Prof. Dr. Ramazan İdilmanAnkara Üniversitesi Tıp FakültesiGastroenteroloji Bilim Dalı HEPATOSPLENOMEGALİ

(1)

HEPATOSPLENOMEGALİ

Prof. Dr. Ramazan İdilman Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi

Gastroenteroloji Bilim Dalı

(2)

DALAK

• Hematopoetik organ, (total kitlenin %25’i)

• Sol üst karın kadranı posterior kısmında,

• İntraperitoneal, subdiyaframatik, 9-11 kosta

• 80-200 gr (%0.2)

• Nonpalpabl,

(3)

Dalak Fonksiyonları

• Sellüler ve humoral immüniteye katkı sağlar

• Yaşlı eritrosit, bakteri ve diğer partikülleri temizler

• Dolaşan trombositleri denge halinde tutar

• Ekstramedüller hematopoezis

(4)

Hiposplenizm-Aspleni

• Konjenital

• Cerrahi splenektomi

• Tekrarlayan enfeksiyonlar

• Splenik arter trombozu

• Splenik infiltrasyon

• Otoimmün-inflamatuvar hastalıklar

(5)

Hiposplenizm-Aspleni

• Kapsüllü organizmalar ile sepsis

• Trombositoz, lökositoz

• Eritrositlerde yapısal bozukluklar

• Dalağın görüntülenmesinde azalma

(6)

Dalak Muayenesi

 En az 6 farklı palpasyon ve perküzyon manevra

 Hasta supin ve gevşek pozisyonda olması

 Ani baskı yapılmamalı

 Doktor hastanın sağ yanında olmalı

 Hastadan muayene için izin alınmalı

(7)

(8)

(9)

(10)

(11)

(12)

(13)

Dalak Muayenesi

 Görüntüleme: < 13cm

 Palpabl tüm dalak anormal değildir (astenik)

Çapında %40 artış olan dalak palpabldır

Palpabl dalak anlamlı bir splenomegaliyi

gösterir.

(14)

Traube Aralığının Perküzyonu

Sol lateral hemitoraksta yer alır Timpanik bir ses

Sensitivite; %62 Spesifite; %72

Palpabl dalak; %97

(15)

Traube Aralığında Matite

• Obesite

• Tok karın

• Splenomegali

• Renomagali

• Sol kolon tümörleri

• Assit

• Sol alt lob pnömonisi

• Sol pleurözi

• Perikardda sıvı

• Sol subdiyaframatik alanda sıvı-abse

(16)

Splenomegali Nedenleri

S-P-L-E-E-N

Sequestration:

Proliferation:

Lipid:

Endowment Engorgement:

INvasion:

(17)

Splenomegali Nedenleri

• Konjestif: Siroz, KY, Tromboz

• Malignensi: Lenfoma, Kr. Mye-Pro Hast.,

metastatik tüm.,

• İnfeksiyonlar: Viral, bakteriyel, parazit, fungal

• İnflamasyon: Sarkoid, SLE, RA, Serum Hast.

• İnfiltaritif Hast: Amiloid, Gaucher, Neimann-Pick, Glikojen depo hast.,

• Hematolojik Hast; Orak hücreli anemi,

Hemolitik anemi

(18)

Masif Splenomegali Nedenleri

• KML

• Myelofibrozis

• Gaucher Hastalığı

• Lenfoma

• Talasemi major

• Kala-azar Hastalığı

• Malarya

• Mikobakterium-avium

(19)

Splenomegali - Yaklaşım

Anamnez:

Fizik muayene:

Laboratuar incelemeler: Tam kan sayımı, PY, biyokimya, kültür-boyama teknikleri

Görüntüleme Yöntemleri: USG, BT

Doku biyopsisi: K.İ., KC, lenf nodu, dalak Cerrahi Splenektomi:

(20)

HEPATOMEGALİ

• Normalde karaciğer nonpalpabl,

• Uzun ekseni, 9±2 cm uzunluğunda,

• Perküzyonda;

4-5 interkostal aralık submatite

5-7 interkostal aralık matite

(21)

(22)

(23)

Karaciğer Fonksiyonları

• Sentez: Protein, pıhtılaşma faktörleri

• Ekstkresyon: Safra,

• Detoksifikasyon: İlaç, toksin

• Depolama: Glikojen, lipid, Fe, B12

• Hematopoiezis:

(24)

Hepatomegali Nedenleri

• Konjesyon: KKY, VCI-HV Obstr., Konstrüktif

perikardit

• Enfeksiyonlar: Lokalize (amip, piyojenik abse), Diffüz (viral hepatit, tbc, şistosoma), Sistemik

• İnfiltratif: Steatoz, amiloid, sarkoid, hemokromatozis, glikojen depo hasta.

• Neoplazm: Primer, metastatik,

• Diğer: Alkolik, biliyer siroz, Wilson Hast., Toksin-ilaca bağlı hepatit

(25)

Hepatomegali - Yaklaşım

Anamnez:

Fizik muayene:

Laboratuar incelemeler: Tam kan sayımı, PY, biyokimya

Görüntüleme Yöntemleri: USG, BT, Anjio

Doku biyopsisi: Karaciğer

(26)

Hepatomegali - F.M.

• Kenarı künt karaciğer: Yağlanma, konjesyon

• Kenarı sert karaciğer: Siroz, infiltrasyon, stazın ileri evresi, kanser

• Kenarı yumuşak karaciğer: Hepatit, akut enfeksiyonlar

• Ağrılı palpasyon: Staz