t
aa a q
*GOKOUA aaıı ıçı]l ıSRAR
ETtlt E K A]l tAt}ls ı z D ı R,
LESı Refet Erİril:
"kntral, Hiiymlar kömüünü iki Anite oluıv 24, ğ ünite olursa 16 yılda tühetecekYani" 15-20 ,yıld" yaplrru nedmi ortadan kalkırah"
[-B skiCevre mğsıesarlül'nln Genel Mu-
l F oolİil
t"ıin" a€ıİrilm-eden öncekison
l 1 müstesaıı Reİet Erim BiLiM DERGi- U Sİ'nln GOlova'da kurulmaya çalışılan te.mik santralla. i19ili solularınl yanltladl:
BlLlı,l DERGısl- Gökova'ya yap|lmak iste- n6n termik santra||a algili olarak bugün ulaşl- ıan boyutun bir ınatlaşma olduğu söylon€bilir mi? N€dgn böyle bir duruma gglindi?
REFET ERlit- Ben Gökova ile ilgili olarak ka- rar makanizmaslnda yer alanlann niçin bu ka- dar ısrar ettikleİini an|ayabilmiş değilim. sami_
miyail€ söylüyorum, Bu lsrarün anıamlnl kesti rebilney€ imkqn.yok.
Bllltl DERGISL Nlcin imkan yok? Nedir Gö
kova'da yapllmak istenen?
ERlıl- 2x210 megavat gücünde bir termik santral yapllmak asteniyoİ. Bittiği tarihteTürkı ya'deki toplam lermik eneİji üretiminin kaçta kaç|n| üretiyor, ona baklyorsunuz. Toplam slsk.
trik 8n6r'i üretiminin kaçta kaçln| üreliyor, ona bak|yorsunUz- Biteceği tarihte baklyorsunuz hepsi, hopsi yüzde beşi.., Türkiye'deki loplam
€l€ktrik €nerji üretiminin. lkincisi, oradaki Hü- samlar kömürünü işleyecek. Hüsamlar kömü- rünün ekonomik işletilebilir rezervine baklyor- sUnuz, bu santralin çallşabi|mesi için yllda tü- keteceği kömü. miktaİlna baklyorsunuz. o ra- kam| o rakama bölüyo.sunuz. Eğeİ iki ünite olursa 24 sen6de. üç ünite olursa 16 senede Hüsamlar kömürü bitiyor. Yani
,|s,2o s6nğ son- ra bu sanııaıiİ' orada yapllma nedeni ortadan kalkryor
BlLlM oERGlsl- Termik santral ne derece önem]i biI ulaydlr?
ERl - Şunun hsmen a|tln| çizerek söyleye- yim- Ben kişisgl oIarak lermik santral|ara karş|
değilim. Türkiye sanayileşmesi lazlm gelen bir ülkedir, Sanavllesmek jçin enerjiye ihtiyaÇ var.
dlr. Enerjiyı _ıağlamak ıçin de başvuracağl iki sağlam kaynak vardlr. BunIa.dan biri hidrolik olanl. Diğeri de termik sankallar. Ama
'ueloil yakanl değil, kömür yakan|, öz kaynağımlz o|an
ı ı 6iıloıo'ılg, hütiin l İ tıdııni lalıı'in do- ğo| yopıım boğlomış o|oıiÜk
wtııJcş togt*ığu wı. Alınon
loııılo, oııhm yoşomlon dı-
ğlş|yor. Ioıın yopıyoı|odı,
oıtİ ylPolııoF(o5oı.
r '
kömür yakanl olmasü gerekir. Ama,labii kit6r.
mik santra|ln ne o|duğunu da bilmek |azlm.
Çünkü. linyil yakan santraldır, Türkiy€'de lin- yitle.rin kükürıü.oldukça yüksektir.
alLlu DEhGlsl- santral Gökova'ya değil de daha.değişik bir yoro kufulamaz mlydl?
ERlıtl- santralgerek üretim baklmından. 9e.
rek kömür rezervi bak|m|ndan örneğin bir Af.
şin Elbastan Santrall değil. sonra diyo.sunuz ki. Hüsamlar kömürünü 15 kilometre aşağ| in- direcsğinize, 15 kilometre yukarl çlkann, kuze- ye ç|ka.ın_ Y6niköy santrall Var orada, yaplİ- yor zaten. zaten başlangçta bunu 5 ünit€ ola- rak hesaplamlşsln, altyaplslnl ona gör€ hesaP lam|şsln,
Blllıt DERGlsl- 5 ünite olarak ml sürüyoİ çallŞmasl?
