BİLİMSEL PROJE NASIL YAZILIR?
Bilimsel Proje Nedir?
Bilimsel proje, bilimsel yöntem kullanılarak bir deneyin, araştırmanın, koleksiyonun ya da bir buluşun sunuluşudur.
Bir kişinin, ilgilendiği bir konu hakkında araştırma yapmasını, araştırma sonuçlarını bir raporla düzenlemesini ve en sonunda tüm bulgularını sınıfta ya da bir yarışmada sunmasını içerir.
Gerçekte tüm bilim adamları bu şekilde çalışırlar.
Bilimsel yöntemi kullanarak araştırma yaparlar, araştırmalarının sonucunu da makaleler yazarak bilimsel dergilere gönderirler ya da sempozyumlarda sunarlar. Böylece fikirlerini paylaşırlar ve yeni bilimsel bilgiler yayılır.
Araştırmalar bilimsel projelerin ve bilimsel proje yarışmalarının yaratıcılığı uyandırdığını ve yaratıcı düşünmeye özendirdiğini, kişiliği ve mantıksal
düşünmeyi, problem çözme ve iletişim yeteneğini geliştirdiğini, bilimsel yöntemle gerçek yaşamı
ilişkilendirmeyi öğrettiğini ve toplumdaki buluşçu ruhu ateşlediğini gösteriyor.
Özellikle ülkemizin toplumumuzu yeni bin yıllara taşıyacak bilim adamlarına gereksinimi var.
Neden Yapılmalı?
Bilimsel proje hazırlayarak eğlenebilir ve birçok konuda bilginizi arttırabilirsiniz.
Ne kadar çok bilgili olursanız her türlü problemin üstesinden gelebilirsiniz.
Genellikle bilimsel proje yarışmalarında sunuş, jürinin değerlendirmesini etkileyen önemli
faktörlerden biridir. Çünkü sizin sunuşunuz sadece jüri için değil herhangi bir seyirci için projeye ne kadar hakim olduğunuzu gösterecektir.
Jürinin ya da herhangi bir seyircinin ilk izlenimi nasıl olsun istersiniz? Projenizin planlanması ve düzenlenmesi başarılıysa her şey yolunda demektir.
Proje kabülü kolay mı?
İyi bir planlama ve düzenleme yapılmalıdır…
Kurgu belirli bir düzenle sergilenmeli…
Kullandığınız yöntem, bilgiler, resim, grafik ve fotoğraflar ile DESTEKLENMELİ VE sonuç ve değerlendirme sırayla yazılmalıdır….
Projeniz etkili yapabilirsiniz….
Çevrenizdekileri projenizi incelemesi, özet bilginizi ya da raporunuzu okuması için teşvik edin….
Renkler ve resimler dikkat çeker. Bir ya da iki renk kullanınız. Bazen çok renkli standlar insanları şaşkına çevirebilir.
İlk izlenimin önemli olduğunu biliyoruz…
Projenizin başlığı kendine çekecek özellikte olmalıdır….
Bilimsel raporlar şu bölümleri içerir:
1. Başlık:
Vurucu olmalı yani slogan gibi...
2. İçindekiler:
İkinci bölüm raporunuzdaki ana başlıkları ve bunların bulunduğu sayfaları bildirir.
2. Özet:
Bu bölümde projeniz ana hatlarıyla çizilir. Özet bir sayfadan fazla olmaz. Her şey bir sayfayı geçmeyecek şekilde, kısa ve öz olarak açıklanır. Projenin adı, amaç, kurulan varsayım, kısaca kullanılan metot ve bulunan sonuçlar yazılır.
3.Giriş:
Giriş bölümü bu projeyi neden seçtiğinizi ve projenin amacını ifade eder, araştırmanızla ilgili varsayımınızı bildirirsiniz. Projenizi seçmenin bir nedeni vardır. Bu merak ettiğiniz ve hakkında soru sorduğunuz bir
konudur. Sorduğunuz soruyu araştırarak cevaplamaya çalışırsınız. Sorunun cevabını önceden tahmin etmek ile siz bir varsayım kurmuş olursunuz.
4.Yöntem-Araştırma:
Eğer projeniz deney içeriyorsa, deneyin amacını,
kullandığınız malzemeleri, deneyin yapılışını madde madde yazmalısınız. Eğer projeniz araştırma ise,
konuyla ilgili bilgiler vermelisiniz. Bu bölümde de tablolar, şekiller, grafikler, resim ve fotoğraflar
kullanabilirsiniz.
5.Sonuç-Değerlendirme:
Bulduğunuz veya bulacağınız sonuç hakkında
değerlendirme yaparsınız. Araştırma yaptıysanız araştırmanın sonucunu ve değerlendirmesini
yazarsınız.
6.Kaynaklar:
Projeniz boyunca kullandığınız tüm kaynakları bu bölümde yazmalısınız. Kaynaklar kitap, dergi,
ansiklopedi gibi yazılı olabilir. Yazılı kaynaklarda kaynağın adı, yazarları, kaynağı hangi kurumun bastığı ve basım tarihi bildirilmelidir. Cilt ve sayfa numarası da konulmalıdır. Kaynak olarak internet kullandıysanız, internet adresini belirtmelisiniz.
