İŞ GÜVENCESİ

(1)

İŞ GÜVENCESİ

Öğretim Görevlisi Yusuf Can Çalışır

(2)

genel olarak

• Makul ve geçerli bir sebep olmadan işçinin sözleşmesine son VERİLEMEMESİDİR.

• İşçi geçerli sebep olmadan işten çıkartılamayacak,

• Çıkartılırsa mahkemece işe iade edilebilecek,

• İşveren işe iadeyi gerçekleştirmezse, fesih geçerli sayılıp işçi 4 ila 8 aylı ücreti tutarında tazminat alabilecektir.

• İş güvencesinden yararlanacak işçiler;

• İK ve BİK kapsamında olanlardır.

• BK ve DİK kapsamında olanlar yararlanamazlar.

• Süresi belirli sözl. Çalışanlar da kapsam dışındadır.

(3)

İş güvencesinin hükümleri

# iş güvencesinden kimler yararlanabilir?

1-30 veya daha fazla işçi çalıştırılan bir işyerinde çalışanlar, 2-En az 6 aylık kıdeme sahip olanlar,

3-belirsiz iş sözleşmesiyle çalışanlar,

4-işletmenin bütünü sevk ve idare eden İŞVEREN VEKİLİ veya yardımcısı ile

işyerinin bütününü sevk ve idare eden ve işçiyi işe alma ve

işten çıkarma yetkisi bulunan işveren vekili konumunda

BULUNMAYANLAR

(4)

feshin geçerli bir sebebe dayanması

Genel olarak;

İşçinin yeterliliği veya davranışları işçinin kişiliği ile ilgili sebepleri oluştururken;

İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden

kaynaklanan sebepler ise işyeri ile ilgilidir.

(5)

feshin geçerli bir sebebe dayanması

Fesih için geçerli sebep oluşturmayacak haller:

Sendika üyeliği veya çalışma saatleri dışında veya işverenin rızası ile çalışma saatleri içinde sendikal faaliyete katılmak,

İşyeri sendika temsilciliği yapmak,

Mevzuattan veya sözleşmeden doğan haklarını takip için işveren aleyhine idari veya adli makamlara başvurmak veya bu hususta başlatılmış sürece katılmak.

Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, doğum, din, siyasi görüş vb.

Kadın işçilerin çalıştırılmasının yasak olduğu sürelerde işe gelmemek,

Hastalık veya kaza nedeniyle İK 25 öngörülen bekleme süresinde işe geçici devamsızlık.

(6)

feshin geçerli bir sebebe dayanması

İşçinin davranışlarından kaynaklanan geçerli sebepler;

İşverene 30 günlük ücretiyle karşılayabileceğinden daha az zarar vermek ya da

Zararın tekrarı tedirginliği yaratmak.

İşyerinde rahatsızlık yaratacak şekilde çalışma arkadaşlarından borç para istemek,

Arkadaşlarını işverene karşı kışkırtmak,

İşini uyarılara rağmen kötü veya yetersiz olarak yerine getirmek,

İşyerinde iş ortamını-iş akışını olumsuz etkileyecek şekilde diğer kişilerle ilişkilere girmek,

İşin akışını bozacak şekilde uzun telefon görüşmeleri,

Sık sık işe geç kalmak, işini aksatarak işyerinde dolaşmak.

Amirleri veya iş arkadaşları ile ciddi geçimsizlik,

Sıkça ve gereksiz yere tartışmaya girmek vb.

(7)

feshin geçerli bir sebebe dayanması

İŞLETMENİN, İŞYERİNİN VEYA İŞİN GEREKLERİNDEN KAYNAKLANAN SEBEPLER İşyeri dışından kaynaklanan sebepler;

– Sürüm ve satış olanaklarının azalması, – Talep ve sipariş azalması,

– Enerji sıkıntısı, – Ekonomik kriz,

– Piyasada genel durgunluk, – Dış Pazar kaybı,

– Hammadde sıkıntısı,

İşyeri içi sebepler;

– Yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması, – İşyerinin daraltılması,

– Yeni teknolojilerin uygulanması,

– İşyerinin bazı bölümlerinin iptal edilmesi, – Bazı iş türlerinin kaldırılması

(8)

feshin geçerli bir sebebe dayanması

İŞLETMENİN, İŞYERİNİN VEYA İŞİN

GEREKLERİNDEN KAYNAKLANAN SEBEPLER

Bu uygulamaya giderken işverenlerden beklenen;

Feshe son çare (ultima ratio) olarak bakmasıdır.

(9)

Sözleşmenin feshinde usul ve feshe itiraz.

Usul:

İşveren fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve Fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek

zorundadır.

Hakkındaki iddialara karşı savunmasını almadan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi,

O işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle

feshedemez.

(10)

Sözleşmenin feshinde usul ve feshe itiraz.

Fesih bildirimine itiraz usulü (İK 20).

İş söz. Feshedilen işçi, fesih bildiriminden sebep gösterilmediği veya

Gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile

Fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren 1 ay içinde iş mahkemesine dava açabilir.

Feshin geçerli bir sebebe dayandığını ispat yükü

işverene aittir.

(11)

Geçersiz feshin sonuçları

İşçi kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının tebliğ tarihinden itibaren 10 işgünü içinde işe

başlamak için işverene başvuruda bulunmak zorundadır.

İşçi bu süre içinde başvuruda bulunmazsa,

işverence yapılan fesih geçerli bir fesih sayılır ve İşveren sadece bunun hukuki sonuçları ile sorumlu

olur.

(12)

Geçersiz feshin sonuçları

Geçersiz sebeple yapılan feshin sonuçları

“işverenin işçinin başvurusu üzerine 1 ay içinde işe başlatmazsa;

En az 4 aylık ve en çok 8 aylık ücreti tutarında

tazminat ödemek zorundadır.

(13)

İŞ GÜVENCESİ