ERli,l- lki ünit6 olarak yapllryor. 5 ünitgye gö- 22
\ ;J
İ V
ı}
ı
ıe stok sahasl, cüruf sahag düşğnülmüş. is- ıimlak alanl ona 9ö16 düŞünülmüs bir santral, Aın8 tir soboğan su sofununun çözülmesi geri kalmış. Onun da günahı bu soruhun Aözülİe- sind6 gsri kalanlarda... Hadi aşağl v€;elim de
m9k çok kolay bir çözüm ama maliyğıi İazla bir cözüm. ' BİL|I DERGİSİ- P6ki, Yenlköy'deki su sc
.unu hallo|abilir mi?
ERİ
_Bir d6ra erendim, su m€selesi soğut.
ma suyu v9 kullanma suyu... Gökova'da yapll- maya kalk§ an sanıral için soğutma suyunu denizd6n, kullanma suyunu kuyudan alacak-
|ar. Ama h6r soğutma suyu denizdgn allnmF
rABaşke ş€kildo d9 allnlyor. soma deniz ke
, lq doğil, Yaıağan doniz kenarlnda d6ğil.
Aİsn Elbistan doğil. llle santraldeniz k8na,ln.
da olacak diye bir kural yok. suyu gö|don bu- labilirsiniz, yeraltı suyundan bulabilirsiniz, akar- sudan yararlanabılirsiniz.
Şu iddiayı yapmayaylm, Yeniköy'd€ elde el- ıiklgri su 5 ünit6y9 yet9r,,, 5 ünitoye yetgcek bdbirb.i almamaİ qünahtlr, Bu tğkstilen su d6, ğil_ Yana dwamh kapall devrede dönüşüp du- ran su, suyu alacaksınlz, sistema girecek, so, ğutmaronksiyonunu gör9csk. lgnaaak, geri ve' r€caksiniz. Yani efendim, birbaraj yapmadlr lş, biraz su tİriktitmpdi. nihayet...
B[-lıl oERGlsl Yani bu anlamda bu işin gü- nahlnln bir bğlümğnün Y€niköy'deki sanıralın yaplmlnda su ihtiyaclnl düşünmoy€nlerde di- yobilir misiniz? Çğnkğ ağer bu yapllsaydl Go- kova'd8 bir t9rmik santral ya9llmaslna ge,ok l€ha. yacaktl d€nilobilir mi?
Eiı!r_ Çok reh_alİkla d€nilgbilir.
Bluıa DERGıSL Galiba inadln nedoni çözü- l€mit.or.
_.ERI- Evet. s€b€bianlamak mümkün değil, Bi]tahm başka şsylgr d6 iddialar da var. o ğe- a..q bilocoğim iddialar d€ğil. Benim iddialarlm Jeğil. Bizim kayglmlz sadece termik sant- ra sür€ci. Kömüİ yakllarak ensrii ğrotilen bir termik§antial sürsci, çovreyi çok önemli ölçü- ds €tkileysn bİ süreçlir. DolayElyla böyle sant- rallarl nereler€ yapmak gerektiği konusunda özen göstermek gerekir. Yani sadec€ kömüre yakln su var d9mekl6 mgso|g çözğl6cek basit- liklg bi, mesele d6ğaldir. Bizim günd€ma getir- mgk istgdiğimiz o|ay bU. Bunu gündem€ gsti- 16mlyoruz.
Biliıa DERGiSL Ha|kln göslsrdiğitepki içln ne söJlsyebilirsiniz?
ER|x- Gökova'da bütün kaderini Gökova Körrozi'nin bugünkü ekolojik yaplslna, doğal yapıslna bağlamış olan bir kitlo, bir vatandas topluluğu var. Allnan karar|a, onlarln yaŞam'- larl değiştiriliyor. Ta.lm yap|yorlard| üarlm ya- pamayacaklar. santral ner€de yaplllİsa yapll- sln ortaya ç|kacak bir sorundu.., Böyle bir sant- ralln tanmsal olmayan bir yer9 yapllmasl ge- rekir.
Gökova asllnda doğal niielikl€ri bakmlndan Türkiye'de değil, Avrupa'da emsali az blunan
bar
y€r. Gerek doğaıdeğ€rler aç|$ndan, korun- ma§ g€reken yeder araslna girmişlir. ger€k su- aıtl ekolojisi aç|slndan... NiÇin Mavi Yo|cuIuk'U Marmara'da yapmlyoruz? bunun manasl var.
t t lıı inodin ıcdınini
l l onloııol müınlün d*.
