mahrum bir millet henüz bir millet adını alma  yeteneğini kazanamamıştır. 

Çağın Gidişine Göre Öğretmen Nasıl 

Olmalı?

• Milletleri kurtaranlar yalnız ve ancak 

öğretmenlerdir Öğretmenden, eğiticiden 

mahrum bir millet henüz bir millet adını alma  yeteneğini kazanamamıştır. 

• Ülkemizi gerçek hedefe gerçek mutluluğa 

kavuşturmak için iki orduya ihtiyaç vardır: Biri  vatanımızı kurtaran asker ordusu diğeri 

ulusumuzun geleceğini yoğuran irfan bilim  kültür ordusudur. 

Mustafa Kemal Atatürk

Bilgi toplumu, bilginin insan örgüt ve toplum  yaşamında temel güç ve ana sermaye halini  aldığı, bilgi üretiminde çalışanların çoğaldığı,  yaşam boyu öğrenme alışkanlığının yerleştiği, 

öğrenen birey, öğrenen örgüt ve öğrenen toplum  bağının kurulduğu toplumsal yaşam biçimini 

anlatmaktadır. 

BİLGİ TOPLUMU

Bilgi Toplumunun Özellikleri

1‐ Bilgi toplumunun gelişme dinamiğini, bilgisayar teknolojisi, bilgisayara dayalı enformasyon ve internet şebekeleri ile veri bankaları yönlendirmektedir.

2‐ Bilgi toplumunda, bilgi önemli ve temel kaynaktır.

Bireyler ve toplumlar bu temel kaynağa sahip olmak için yarış halindedirler.

3‐ Hızlı bilgi artışı, değişme ve gelişmenin belirleyicisidir.

4‐ Sanayi toplumunun aksine bilgi toplumu, çok

merkezli ve yaygın olacaktır.

5‐ Bilgi toplumunda toplumsal değerlerin zayıflaması söz konusu değildir.

6‐ Bilgi toplumunun siyasal sistemi, katılımcı demokrasi ve büyük ölçüde bilgiye dayanacaktır. Bilim insanlarının, düşünürlerin siyasetle doğrudan ve dolaylı etkileri olacaktır.

7‐ Bilgi üretimi ve bilgilerin pazarlanması, bilgi toplumunda yeni iş alanlarının başında gelecektir.

8‐ İş dünyasında bilgi üretenlerin ve çalışanların sayısı çoğalacak, bilgi birikimi; bilgide seçiciliğe yol açacaktır.

9‐ Sanayi toplumunda temel değerler, maddi gereksinimlerin doyumuna dayanırken, bilgi toplumunda temel değerler

“amaçlara ulaşmanın verdiği doyumdan “ kaynaklanacaktır.

10‐Bilgi toplumunda , sosyo‐ekonomik sistem, alt yapısının üstünlüğü ile kendisini gösteren “gönüllü ve sivil toplum”dan oluşacaktır.

11‐ Eğitim ve öğretimde süreklilik yerleşecek, okul öğrenimi yanında, yaşamın başlangıcından sonuna kadar aktif öğrenme gereksinimi ön planda olacaktır.

12‐ Belirli konuları öğrenme yerine, “öğrenmeyi öğrenmek” ve

“bireysel öğrenme” eğitim sürecinin temelini oluşturacaktır.

13‐ İşlevleri çok gelişmiş bilgisayarlar, çeşitli yayın olanakları ,  bilgi iletimi ve haberleşmeyi daha kolay hale   getirecek  ve bu  alanda uzaklıklar azalarak dünya küresel köy olacaktır.

Bilgi Toplumunda Eğitimin Hedefi

Evrensel düşünebilen, etnik ve ulusal sınırlar içinde

kalmayan, her türlü bilgiyi, kuralı değeri sürekli

sorgulayan, sorunlara çözüm üreten, uzlaşmacı,

hoşgörülü ve özgürlükten yana olan, boyun eğmeyen,

insanı seven onların haklarını savunabilen doğayı

koruyan, demokrasiyi benimseyen, görev ve

sorumluluktan kaçmayan, hakkını arayabilen ekip halinde

çalışabilen yaratıcı olan, bilim, sanat, felsefe ve sporla

uğraşan, kendini sürekli yenileyip geliştirilebilen, barışı

savunan bireyler yetiştirmektir.

