BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENME
2
GİRİŞ
“Strateji Bruner tarafında gelitirilmiştir” (Keskin ve Horzum, 2016).
“Stratejinin temelinde öğrencilerin kendi etkinliklerini planlamaları, araştırma yürüterek bilgilerden çıkarımda bulunmaları, olguları, kavramları ve ilkeleri keşfetmeleri yer almaktadır” (Keskin ve Horzum, 2016).
“Bu yönüyle buluş yoluyla öğrenme, öğrencinin aktif katılımını gerektirmekte ve
öğrenci merkezli bir strateji olarak karşımıza çıkmaktadır” (Keskin ve Horzum,
2016).
BRUNER KİMDİR?
Bruner, 5 Ekim 1915 yılında New York’ta doğdu.
“1947 yılında Harvard üniversitesinden doktora derecesi aldı. II. Dünya savaşı süresince, Amerikan ordusunda sosyal psikolog olarak çalıştı” (1).
“J. Bruner’ın eğitime iki önemli katkısı vardır. Bunlardan biri buluş yoluyla öğrenme diğeri ise kavram öğretimidir.
Bruner’in görüşleri özellikle 1960’lı
yıllarda ABD’de geliştirilen ve Türkiye’de de modern programlar olarak uygulanan programların felsefesini oluşturmuştur”
(akt. Abazoğlu, 2012).
4
BRUNER KİMDİR?
“Bruner, öğretme ve öğrenme sürecini konu alan birçok kitap yazmıştır. Bu
kitaplarında, öğrenmede konu alanı yapısını anlamanın önemini vurgulamıştır. Bu yapıyı doğru anlayabilmenin yolunun ise bireyin öğrenmede aktif olması ve buluş yapması olduğunu savunmuştur.Ayrıca, öğrenmede tümevarım, usa varma yolunun üstünlüğünü benimsemiştir” (Abazoğlu, 2012).
5 Haziran 2016 yılında New York’ta yaşamını yitirdi.
BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENME
“Yöntemin eğitim alanında uygulanması, en çok öğretmen öğrenci etkileşiminde gündeme gelmektedir” (Özer, 2005).
“Öğretme sürecinde bu yöntemi uygulayan öğretmen, öğrencilerini önce ayrıntılar ve örneklerle karşı karşıya getirir, bunların incelenmesi ve çözümü sonucunda da genel ilkelerin formüle edilmesini sağlar” (Özer, 2005).
“Öğretmen belirli örnekler verir ve öğrenciler konunun yapısını ve bu örneklerle
karşılıklı ilişkilerin buluncaya kadar çalışmaya devam eder” (akt. Özer, 2005).
6
BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENME
“Yöntem, öğretmenin yol göstermesi ve öğrencinin ipuçlarını kullanarak sonuca gitmesini öngörmektedir” (Özer, 2005).
“Burada etkili öğrenme emir ve talimatlarda bir düzeni gerektirmektedir. Burada talimatlar basitten karmaşığa doğru gider ve bu şekilde tanımlanan konunun, tanıtılmadan anlaşılması sağlanır” (akt. Özer, 2005).
“Bu şekilde öğrenme deneme yolu ile olmaktadır. Bir eylem yapılır, sonuçları
görülür, sonra yeni ve farklı bir eyleme geçilir” (Özer, 2005).
BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENME
“Ancak eylem sonuçları gözlenemez hale gelirse doğrudan öğrenme imkansızlaşmaktadır” (akt. Özer, 2005).
“Öğrenmenin amacı sorun çözümüne ve bu sorunların bağlı olduğu ilkeleri
belirlemeye yönelik olmalıdır. Eğer kişi ilişkileri, ilkeleri ve süreci anlar ise bilgi
daha geç unutulur” (akt. Özer, 2005).
8
BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENMENİN İLKELERİ
1.
Öğrencinin Öğrenmeye Hazır Oluşunu Sağlayacak Unsurların Belirlenmesi:
“Bruner’e göre bütün çocukların içinde öğrenme arzusu vardır. Öğrenmenin sürekliliği içten güdülenme ile sağlanabilir. Bunun için bunu sağlayacak güdüler belirlenmelidir” (Özer, 2005).
İnsanı Öğrenmeye hazırlama güdüleri
a. “Merak duyma: Çocuklar çok meraklıdırlar ve bir etkinlikte sürekli olarak kalamazlar. Merak onları, konu ve etkinlik değiştirmeye yöneltir. Bu nedenle
okullarda bu duygulardan yararlanmak ve onu kontrol altına almak gerekir. Çocuğun anlama, keşfetme merakını giderme isteği yönlendirilmeli ve teşvik edilmelidir” (akt.
