18.12.21 18.12.21
Dersin kodu: BT0249
Sorumlu: Öğr. Gör. Fuat ATASOY Ünite: 2
Ünitenin adı: Önbüroda Tutulan İstatistiksel Raporlar ve
Doluluk Oranları
Öğrenme Hedefleri
Bu üniteyi tamamladığınızda;
Otelin belli zaman dilimlerine ait oda doluluk miktar ve oranlarını,
Müşterilere ait doluluk miktar ve oranlarını,
İşletmenin diğer işletmelerle olan rekabet
olanaklarını ve göreceli durumunu öğrenmiş
olacaksınız.
Önbüroda Tutulan İstatistiksel Raporlar ve Doluluk Oranları
İstatistiksel raporlar geçmişi ve içinde bulunduğumuz zaman dilimini değerlendirerek geleceğe ait güvenilir kararlar almamızı sağlar.
Doluluk, otel yönetiminin planlama ve denetim işlevlerini yerine getirmesinde önemli anahtardır.
İstatistiksel raporlar içinde en önemli hesaplamalar doluluk oranlarıdır.
Doluluk oranı, işletmenin performansıdır.
Doluluk oranı (işgal yüzdesi), işletmenin belirli bir zaman
dilimindeki satışlarının toplam mevcuda oranlanmasıdır.
Oda Doluluk Oranı: İşletmenin belirli bir zaman diliminde (gün, hafta, ay, yıl vb.) toplam satılan oda sayısının, toplam satılabilir oda sayısına bölünmesiyle ortaya çıkan sonuçtur.
Toplam Oda Sayısına Göre Doluluk Oranı:
Oda Doluluk Oranı = Satılan Oda Sayısı × 100 Toplam Oda Sayısı
Satışa Hazır Oda Sayısına Göre Doluluk Oranı:
Oda Doluluk Oranı = Satılan Oda Sayısı × 100 Satışa Hazır Oda Sayısı
Oda Doluluk Oranları
Örnek: Toplam oda sayısı 300 olan bir otelde, dolu oda sayısı 200’dir. Buna göre oda doluluk oranı ne kadardır?
Çözüm:
Oda Doluluk Oranı = Satılan Oda Sayısı × 100 Toplam Oda Sayısı
(200 / 300) x 100 = % 67 (Doluluk Oranı)
Örnek: Toplam oda sayısı 220 olan bir otelde, dolu oda sayısı 150’dir. Dekorasyon nedeniyle 20 oda ise kullanım dışı olduğuna göre oda doluluk oranı ne kadardır?
Çözüm:
Toplam oda sayısı – Arızalı oda sayısı = Satılabilir oda sayısı 220 – 20 = 200 Satılabilir oda sayısı
Satılabilir Oda Doluluğu = Satılan Oda Sayısı × 100 Satışa Hazır Oda Sayısı
(150 / 200) x 100 = % 75 (Doluluk Oranı)
Örnek: Toplam doluluk oranı %80 olan bir otelin satılan oda sayısı 160 ise bu otelin toplam oda sayısı kaçtır?
Çözüm:
Oda Doluluk Oranı = Satılan Oda Sayısı × 100 Toplam Oda Sayısı
80 = (160x 100) / toplam oda sayısı
toplam oda sayısı = (125 x 100)/ 80
toplam oda sayısı =200
Tek Kişilik (Single) Oda Doluluğu:
Tek Kişilik Oda Oranı = Satılan Tek Kişilik Oda Sayısı × 100 Satılan Toplam Oda Sayısı
Çift Kişilik (Double) Oda Doluluğu:
İki Kişilik Oda Oranı = Satılan İki Kişilik Oda Sayısı × 100 Satılan Toplam Oda Sayısı
Üç Kişilik (Triple) Oda Doluluğu:
Üç Kişilik Oda Oranı = Satılan Üç Kişilik Oda Sayısı × 100 Satılan Toplam Oda Sayısı
Dört Kişilik (Quad) Oda Doluluğu:
Dört Kişilik Oda Oranı = Satılan Dört Kişilik Oda Sayısı × 100 Satılan Toplam Oda Sayısı
Oda Tipine Göre Doluluk Oranları
Örnek: Toplam oda sayısı 280 olan bir otelde 240 oda doludur.