İyi bir projenin karmaşık olması gerekmez.
Bir projeyi sergilerken, en önemli nokta, sizin
projenize hakim olmanızdır. Karmaşık proje iyi bir proje demek değildir. Projenin konusu ne olursa
olsun, projenin iyi olmasını sizin çalışmalarınız,
konuyu nasıl ve neden seçtiğiniz, amacınız, bilimsel yöntemi uygulamanız, nasıl çalıştığınız, raporunuz, projeyi sunuşunuz belirleyecektir.
İPUCU
Eğer projeniz sizin varsayımınızı yani ön
tahmininizi doğrulamıyorsa üzülmeyin. Bu güne kadar önemli bilimsel çalışmaların bazıları, baştaki ön tahminin reddedilmesi ya da bu tahmine karşı çıkılması ile ortaya çıkmıştır. Çalışmanın sonunda,
“Benim amacım şu olmasına rağmen, ben ön
tahminimi doğrulayamadım, çalışmalarımı tekrar gözden geçireceğim ve çalışmalarıma şu noktadan yeniden başlayacağım” şeklinde bir sonuç çıkabilir.
Bu da bir sonuçtur ve sizin ön tahmininizi
doğrulayamamanız sizin çalışmanızın başarısını etkilemez. Projeniz hala iyi bir projedir.
Bazen sizin aklınıza gelen ilk proje en ilginç proje olabilir. Bu, iş erken başlamanıza neden olur. Ve basamakları uygulayarak güzel bir sonuca
ulaşırsınız. Ayrıca bir projeye başlayıp, her sene çalıştığınız projeyi geliştirebilir, o konu hakkında uzmanlaşabilirsiniz. Ve siz bir yola girdiniz mi, bir başladınız mı önünüzde sonsuz yollar olacaktır.
Bazen bu yol inişli çıkışlı olacak, bazen sağa ya da sola dönecek, bazen yol bitecek ve siz geri dönüp tekrar başlamak zorunda kalacaksınız.
Bilimsel proje hazırlamanın basamakları
Bilimsel proje çalışması merak ve gözlem ile
başlar. Çevremizde pek çok varlık var ve çevremizde pek çok değişiklik oluyor. Bu varlıkları ve
değişiklikleri merak ederiz. Gökyüzü nasıl oluşmuş?
Neden mavi? Gökyüzünde neler var? Geceleri yıldızlar parlıyor, ama her gece aynı yıldızlar
olmuyor. Neden? Yıldızlar nasıl yer değiştiriyor?
Sonra merak ettiklerimizle ilgili gözlemler yapmaya başlarız ve kendimizi bilimsel proje hazırlarken
buluruz. Ama yaptığımız çalışmanın bilimsel olması için yapmamız gerekenler, sırasıyla uygulayacağımız basamaklar vardır. Bunlar:
1. Projenin konusunu seçmek
Projenizi ilgilendiğiniz, üzerine düşündüğünüz,
merak ettiğiniz konular üzerine seçin. Aklınıza pek çok fikir gelebilir. Bunları not edin. Hemen karar vermeyin. Bunların arasında sizin en güzel
yapabileceğinizi, en merak ettiğinizi seçin. Bu proje sadece sizin seçeceğiniz konuda bilgili olduğunuzu göstermeyecektir. Unutmayın, sizin bir sorunuz var.
Bu sorunun cevabını vermek için bilimsel bir proje hazırlıyorsunuz.
2. Bilgi toplamak
Projenin konusunu belirledikten sonra konunuzla ilgili kitaplardan, dergilerden, internetten,
insanlardan ve kurumlardan bilgi toplayınız.
Bilginin yazılı olması gerekmiyor. Konunuzla ilgili fotoğraf, asetat, saydam, model, afiş ve
bulabileceğiniz her türlü malzemeyi toplayınız.
Projenizi en iyi nasıl sunabileceğinizi düşününüz.
3. Bilimsel yöntem
Sizin bir sorunuz, merak ettiğiniz bir konu var.
Projenizin amacı nedir? Ne bulmaya
çalışıyorsunuz? Sorunuzun cevabı ne olabilir?
Varsayımda yani ön tahminde bulunun.
Varsayımınızı gösterecek deneyler nasıl olabilir, hangi malzemeleri kullanabilirsiniz, hangi
ölçümleri yapabilirsiniz?
3. Yaptığını Göster
Çalışmanız basit ve düzenli olmalı ama bir şeyin aynısı olmamalıdır. Yaptığınız maket, deney
insanların anlayabileceği şekilde düzenlenmelidir.
Ayrıca yaptığınız çalışmaya eğlence de
katabilirsiniz. Bunu, renkleri kullanarak, insanları şaşırtacak, eğlendirecek düzenlemelerle
yapabilirsiniz.
4. Rapor Yazma
Projenizin öyküsünü anlatınız ne yapmak istediniz ve nasıl yaptınız? Bilimsel bir projenin raporu da belirli kurallara ve belirli sıraya göre yazılır. Bu kurallara ve sıraya uymalısınız.
