15.03.2010
Rahman ve Rahim Olan Allah’ın Adıyla
HUNEYN-EVTAS-TAİF SEFERİ - H8
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Hz. Peygamber'in Mekke’yi fethetmesi üzerine, Taif çevresinde oturan Hevâzin kabilesi Sakîf kabilesiyle birleşerek Müslümanlarla savaşa hazırlandı.
Savaş yeri; Huneyn olarak belirlendi ve müşrikler Huneyn’de hazırlıklara başladı.
Huneyn Coğrafi olarak Hangi bölgededir?
Huneyn Cirane
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Yer; Huneyn
Bugün “eş-Şerâi’ Vâdisi” diye bilinen Huneyn, Mekke’nin güneydoğusunda ve Taif’in kuzeybatısında yer alır.
Huneyn Vâdisi'nin içinde yer alan Huneyn suyu, Harem-i Şerîf’e 36 km. uzaklıktadır.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Hevâzin ordusunun komutanı Mâlik b. Avf;
• otuz yaşlarında,
• gösterişe düşkün,
• tecrübesiz ve
• maceraperest bir gençti.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn Cirane
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Askerlere cesaret vermek ve firarı önlemek amacıyla;
• kabilenin kadınlarını,
• çocuklarını ve
• hayvanlarını da savaş alanına getirtmişti.
Dolayısıyla Hevâzinliler bir bakıma ölüm kalım savaşına hazırlanmışlardı.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Meşhur şair Düreyd b. Sımme'yi de çok yaşlı olmasına ve gözleri görmemesine rağmen bilgisinden ve tecrübesinden istifade için savaş alanına davet etmişlerdi.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Düreyd b. Sımme;
“Yenilgiye uğramış bir orduyu ne geri çevirebilir?”
diyerek kadınların, çocukların ve malların savaş alanına getirilmesine karşı çıktıysa da bir türlü sözünü dinletemedi.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn Cirane
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Hz. Peygamber Huneyn vadisinde toplanan müşriklerin üzerine yürümeye karar verdi.
On iki bin kişiden oluşan İslâm ordusunun iki bini yeni Müslüman olmuş Kureyşlilerden oluşuyordu.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Seksen kadar Kureyşli de henüz iman etmemişti.
Hz. Peygamber Kureyşli Safvân b. Ümeyye'den emanet olarak yüz zırh ve daha başka silahlar aldı.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Hz. Peygamber savaştan önce Abdullah b. Ebû Hadred adlı sahâbîyi bilgi toplamak üzere gizlice karşı tarafa gönderdi.
Abdullah düşman ordugâhında birkaç gün kalarak elde ettiği bilgileri Hz. Peygamber'e getirdi.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Bu arada İslâm ordusu arasından "Bize çokluğumuzdan dolayı bugün kimse gâlibiyet elde edemez" şeklinde sözler sarf edenler oldu.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Pusu Pusu Cirane
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Okçularına ve askerlerinin savaş kabiliyetine güvenen Hevâzinliler, Huneyn Vâdisi'nin kendilerine göre en uygun yerini önceden tutarak İslâm ordusuna pusu kurdular.
İslâm ordusunun öncü kuvvetleri, düşmanın şiddetli saldırısı karşısında başlangıçta bozularak geri çekilmek zorunda kaldı. Bu durum tüm orduyu etkiledi; Müslümanlar Hevâzin okçuları karşısında paniğe kapıldılar.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Peygamberimiz soğukkanlılığını koruyarak yerinde sebat etti.
Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer, Hz. Ali, Hz. Abbas ve oğulları, Üsâme b. Zeyd gibi sahâbîler onun yanından ayrılmadılar.
Hz. Peygamber’in gayreti ve Hz. Abbas’ın gür sesiyle yaptığı çağrı üzerine Müslümanlar tekrar toparlanarak düşmanı bozguna uğrattılar.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Bozguna uğrayan Hevâzinliler kadınlarını ve çocuklarını savaş alanında bırakarak kaçtılar.
İslâm ordusunun zaferiyle sonuçlanan çarpışma sırasında Müslümanlar ile Hevâzin ordusu arasına siyah bir karınca bulutunun indiği ve bütün vadiyi doldurduğu rivayet edilmektedir.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Müslümanların kızgınlığı o derece artmıştı ki, kadınlardan ve çocuklardan da öldürdükleri olmuştu.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Bu olay Peygamberimize intikal edince kadınların ve çocukların öldürülmesini derhal yasakladı.
Bunun üzerine Üseyd b. Hudayr "Yâ Resûlallah!
Onlar müşriklerin çocukları değil midir"?
şeklinde bir soru sordu.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Buna cevap olarak Hz. Peygamber;
"Sizin en hayırlılarınız da müşriklerin çocukları değil midir? Her çocuk fıtrat üzere doğar.
