1
MAYIS AYI MECLİSİ, 13 Mayıs 2016
Sayın Başkan, Meclisimizin Değerli Üyeleri,
Mayıs ayı Meclis Toplantısına hoş geldiniz diyor ve Yönetim Kurulumuz adına sizleri saygıyla selamlıyorum.
Değerli Üyeler,
Ekonomideki öncü göstergelere kısaca bakarsak;
Mart ayında da bütçe 6,6 milyar TL açık verdi
Bütçe gelirleri → yüzde 22 artarken verdik.
Bütçe giderleri → yüzde 18 arttı.
Mart’taki açığın nedeni cari transferlerdeki artış →yüzde 51 İlk üç aya baktığımızda ise bütçe → denk.
İhracat rakamlarında sürekli bir artış yakalayamıyoruz.
Mart ayında 12,8 milyar dolar ile (TUİK) → yüzde 2,3 artış oldu Ancak Nisan ayında tekrar düşüş (TİM) → 11,4 milyar dolar (- % 2,8)
TİM yaptığı açıklamada → ihracat miktarı arttı, Euro’nun artmasına rağmen ihracat fiyatlarının düşmesi endişe verici
İhracatın katma değerini artırmalıyız.
Bunun için bugünden başlayacaksak, eğitime yatırım yapmalıyız.
2
Yeri gelmişken; TİM İlimizin ihracatını çok güçlü ve geliştirmeye gerek görmediği için; ‘10 İl 10 Hedef Ülke' çalışmasında ilimizi dahil etmemiş.
TİM’deki dostlarımız ilimizin desteğe ihtiyacı olmadığını düşünmüşler herhalde.
Onları inşallah yanıltmayız.
Ülkelerle olan ticaretimize baktığımızda;
*Avrupa ile ihracatımız (ilk üç ay) → canlandı (+ % 6) (Geçen yıl yüzde 7 azalmıştı)
*İran ambargosunun kalkması ile → mart ayında → + % 56(geçen yıl sadece yüzde 6 artmıştı)
*Diğer komşu ülkelerde yaşanan olumsuz koşullar hala devam ediyor.
*Umarız barış ortamı bir an önce sağlanır
Kısa dönemde baktığımızda;
Önümüzdeki aylarda kurdaki Euro lehine gelişmenin ihracatımızı olumlu etkilemesini bekliyoruz.
Dış ticaret açığı → 2013 yılından bu yana sürekli geriliyor İlk çeyrekte dış ticaret açığı → yüzde 21 azaldı
Cari açıkta yansımasını görüyoruz.
Mart ayında yıllık cari açık → 29,5 milyar dolar oldu.
Yıllık cari açıktaki gerilmenin artık dip yaptığını düşünüyoruz.
Yılın ortalarına doğru → yetersiz turizm gelirlerinden dolayı, tekrar yükselebileceğini düşünüyoruz.
3
Kocaeli Gümrük verilerine göre Nisan ayında;
İhracatımız; 1,3 milyar dolar (- % 17) İthalatımız → 3,4 milyar dolar (- % 10)
2011 yılından bu yana en düşük nisan ayı ihracatı gerçekleştirdik.
İhracatımızın en fazla olduğu ilk 10 sektöre baktığımızda;
*Kimyevi Maddeler ve Mamulleri → - %34
*Demir ve Demir Dışı Metaller → -% 7
*Elektrik Elektronik ve Hizmet → -% 36
*İklimlendirme Sanayi → -% 22
*Çelik → - %30
Sadece otomotiv sektörümüzün ihracatı yüzde 4 arttı.
Yılın başından itibaren ihracatımız artış eğilimindeydi.
Umarız ihracattaki artış süreklilik kazanır.
Nisan ayında enflasyon 3 yıl aradan sonra yüzde 7’nin altında → % 6,6
ÜFE (Mart-yıllık) → yüzde 2,9
Önümüzdeki aylarda TÜFE’de yatay seyir beklerken, ÜFE’de baz etkisi ile tekrar azalma olabilir.
