B Ü R O
E M E K Ç İ L E R İ S E N D İ K A S I
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ
YAKLAŞIM
Merkez Yönetim Kurulu
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
TÜİK, enflasyon oranlarını belirli bir mal ve hizmet sepeti üzerinden hesaplamaktadır.
Ancak açıklanan enflasyon oranlarının gerçek hayat pahalılığını ortaya çıkaramadığı görüşü; her geçen gün daha net bir şekilde açığa
çıkmaktadır.
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
• BES olarak bu durumu netleştirmek amacıyla kamu emekçilerinin bu sepetteki tercihlerini ve sepetin gerçek yaşamla ne kadar örtüştüğünü ortaya çıkarmayı amaçladık.
• "Kamu Emekçilerinin Enflasyon Sepeti Araştırması" ile resmi enflasyon sepetinin kamu emekçilerinin yaşam tarzına ne kadar denk düştüğünü araştırdık ve kamu emekçilerinin tüketim alışkanlıklarını TÜİK
Enflasyon Sepeti (TÜFE sepeti) üzerinden karşılaştırdık.
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
Bölge Erkek Kadın Genel Toplam Kadın Oranı
AKDENİZ 137 91 228 40%
DAB 91 19 110 17%
EGE 173 110 283 39%
GAB 174 37 211 18%
İÇ ANADOLU 76 35 111 32%
KARADENİZ 148 49 197 25%
MARMARA 110 50 160 31%
Genel Toplam 909 391 1.300 30%
Bölgesel Görünüm
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
Kurum/Kuruluşun Bağlı-İlgili Olduğu Yer Katılımcı Sayısı Oranı
MEB 397 31%
HAZİNE VE MALİYE 234 18%
AÇSHB 217 17%
SAĞLIK 90 7%
ADALET 64 5%
TARIM VE ORMAN 40 3%
DİĞER KURUMLAR 44 3%
YEREL YÖNETİMLER 34 3%
İÇ İŞLERİ 29 2%
ÜNİVERSİTE 23 2%
ULAŞTIRMA VE ALTYAPI 23 2%
KÜLTÜR VE TURİZM 20 2%
GENÇLİK VE SPOR 19 1%
TÜİK 18 1%
ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK 16 1%
İHRAÇ 11 1%
EMEKLİ 10 1%
Kurumsal Görünüm
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
Ya ve Cinsiyet
Yaş Grubu Erkek Kadın Genel Toplam
Kadın Oranı
20-30 35 15 50 30%
31-40 268 133 401 33%
41-50 302 169 471 36%
51-60 264 71 335 21%
60 üzeri 40 3 43 7%
Genel Toplam 909 391 1.300 30%
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
E itim ve Cinsiyet
Eğitim Düzeyi Erkek Kadın Genel Toplam Kadın Oranı
Doktora 4 6 10 60%
Master 68 33 101 33%
Lisans 663 300 963 31%
Ön lisans 108 24 132 18%
Lise veya dengi 60 27 87 31%
Ortaokul veya dengi 6 6 0%
İlkokul 1 1 100%
Genel Toplam 909 391 1.300 30%
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
Kıdem ve Cinsiyet
Mesleki Deneyim Erkek Kadın Genel Toplam Kadın Oranı
5 yılın altında 39 21 60 35%
6-10 yıl arası 185 73 258 28%
11-15 yıl arası 96 62 158 39%
16-20 yıl arası 118 44 162 27%
21-25 yıl arası 154 81 235 34%
25 yıl üzeri 317 110 427 26%
Genel Toplam 909 391 1.300 30%
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
Medeni Durum ve Cinsiyet
Medeni Durum Erkek Kadın Genel Toplam
Kadın Oranı
Bekar* 180 136 316 43%
Evli 729 255 984 26%
Genel Toplam 909 391 1.300 30%
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
26%
5%
2%
3%
7%
5%
1%
3%
11%
3%
4%
0%
11%
40%
39%
8%
7%
34%
25%
10%
28%
21%
13%
11%
4%
22%
15%
19%
9%
29%
18%
15%
21%
8%
18%
13%
14%
7%
16%
4%
17%
50%
24%
8%
12%
27%
20%
10%
21%
13%
5%
18%
9%
9%
17%
18%
18%
23%
25%
28%
31%
32%
39%
63%
19%
7%
12%
13%
19%
15%
19%