Ana babası onu ya Hristiyanlaştırır, ya da Yahudileştirir"
buyurdu.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Huneyn savaşında müşrik ordusu yetmiş ölü verirken, Müslümanlardan da, içlerinde Üsâme b. Zeyd'in ana bir kardeşi Eymen b. Ubeyd'in de bulunduğu dört kişi şehit düştü.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Cirane
Huneyn
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Bozguna uğrayan Hevâzin ordusunun, aralarında komutan Mâlik b. Avf’ın da bulunduğu büyük çoğunluğu Taif’e giderken, bir kısmı da İslâm ordusu ile yeniden savaşmak üzere Evtâs mevkiinde toplandı.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Huneyn savaşında;
• altı bin esir,
• yirmi dört bin deve,
• kırk binden fazla koyun ve
• bir miktar gümüş Müslümanların eline ganimet olarak geçti.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Cirane
Huneyn
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Hz. Peygamber ganimetlerin Mekke’nin 24 km.
Kuzeydoğusunda bulunan Ci’râne’ye götürülmesini emretti.
Mes’ud b. Amr el-Gıfârî’yi de bunlar üzerine muhafız tayin etti.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Esirler arasında Hz. Peygamber'in sütkardeşi Şeymâ da bulunuyordu.
Kendisine biraz sert davranılınca Peygamberimizin sütkardeşi olduğunu söyledi.
Fakat Müslümanlar, onun bu sözüne pek inanmamakla birlikte kendisini yine Hz.
Peygamber'in huzuruna götürdüler.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Şeymâ "Yâ Muhammed! Ben senin sütkardeşinim"! dedi.
Peygamberimiz bunu delille ispatlamasını isteyince Şeymâ, omuzunda bulunan ve çocukken onun ısırdığı yerin izini gösterdi.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Bunun üzerine olayı hatırlayan Peygamberimiz, hırkasını yere sererek Şeymâ'yı üzerine oturttu.
İsterse yanında kalabileceğini, şayet arzu ederse kabilesine dönebileceğini bildirdi.
Şeymâ kabilesine dönmeyi tercih edince Peygamberimiz bazı mallar vererek onu ailesinin yanına gönderdi.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Cirane
Huneyn
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Hz. Peygamber, Ebû Âmir el-Eş’arî komutasında bir Müslüman birliğini Evtâs’a gönderirken,
kendisi de Taif’e doğru hareket etti.
Ebû Âmir el-Eş’arî, emrindeki askerlerle Evtâs’a giderek Düreyd b. Sımme komutasındaki Hevâzin ordusunu bozguna uğrattı. Meydana gelen çarpışmada Düreyd öldürüldü.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Dizinden bir okla yaralanan İslâm komutanı Ebû Âmir el-Eş’arî, öleceğini anlayınca yerine yeğeni Ebû Mûsâ el-Eş’arî’yi tayin etti.
İslâm birliği Evtâs’tan zaferle döndüğünde Hz.
Peygamber, hem vefat etmiş olan Ebû Âmir’e, hem de Ebû Mûsâ’ya dua etti.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Kur'an-ı Kerim'de Huneyn Savaşı'ndan, açıkça, adı zikredilerek bahsedilmektedir.
Bu olayı tasvir eden âyetlerin mealleri şöyledir:
"Allah bir çok yerde ve Huneyn gününde size yardım etti. Çokluğunuz sizi böbürlendirmişti, ama size bir yarar sağlamamıştı; yeryüzü bunca genişliğine karşılık size dar gelmişti de arkanızı dönmüştünüz….
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
…Sonra Allah, elçisine ve inananlara güven verdi ve görmediğiniz askerler gönderdi de inkar edenlere azap etti. İşte inkarcıların cezası budur. Bundan sonra da Allah dilediğinin tövbesini kabul eder. Allah çok bağışlayıcı ve merhametlidir.“ (Tevbe 25-27)
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Cirane
Huneyn
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Diğer taraftan Hz. Peygamber, etrafı sağlam surlarla çevrili Taif şehrine doğru hareket ederek burayı kuşattı.
Taifliler surlarını tamir etmişler ve kale içine bol miktarda, hatta bir yıl yetecek kadar yiyecek depolamışlardı.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
İslâm ordusu bu kuşatmada mancınık kullanarak surlara taş yağdırdı.
Fakat iki metre civarında kalınlığa sahip olan kale duvarları bu darbeler karşısında sarsılmadı.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Müslümanlar kaleye yaklaşabilmek için tahtadan veya deriden yapılan bir araç olan debbâbe kullandılar.
Bu aracın içine girerek düşman oklarından korunuyorlar ve bu suretle surlara ilerleyip gedik açıyorlardı.
Taifliler debbâbenin üzerine kale duvarlarının üzerinden kızgın demir atarak onu yaktılar.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Müslümanlar bu defa debbâbeyi demirle kapladılar. Taifliler buna da debbâbenin üzerine büyük taşlar atarak karşılık verdiler.