Satılan bu odalardan 32’si single, 158’i double, 45’i triple ve 5’ü quad oda tipindedir.
Single, double, triple ve quad oda tipine göre doluluk oranlarını hesaplayınız.
Çözüm: Konuklara satılan oda ve kişi sayısı:
Single 32 x 1 = 32 kişi Double 158 x 2 = 316 kişi Triple 45 x 3 = 135 kişi Quad 5 x 4 = 20 kişi
Toplam: 240 oda 503 kişi
Tek Kişilik Oda Doluluk Oranı = (32 / 240) x 100 = % 13.33
Çift Kişilik Oda Doluluk Oranı = (158 / 240) x 100 = % 65.83
Üç Kişilik Oda Doluluk Oranı = (45 / 240) x 100 = % 18.75
Dört Kişilik Oda Doluluk Oranı = (5 / 240) x 100 = % 2.08
Haftalık, aylık ve yıllık hesaplamalar geleceğe yönelik planlamalar yapılırken gerekli olacaktır.
Haftalık Oda Doluluk Oranı: Konaklama işletmesinin her günkü doluluk oranı aynı değildir. Bazı günlerde doluluk oranı düşük, bazı günlerde ise yüksektir. Yedi güne ait oranlar toplanarak yediye bölünmek sureliyle haftalık doluluk oranı hesaplanır.
Haftalık, Aylık, Yıllık Oda Doluluk Oranları
Günler Dolu Oda Sayısı Günlük Doluluk Oranı
Pazartesi 235 % 94
Salı 230 % 92
Çarşamba 230 % 92
Perşembe 210 % 84
Cuma 200 % 80
Cumartesi 240 % 96
Pazar 245 % 98
1590 90,85
Örnek: Toplam oda sayısı 250 olan bir otelde dolu oda durumu ve günlük doluluk oranları aşağıdaki gibidir.
Haftalık doluluk oranı nedir?
Çözüm: 250 oda* 7 gece=1750 toplam 1 haftalık oda sayısı
1590 / 1750 = % 90.85 (Haftalık doluluk oranı)
Aylık Oda Doluluk Oranı: Günlük doluluk oranları üst üste toplanmak suretiyle o ayın çektiği gün sayısına bölünür. Böylece o ay için
doluluk oranı bulunmuş olur.
Aylık Oda Doluluk Oranı: Günlük Doluluk Oranları X 100
Gün Sayısı
Örnek: 200 odalı bir otelde Nisan ayında % 80 doluluk oranı elde edebilmek için günde ortalama kaç oda satılmalıdır?
Çözüm: 200 (Oda Sayısı) x 30 (Gece Sayısı) = 6000 (Aylık Oda Kapasitesi)
Kapasite Doluluk Oranı
6000 (Oda) 100 %
? 80 %
---
? = (6000 x 80) / 100 = 4800 (Aylık Dolu Olması Gereken Oda Sayısı) 4800 / 30 (Gece sayısı) = 160 (gece dolu olması gereken oda sayısı)
Sonuç: 200 odalı bir otelin ayda % 80 doluluk oranını sağlayabilmesi için
gecelik ortalama 160 oda satması gerekmektedir.
Kişi sayısına göre doluluk oranı bazı kaynaklarda yatak sayısı olarak da ifade edilir. Satılan odaların yatak sayısının oransal olarak hesaplanmasından oluşur.
Yatak doluluk oranı, satılan yatak sayısının, satışa hazır yatak sayısına bölünmesiyle elde edilir ve yüzde cinsinden ifade edebilmek için 100 rakamı ile çarpılır.
Her konuk, 1 yatakta yatacağına göre; Yatak Sayısı = Kişi Sayısı demektir.
Yatak (Kişi) Sayısına Göre Doluluk Oranı = Satılan Yatak Sayısı × 100 Satışa Hazır Yatak Sayısı
Yatak (Kişi) Sayısına Göre Doluluk Oranları
Günlük Yatak (Kişi) Doluluk Oranı: Satışa hazır yatak sayısı, işletmenin mevcut yatak sayısından işletme yöneticilerine sürekli olarak tahsis edilen, arızalı, tamirde vb. yatak sayısı çıkarıldıktan sonra kalan sayıdır.
