ÖRNEKLEME YÖNTEMLERI I
Temel Kavramlar
Örnekleme yöntemi; yapılacak olan araştırmanın evreninin geniş olması durumunda, araştırmacının bu geniş evrenin hepsine
ulaşamadığı durumlarda başvurulan yöntemdir (Aziz, 2014).
Evren; canlı ya da cansız bir gruptan oluşsan, araştırmacının sorularına cevap bulmak için ihtiyaç duyduğu gruptur.
Araştırma sonuçlarının geçerli olacağı evrenin bir parçasını oluşturan sınırlandırılmış birime evren birimi denir.
Evren; 1. Hedef Evren 2. Ulaşılabilir Evren olmak üzere 2’ye ayrılır.
Sayım; var olan evrenin ve sonrasında evren biriminin
belirlenmesinden sonra, evrenin tüm birimlerine ulaşılarak veri ya da bilgi toplama işlemine sayım denilmektedir (Büyüköztürk vd., 2016).
Örneklem; araştırma evreninin bir kısmının çalışma alanı olarak
belirlenmesi ile oluşan gruba örneklem denilmektedir. Örnekleme ise; var olan araştırma evreninden genellenebilir ve temsil edebilir kesiti alabilme işidir (Aziz, 2014).
ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ
SEÇKİSİZ ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ
Seçkisiz örnekleme yöntemleri (Random sampling), evrenden
örneklem için birim çekme işleminin seçkisizlik ilkesine uygun olarak yapılması
Temel özelliği örneklemin evreni temsil gücünün yüksek olmasıdır.
Basit Seçkisiz Örnekleme
Her bir örneklem uzayda eşit olasılıkla seçilerek bu yöntem gerçekleştirilir.
Evrende buluna tüm bireylerin bu yöntemde seçilme ihtimali aynıdır ve bir bireyin seçimi diğer bireyi etkilemez (Çıngı, 1994).
Basit seçkisiz örneklemenin kullanılabilmesi için evren birimlerin bilinmesi ve bu birimlerin listelenmesi gerekmektedir.
Daha sonra ise araştırmada kullanacağımızı örneklem oranına göre oluşturulan listeden birim seçilmesi gerekmektedir
(Büyüköztürk vd., 2016).
Tabakalı Örnekleme
Evrendeki alt grupların evrendeki ağırlıkları oranında örneklemde temsil edilmelerini amaçlar.
Alt evrenlerden birim çekme işlemi basit yansız örnekleme ile gerçekleştirilir.
Tabakalı örnekleme için, yapılan araştırmanın problemini
etkileyeceği düşünülen bir değişkene göre evren için bir alt grubun belirlenmesi gerekmektedir.
Oluşturulan her bir alt grup tabaka olarak kabul edilmektedir (Aziz, 2013).
KAYNAKLAR
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (20. Baskı), Pegem Akademi, Ankara.
Aziz, A. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem ve Teknikleri (9.
Baskı). Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
Çıngı, H. (1994). Örnekleme Kuramı (İkinci Baskı). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Basımevi.