• Herkesin de bildiği ve kabul ettiği gibi 

öğretmenlik, ders anlatmanın çok ötesindedir. 

Öğretmenlerin, mesleklerini en verimli şekilde  gerçekleştirmeleri etkili olabilmeleriyle 

mümkündür. Kuşkusuz öğretmenin etkinliğini  etkileyen birçok faktör vardır.

• Öğretmen her şeyden önce mesleğini isteyerek  ve severek tercih etmiş ve mesleğine gönül 

vermiş bir insan olmalıdır. Meslek sevgisinin  coşkusuyla, kişilik ve teknik özelliklerini 

birleştirmiş bir öğretmenin etkili olmaması 

mümkün değildir

• Sevilmeden yapılan hiçbir meslekte başarılı  olmak olası değildir. Bununla birlikte 

öğretmenin mesleğini sevmesi çok daha hayati  bir meseledir. Zira öğretmen toplumun nesline  şekil veren kişidir. O her şeyden önce 

toplumun ve öğrencinin yegane modelidir. 

Öğretmen mesleğini ne kadar seviyor ve 

mesleğine ne kadar gönül veriyorsa o kadar 

başarılı olacağı aşikardır. Mesleki heyecanını 

kaybetmiş bir öğretmenin etkili ve verimli 

olmasından söz edilemez.

• Öğretmenin insan sevgisi, meslek sevgisinden  ayrı düşünülemez. Nitekim insanlara sevgi 

duymayan öğretmen, mesleğine de sevgi  duymayacaktır. Öğretmenin insan sevgisi  gönülleri, meslek sevgisi de zihinleri 

şekillendirecektir. Onun sevgi iklimiyle tanışan  ve muhabbet atmosferine giren hiçbir gönül  mahzun kalmamalı ve kalmayacaktır. Zira 

öğretmenine kalbi kapalı öğrencinin, zihni de 

bilgiye kapalı olacaktır.

Çağdaş Öğretmen Nitelikleri

• *İnsana değer veren

• *Duyuşsal yönden gelişim içinde olan 

• *Karar verme sürecinde aktif katılımcı

• *İnsan ilişkilerinde işbirliğine/dayanışmaya ağırlık veren

• *Bilgilere ulaşma ve kullanmada rehber 

• *Toplum içinde kendi yerini ve okulun rolünü sürekli inceleyen 

• *Öğrenme için gerekli süreç ve ortamların gerçekleşmesinde  yardımcı

• *Yaşam boyu gelişimi benimseyen

• *İnsanın /okulun  gelişiminde rehber 

Bilgi Çağı Okuryazarlık Kavramı  İçeriğinde

• *Bilgiye hızla ulaşma

• *Bilgileri kullanarak yararlı hale dönüştürme

• *Yeni bilgiler üretme

• *Bilgi teknolojilerini verimli kullanabilme

• *Alet yapma ve sistem kurma

• *Dilin kullanım olanakları içinde kendini sözlü ve 

yazılı yollarla ifade edebilme

• *En az ikinci yaygın dili yeterince kullanabilme

• *Demokratik yaşam içinde birlikte çalışma

• *Yakın çevrenin, ülkenin ve dünyanın 

sorunlarına duyarlı olma ve çözüm arama

• *Kendi çıkarı ile toplumun çıkarları 

çakıştığında, toplumun çıkarları yanında yer 

alabilme şeklinde entelektüel öğeler vardır.

Bilgi Çağında İnsan Modelini Belirleyen  Özellikler 

• *Etkili iletişim becerileri

• *Kendi başına öğrenebilme yeteneği

• *Sosyal beceriler (sorumluluk alma)

• *Takım çalışması becerileri

• *Etkin ve verimli düşünme becerileri (sorun çözme ve  kritik düşünme)

• *Bilgi ustalığı (bilgiye ulaşabilme, kullanabilme ve  yeni bilgi üretebilme)

• *Yaşam boyu öğrenme becerileri 

• * Öğretme tutkusu olan, öğrencilerin tümünün  öğrenebileceğine inanan,

• * Öğrencilerini seven,

• * Öğrencilerin bireysel gereksinimlerine önem veren,

• * Alan bilgisine sahip, 

• * Kendi dışındaki alanlarla da ilgili olan,

• * Öğrettiklerinin gerçek yaşamla bağını kuran,

• * Öğretme heyecanı duyan,

• * Öğrenci merkezli,

• * Zengin öğretme stratejileri uygulayan,

• * Eleştirel düşünme ve yaratıcılık konusunda öğrencilere  yardım eden

• * Liderlik özelliklerine sahip.

