Ankara Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü
Dersin Adı:Adli Sosyal Hizmet
Sorumlu Öğretim Üyesi: Doç. Dr. Elif Gökçearslan Çifci
Konu: Onarıcı Adalet ve Adli Sosyal
Hizmet İlişkisi I
Onarıcı adalet bir problem çözme yaklaşımı olup
farklı biçimlerde, mağduru, faili, sosyal ağlarını, yargı organlarını ve toplumu dahil etmektir.
Onarıcı adaletin temelinde üç ilke yatmaktadır.
Bunlar:
Adalet, kişilerin gördükleri zararın onarılması yönünde çalışılmasını gerektirir.
Suçtan doğrudan ve en fazla etkilenen kişilere, talep etmeleri halinde adalet sürecine katılmaları için fırsat sağlanmalıdır.
Devletin rolü adil bir kamu düzenini korumak,
toplumun rolü ise adil bir barış düzeni inşa etmek ve
sürdürmektir.
Sosyal Hizmet Açısından Onarıcı Adalet Ceza adalet sisteminin içinde onarıcı adalet
uygulamasının başarıyla başlatılabileceği dört temel nokta vardır:
kolluk aşamasında (soruşturma aşamasından önce);
savcılık aşamasında (kovuşturma aşamasında ancak genellikle duruşma yapılmadan önce),;
mahkeme aşamasında (duruşma öncesi ya da hüküm verme aşamasında);
cezanın infazı aşamasında (hapis cezasına alternatif
olarak, hapis cezası yerine verilen cezanın bir parçası veya ona ek olarak, hapis cezası sırasında veya
sonrasında)
ONARICI ADALETİN TEMEL KOŞULLAR
Suça verilen yanıt mağdur tarafından uğranılan zararı mümkün olduğunca gidermeli.,
Faillere davranışlarının kabul edilemez olduğu ve suçun mağdur ve toplum için bazı gerçek sonuçları olduğu anlatılmaya çalışılmalı,
Failler hareketlerinin sorumluluğunu kabul etmeli ve edebilmeli,
Mağdurlar ihtiyaçlarını ifade etme ve failin verdiği zararı giderilmesi için en iyi yolun
bulunmasına katılma fırsatına sahip olmalıdır.
Onarıcı Adalet Programları ve Ceza Adalet Sistemi
Sadece yargılama öncesi değil yargılama sırası ve sonrasında, ceza infaz sistemi içerisinde yapılan yönlendirmeler aracılığı ile bu programa dahil olunabilir.
Onarıcı adalet programlarının büyük bir kısmı kamu
organları tarafından yürütülmektedir. Bunlar mahkeme
merkezli, kolluk merkezli ve toplum merkezli olarak kar
amacı gütmeyen kuruluşlar tarafından yürütülen
programlardır. Her ne kadar kamu makamları
uzmanlardan faydalansa da toplum merkezli
programlar toplum içindeki eğitilmiş gönüllülerden
yardım alır.
Mağdur Fail Arabuluculuğu
Genel manada onarıcı adalet anlayışı üzerinde gelişen ve ilk olarak 1970’li yıllarda Kanada’da uygulamaya konulan “mağdur-fail uzlaşması”
profesyonel ve eğitimli bir arabulucu nezaretinde
fail ve mağdurun gönüllü olarak başlattığı ve devam ettirdiği yüz yüze görüşme ve diyaloga geçme
seansları olarak tarif edilebilir.