16%
14%
9%
18%
19%
21%
14%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Gıda ve Alkolsüz İçecekler Haberleşme Ev Eşyası Giyim ve Ayakkabı
Lokanta ve Oteller Çeşitli Mal ve Hizmetler Sağlık Konut Alkollü İçecekler ve Tütün Eğlence ve Kültür Ulaştırma Eğitim Toplam
Günlük Aylık Yıllık 1 yıldan daha fazla Tüketmiyorum Yanıt Yok
Enflasyon Sepetindeki Mal ve Hizmetlerin Kullanım Sıklığı
KATILIMCILARIN EN AZ YARISININ HİÇ SATIN ALMADIĞI MAL VE HİZMETLER
Kod Mal ve Hizmet Günlük Aylık Yıllık 1 yıldan daha
fazla Tüketmiyorum Yanıt Yok
0712001 Motosiklet 0% 1% 1% 5% 70% 23%
0960008 Hacca Gidiş Ücreti 0% 0% 2% 7% 70% 22%
0960009 Umreye Gidiş Ücreti 0% 0% 1% 7% 69% 22%
1040001 Özel Üniversite Ücreti 0% 2% 5% 3% 69% 21%
1020002 Özel Lise Ücreti 0% 4% 5% 3% 68% 20%
1010002 Özel İlköğretim Ücreti 0% 5% 5% 3% 66% 20%
0613102 Kontak Lens 0% 2% 6% 8% 63% 20%
0531403 Soba 0% 0% 2% 15% 62% 19%
0724001 Araba Kiralama Ücreti 0% 2% 5% 9% 62% 22%
0111208 Bebek Maması (Toz Karışım) 3% 3% 2% 8% 62% 21%
1120204 Yurt Ücreti 0% 5% 4% 9% 60% 21%
0454002 Odun Ücreti 1% 4% 6% 7% 59% 22%
1040002 Üniversite Katkı Payı 0% 2% 11% 7% 59% 21%
1240001 Kreş ve Gündüz Bakım Evleri 1% 4% 3% 8% 58% 26%
0724009 Sürücü Eğitim Kurs Ücreti 0% 1% 4% 15% 58% 23%
0454001 Kömür Ücreti 1% 6% 7% 7% 58% 22%
0960005 Yurt Dışı Bir Hafta ve Daha Fazla Süreli Turlar 0% 1% 5% 15% 57% 21%
0931006 Oyun Konsülü 1% 2% 5% 16% 56% 20%
1213017 Bebek Bezi 4% 8% 2% 5% 56% 24%
0731101 Tren Ücreti Banliyö 2% 3% 6% 12% 56% 22%
0722002 LPG (Araba Tüpü Dolum) Ücreti 6% 11% 2% 3% 55% 22%
1232203 Bebek Arabası 0% 1% 4% 14% 54% 26%
0630003 Doğum Ücreti (Normal Doğum) 0% 1% 4% 17% 53% 25%
0941001 Spor Müsabakalarına Giriş Ücreti 0% 4% 9% 16% 52% 19%
1050001 Düzeyi Belirlenemeyen Eğitim Programları 0% 7% 10% 10% 52% 21%
0935001 Veteriner Ücreti 1% 11% 8% 9% 52% 20%
KATILIMCILARIN EN AZ YARISININ BİR YILDAN DAHA UZUN SÜREDE SATIN ALDIĞI MAL VE HİZMETLER
12
Kod Mal ve Hizmet Günlük Aylık Yıllık 1 yıldan daha fazla Tüketmiyorum Yanıt Yok
0531201 Çamaşır Makinesi 1% 1% 3% 73% 10% 12%
0520001 Perde 1% 0% 4% 71% 12% 11%
0512001 Halı 1% 1% 5% 70% 12% 11%
0520010 Yorgan 1% 1% 5% 70% 12% 11%
0520012 Battaniye 1% 1% 7% 70% 11% 11%
0531501 Elektrikli Süpürge 6% 3% 4% 69% 7% 12%
0520003 Tül 1% 1% 4% 69% 13% 13%
0531202 Bulaşık Makinesi 1% 0% 3% 69% 13% 13%
0532004 Ütü 5% 4% 4% 68% 8% 11%
0520015 Yastık 1% 1% 11% 68% 8% 11%
0511307 Sehpa 1% 1% 4% 67% 15% 12%
0511201 Yatak Odası Takımı 1% 0% 4% 67% 17% 11%
0520014 Nevresim Takımı 1% 1% 13% 67% 7% 10%
0511207 Yatak Bazası 1% 0% 4% 66% 16% 13%
0511205 Yatak (Çift Kişilik) 1% 0% 3% 66% 17% 13%
0511105 Tek Sandalye 1% 1% 8% 65% 14% 11%
0520007 Yatak Örtüsü 1% 1% 9% 65% 12% 12%
0511102 Tek Masa 1% 1% 8% 65% 15% 10%
0511303 Kanepe 1% 1% 3% 65% 19% 12%
0520013 Pike Takımı 1% 1% 9% 64% 13% 13%
0540301 Çelik Mutfak Eşyaları 3% 2% 11% 64% 8% 13%
0531102 No-Frost Buzdolabı 1% 0% 3% 64% 19% 14%
0511301 Oturma Odası Takımı 1% 0% 3% 63% 19% 13%
0540201 Kaşık, Çatal, Bıçak Takımı (Çelik) 3% 2% 12% 63% 8% 12%
0532002 Elektrikli Küçük Ev Aletleri (Tost Makinası) 4% 2% 6% 62% 12% 13%
