Yapı E n d ü s t r i s i :
B İ R L E Ş İ K A M E R İ K A D A Y E N İ İ K A M E T G Â H L A R İ Ç İ N Y A P I L A N G A Y R E T L E R
Yazan : John B. Blandford.
Amerika Millî ev inşant acentalan müdürü.
A m e r i k a n aileleri için, v ü c u d a getirilen iyi evlerin inşaatını arttırmak gayesi, A m e r i k a hü-kümetinin plânlarında uzun z a m a n d a n b e r i ç o k ehemmiyetli b i r yer işgal etmiştir. A z gelirli ai-leler için k o n f o r l u v e m o d e r n e evler inşa e t m e k gayreti, i ç i n d e b u l u n d u ğ u m u z harpten evvelki seneler zarfında b ü y ü k mikyasta artmış bulun-makta idi.
Gelirlerini nazarı itibara almadan, b ü t ü n A m e r i k a n ailelerine iyi e v l e r temin e t m e k g a y e -siyle b ü y ü k bir inşaat p r o g r a m ı hazırlamak, harp sonunun esaslı dahilî işlerinden biridir.
Birleşik A m e r i k a hükümeti, ev inşaat g a y -retini bilhassa 1933-34 senelerinde en y ü k s e k m e r t e b e y e ulaştırmıştır. O zamanlarda d ü n y a d a b i r buhran varcf.ı. Birleşik A m e r i k a d a da işsizlik v e malî b a k ı m d a n bir düşüklük göze çarpıyordu. H ü k ü m e t , bu sahada ilk adımı atarak, ipo-tek y o l i y l e evlerini k a y b e d e n 1.000.000 ailenin y a r d ı m ı n a koştu. B u aileleri m a h r u m i y e t t e n kurtarmak için. Federal hükümet, hususî ö d ü n ç v e r -m e -müesseselerinden 3.000.000.000 dolarlık ipotek m u a m e l e s i devraldı v e düşük faizli v e elverişli taksitle tesbit e t m e k suretiyle, bu gibi kimselerin kolayca b o r ç l a r ı n ı ö d e m e l e r i n e ö n a y a k oldu.
İnşaat sanayiini c a n l a n d ı r m a k v e tekrar hu-susî sermayelerin bu gibi işlere hasredilin esile, ikinci v e esaslı adım da atılmış oldu. B u tedbirler sayesinde h e m kısmen işsizliği ö n l e m e k v e h e m de sanayi m a l z e m e l e r i n e bir m a h r e ç b u l m a k imkânı hasıl olmuştur. B u arada, h ü k ü m e t yeni e v leri ipotek e t m e k suretiyle müesseselerin k a y -b e d e -b i l e c e k l e r i parayı garanti etti. Fakat, ayni zamanda bazı şerait o r t a y a atılmıştı. B u müesse-seler, cüz'î b i r faizle v e uzun vâdeli k ü ç ü k tak-sitler üzerinden iş g ö r m e l e r i icabediyordu. İşte
bu plân sayesinre 1934 senesindenberi 1.300.000
aile ev satın a l m a k v e y a kiralamak imkânını el-de etmiştir. D i ğ e r taraftan, takriben 45.500.000.000 dolar tutarında hususî bir m e b l â ğ b u işe hasredil-miştir.
Nihayet, b u sahada h ü k ü m e t de esaslı bir h a m l e y a p m a k t a n geri kalmadı. Ç ü n k ü bu, A m e -rikan f i y a t standardını tehdit edici mahiyette idi. B u vaziyet karşısında h ü k ü m e t hususî bir e v ki-ralamağa malî vaziyeti müsait o l m ı y a n ailelerin sıhhate elverişli o l a b i l e c e k b ü y ü k e v l e r d e ika-met edebilmelerine fırsat v e r m e k için, esaslı bir p r o g r a m hazırladı. 200 şehir v e k ö y d e 132.000 ailenin barınmasına imkân v e r e n 421 ev projesi inşa edilmişti.
Birleşik A m e r i k a , içinde b u l u n d u ğ u m u z h a r -be girince ev inşaat p r o g r a m ı ister istemez bir duraklama devresine girmişti. A m e r i k a v e Bir-leşik D e v l e t ordularına zaferi elde e t m e k bakı-m ı n d a n e h e bakı-m bakı-m i y e t l i bir ihtiyaç olan gebakı-mi, top, tank ve uçak istihsalâtmda kullanılan başlıca m a l zeme, e v inşaatmda bertaraf e d i l e m i y e n b i r ih-tiyaç teşkil ediyordu. B ö y l e c e , A m e r i k a , ancak h a r p devresinin bertaraf e d i l e m i y e n ihtiyaçları-nı g i d e r m e k maksadiyle ev inşaatıihtiyaçları-nı tahdit et-miştir.
