• Sonuç bulunamadı

1. Analitik Değişiklikler Hayvanların büyük bir çoğunluğunda büyüme ergenlikten hemen sonra durur ve vücut ağırlığı yaşam süresinin geri kalan büyük

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "1. Analitik Değişiklikler Hayvanların büyük bir çoğunluğunda büyüme ergenlikten hemen sonra durur ve vücut ağırlığı yaşam süresinin geri kalan büyük"

Copied!
9
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)
(2)

1. Analitik Değişiklikler

Hayvanların büyük bir çoğunluğunda

büyüme ergenlikten hemen sonra durur ve vücut ağırlığı yaşam süresinin geri kalan

büyük kısmında sabit kalır.

Her hayvanın her yaşta ulaşacağı bir vücut büyüklüğü vardır ve uygun besin maddeleri sağlandığında bu büyüklüğe ulaşırlar. Bu

büyüklük genetik faktörler tarafından belirlenmiştir.

Çok genç yaştaki bir hayvanın beslenme

düzeyi, doğal olarak yetişkin dönemde

ulaşacağı son ağırlığı önemli düzeyde

etkilemektedir.

(3)

Yaşlanma konusundaki en yaygın gözlemlerden biri, kas performansındaki gerilemedir. Bu kademeli gerilemeye birkaç faktör etkide bulunur. Yaşlılıkta kas lifleri sayısında azalma olur. İnsanda 25-70 yaşları arasında kas kitlesi % 15 azalmaktadır.

Bir başka faktör de, merkezi sinir sistemindeki benzer bir kayıptır. İnsan günde yaklaşık 10.000 beyin hücresini

kaybetmektedir.

Bir başka faktör de kollagen birikimidir. Ölen bağ doku hücreleri kollagen tarafından yenilenir ve ağ görünümü oluşturur. Yaşlanmada derinin kırışması, karaciğer ve

böbreğin küçülmesi, kılcal damarlardaki büzülme sonucu kaslara kan akışının azalması belirtilen ağ doku nedeniyledir.

Yaşlanmaya doğru oluşan büyüme sırasında vücutta yağ birikmesi bir diğer etmendir. Hayvanlar yağlanacak kadar uzun veya rahat yaşayamazlar. Bununla birlikte, çiftlik

hayvanlarında kas kitlesi yaşla birlikte azalma gösterirken genellikle yağ dokusunda en azından bu azalmayı

karşılayacak bir artış olur

(4)

2. Fizyolojik Değişiklikler

Hayvanlar bünyelerinde mevcut değişmez denilebilecek bir yapıyı ileri yaşlara kadar sürdürürler. Bu yapı; sıcakkanlı hayvanlarda;

vücut sıcaklığını, kandaki kan hücrelerinin konsantrasyonunu, kanın kimyasal

kompozisyonunu, kanın oksitlenmesini vbg.leri içerir. Örneğin hayvanın, iki böbreğinden biri ile normal işlevini yerine getirebilir. Şayet hayvan çok şiddetli kimyasal stresle karşı karşıya

kalmazsa normal böbrek işlevinin % 25 veya

daha azı ile rahat bir şekilde yaşayabilir. Sindirim, metabolizma ve kan dolaşımı gibi diğer vücut

işlevleri aynı sınıfa girer.

(5)

Vücut sistemlerinin denetimi aynı şekilde yaşla birlikte küçük bir lineer düşüş gösterir. Soğuk bir ortama yerleştirildiklerinde, yaşlı bir rat

metabolizmasını değişen koşullara uydurmak için genç bir rattan daha uzun zamana gerek duyar. Egzersizlere yanıt olarak; yaşlı bir

kimsenin kalp ve solunum kapasitesini artırması daha uzun zaman alır.

Endokrin bezler vücudun birçok organ

sisteminin gelişmesini ve işlevini denetlerler ve genel olarak büyüme, gelişme, olgunlaşma ve yaşlanma işlevlerinde önemli değişmeleri

üstlenirler. Bu değişmeler, bireylerin genetik backgroundu ile dikte ettirilir ve bir türün tüm üyelerinde aynı zamanda görülür.