Özer, 2005).
b.
“Başarma isteği: Çocuklar kendilerinin başarılı ve yeterli oldukları alanlara
daha çok ilgi duyarlar” (Özer, 2005).
BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENMENİN İLKELERİ
c. “Başkalarıyla birlikte olma: Bu duygu çocuklarda birlikte iş yapmayı ortaya çıkarır.
Öğretmenler çocuklardaki bu doğal yönelimlerden yararlanarak onları öğrenme sürecinde sürekli etkin hale getirebilirler” (akt. Özer, 2005).
10
BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENMENİN İLKELERİ
b.
Öğretim Kapsamının Yapısallaştırılması ve Nitelikleri:
“Öğretimin başarılı olması konuların anlamlı, temel kavram ve ilkelere dayandırılması ve bir bütünlük gösterecek şekilde yapılaştırılmasıyla mümkündür” (Özer, 2005).
“Bu suretle, konunun temel öğesinin ve bunlar arasındaki ilişkilerin kavranması yeni öğrenmelere ve yeni buluşlara yol açabilir” (Özer, 2005).
“Bilimsel araştırmalar gelişme sürecinin her aşamasında çocukların kendilerine özgü bir dünya görüşü ve olayları açıklayış biçimi olduğunu ortaya
koymaktadır” (Özer, 2005).
“Bu nedenle, konuları çocuğun zihinsel gelişim düzeyine göre ayarlamak ve
öğretimde onun çevresine bakış tarzını dikkate almak gerekmektedir” (akt. Özer,
2005).
BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENMENİN İLKELERİ
c.
Öğrenme Yaşantılarının Sıralanması:
“Zihinsel gelişme bir sıra izler. Bu nedenle de öğrenme sürecindeki yaşantılar öğrencinin zihinsel gelişimine göre sıralanmalıdır” (Özer, 2005).
“Konular ilkokuldan itibaren gittikçe genişleyen ve derinleşen bir diziliş içinde verilerek düşünme daha iyi geliştirilebilir” (Özer, 2005).
“Konuların dizilişine, geçmiş öğrenmeler, öğrencinin gelişim düzeyi, yöntem ve
araçların nitelikleri ve bireysel farklılıklar etki eder” (akt. Özer, 2005).
12
BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENMENİN İLKELERİ
d.
Öğrenme Sürecinde Pekiştireçlerin Rolü ve Verilme Biçimi:
“Öğrenmede başarı pekiştirme işlemine bağlıdır. Pekiştirmenin zamanlamasının
çok iyi belirlenmesi gerekir. Pekiştirme kişiye amacına ulaşmakta olduğunu
duyurmalı ve onu güdeleyebilmelidir. Pekiştiriciler kişilerin anlayabileceği
formda olmalıdır” (akt. Özer, 2005).
BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENMEDE YAPILMASI GEREKENLER
Buluş yoluyla öğretim stratejisi etkili bir planlama ile başarıya ulaşabilir. Bu nedenle buluş yoluyla öğretim öncelikle iyi bir ön hazırlık gerektirmektedir. Bu aşamada yapılması gerekenler şunlardır (Selvi, 2012, s.93):
Amaç ve davranışsal amaçlar açık biçimde ortaya konulmalıdır.
Öğrencilerin bilgi, beceri ve öğrenme düzeyleri dikkate alınmalıdır.
Öğrenme etkinliğine yönelik her türlü ö¤e önceden planlanarak, hiçbir şey rastlantıya bırakılmamalıdır.
Öğrencilere kazandırılacak davranışsal amaçlara uygun öğretim konuları belirlenmelidir.
Örnekler, basitten karmaşığa doğru, öğrencinin düzeyine uygun olarak ve
öğrencinin merakını çekecek biçimde düzenlenmelidir.
14
KAYNAKÇA
1. https://www.guncelpsikoloji.net/gelisim-psikolojisi/jerome-s-bruner-ve-bilissel-gelisim- kurami-h6369.html
Abazoğlu, İ.(2012). Buluş-Tümevarım Yoluyla Öğretim. Ankara: Gazi Üniverstesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Doktora Programı
Keskin, Y. ve Horzum, M. Barış (2016). Sosyal Bilgiler Dersinde Kullanılan Öğretim Strateji, Yöntem ve Teknikler. Dursun Dilek (Editör), Sosyal Bilgiler Eğitimi, Pegem Akademi, s.723-740
Özer, M Akif (2005). Etkin Öğrenmede Yeni Arayışlar: İşbirliğine Dayalı Öğrenme ve Buluş Yoluyla Öğrenme. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi,
http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423873379.pdf
Selvi, K.(Editör) (2012). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, No:1854