Esaslı savaş işlerinde çalışmak üzere sana-y i m m t a k a l a r m a giden isçilere e v temin e t m e k m a k s a d i y l e takriben 1.500.000 takma ev inşa edilmiştir.
A y r ı c a , 300.000 takma evin inşaatına da baş-l a n m a k üzeredir. H a r p devresine ait e v inşaatın-da cüz'î miktarinşaatın-da h a r p levazımı kullanılmıştır. Esasen bunlar, önüne g e ç i l m e z ihtiyaçları karşı-l a m a k maksadiykarşı-le inşa edikarşı-lmiştir; harp biter bit-m e z b u n l a r kaldırılacaktır.
( 2 6 5 inci s a y f a d a n d e v a n ı ) Harp kazanılınca, 5 / 4 nisbetinde bu evlerin uzun vâdeli taksitlerle halka devredilmesi de ih-timal dahilindedir.
Harp devresine ait ev inşaatı, teknik bakım-dan birçok inkişaflar kaydetmiştir. Bu vaziyet karşısında harp sonu dünyasının seri ev inşaatçı-lığında bu yeni inkişaflar pek çok şeyler vâdet-mektedir. H a m malzemenin imalâtı için, birçok yeni inkişaflar kaydedilmiştir. Bunların arasında plâstikler ve yeni tipte madenler de vardır. Bü-tün bunlar, harp sonundaki ev inşaatında kulla-nılacak malzeme kaynakların- arttıracaktır. Sulh senelerinde ucuz evler inşa etmek gayesile hareket ed'lmektedir. Harp sonundaki ev inşaatını âzami bir şekilde arttırmak için, şimdiden bir prog-ram hazırlanmaktadır.
Harp sonunda malzeme ve insan gücü, sivil işlerine elverişli olunca, Birleşik Amerikada her sene en az 1.500.000 yeni ev inşa edilecektir. Esa-sen, harpten dönen milyonlarca er için birçok ev ihtiyaçları baş göstereceği muhakkaktır.
A m e r i k a n ı n b ü y ü k endüstri m e r k e z i c i v a r ı n d a inşa e d i -len bu ev « m a n t a r » t i p i n d e inşa e d i l m i ş t i r .
A m e r i k a n ı n faal e n d ü s t r i m e r k e z l e r i n d e n b i r i n i n c i v a -r ı n d a , bi-r işçi, bi-r «manta-r» tipi e v i n d u v a -r l a -r ı ve d a m ı n ı y a p m a k için bir h o r t u m d a n , b ü y ü k t a z y i k l e geien betonu p ü s k ü r t m e k t e d i r . B u , ev inşasında y e n i ve seri bir u s u l d ü r . Beton, y a r ı k ü r r e şeklinde lâstik bir b a l o n u n ü z e r i n a
püs-Bu gayeyi tahakkuk ettirmek için, Federal hükümet harpten evvelki ev inşaat pâlnlarmı esaslı bir şekilde tetkik ederek, yapılacak tadilât ve ilâveleri tasarlamaktadır.
Harp sonu dünyasının ev programını hazır-lamak için, Amerikada şehir ve köyler teşvik edii-miştir. Mmtakalarmda sıhhî ve konforlu ikamet-gâh tesis etmek bakımından, ne kadar ve ne bi-çim eve ihtiyaçları olduğunu bizzat kendileri tesbit edeceklerdir.
Harp sonunda seri halinde ev inşa etmek için, hükümet inşaat sanayiile b u işe sermaye ko-yanları, esaslı bir şekilde teşvik etmiştir.
Bu sahada, hükümetin yapacağı iş birliğiyle Amerika ev inşaatçılığında geçmiş senelerdeki ic-raatları kat kat geçecek bir faaliyet belireceği gi-bi, işsizlik ortadan kaldırılacak, para ve malzeme-ye geniş bir mahreç temin edilecek ve Birleşik Amerikanın her tarafında sıhhî ve konforlu yeni evler vücuda getirmek bakımından muazlzam bir program hazırlanacağını ümit etmek lâzımdır.