Taif’in kısa sürede fethedilemeyeceği ve Sakîf kabilesinin durumunun zamana bırakılmasının gerekli olduğu anlaşılmıştı.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Bu sırada Haram Aylar da yaklaşmıştı.
Müslümanlar Taif kuşatmasında on dört şehit verdiler.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Cirane
Huneyn
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Peygamberimiz kuşatmayı kaldırarak Huneyn ganimetlerinin toplandığı Ci’râne’ye hareket etti.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Hz. Peygamber Zilkade ayının başında Ci’râne’ye geldi.
Burada on üç gün kalarak Huneyn Savaşı'nda ele geçirilen esirleri ve diğer ganimetleri taksim etti.
Ganimetlerin beşte biri hazineye ayrılıp geri kalanı gaziler arasında paylaştırıldı.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Ganimetlerin taksiminden sonra, içlerinde Hz.
Peygamber'in süt amcasının da bulunduğu on dört kişilik bir Hevâzin heyeti, onun huzuruna gelerek pişmanlıklarını arzettiler; İslâmiyeti kabul ettiklerini, süt kardeşinin kendi kabilelerinden olduğunu dile getirdiler ve affedilmelerini istediler.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Hz. Peygamber onlara bu isteklerini cemaatle namaz kılındıktan sonra orduya hitaben açıkça dile getirmelerini söyledi.
Onlar da bu tavsiyeyi yerine getirince Hz.
Peygamber savaş esirlerinden veya mallardan birini tercih etmelerini söyledi.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Heyet üyelerinin esirleri tercih etmeleri üzerine Hz. Peygamber kendisinin ve ailesi mensuplarının hissesine düşenleri serbest bıraktığını ilan etti.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Hz. Ebû Bekir ve diğer Sahabiler de aynı uygulamayı yapacaklarını söylediler.
Böylece kısa süre sonra Hevâzin esirlerinin tamamı serbest bırakıldı ve ailelerine teslim edildi.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Ci'râne'de esirlerin dışında kalan ganimet mallarının taksiminde, Müellefe-i Kulûb'a (kalpleri İslâm'a ısındırılmış kimselere) ganimetin beşte birinden (humus) pay ayrıldı.
Müellefe-i kulûb'un çoğunu yeni fethedilen Mekke’nin eşrâfı teşkil ediyordu.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Bunlar arasında;
• Kureyş lideri Ebû Süfyan,
• Oğulları Yezîd ve
• İleride halife olacak Muaviye de vardı.
Müellefe-i kulûb Kur’an-ı Kerim’de aynı zamanda zekât verilecek zümreler arasında da zikredilmektedir
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Peygamberimiz, Huneyn savaşından elde edilen ganimetleri taksim ederken Hevâzin kabilesinin başkanı ve komutanı Mâlik b. Avf'ın ev halkını ve mallarını dağıtım dışında tutmuştu.
Huneyn savaşına sebep olan ve henüz düşman safında, Sakîf kabilesi arasında bulunan Mâlik b.
Avf'ın ne şekilde olursa olsun etkisiz hale getirilmesi gerekiyordu.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Hz. Peygamber kendisine gelen Hevâzin heyeti vasıtasıyla ona haber göndererek, şayet yanına gelir ve Müslüman olursa ailesini ve malını kendisine iade edeceğini ve buna ek olarak da yüz deve vereceğini bildirdi.
Bu haber üzerine yanına gelip Müslüman olan Mâlik b. Avf'a va'dettiklerini verdi ve onu kabilesinin İslâmiyeti kabul eden kolları (Sümâle, Selime ve Fehm) üzerine vali tayin etti.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Bu ikram karşısında son derece duygulanan Mâlik, Müslüman olunca söylediği bir şiirde, insanlar arasında Muhammed gibi birisini ne gördüğünü ve ne de işittiğini, onun sözünü yerine getirdiğini ve kendisine bol bol bahşiş verdiğini dile getirdi.
Daha sonra emri altındaki kabilelerle birlikte Sakîf kabilesine karşı mücadeleye başladı.
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
***** İzlediği bu politikayla Hz. Peygamber, o tehlikeli, inatçı, korkusuz ve yiğit Huneyn cephesi komutanını elde etmekle kalmıyor, aynı zamanda onu eski müttefiklerine karşı harekete geçirmiş oluyordu *****
Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara
Yönelik Saldırılarla Mücadelesi
Huneyn, Evtas Savaşları ve Taif Kuşatması (H8 / 630)
Hz. Peygamber Ci’râne’de ihrama girerek umre yapmak maksadıyla Mekke'ye geldi.
Umre yapıp tekrar Ci’râne’ye uğradıktan sonra, sekiz yıl önce terketmek zorunda kaldığı şehri fethetmenin verdiği huzurla, Medine'ye hareket etti ve 28 Zilkade 8/16 Şubat 630’da buraya ulaştı……..