0511204 Yatak (Tek Kişilik) 1% 0% 3% 61% 20% 15%
0540302 Teflon Mutfak Eşyaları 3% 2% 14% 61% 9% 12%
0532001 Elektrikli Kesici Aletler (Blender) 3% 3% 5% 60% 14% 14%
0511302 Yemek Odası Takımı 1% 0% 3% 58% 24% 14%
0520025 Havlu 2% 4% 23% 57% 5% 9%
KATILIMCILARIN YARISININ GÜNLÜK VEYA AYLIK HARCAMA YAPTIĞI BAŞLIKLAR
Yoğurt 98% Roka 82% Ayva 66%
Yumurta 98% Sivri Biber 81% Ayran 65%
Ekmek 98% Ispanak 81%
Çamaşır İçin Temizlik ve
Bakım Ürünleri 65%
Kuru Soğan 98% Tereyağı (Kahvaltılık) 81% Bulaşık Bezleri 65%
Limon 97% Ayçiçek Yağı 81% İlaçlar 64%
Su 96% Muz 81% Mantar 63%
Çay 95% Kıvırcık 81% Gofret 63%
Zeytin 95% Kaşar Peyniri 80%
Diğer Bakliyat (Kuru
Barbunya) 62%
Patates 95% Yeşil Soğan 80% Kraker 62%
Beyaz Peynir 95% Toz Şeker 79% Ceviz İçi 60%
Pirinç 95% Dereotu 77% Kabak Çekirdeği 59%
Maydanoz 94% Doğalgaz Ücreti 76% Sucuk 59%
Elektrik Ücreti 94% Taze Fasulye 76% Tulum Peyniri 58%
Makarna 94% Çarliston Biber 76%
Ekmekarası Yiyecekler
(Döner) 58%
Su Faturası 93% Sirke 75%
Bitki ve Meyve Çayı
(Poşet) 57%
Süt 93% Tere 75% Şeftali 57%
Bulgur 93% Bisküvi 75% Tahin 57%
Tuz 93% Karnabahar 75%
Her Türlü Ev Temizlik
Aletleri 57%
Salça 93% Balık 74% Telefon Görüşme Ücreti 57%
Domates 91% Ekmek Hamuru (Yufka) 73% Ketçap 56%
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
3 ŞUBAT 2021
• Enflasyon rakamlarının hesaplanmasında 2005 yılından itibaren sabit bazlı (temelli/esaslı/devreli) Laspeyres Endeks formülü
değiştirilerek, Zincirleme Endekse geçilmiştir.
• Geçmişte belirli bir dönemde sepet ve baz yılı sabit kaldığı için Endeks hem enflasyonu hem de satın alma gücündeki değişimleri
ölçmekteydi.
• Bu gün her yıl değişen sepet, ağırlık ve baz yılı fiyatları nedeniyle kalite düşüşünden kaynaklanan fiyat düşüşünü göremediğimiz gibi biz
Emekçilerin satın alma gücündeki düşüşü de görememekteyiz.
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
• Enflasyon rakamlarının hesaplanmasında sabit bazlı Laspeyres Endeks formülü değiştirilerek, Zincirleme Endekse geçilme adı
altında ağırlıkların hesaplanması 3 yıla yayılarak olduğundan daha düşük enflasyon oranları hesaplanmaya başlanmıştır.
• Şöyle ki; Enflasyon sepetinin ve ağırlıkların ana veri kaynağı olan Hanehalkı Bütçe Anketi yıllık minimum 30 bin hane ile anket
yapılması gerekirken, TÜİK yönetimi 35 515 haneyi 3 yıla bölerek her yıl 11 838 hane ile anket yaparak 3 yılın harcama değerlerini
toplayarak ağırlık oranlarını bulmaktadır.
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
3 ŞUBAT 2021
• TÜİK yönetimi 2017 yılından itibaren mevsimsel ağırlıkları kaldırdı.
TÜFE'de daha önce mevsimsel ürünlerin her ay farklı ağırlığa sahip olduğu değişken ağırlık kullanılıyordu. Örneğin portakalın toplam ağırlığı yüzde 12 ise ve bu ürün dört ay boyunca tüketiliyorsa, ilgili aylarda bu ürüne yüzde 3'er ağırlık veriliyor, diğer aylar için ağırlık sıfır oluyordu. Şimdi portakalın ağırlığı %12 ama yazın fiyatı
olmadığı için bu ağırlık fiyat artış oranı çarpı sıfır fiyatla endeks sıfır olarak ağırlıklı ortalamaya girerek düşülüyor. Bu durumda
enflasyonun olduğundan daha düşük hesaplanmasına neden olmaktadır.