Tüm bunları değerlendirdiğimizde, faizlerde indirim gelebilir.
Reel Efektif Döviz Kurunda;
Nisan → 100,81 (ortalama nisan ayında dolar → 2,8352 TL) Dolar bugün → 2,9637
4
100 olması durumunda dolar → 2,95 civarında olmasını bekleyebiliriz.
Kapasiteler (TR) → yüzde 75,3 (74,1’den) Kocaeli’nde →yüzde 71,1 (71,8’den)
İlimiz sanayi kuruluşlarının kapasite kullanım oranı son on aydır ortalama yüzde 70,5 düzeyindeydi.
Kocaeli’nde kapasitelerin Nisan ayında artışa geçtiğini memnuniyetle görüyoruz
Sanayi Üretim Endeksi Mart ayında; hafif bir yavaşlamaya rağmen → + yüzde 2,9 büyüdü.
Yılın ilk çeyreğinde sanayi ortalama → yüzde 4,8 artış gerçekleştirdi.
Geçtiğimiz yılın ilk çeyreğindeki artış → yüzde 1,2 idi.
Bu durum ilk çeyrek büyümemize olumlu yansıyacak.
Geçen yılın aynı dönemine göre daha fazla bir büyüme gerçekleştireceğimizi bekliyoruz.
Değerli Üyeler,
Son dönemde AB ile ilişkilerimizde de bir hareketlenme yaşıyoruz.
Bu hareketlenme büyük ölçüde mülteci anlaşması ve vize serbestliği ekseninde gerçekleşiyor.
Vize serbestliği sürecinde kısa zamanda çok yol kat ettik.
72 kriterin 67’ini yerine getirdik.
4 Mayıs’ta Komisyon’un konuyla ilgili raporunda;
*Türkiye’nin koşulları büyük ölçüde karşıladığı
*ancak hala karşılanmayan 5 kriter olduğu belirtildi.
5
Komisyon vizelerin kaldırılması için tavsiyede bulundu.
Son olarak, Türkiye tüm kriterleri karşılayana dek, konunun oya sunulmayacağı açıklandı.
Sayın Üyeler,
Türkiye’nin tamamlamadığı 5 kriter arasında yer alan; “yolsuzlukla mücadele ve terör tanımının daraltılması” konuları süreci tıkayabilir.
Ancak bu Avrupa hayalinin, rafa kalktığı anlamına gelmiyor.
AB’nin terörle mücadele konusundaki hassasiyetimizi dikkate almasını bekliyoruz.
Ülkemizin yerine getiremeyeceği bir kriter olduğunu düşünmüyorum.
Kriterlerin tamamlanması konusunda muğlaklık olması, AP’deki oylamanın sonucunu da olumsuz etkiler.
Birkaç aylık gecikme söz konusu olabilir.
Her durumda, Türkiye’nin Avrupa Komisyonu ile çalışarak, kalan kriterleri tamamlamayı hedeflemesi gerekiyor.
Bu şekilde AB ile ilişkilerdeki önemli bir psikolojik bariyeri aşmış olacağız.
Sayın Üyeler,
İKV görevim nedeniyle; 25-26 Nisan 2016 tarihlerinde İstanbul ve Ankara’da gerçekleşen Türkiye-AB Yüksek Düzeyli Ekonomik Diyalog toplantısına katıldım.
Biliyorsunuz Türkiye ve AB arasında siyasi diyalog ve üst düzey enerji diyalogu başlatılmıştı.
Bu toplantı ile; üçüncü konu olan ekonomik diyalog için ilk somut adım atıldı.
Toplantıda;
6
*hem Türkiye ve AB’den bakanlar ve Komisyon Üyeleri
*hem de iş dünyasının temsilcileri aynı masa etrafında ilk defa bir araya geldi.
Bu toplantı; mevcut sorunların konuşulması ve ortak çözümlerin bulunması açısından büyük önem taşıyor.
Biliyorsunuz; Türkiye ile AB arasındaki ekonomik ve ticari ilişkiler son derece güçlü.
AB; ülkemizin en büyük ticaret ortağı olmayı sürdürüyor.
