ömürlü ARKİTEKT DERGİSİ'ne faydalı olabilmek düşüncesiyle getirdim. Fransa'nın tümünü kapsayan bu çok yönlü sergiden, bu reportaj, bu notlarım-da titizlikle durduğum yön, ihtisasa saygı ve bunun dışına çıkmamaktır. Bu neden-le, Fransa Devlet Plânlama ve Sosyal
Kalkınma politikasını kapsıyan, gelişmek-te ve geniş ölçüde uygulanmasına geçilen bu dev programın beyin çekirdeği «Comi-te Direc«Comi-teıır» Merkez Yönetim Kurulu ve alt komiteler organizasyonları, imkânları, gerçekleşen, plân ve projelerini özetle-mek, sınır dışına çıkmadan sizlere sun-mak istediğim Paris'ten gelen taze bir ilkbahar demeti olacaktır.
VI. cı, Plânlama uygulanmasında, de-ney çalışmalar programı içinde açılan proje yarışmaların neticesi, 1973 Yılında 5 turda kazanan 34 proje ve mansiyon alan 20 projenin devletçe gerçekleşme-sine geçilmiştir. Bu projelerden gelişen 5. operasyon bölgesi inşaat halinde, 13 uygu-lama bölgesi ise, deney çalışmalar saha-sı olarak hazırlık programı ve etüdleri saf-hasına alınmıştır.
Organizasyonun beyni:
«COMITE DIRECTEUR» Merkez Yö-netim Kurulu, şimdilik 15 kadar olan alt komite kademelerinde 250 ihtisas perso-nelini kapsıyan Bakanlıklararası. Üniver-siteler, Bilimsel Araştırma ve deney la-boratuarları, Endüstri, Özel Sektör ve İn-şaat Şirketlerile işbirliği yapan bir kad-ro ile bu dev pkad-rogramı geliştirmektedir.
1971 Yılında kabul edilen VI. cı İn-şaat plânlaması etüdleri ve araştırmala-rına Fransa Hükümeti, Devlet Bütçesin-de 360 Milyon Fransız Frank'ı tahsis et-miş ve «COMITE DIRECTEUR» organları harcamalarına ayırmıştır. Bu harcamalar:
(AİDES A L'INNOVATION), yenileme,
ya-ratma yardımları, aşağıda görülecek tab-lo sınırları içinde plânlı bir dağıtım har-camalarına tahsis edilmiştir.
Daha ileride belirttiğim gibi, bir re-portaj sınırını aşmıyan Fransa'daki tet-kiklerim sırasında edindiğim 1973-1974 yıllarına ait yarışmalarda derece alan ve uygulanmakta olan projeler aşağıda sıra-lanmıştır. Bu arada (Jeu de Constructi-on) yapı oyuncakları elemanları ile 1973 Sergisi sembolü kabul edilen 1929 do-ğumlu, Heykelci - Ressam - Designer TUAN. Hanoi orijinli genç sanatçının «Ya-pı oyuncakları» elemanları ile meydana getirdiği eserini ilginç bir araştırma ve gerçek sanat değeriyle ayrıca belirtmek isterim.
Yarışma sonucu yeni bir anlayış, teknik ve yeni malzeme ile yapılmış tek aile-lik konutlardan bir kaç örnek