İşsizlik ve Enflasyon
Toplam Arz ve Toplam Talep Yaklaşımı
Toplam Talep
Ekonomideki toplam talep (E), daha önce de gördüğümüz gibi,
tüketim (C), yatırım (I), kamu harcamaları (G) ve net ihracatın (X – M) toplamından oluşur.
E = C + I + G + X – M
Bu bölümde, daha önce yaptığımızdan farklı olarak, toplam harcamalarla “fiyatlar genel düzeyi (P)” arasındaki ilişkiyi tanımlayacağız.
Toplam Talep
Eğer ücretler (ya da
servet) fiyatlara hemen intibak edemiyorsa,
toplam harcamalarla fiyatlar genel seviyesi arasında ters yönlü bir ilişki olması beklenir:
P
Y
AD
Toplam Talep Eğrisinin Kayması
Gelir artması ya da harcama eğiliminin yükselmesi gibi nedenlerle, her bir fiyat
seviyesinde daha fazla toplam talep olabilir:
P
Y AD
AD
1P
1P
2Toplam Arz
Bu nedenlerle, toplam arz fonksiyonu, kısa ve uzun dönemde farklı olabilir.
Kısa dönem arz eğrisi pozitif eğimli, uzun dönem arz eğrisi ise dik bir eğri olacaktır.
P
Y Y
AS P AS
Uzun dönem Kısa dönem
Denge Üretim ve Fiyat Düzeyi
Denge üretim ve fiyat düzeyi, toplam talep ve toplam arzın
eşitlenmesiyle gerçekleşir.
P
Y AD AS
Y
0P
0Talep Azlığı
Denge düzeyinin üzerindeki bir fiyat seviyesinde, toplam arz, toplam talepten fazladır.
Fiyatlar üzerinde aşağıya doğru bir baskı oluşur.
Eğer ücret katılıkları varsa, fiyatlar düştükçe ücretler reel anlamda yükselir ve toplam talep artar. Diğer bir neden olarak, reel balans etkisi de talebin artmasına yol açar.
Reel ücretlerin yüksekliği, maliyetleri artıracağı için, toplam arz ise azalır.
Toplam arz
fazlası
Talep Azlığı
P
Y AD
AS
Y*
P
0P*
Talep Fazlası
Fiyatlar denge seviyesinin altındaysa, toplam talep toplam arzdan fazladır.
Aşırı talep, fiyatların yükselmesine neden olur.
Fiyatlar yükseldikçe, kısa dönemde, reel ücretler düşer.
Sonuç olarak, toplam harcamalar azalırken, maliyetler düştüğü için toplam ürün artmaya başlar.