Buluş Yoluyla Öğrenme

(1)

Buluş Yoluyla Öğrenme

Doç. Dr. Cenk Akbıyık

(2)

Buluş yoluyla öğrenme bilişsel bir kuramcı olan Bruner tarafından ortaya atılmıştır.

Bruner 1960 ve 1970’li yıllarda öğrencilerin sınıfta daha bağımsız ve girişimci davranmaları gereği konusunda dünyayı etkilemeyi başarmıştır.

(3)

Bruner’e göre öğrenciyi aktif hale getirmenin yolu onları çözebilecekleri güçlükte problem ve

belirsizliklerle karşı karşıya getirmektir.

ATOLYETETRA.COM CENK AKBIYIK TARAFINDAN VERİLEN İZİNLE

KULLANILMAKTADIR

(4)

Bruner öğrencilerin birer bilim insanı gibi

düşünmeleri gereği üzerinde durmakta bunu sağlamanın yolunun da buluş yoluyla öğrenme olduğunu ileri sürmektedir.

(5)

Buluş yoluyla öğrenmede öğrenciye hazır bilgi

verilmez, öğrencinin ilke, tanım ve genellemelere ulaşması sağlanır. Bireyin meraklandırılması

esastır.

KULLANILMAKTADIR

(6)

Buluş yoluyla öğrenmenin ilke ve varsayımları şöyle özetlenebilir:

 Tüm insanların öğrenme arzusu vardır.

 Merak öğrenme arzusunu harekete geçirir.

 Meraklarıyla hareket eden insanlar diğerlerinden ödül beklemez.

 Bütün insanlarda başarılı olma güdüsü vardır.

 İnsanlar başarılı oldukları işlere karşı ilgi duyarlar.

 Öğrencilere başarılı oldukları ders ve konularda çalışma yapma olanağı verilmelidir.

 Bütün insanlar birlikte olma güdüsüne sahiptir. Birlikte bir amaç için çalışmak itici bir güçtür. Sınıflarda işbirliği

ortamları hazırlanmalıdır.

(7)

Bruner’e göre, birey bilişsel gelişim sırasında

eylemsel, imgesel ve sembolik olmak üzere üç

farklı biçimde bilgi edinir. Dersler eylemselden den semboliğe doğru işlenmelidir.

KULLANILMAKTADIR

(8)

Eylemsel evrede bilgiler doğrudan doğruya

nesnelerle ilişki kurularak kazandırılır. Bu evrede öğrencinin yaparak yaşayarak öğrenmesi esastır.

(9)

İmgesel evrede bireyin belleğindeki temsiller görsellerle oluşur. Dersin görselleştirilmesi önemlidir.

KULLANILMAKTADIR

(10)

Sembolik evrede ise öğrenci dil ve semboller kullanarak, somut bir yaşantı geçirmeden de öğrenebilir.

(11)

Öğrenme sürecinde kendisine hazır bilgi verilmediği için aktiftir. Buluş yoluyla öğrenen öğrenci

kendisine sunulan problem ve örnekleri incelemek durumundadır. Onları analiz eder ve görüşlerini

bildirir.

KULLANILMAKTADIR

(12)

Sunulan örnek ve problemlerin kolay olması

durumunda öğrencide fazla merak ve buluş arzusu uyanmayabilir. Bunların zor olması ise öğrenciyi

buluştan vazgeçirebilir.

Yani buluş durumu öğrenciyi etkin tutabilecek kadar zor, onlar tarafından keşfedilebilecek kadar kolay olmalıdır.

(13)

Buluş yoluyla öğretimin uygulanması şu basamaklarda gerçekleşir:

1. Öğretmen örneği sunar

2. Öğrenciler örneği tanımlar

3. Öğretmen ek örnekler sunar

4. Öğrenci örnekleri karşılaştırır

KULLANILMAKTADIR

(14)

5. Öğretmen örnek olmayan durumları sunar 6. Öğrenci örnek olanla olmayanı karşılaştır

7. Öğretmen ilişkilerin keşfedilmesine yardımcı olur 8. Öğrenci tanımı yapar, ilke ve genellemelere ulaşır 9. Öğretmen daha fazla örnek ister

(15)

Buluş yoluyla öğrenmeye bazı kaynaklarda örneklerden hareketle kuralın bulunması

anlamında örnek-kural yöntemi de denmektedir.

KULLANILMAKTADIR

(16)

Buluş yolunda tümevarım yolu benimsenmektedir.

Diğer bir deyişle parçadan bütüne doğru bir yol izlenmektedir.

(17)

Tümevarım yöntemi ise sezgisel düşünmeyi gerektirebilmektedir.

Sezgisel düşünme bir problem durumunun uzunca süre arandıktan sonra aniden kavranması

durumudur.

Buluş yoluyla öğrenme stratejisinin kullanımında öğrencilere sezgilerini kullanma fırsatı verilebilir.

KULLANILMAKTADIR

(18)

Buluş yoluyla öğrenmenin yapılandırılmamış buluş ve yapılandırılmış buluş olmak üzere iki türü

bulunmaktadır.

(19)

Yapılandırılmamış buluş, planlanmamış, doğal bir ortamda bireylerin çözümü kendi kendine

bulmasıdır. Yapılandırılmamış buluş etkinliklerinin yönetimi zordur, sonuç elde edilemeyebilir.

Okulöncesi dönemdeki çocuklar için uygun olabilir.

KULLANILMAKTADIR

(20)

Yapılandırılmış buluş etkinliklerinde öğretmen öğrencilere bazı yönergeler ve ipuçları verir.

Burada kazandırılacak hedef ve davranışlar önceden belirlenmiştir. Araştırmalar öğretmen

yardımının belirsizliği azalttığını ve buluş yapmada etkili olduğunu göstermektedir.

(21)

Buluş yoluyla öğretimde dikkat edilmesi gereken noktalar şöyle listelenebilir:

 Öğretmen öğrenci etkileşiminin teşvik edilmesi

 Öğrencilerin yapılandırılmış problemlerle karşı karşıya getirilmesi

 Öğrencilere neyi bilmeleri gerektiğinin söylenmemesi

 Öğretmen öğrenci arasındaki temel iletişimin sorularla yürütülmesi

 Sorulara verilen yanıtların kısa olmasının sağlanması

 İşlenişin öğrenci yanıtlarına göre ilerlemesi

 Değerlendirmenin ürüne bağlı olarak yapılması yerine sürecin gözlemlenerek yapılması

KULLANILMAKTADIR

(22)

Araştırmalar buluş yoluyla öğrenmenin sunuş yoluyla öğrenmeye göre daha zaman alıcı olduğunu ancak kalıcılık ve transferi sağlamada daha etkili

olduğunu göstermektedir.

(23)

Kaynaklar

 Bilen, M. (1996). Plandan Uygulamaya Öğretim.

Ankara.

 Demirel, Ö. (2004). Öğretme Sanatı. PEGEMA Yayıncılık, Ankara.

 Doğan, H. (1997). Eğitimde Program ve Öğretim Tasarımı. Önder Matbaacılık, Ankara.

 Fidan, N. (1996). Eğitim Psikolojisi Okulda Öğrenme ve Öğretme. Alkım Yayınevi, Ankara.

 Senemoğlu, N. (1997). Gelişim Öğrenme ve Öğretim.

Ertem Matbaacılık, Ankara.

KULLANILMAKTADIR