Çağdaş Öğretmenin Özellikleri 

• Çağdaş öğretmenliğin özelliklerini iki ana başlık altında  incelemek mümkündür:

• 1‐ Kişilik ve Genel Davranış Özellikleri

• * Öncelikle topluma ve öğrencilerine model teşkil ettiğini  unutmamalı ve söylemleriyle davranışları çelişmemelidir,

• * Öğrencilerine ve insanlara önyargısız davranabilmelidir,

• * Hareketlerine ve görünüşüne dikkat etmeli, giyimine özen  göstermelidir,

• * Sevecen ve şefkatli olmalıdır,

• * Öğretmeyi sevmeli ve öğrenmeyi sevdirebilmelidir,

• * Sabırlı olmalıdır,

• * Saygılı ve saygın olmalıdır,

• * Güler yüzlü ve yumuşak huylu olmalıdır,

• * Bütün insanlara değer vermelidir,

• * Dürüst, açık ve güvenilir olmalıdır,

• * Alçak gönüllü, hoşgörülü ve anlayışlı olmalıdır,

• * İdealist ve sorumluluk sahibi olmalıdır,

• * Huzurlu, kendiyle barışık ve özgüven sahibi olmalıdır,

• * İnsan hak ve hürriyetlerine değer vermelidir,

• * Yaşadığı toplumun değerlerini çok iyi bilmeli ve hayatında tatbik  etmelidir,

• * Fedakar ve kendini mesleğine admış olmalıdır,

• * Kibar ve nazik davranışlar sergilemelidir,

• * Etkili iletişim becerilerine sahip olmalıdır,

• * Samimi ve candan olmalıdır,

• * Dinamik ve sağlıklı olmalıdır,

• * Tavırlarında olgunluk ve ciddiyet bulunmalıdır,

• * Kibir ve gururdan uzak durmalıdır,

• * Çok iyi bir genel kültüre sahip olmalıdır,

• * İkna kabiliyetine sahip olmalıdır,

• * Sakin ve soğukkanlı davranmalıdır,

• * İç disipline sahip olmalı ve öfkesini kontrol  edebilmelidir,

• * İyi bir dinleyici olmalıdır,

• * Çağdaş ve sosyal olmalıdır,

• * Çalışkan olmalıdır,

• * Gündemi takip etmeli ve güncel olmalıdır,

• * Ders dışında da öğrencileriyle diyalog kurmalı ve  ilgilenmelidir,

• * Davranışlarında tutarlı ve prensip sahibi olmalıdır,

• * Kendi hatalarını kabul edebilmeli ve gerektiğinde  özür dileyebilmelidir,

• * Vizyon sahibi olmalıdır,

• * İnsan psikolojisi hakkında bilgi sahibi olmalıdır,

• * Empati kurabilme becerisine sahip olmalıdır,

• * Sürekli okuyarak kendisini yenilemeli ve 

geliştirmelidir,

• 2‐ Mesleki ve Sınıf İçi Davranış Özellikleri

• * Öncelikle konusunu çok iyi bilmeli ve branşına hakim  olmalıdır,

• * Öğrencileri başarabileceklerine inandırabilmelidir,

• * Öğrencilerine ve çevresine güven duygusu verebilmelidir,

• * Diksiyonu güzel olmalı ve ses tonunu etkili kullanmalıdır  (Yerine göre sesini yükseltip azaltmalı),

• * Jest ve mimiklerine, el ve vücut hareketlerine çok dikkat  etmeli, beden dilini etkili kullanmalıdır,

• * Planlı ve programlı hareket etmelidir,

• * Dersine mutlaka hazırlanarak girmelidir,

• * Dakik olmalıdır; derse zamanında gelme, öğrenciyi ve  dersi önemsediğinizi gösterir,

• * Renkli tebeşir yada kalemler kullanmalı, güzel ve  okunaklı yazmalıdır,

• * Ders ve konuya uygun metot belirleyebilmeli, ders ve  konularla ilgili araç‐gereç kullanabilmelidir,

• * Öğrencilerini motive edebilmeli ve hazır  bulunuşluklarını sağlayabilmelidir,