Diğer taraftan, Türkiye de; AB'nin 6’ıncı büyük ticaret ortağı.
Dış ticaretimizin yaklaşık yüzde 40’ını AB ile gerçekleştiriyoruz.
2015 yılındaki AB ile olan ticaret hacmimiz→ 142,7 milyar dolar idi.
Türkiye’ye gelen doğrudan yabancı yatırımların da yaklaşık yüzde 70’i AB kaynaklı.
Ancak değişen rekabet koşulları, hem AB’yi hem de ülkemizi doğrudan etkiliyor.
Dolayısıyla oyunun kurallarının yeniden belirlenmesi gerekiyor.
Sayın Üyeler,
Bu toplantıda İKV olarak görüşlerimizi iletme fırsatı bulduk.
Kısaca bunlardan bahsetmek gerekirse;
*Bu diyalogların ülkemizi AB üyeliği hedefine yaklaştırması gerektiğini,
*Bu kapsamda Türkiye’nin gerekli yapısal reformları hayata geçirmesi gerektiğini belirttik.
*TTIP sürecine ülkemizin de kesinlikle dahil olması gerektiğini,
*Taraflar arasında ticaretin ve yatırımların önündeki engellerin kaldırılmasının gerekliliğine inandığımızı ifade ettik.
*Önümüzdeki yıl Gümrük Birliği’nin güncelleneceğini,
7
*Bu süreçte ülkemizin serbest ticaret anlaşmaları ve ulaştırma kotalarına ilişkin yaşadığı sorunlarına çözüm getirilmesi gerektiğini belirttik.
*Tır kotalarındaki darboğazı dile getirdik.
*Vizelerin kaldırılması için açıklanan takvime sadık kalınması gerektiğini ilettik.
İKV olarak yaptığımız araştırmada, kamuoyunda AB’ye destek oranının yüzde 75,5’a yükseldiğini görüyoruz.
Geçen yıl 61,8 olarak ölçülmüştü.
13 puanlık AB algısındaki artış bize; mülteci krizi ve vize serbestliği süreci ile hız kazanan ilişkilerin, müzakerelerin canlanması ile devam etmesi gerektiğini gösteriyor.
*Son olarak; müzakere sürecinde çeşitli fasılların bloke edilmesinin demokratik bir yaklaşımdan uzak olduğunu belirttik.
Bu durum her iki tarafın da kazanımlara ket vuruyor diye görüşlerimizi tamamladık.
Değerli Üyeler,
İlimizin ulaşım alt yapısının güçlendirilmesi ile ilgili yoğun çaba sarf ettiğimi biliyorsunuz.
Bu doğrultudaki tüm yeni gelişmeler bizleri sevindiriyor.
Sık sık Kuzey Marmara Otoyolunun İlimizde kalan kısmının bir an önce tamamlanması gerektiğini söylüyorduk.
Kuzey Marmara Otoyolu projesinin bizi ilgilendiren Kurtköy-Akyazı kesiminin ihalesi yapıldı.
İhalenin kısa zamanda sonuçlanması ile çalışmaların bir an önce başlamasını istiyoruz.
Değerli Üyeler,
Aylık faaliyetlerimizi arkadaşlarımız sizlere dağıtacak. Detaylara girmeden iki konuya değineceğim.
8
Biliyorsunuz; 23-24 Nisan tarihlerinde Wellborn Otel’de, Meslek Komiteleri Müşterek Toplantısını gerçekleştirdik.
62 meslek komitesi üyemiz katıldı.
Sayın Beril Tuğrul “enerji politikaları” ve Ussal Şahbaz da “sanayide dijitalleşme” konularında konuşma yaptılar.
Katılan tüm komite üyelerimize teşekkür ediyoruz.
11-12 Mayıs’ta TOBB Genel Kuruluna 11 Delege Üyesi ile birlikte katıldık.
Cumhurbaşkanımız ilk gün plaket törenine katıldı. Kemal Kılıçdaroğlu ise ikinci gün katıldı.
