Enflasyon
2012
2013
2011 2014
2006
2015 2007
2005 2004
2008
2016
2010
enflasyon 67891011 2009
9 10 11 12 13 14
issizlik
Phillips egrisi
F. Kemal Kızılca
2004 2005
2006
2007
2008
2010
2011 2012
2013
2014
2015 2016
67891011enflasyon
9 10 11 12
issizlik
Phillips egrisi (2009'u çikarinca)
F. Kemal Kızılca
Tanım
Fiyatlar genel düzeyindeki sürekli artıştır.
Fiyatlardaki geçici ve sürekli artışların nedenleri farklıdır.
Enflasyon, asıl olarak üç farklı yöntemle ölçülebilir: TÜFE, ÜFE ve GSMH deflatöründeki yüzde değişme.
Yöntem
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE)
Tüketici tarafından satın alınan mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişiklikleri ölçer
Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE, eski TEFE)
Ekonomide üretim faaliyetlerinde yer alan
maddelerin fiyatlarındaki değişikleri toptancı aşamasında ölçer
Endeks hesabı
Enflasyon hesaplanırken, bir “baz” (temel) yıl seçilir ve o yılın genel fiyat seviyesi 100 kabul edilir.
Sonraki her bir dönem (ay, yıl …) için baz yıla göre
değişme hesaplanır. Türkiye’de en son kabul edilen baz yıl, 2003’tür.
Bölgelere, mal gruplarına göre farklı tanımlar mevcuttur.
Bir önceki yılın aynı ayına göre hesaplanabileceği gibi, 12 aylık ortalamalara da bakılabilir.
2011 2010 Ocak 182.60 174.07 Şubat 183.93 176.59 Mart 184.70 177.62 Nisan 186.30 178.68 Mayıs 190.81 178.04 Haziran 188.08 177.04 Temmuz 187.31 176.19 Ağustos 188.67 176.90 Eylül 190.09 179.07 Ekim 196.31 182.35 Kasım 199.70 182.40 Aralık 200.85 181.85
2011 ortalaması:
189.95
2010 ortalaması:
178.4
Fark: % 6.47
2011 Aralık: 200.85 2010 Aralık: 181.85 Fark: % 10.45
Endeks
TÜFE Ağırlıkları (2015, Yüzde)
Gıda ve Alkolsüz İçecekler 24.25
Alkollü İçecekler ve Tütün 4.82
Giyim ve Ayakkabı 7.38
Konut 15.79
Ev Eşyası 7.78
Sağlık 2.57
Ulaştırma 15.38
Haberleşme 4.38
Eğlence ve Kültür 3.54
Eğitim 2.53
Lokanta ve Oteller 6.98
Çeşitli Mal ve Hizmetler 4.60
Enflasyon ve pahalılık
Enflasyonun düşmesi, fiyat artışlarının
yavaşlayarak devam etmesi anlamına gelir (dezenflasyon – disinflation).
Fiyatlarda bir düşüş varsa, enflasyon oranı negatiftir (deflasyon - deflation).
Stagflasyon = Stagnasyon (durgunluk) + Enflasyon