• * Oturmak yerine, sınıf içerisinde gezerek ders  anlatmalıdır,

• * Verilen ödevleri mutlaka takip ve kontrol etmelidir,

• * İşbirliğine dayalı demokratik tavırlar sergilemelidir,

• * Ders içerisinde güncel örneklere yer vermeli ve konularla günlük  yaşamı ilişkilendirmelidir,

• * Kendi sorun ve sıkıntılarını ders ortamına taşımamalıdır,

• * Zaman zaman ders konularıyla ilgili esprilere yer vermelidir,

• * Adil ve eşit davranmalı, öğrenciler arasında ayırım yapmamalıdır,

• * Yüreklendirici ve yardımcı olmalıdır,

• * Takdir ve onure edici davranmalıdır,

• * Siyasi düşüncelerini empozeye çalışmamalı ve her düşünceye saygı  göstermelidir,

• * Teknolojik gelişmeleri takip etmeli ve yeni gelişen eğitim araç‐

gereçlerini kullanabilmelidir,

• * Öğrenme ve öğretme yöntem ve tekniklerini bilmeli, değişik kişilik  ve öğrenme tarzlarına göre farklı öğretim teknikleri kullanmalıdır,

• * Eğitimdeki ve branşındaki yeni gelişmelerden haberdar olmalıdır,

• * Yenilikçi olmalı, kendini yenilemeli ve mesleki olarak  kendini sürekli geliştirmelidir,

• * Öğrencinin konuyu kavrayıp kavramadığını kontrol etmeli  ve tekrarlar yapmalıdır,

• * Öğrencileri, meslektaşları, veliler ve üstleriyle iyi iletişim  kurmalı ve eşgüdüm içerisinde hareket etmelidir,

• * Dersleri öğrencinin seviyesine uygun işlemelidir,

• * Ölçme ve değerlendirmede adil ve objektif davranmalı,  öğrenciyi notla tehdit etmemelidir,

• * Öğrencilerin gelişim dönemi özelliklerini bilmelidir,

• * Hadiselere öğrencilerin bakış açılarıyla bakabilmelidir,

• * Aşırı disiplinli ve şekilci olmamalıdır,

• * Öğrencilerin sorunlarını dinlemeli ve çözüm üretmelidir,

• * Öğrenciyi küçümsememeli ve hor görmemelidir,

• * Öğrenciyi küçük düşürücü davranışlardan kaçınmalıdır,

• * Öğrenciye bir birey olarak saygı duymalıdır,

• * Öğretmen verdiği sözün arkasında durmalıdır,

• * Öğrencinin sevgisini ve güvenini kazanabilmelidir,

• * Öğrencinin olumsuz davranışlarına değil, olumlu  davranışlarına ilgi göstermelidir,

• * Belli öğrencilere karşı özel ilgi göstermekten kaçınmalıdır,

• * Sınıf kuralları oluştururken öğrencinin katılımını sağlamalı  ve sınıf kurallarının nedenlerini açıklamalıdır,

• * Öğrencinin kişiliği üzerinde değil, kabul edilmeyen  davranışı üzerinde durmalıdır,

• * Disiplini sağlamak için bağırıp çağırmamalı, öğrencilerle  alay etmemeli ve olumsuz eleştirilerden kaçınmalıdır,

• * Öğrencilerin olumsuz davranışlarını bire bir görüşerek düzeltmeye  çalışmalıdır,

• * Öğrencileri "yaramaz, geveze, aptal" gibi kelimelerle  etiketlememelidir,

• * Öğrencilerin duygu ve düşüncelerini ifade etmelerine olanak  tanımalıdır,

• * Öğrencilerin bireysel özelliklerini göz önünde bulundurmalıdır,

• * Öğrencileri birbirleri ile kıyaslama ve karşılaştırmalardan  kaçınmalıdır,

• * İyi bir gözlemci olmalı ve öğrencilerini tanımalıdır,

• * Bulunduğu okulun olanaklarını iyi değerlendirmelidir,

• * Çevre ve velilerle sürekli diyalog içerisinde olmalıdır,

• * Hitabeti iyi olmalı ve dili etkili kullanmalıdır; dilini iyi kullanan  insanın giremeyeceği gönül, açamayacağı kapı kalmaz,

• * Öğrencilerine tepkisel davranışlar sergilememelidir,

• * Zamanın kıymetini bilmeli ve zamanını etkili kullanmalıdır.