ğil. §odıı iöınüıı yoiın ıu ıoı doııı|ılı ınçıcı ıiiıilmcı.
!öyb ıonııollııı nııoloıı yop- ınoi lonuıundo ö:rI gö§taı_
,,ı* s.r.rk.r,
orada yapllacak sant al çgvroyi bozmaz doın€k hiçbir şekilde normal d€ğildir.
Bunun ötesinde göstorilen topkiçok sağllkll da bir olay. Bu tğr tğpkileİ doİnokİatik rğjim- lerde göst€rilmesi gergken topkilordir. Göst€- rilmediği takdirds domokrasinin işlgvişindo sa- katİk var demokıir. Adamln gıinden toprağl gı
diyor. Tüm al§mlŞ olduğu yaşam, nesiller bc
yu aİşm§ olduğu yaşam e|indsn gidiyor. Bu tür tepkiler olmazsa demokrasiden bahsedil- mez. 8ilİu DEnGisi- Bir yandan Haliç'in temiz_
|enmesi icin yoğun bir çal§ma (İisterili*6n, öts yandan Gökova'nln kif|€nmesine 9öz yummak çelişkisini nasll açlklarslnE?
Enlll- Bir defa şunu belirteyim. Haliç'ıe söz konusu olan su kirliliği, Gökova'daki is6 bhın- ci derecedo hava kirliliği olaydlİ. Gökova'da öyle hava kirıiliğine yol açacaksln|z ki, Göko- Ja, Gökova olmaktan çlkacak diyoruz. Bir. lkin- cisi, Haliç'iekioiay da şu anda, t€mizlemo do, ğil,
karlaIiğidurdulma ça|ışmaslnln bir bölümü- dür. Bu çallşmayl desteklemiyorum anlaşı|ma- mal|. Bu benim müstaşarlığtm slras|nda, halla b€nam imzalad|ğım bir yazıyla canland|rllmlş bir iştir.
Burada kirliliği önlemgye çal§lrken bir baş- ka yerde kirli|iği ön|emeye neden özen göstar- mıyoruz? BU çeliŞkl tabii. Tutaİll bir kamu yö
netiminde bu çelişkinin olmamag lazım. Bunun neden var olduğunu bu davranlş içindo o|an- lar izah etmelidirler.
BiLii, DERGisi. Çevre Genel Müdürlüğü'_
nün fonksiyonu nedir? Böyl€ bir durumda mü- dahalesi söz konusu o|amlvor mu?
Eniıİ- Bir de'a Çevre G€n€l Müdür|üğü kG ordinatör olma durumunu, hatta 9lindeki sln|I-
lI
sayldaki s|emanlnl kaybetme durumuna gel- miş bir yer. Asllnda siyasal iktidarların çevra-
nin tahİip edalmemesi konusuna v€rdiklori önem ne kadar çok olursa, bu tüı teşkiıatlann karallar| o kadar etkili olur. Eğaİ siyasaı ikti- dar bu konuya inanm|yorsa tarttşmak bile ge- reksiz olur, lnanmadlğlnl da açlkça bel|i€diyor.
Yani. bizim ekonomik gslişmişlik soviyorniz(bki bir ülkede ç€vre kayg§ndan söz etm€* lükstür, hamala kravat takmakt|r deniyor. Bir görüşıür tabii. Ayrıca kutlamak g6reki(- Bu kadar retle ifade ed€bildiklari için. cesa-
xinııoinı a
1933 yılınd. İaıi/de doğdu. İstaobül Ünl.
vcİ6lre3l Hukd( F.ıOlterlht btüİdıı.t6ı.onİ,
!?9? y{,ı. kadaİ izm|İ.de avuk t|l! y.pt
.1952-1964 lnIlaıı ara.ında Deeıet Pıı;ıe;.
Teçkllah'nda uzEan ı.İı ata§ında d. TÜBlTnx'aa olııaİ. Genet t96,1_19t0 seııe-tet 9l.
ldırl Yaıdımcısı olaıak ça!ıştr. ı974 vılındı Bıüanlaı Kurulu SekıeĞl ve Bııbıİınlü
ltlal6ıeşaİ Yatdımcıst ol.İaı göİevi€rıdtdİdl.
l98O Kacımı lle l984 Ocalı ıylın .ıaııı-
dı Başbıİanhk Çevıe ılorıeşıİhğ| göİevln.
de bulundu_
Bu göİeoden Başbakanı* Müşar,ırıığıne aıandrliatı §oııİa k€ndl tsteğtyle eae{ılİye ıy_
nldı.
23
I
,I
'ı ı i
rA
t