ULUSLARARASI ANLAŞMALAR VE ETİK
• Türkiye Uluslararası Anlaşmalardan;
• İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi (1948)
• İnsan Hakları ve Temel Özgürlükleri Korumaya Dair Avrupa Sözleşmesi (1950)
• İşkence ve Diğer Zalimane Gayriinsani veya Küçültücü
Muamele veya Cezaya Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi
(1984) ‘ni imzalamıştır.
ULUSLARARASI ANLAŞMALAR VE ETİK
• Türkiye Cumhuriyeti uluslararası hukuk normlarına saygı göstermesi ile beraber kendi yasal düzenlemelerini de bu normlara göre
düzenlemiştir. Özellikle 1960’lı yıllardan sonra yasalardaki etik değerler belirgin bir şekilde kendini göstermiş ve 2000’li yıllara gelindiğinde
Türkiye etik yasalar konusunda çağdaş ülkeler seviyesindeki benzer yasaları çıkarmıştır. Böylece kamu ve kuruluşlar kendi etik değerlerini oluşturmuşlardır.
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin Bazı Maddeleri:
Bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve
vicdanla donatılmışlardır, birbirlerine kardeşlik anlayışıyla davranmalılardır.
Herkes ırk, renk, cinsiyet, dil, din bakımından bu bildirgede belirtilen bütün hak ve özgürlüklere sahiptirler.
Herkes eğitim hakkına sahiptir. İlköğretim zorunludur. Yüksek öğrenim
yeteneğe göre herkese eşit olarak sağlanır.
• Hiç kimseye işkence yapılamaz, zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz ve ceza verilemez.
• Herkes yasa önünde eşittir ve ayrım gözetilmeksizin yasanın korunmasından eşit olarak yararlanma hakkına sahiptir.
Herkesin bu Bildirgeye aykırı her türlü ayrım gözetici işleme karşı ve böyle işlemler için yapılacak her türlü kışkırtmaya karşı eşit korunma hakkı vardır.
• Herkesin, hak ve yükümlülükleri belirlenirken ve kendisine bir suç yüklenirken, tam bir şekilde davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından hakça ve açık olarak
görülmesini istemeye hakkı vardır.
• Herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır. Bu hak
düşüncelerinden dolayı rahatsız edilmemek, bilgi ve düşünceleri her yoldan araştırmak, elde etmek ve yaymak hakkını gerekli kılar.
• Herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır.
Ulusal çabalarla ve uluslararası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına göre, herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan ekonomik, sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir.
• Herkesin dinlenmeye, eğlenmeye, özellikle çalışma süresinin makul ölçüde sınırlandırılmasına ve belirli dönemlerde ücretli izne çıkmaya hakkı vardır.
• Herkes toplumun kültürel yaşamına serbestçe katılma, güzel sanatlardan yararlanma, bilimsel gelişmeye katılma ve bundan yararlanma hakkına sahiptir.
İnsan Hakları ve Temel Özgürlükleri Korumaya Dair Avrupa Sözleşmesinin Bazı Maddeleri
• Herkesin yaşam hakkı yasayla korunur. Yasanın ölüm cezası ile cezalandırdığı bir suçtan dolayı hakkında mahkemece hükmedilen bu cezanın infaz edilmesi dışında, hiç kimsenin yaşamına kasten son verilemez.
• Hiç kimse işkenceye veya insanlık dışı ya da aşağılayıcı muamele veya cezaya tabi tutulamaz.
• Hiç kimse köle ya da kul durumunda tutulamaz. Hiç kimse zorla çalıştırılamaz ve zorunlu çalışmaya tabi tutulamaz.
• Herkes özgürlük ve güvenlik hakkına sahiptir. Aşağıda belirtilen haller dışında ve yasanın öngördüğü usule uygun olmadan hiç kimse özgürlüğünden yoksun
bırakılamaz.
• Bir suç ile itham edilen herkes, suçluluğu yasal olarak sabit oluncaya kadar masum sayılır.
• Hiç kimse, işlendiği zaman ulusal veya uluslararası hukuka göre suç oluşturmayan bir eylem veya ihmalden dolayı suçlu bulunamaz. Aynı biçimde, suçun işlendiği sırada uygulanabilir olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.
• Herkes özel ve aile hayatına, konutuna ve yazışmasına saygı gösterilmesi hakkına sahiptir.
• Bu hakkın kullanılmasına bir kamu makamının müdahalesi, ancak müdahalenin yasayla öngörülmüş ve demokratik bir toplumda ulusal güvenlik, kamu güvenliği, ülkenin ekonomik refahı, düzenin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi, sağlığın veya ahlakın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması için gerekli bir tedbir olması durumunda söz konusu olabilir.
• Herkes düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne sahiptir; bu hak, din veya inanç
değiştirme özgürlüğü ile tek başına veya topluca, kamuya açık veya kapalı ibadet, öğretim, uygulama ve ayin yapmak suretiyle dinini veya inancını açıklama
özgürlüğünü de içerir. Din veya inancını açıklama özgürlüğü, sadece yasayla
öngörülen ve demokratik bir toplumda kamu güvenliğinin, kamu düzeninin, genel sağlık veya ahlakın ya da başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması için gerekli sınırlamalara tabi tutulabilir.
• Herkes ifade özgürlüğü hakkına sahiptir. Bu hak, kamu makamlarının müdahalesi olmaksızın ve ülke sınırları gözetilmeksizin, kanaat özgürlüğünü ve haber ve görüş alma ve de verme özgürlüğünü de kapsar. Bu madde, Devletlerin radyo, televizyon ve sinema işletmelerini bir izin rejimine tabi tutmalarına engel değildir.