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
-2,00 0,00 2,00 4,00 6,00 8,00 10,00 12,00 14,00 16,00
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
TÜİK TÜFE Aylık Değişim (%)
Memur maaşlarındaki altışar (6) aylık değişim oranları da bu mevsimsel dalgaların dip yaptığı Haziran/Aralık aylarına denk gelmesi biz Kamu Emekçilerince anlamlıdır
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
Fiyat artışı en yüksek maddeler Ağırlığı en yüksek maddeler Aralık 2020
Aylık Fiyat Artış Oranı
(%) Ağırlık
Aralık 2020 Aylık Fiyat
Artış
Oranı (%) Ağırlık
Patlıcan 47,92 0,1400 Sigaralar 0,00 5,7144
Salatalık 25,62 0,2570
Kiracı Tarafından
Ödenen Gerçek Kira 0,80 4,9984 Avukatlık
Ücreti 20,00 0,1429 Otomobil (Dizel) 3,66 3,1573
Beyaz Lahana 18,88 0,0401 Elektrik Ücreti 0,00 2,8689
Karnabahar 18,21 0,0335 Otomobil (Benzinli) 6,88 2,4255
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
• BES olarak TÜİK’e ve tüm bilim camiasına yeni bir yöntem öneriyoruz;
• TÜİK TCMB için “Özel Kapsamlı TÜFE” hesaplıyorsa, Biz Kamu
Emekçileri içinde farklı bir Kamu Emekçilerinin tüketim sıklığını da dikkate alan “ Emekçiler için TÜFE” hesaplayabilir.
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
TÜİK TÜFE ANA GRUP AĞIRLIKLARI BES TÜFE ANA GRUP AĞIRLIKLARI
2016 2017 2018 2019 2020 Bir yıldan daha fazla Tüketmiyorum Aylık BES TÜFE Ağırlık
Gıda ve alkolsüz içecekler 23,68 21,77 23,03 23,29 22,77 5,18 6,06 42,37 31,62
Alkollü içecekler ve tütün 4,98 5,87 5,14 4,23 6,06 2,63 8,15 6,44 4,95
Giyim ve ayakkabı 7,43 7,33 7,21 7,24 6,96 14,00 6,88 1,52 7,01
Konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar 15,93 14,85 14,85 15,16 14,34 7,69 14,55 18,85 14,23
Mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri 8,02 7,72 7,66 8,33 7,77 29,71 6,75 2,26 8,31
Sağlık 2,66 2,63 2,64 2,58 2,80 5,52 2,35 1,49 3,04
Ulaştırma 14,31 16,31 17,47 16,78 15,62 15,76 26,86 7,11 9,66
Haberleşme 4,42 4,12 3,91 3,69 3,80 2,58 1,13 6,71 5,21
Eğlence ve kültür 3,81 3,62 3,39 3,29 3,26 5,71 4,73 1,34 2,48
Eğitim 2,56 2,69 2,67 2,40 2,58 0,78 6,45 0,25 0,53
Lokanta ve oteller 7,47 8,05 7,27 7,86 8,67 5,43 8,17 8,51 8,93
Çeşitli mal ve hizmetler 4,73 5,04 4,76 5,15 5,37 5,01 7,91 3,14 4,02
Toplam 100 100 100 100 100 100 100 100 100
Kamu Emekçileri TÜİK TÜFE ağırlıklarının %42,37’sini aylık gıdaya harcamaktadırlar. Aylık Endeks hesaplamalarında bu ağırlık dağılımı kullanılmıştır. Yıllık hesaplar da ise BES TÜFE Ağırlık
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
• Bu araştırma Bilim camiasının ve Kamuoyunun dikkatini çekmek için yapılmış olduğundan, tamamen BES Tüketim sıklıkları ve TÜİK verileri kullanılmıştır.
• Anketimize göre aylık gıda ağırlığı %42,37, yıllık ise, %31,62 ise BES olarak acaba 81 ilden kamu emekçilerince sadece gıda fiyatları
derlense sonuç değişir miydi?
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
KAMU EMEKÇİLERİ AÇISINDAN
ENFLASYON HESABINA GERÇEKÇİ YAKLAŞIM
BES tarafından derlenen gıda fiyatları ve TÜİK tarafından
hesaplanan altışar aylık değişimler
B Ü R O
E M E K Ç İ L E R İ S E N D İ K A S I