Basına geniş yansıyan konuşmaları takip ettiğinizi biliyorum.
Sadece TOBB Başkanı Rifat Bey’in konuşmasından bazı başlıkları size aktaracağım.
*Türkiye’nin zenginleşmesi için girişimcilikten başka çıkar yolu yok.
*Yatırım Teşvik sistemi günümüz şartlarına göre yenilenmeli.
*Teknoloji getiren, üretimin katma değerini artıracak faaliyetler daha fazla desteklenmeli.
*Biyo, nano ve bilgi-işlem teknolojileri çok önemli.
*İhracat kapasitesinin artırılması için KOBİ’lere daha çok ihracat yapmayı öğretmek gerekiyor.
*Küresel rekabette; Dünyanın en zengin ülkeleri bile geride kalmamak için yeni ittifaklar kuruyor.
• ABD, Avrupa Birliğiyle yeni bir ticaret ve yatırım girişimi başlatıyor.
• Asya Pasifik ülkeleriyle ekonomik işbirliği kuruyor.
• AB, son 5 yılda 21 ülkeyle serbest ticaret anlaşması imzaladı.
• Çin, Afrika’ya büyük bir açılım başlattı.
• Almanya’nın başını çektiği sanayileşmiş ülkeler, yeni bir endüstri devrimi üzerinde çalışıyor.
• Gelişmekte olan ülkelerse, daha fazla yatırım çekebilmek için sürekli reformlar yapıyor.
9
*Türkiye, son yıllarda müthiş bir başarı öyküsü yazdı.
*Ama artık aynı yöntemlerle büyümeyi sürdürmek mümkün değil.
*Türkiye’nin yeni bir büyüme ve sanayileşme modeline ihtiyacı var.
*Ülkemize böyle yüksek teknolojiler getirecek, şirketlere destek verecek bir Teknoloji Geliştirme Fonu kurmalıyız.
*Bölgesel Kalkınma Ajanslarında özel sektörün ağırlığını artırmalıyız.
*Mahkemeler ticari uyuşmazlıklarda hızlı ve sağlıklı karar alamıyor. Bu kapsamda arabuluculuk ve tahkim gibi yeni mekanizmalar devreye girmeli.
*Kapsamlı bir dış yatırım modeline de ihtiyacımız var. Hedefimiz, küresel milli şirketlerle dünyaya yayılmak olmalı.
*Dünyada son dönemde e-ticaret öne çıkıyor, ekonomide dijital dönüşümü sağlamamız gerek
*Kayıtlı çalışmayı teşvik etmeli ve ödüllendirmeliyiz
*Vergi sistemi, işini düzgün yapan ile yapmayanı ayırt etmeli.
*Damga vergisi gibi günümüz iş hayatına hiç uymayan, işlem vergileri kaldırılmalı
*Tarım sektörümüzü dünya ile entegre hale getirip, markalaştıralım.
*Finansmana erişim noktasında, firmalarımızı bankalara bağımlı olmaktan kurtarılmalı
*Avrupa Komisyonu'nun Türk vatandaşlarına Schengen vizesini kaldırmaya dönük tavsiyesini memnuniyetle karşılıyoruz
Değerli Üyeler,
Son olarak önümüzdeki pazartesi gerçekleştireceğimiz iki etkinliği duyurarak sözlerime son vermek istiyorum.
10
*16 Mayıs Pazartesi günü TOBB işbirliği ile “Türkçe Konuşan Girişimciler Programı”nı düzenliyoruz.
Bu programa 22 ülkeden 44 katılımcı iştirak edecek.
Heyet, 14.30-16.30 saatlerinde Odamız üyeleriyle iş görüşmeleri yapacak.
19.30’da Odamız Sosyal Tesisinde bir akşam yemeği yiyeceğiz.
Saat 20.00’de ise Avrupa Günü etkinliği kapsamında; Odamız bahçesinde geleneksel Oda orkestramızın ve Louis Ernesto Gomez Latin Grubunun konseri olacak.
Söz konusu programa ve konserimize katılımlarınızı bekleriz.