Yatak Doluluk Oranı = Satılan Yatak Sayısı × 100 Satışa Hazır Yatak Sayısı
Örnek: Toplam yatak sayısı 500 olan bir otelde, satılan yatak sayısı 280’dir. Günlük yatak doluluk oranını hesaplayınız.
Çözüm:
Günlük yatak doluluk oranı = (Satılan yatak sayısı / Toplam yatak sayısı) x 100
= (280 / 500) x 100 = % 56
Örnek: Toplam oda sayısı 280, yatak sayısı 600 olan bir otelde 240 oda doludur. Satılan bu odalardan 32’si single, 158’i double, 45’i triple ve 5’ü quad oda tipindedir.
Single, double, triple ve quad oda tipine göre doluluk oranlarını hesaplayınız.
Çözüm: Konuklara satılan oda ve kişi sayısı:
Single 32 x 1 = 32 kişi Double 158 x 2 = 316 kişi Triple 45 x 3 = 135 kişi Quad 5 x 4 = 20 kişi
Toplam: 240 oda 503 kişi
Tek Kişilik Yatak Doluluk Oranı = (32 / 600) x 100 = % 5.33
Çift Kişilik Yatak Doluluk Oranı = (316 / 600) x 100 = % 52,66
Üç Kişilik Yatak Doluluk Oranı = (135 / 600) x 100 = % 22,5
Dört Kişilik Yatak Doluluk Oranı = (20 / 600) x 100 = % 3,33
Günler Satılan Yatak Sayısı Günlük Doluluk Oranı
Pazartesi 456 % 76
Salı 480 % 80
Çarşamba 504 % 84
Perşembe 474 % 79
Cuma 540 % 90
Cumartesi 570 % 95
Pazar 582 % 97
3606 85,86
Örnek: Toplam yatak sayısı 600 olan bir otelde satılan yatak sayısı ve günlük yatak doluluk oranları aşağıdaki gibidir. Haftalık yatak doluluk oranını hesaplayınız.
Çözüm: 600 yatak* 7 gece=4200 toplam 1 haftalık yatak sayısı
3606 / 4200 = % 85.86 (Haftalık doluluk oranı)
Örnek : 500 yatak kapasiteli bir otelde aylık % 95 yatak doluluk oranı elde edebilmek için günde ortalama kaç yatak satılmalıdır?
Çözüm: 500 (yatak Sayısı) x 30 (Gece Sayısı) = 15000 (Aylık yatak Kapasitesi)
Kapasite Doluluk Oranı
15000 (Oda) 100 %
? 95 %
---
? = (15000 x 95) / 100 = 14250 (Aylık Dolu Olması Gereken Yatak Sayısı) 14250 / 30 (Gece sayısı) = 475 (gecelik dolu olması gereken yatak sayısı) Sonuç: 500 yataklı bir otelin ayda % 95 yatak doluluk oranını
sağlayabilmesi için gecelik ortalama 475 yatak satması gerekmektedir.
Yıllık Yatak (Kişi) Doluluk Oranı:
Her ayın yatak doluluk oranları toplanıp 12’ye bölünmek suretiyle yıllık yatak doluluk oranı hesaplanır.
Yıllık Yatak Doluluk Oranı = 12 Ayın Toplamı × 100
Ay Sayısı
Örnek-4: Tabloda aylık yatak doluluk oranları verilen bir otelin yıllık yatak doluluk oranını hesaplayınız.
Çözüm = (Aylık Oranlar toplamı / Ay sayısı) x 100
= (852 / 12) x 100 = % 71
Konaklama işletmesinde kalan bazı konuklar, ya acentelerin uyguladığı 16’da 1 free durumundan dolayı ya da yönetimin uygun gördüğü kişiler ücretsiz konaklıyor olabilirler. Bu gibi durumlarda, günlük olarak, ücretsiz konaklayan konuk istatistiği hazırlamak ve oransal olarak bunun yüzdesini bilmek gerekmektedir. Çünkü ücretsizler maliyetleri etkilemektedir.
