POPÜLASYONDA HASTALIK

(1)

POPÜLASYONDA HASTALIK

Hastalık ölçüleri

Ratio: Bir kantitatif ölçüyü diğerine bölerek elde edilen değer

Bir köpek popülasyonunda dişilerin erkeklere oranı = 3:2 Bir popülasyonda yeni doğanların erişkinlere oranı = 1:10 Bir popülasyonda hasta hayvanların sağlamlara oranı = 1:5

Proportion: Bir kantitatif değerin içinde yer aldığı topluluk değerine oranı

Abort yapan koyunların tüm koyunlara oranı = 12:60

Ölen hayvanların popülasyondaki tüm hayvanlara oranı = 5:200

Gebe hayvanların tüm dişilere oranı = 28:45

Rate: Bir değerde belirli bir zaman aralığında oluşan değişiklik

Dakikada 60 kalp atımı Bir gündeki ölüm oranı

(2)

Prevalens (P)

Bir popülasyonda, belli bir zaman kesitinde, hastalık miktarı

Eski ve yeni olaylar ayırt edilmez

Günlük, haftalık, aylık, yıllık ve yaşam boyu ölçülebilir

Belirli bir günde yapılan araştırmada, 300 sığırlık bir

popülasyonun 30’unda tüberküloz saptanırsa; P = 30:300 = 0,1 olur

Belirli bir anda 100 ineklik bir popülasyonda 40 inekte mastitis saptanırsa; P = 40:100 = 0,4 olur

Prevalens rate: Prevalensın yüzde olarak ifadesi

Tüberküloz örneğinde prevalens rate = 30:300x100 = % 30 Mastitis örneğinde prevalens rate = 40:100x100 = % 40

(3)

İnsidens (I)

Bir popülasyonda, belli bir zaman periyodu içinde ortaya çıkan yeni hastalık olgularının miktarı

Hayvanların sağlıklı konumdan hastalıklı konuma geçişi

Yeni olguların sayısı

Yeni olguların oluştuğu zaman aralığı

İnsidens hesaplaması için belirli aralıklarla araştırma yapılması gerekir

İlk araştırmada 30 tüberküloz olgusu saptanan bir

popülasyonda, 1 yıl sonra yapılan araştırmada 15 yeni hayvanda tüberküloz saptanırsa, bu sürüdeki tüberküloz insidensi 15 olur

(4)

İnsidens rate

Numeratör, belli bir zaman aralığında hastalanan hayvan sayısını,

Denominatör, herbir hayvanın riskte olduğu zaman periyodunu kapsar

Denominatörde, popülasyondaki her bir hayvanın riskte olduğu zaman aralığının toplamı yer alır

Bir çiftlikte 7 sığır bir yıl boyunca gözlenmişse, denominatör şu şekilde hesaplanır: 7 x 1 yıl = 7 (7 hayvan risk yılı)

Bir kümesteki 50 tavuk 3 hafta boyunca gözlenmişse, denominatör, 50 x 3 hafta = 150 (150 hayvan risk haftası)