ÖZELLİK ARZ EDEN TIBBİ MÜDAHALELER:
Organ ve doku nakli
Klinik araştırma (insan üzerinde deney ve deneme)
Estetik müdahaleler
Genetik tanı
Cinsiyet değişikliğine yönelik tıbbi müdahaleler
Yapay döllenme
Geleneksel ve tamamlayıcı tıbbi müdahaleler
Kimyasal kastrasyon
Organ ve doku nakli
Organ ve doku nakli, «terminal dönemdeki hastalıklarda tedavi
amacıyla uygulanan organ ve doku nakli uygulaması» dır.
Organ veya doku nakli, bir
bağışlayıcıdan (vericiden) bir alıcıya iyileştirme amacıyla doku veya
organların nakledilmesidir.
Organ ve doku nakli,
ölülerden(kadavradan) veya canlılardan yapılabilir.
Ölülerden organ nakli; bu tür nakilde verici bir cesettir ve bu nedenle,
canlılardan yapılan nakilden farklı olarak, bilimsel amaçlarla da organ
nakli mümkündür. Keza ölü vericiden
her türlü organ alınabilir.
Bugün için organ nakli daha çok tıbbi endikasyonun gerektirmesi dolayısıyla hastaları iyileştirmek amacına yönelik olarak ölülerden organ ve doku nakli şeklinde gerçekleşmektedir. Bu
noktada ortaya iki problem çıkar:
Ölüm halinin belirlenmesi
Kişinin kendi geleceğini belirleme
hakkı
Canlılardan organ nakli; ölülerden
organ naklinden, alıcının belirli olması yönünden ayrılmaktadır. Gerçekten de ölülerden organ nakli, mevzuatta
belirlenmiş bulunan dağıtım
kurallarına tabidir. Buna karşılık
canlıdan organ naklinde bağışlayan
doğrudan belirli bir kimseye yönelik
olarak organını bağışlamaktadır.
Klinik araştırma (insan üzerinde deney ve deneme)
Klinik araştırmalar, henüz tıbbi standart haline gelmemiş olan tıbbi müdahaleleri ifade etmektedir.
Hukukumuzda insan üzerinde deney ve
deneme olarak düzenlenmiş ve belirli
şartlarla hekimlere tıbbi standart dışı
müdahalelere müsaade edilmiştir.
Bir yandan hekimden tıbbi standarda uyması istenirken, öte yandan bilimsel araştırmalar yoluyla da mevcut
standardın aşılarak yeni standartların oluşturulması istenmektedir. Tıbbi
müdahalelerde ön planda olan bilimsel ve genel tıbbi yarardır. Aynı husus,
klinik araştırma, deney veya deneme
açısından da geçerlidir.
İnsan üzerinde deneyin şartları:
Yetişkinler üzerinde deneyin şartları (TCK m.
90)
Özel durumlarda araştırma
Çocuklar üzerinde deneyin şartları (TCK m. 90/3)
İnsan üzerinde denemenin şartları:
Yetişkinler üzerinde deneyin şartları (TCK m.
90/4)
Çocuklar üzerinde deneyin şartları