(6)

Reaksiyon süreleri yaşla birlikte sürekli olarak

uzar. Bu uzama, basit reflekslerde oransal olarak fazla değildir. Ancak, bazı farklı duyular ve

kasların vermiş olduğu reaksiyonlar ileri yaşlarda çok daha fazla yavaşlayabilir. Bu, özellikle karar aşamalarında geçerlidir. Bu yavaşlama tüm

merkezi sinir sisteminde meydana gelir. Yüzeysel sinirlerin iletim hızında bir yavaşlama ve dış duyu organlarının işlevlerinde bazı azalmalar görülür;

ancak, söz konusu bu yavaşlama ve azalmalar

yavaşlamayı açıklamak için yeterli değildir.

(7)

Beynin çok daha karmaşık işlevleri ele

alındığında, yaşa bağlı değişmelerle ilgili olarak önemli problemler ortaya çıkar. Yaşlı ratlar bir labirentten çıkmayı genç rantlar kadar çabuk öğrenemezler. Bununla birlikte, yaşlı

maymunların çözümü genç maymunlardan daha çabuk öğrendikleri bazı karmaşık

problemler vardır.

İnsanlarda, bu değişikliğin zekâda mı, yoksa yaşla birlikte düşünülen akıl yürütme

(muhakeme) gücünde mi meydana geldiğini belirleme yönünde birçok çalışma yapılmıştır.

İnsanlar arasında gözlenen bu üstünlük kalıtsal yeteneğe bağlı olduğu gibi o güne kadar olan deneyim birikimine de büyük çapta bağlıdır.

(8)

Dejenertif hastalıklar, öncelikle vücudun kendi bünyesinde ortaya çıkan bir takım aksaklıklarla karakterizedir.

Bazı hücreler işlevlerini düzenli bir biçimde yapmaz ve bu, vücudun tüm organlarında işlev

bozukluğuna neden olabilir. Kanser, bu duruma uyan en bilinen örnektir. Burada, dokunun kimi hücreleri söz konusu dokudaki diğer hücrelerden çok daha hızlı bölünür. Hastalık denetim altına alınmazsa, kanserli hücreler sonunda yalnızca

orijini olan dokudaki değil yayıldığı diğer organların hücrelerini sıkıştırarak iter. Tek bir somatik hücre ile başlayan bu süreç sonunda hayvanı öldürecek derecede ciddi işlev bozukluklarına yol açar.

(9)

CURTİS. H. J., 1969. Aging, Part. 9. In

Animal Growth and Nutrition. Ed. E. S.E.

Hafez and I.A. Dyer. Lea and Febirger,

Philadelphia.

Referanslar

Benzer Belgeler

Yüksek bel çevresi, kişi normal vücut ağırlığına sahip olsa da risk yaratan bir durumdur.... VK – Bel-Kalça

Bununla birlikte, insan, fil ve balinadan ve küçük köpekler büyüklerden daha uzun yaşarlar.  1909 yılında Rubner çok

Kesici, “Gölde azot-fosfat gibi besi elementlerinin a şırı oranda artışıyla birlikte gölde yeşil ve mavi-yeşil alglarının çoğalmasıyla, göl suyundaki

Sel felaketi öncesinde Rize’nin son 72 yılın en yüksek yağışını aldığını anlatan Bayraktar, yağışın biraz daha sürmesi durumunda felaketin boyutlar ının çok

Sonuç olarak; ortaya konulan lobi faaliyetlerine teslim olunmuş ve halk sağlığına karşı doğrudan veya dolayl ı; derhal veya gecikmeli risk oluşturan GDO’lu ürünlerin

chlorination disinfection and pre-chlorination in the drinking water treatment on removing the four commonly used NSAIDs drugs (Ibuprofen, Diclofenac, Naproxen and Ketoprofen)

Beyin dokuları incelendiğinde daha yüksek IQ puanı alan kişilerin beyin hücrelerinin daha düşük puan alanlarınkinden daha büyük olduğu görüldü.. Bu bulgu daha

B eşerin refahı için çalışan insan­ ların k anlarını yine beşer içm iştir.. Fuzuli hücum ­ lara