Ücretsiz Konaklama Oranı = Ücretsiz Konaklayan Konuk Sayısı × 100 Konaklayan Toplam Kişi Sayısı
Örnek-5: 100 odalı 180 yataklı bir otelde 130 yatak doludur. Dolu olan yatakların 8’i gruplara free verilmiş 2 yatak ise yönetici yakınlarına complimentary
uygulanmıştır.
Ücretsiz (free & complimantary) konaklama oranını hesaplayınız.
Çözüm:
Ücretsiz Oranı = (Ücretsiz yatak sayısı / Toplam kişi sayısı) x 100 = (10 / 130) x 100
= % 7.69
Ücretsiz (Complimentary) Konaklayan Konuk
İstatistikleri
Oda Başına Kişi/Müşteri Sayısı:
Bir odada ortalama kaç müşterinin konaklama yaptığını bulmak için kullanılmaktadır. Dolayısıyla bir odada kaç kişiye hizmet verildiğini gösterir.
Oda başına müşteri sayısı= Müşteri sayısı
Satılan oda sayısı
Örnek: Toplam satılan oda sayısının 250 olduğu bir oteldeki müşteri sayısı 450 dir. Buna göre oda başına düşen ortalama müşteri sayısı nedir?
Oda başına müşteri sayısı= Müşteri sayısı Satılan oda sayısı Oda başına müşteri sayısı= 450
250
Oda başına müşteri sayısı= 1,8 kişi
Milliyetine Göre Doluluk Oranları:
Konaklama işletmelerinde kalan konukların ülkelere göre dağılımını veren bir orandır. Oteldeki menü , çalışacak personel niteliğinin belirlenmesinde yardımcı olur. Ayrıca turizm bakanlığının politikalarının şekillenmesine katkı sağlar.
Milliyetine göre doluluk oranı= Milliyetine göre satılan toplam oda sayısıMüşteri sayısı x 100 toplam oda sayıs
ı
Milliyetine göre doluluk oranı= Milliyetine göre satılan toplam oda sayısıMüşteri sayısı x 100 Satışa hazır toplam oda sayısı
Milliyet Dolu Oda Hesaplama Doluluk Oranı
Türk 45 (45/170)*100 % 26,47
Alman 60 (60/170)*100 % 35,29
Rus 25 (25/170)*100 % 14,70
Yunan 10 (10/170)*100 % 5,88
140 (140/170)*100 %82,35
Örnek: Toplam oda sayısını 170 olduğu bir otelde 140 oda doludur. Bu
odalarda kalan konukların milliyetlerine göre dağılımı 45 oda Türk, 60 oda
Alman, 25 oda Rus ve 10 oda Yunan şeklindedir. Bu verilere göre toplam oda
sayısına göre milliyetlere bağlı doluluk oranlarını hesaplayınız.
Milliyet Dolu Oda Hesaplama Doluluk Oranı
Türk 45 (45/140)*100 % 32,14
Alman 60 (60/140)*100 % 42,85
Rus 25 (25/140)*100 % 17,85
Yunan 10 (10/140)*100 % 7,14
140 (140/140)*100 %100
Örnek: Toplam oda sayısını 170 olduğu bir otelde 140 oda doludur. Bu
odalarda kalan konukların milliyetlerine göre dağılımı 45 oda Türk, 60 oda
Alman, 25 oda Rus ve 10 oda Yunan şeklindedir. Bu verilere göre satışa hazır
oda sayısına göre milliyetlere bağlı doluluk oranlarını hesaplayınız.
Konaklama Süresine Göre Doluluklar
Konukların ortalama kaç gece otelde konakladıklarını gösteren hesaplama şeklidir. Gelir arttırma çabaları için bu oranın bilinmesi önem arz eder.
Ortalama Kalış Süresi= Toplam Geceleme Sayısı
Konaklayan kişi sayısı
Konuk
Sayısı Geceleme
Sayısı Toplam Geceleme
16 4 64
24 2 48
7 7 49
5 10 50
11 14 154
63 365 toplam
Örnek: Aşağıdaki tabloda konuk sayıları, geceleme sayıları, ve toplam geceleme sayıları verilmiştir. Ortalama kalış süresini hesaplayınız.
Ortalama Kalış Süresi= Toplam Geceleme Sayısı Konaklayan kişi sayısı Ortalama Kalış Süresi= 365/ 63 =5,79
