V
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon (Tr)
Isı, Işık ve Hidroterapi
3. Hafta
Öğr. Gör. Mustafa Oğuz KETHÜDAOĞLU mokethudaoglu@gelisim.edu.tr
0 (212) 422 70 00 / 517
Perşembe 14.50 3 Kredi / 6 AKTS
Perşembe 13.30-14.30
SHMYO – C Blok / 202
https://gbs.gelisim.edu.tr/haftalik-ders-konulari-17-315-11009-1
AĞRI
Uluslararası ağrı araştırmaları derneği ağrıyı, «vücudun herhangi bir yerinden başlayan, organik bir nedene bağlı olan veya olmayan, kişinin geçmişteki deneyimleri ile ilgili, sensoryal, emosyonel, hoş olmayan bir duygu» olarak tarif etmiştir.
Ağrının, «doku hasarının bilinçsiz olarak farkına varılması» şeklinde de tanımlanabileceği bildirilmiştir.
Başka bir tanımlamaya göre de ağrı, «bedenin bir köşesinden köken alan, hoş olmayan, kişiyi panik ve kaçış davranışına yönelten algılamadır.»
AĞRI
AĞRI
Ağrının Sınıflandırılması
1) Ağrının Başlama Süresine Göre;
• Akut ağrı
• Kronik ağrı
2) Mekanizmalarına Göre;
• Nosiseptif ağrı
• Nöropatik ağrı
• Nörojenik ağrı
• Deafferantasyon ağrısı
• Reaktif ağrı
• Psikomatik (Psikojenik) ağrı
3) Kaynaklandığı Bölgeye Göre;
• Somatik ağrı
• Visseral ağrı
• Sempatik ağrı
• Periferal ağrı
Derin ağrı
Yüzeyel ağrı
Yansıyan ağrı
Tetik nokta ağrısı
Fantom ağrısı
AĞRI
Akut Ağrı: Daima nosiseptif nitelikte olup, vücuda zarar veren bir olayın varlığını gösterir. Neden olan lezyon ile ağrı arasında yer, şiddet ve zaman bakımından yakın ilişki vardır. Nedenleri arasında, travma, enfeksiyon, doku hipoksisi ve inflamasyon sayılabilir. Postoperatif akut ağrı en iyi örnektir. Akut ağrı, üzerinden 3-6 ay süre geçtiğinde kronik ağrı özellikleri gösterir.
Kronik Ağrı: Çoğu kez nosiseptif nitelikte olup uyarıcı işlevi geçtikten sonra, kişinin hayat kalitesini değiştiren, kişileri anormal davranışlara yönelten, psikolojik etkenlerin rol oynadığı kompleks bir tablodur. Akut ağrıdaki kadar otonomik cevaplar yoktur. Sempatik tonus artışı ve nöroendokrin fonksiyonda artış belirgindir.
AĞRI
Nosiseptif Ağrı: Bedenin bir bölgesindeki doku yaralanmasında uyarının özelleşmiş sinir uçları (nosiseptör) ile alınıp Santral Sinir Sistemine götürülmesi, belirli bölge ve nöral yapılarda integre edilmesi, bu zararlı tehdidin algılanması ve buna karşı fizyolojik, biyoşimik ve psikolojik önlemlerin harekete geçirilmesidir. Nosisepsiyon, doku hasarı ile ağrının algılanması arasında oluşan elektrokimyasal olaylar serisinin bütünüdür.
Psikosomatik (Psikojenik) Ağrı: Anksiyete ve depresyon gibi psikolojik sorunlarda doku hasarı varmış gibi algılanan ağrı çeşitidir.
Somatik Ağrı: Somatik sinirlerden kaynaklanan, ani başlayan, keskin ve iyi lokalize edilen ağrıdır.
AĞRI
Visseral Ağrı: İç organ dokularında oluşan problemin oluşturduğu ağrıdır.
Periferal Ağrı: Kaslar, tendonlar veya bizzat periferik sinirlerin kendisinden kaynaklanan ağrı türüdür.
Yansıyan Ağrı: Bazı organ ve derin dokulardan kaynaklanan ağrılar, vücudun farklı bir yerinde hissedilebilir. Buna yansıyan ağrı denir.
Fantom Ağrısı: Vücudunun bir ekstremitesini (uzvunu) kaybetmiş ampute kişilerde, kaybedilen ekstremitenin sanki varmış gibi hissettiği ağrı türüdür.
AĞRI
Ağrı Tanımlamasında Kullanılan Bazı Terimler
Allodini: Ağrı olmaması gereken dokunmayı, ağrı olarak algılama.
Analjezi: Ağrı duyusunun olmaması.
Anestezi: Hiçbir duyunun olmaması.
Hipoaljezi: Ağrılı uyaranlara azalmış reaksiyon.
Hiperaljezi: Ağrılı uyaranlara artmış reaksiyon.
Hipoestezi: Azalmış cilt duyarlılığı.
Hiperestezi: Artmış cilt duyarlılığı.
Parestezi: Belirli bir bölgede, herhangi bir uyarı olmadan; iğnelenme, karıncalanma, uyuşma hissedilmesidir. Dorsal kök, periferik sinir veya santral sinir sistemi hasarı olabilir.
AĞRI
Ağrının Algılanması
Ağrı 4 aşamada algılanır;
Transdüksiyon
Transmisyon
Modülasyon
Persepsiyon
AĞRI
Transdüksiyon
Sinirlerin sensoryal uçlarında, stimulusun elektriksel aktiviteye dönüştürüldüğü aşamadır.
Transmisyon
İmpulsların sensoryal sinir sistemi boyunca yayıldığı aşamadır. 3 adımda tamamlanır.
Primer sensoryal afferent nöronların, elektriksel aktiviteyi spinal korda iletmesi.
Uyarının spinal kordda, assendan ileti sistemi ile beyinsapı ve talamusa iletilmesi.
Talamokortikal projeksiyon
AĞRI
Modülasyon
Nosiseptif transmisyonun nöral etkenlerle modifiye olmasıdır.
Persepsiyon
Bireyin psikolojisi ile etkileşimi ve subjektif emosyonel deneyimleri sonucu gelişen, uyarının algılandığı son aşamadır.
AĞRI
Kapı Kontrol Teorisi
Wall ve Melzack tarafından 1965'te ortaya atılmıştır. Periferden gelen yoğun afferent nosiseptif impulslarla eksitan ara nöronlar aktive olmakta ve bu inhibitör ara nöronu inhibe ederek ve de projeksiyon nöronunu eksite ederek ağrılı impulsların santral sinir sistemine geçmesine yol açmaktadır. Ancak aynı zamanda A ve B grubu geniş myelinli liflerin aktivasyonu ile inhibitör ara nöronları aktive ederek projeksiyon ara nöronlarını inhibe etmekte ve ağrılı sinyallerin geçişini durdurmaktadır. Bu mekanizma TENS (transkutanöz elektriksel sinir uyarımı) ve spinal kord stimulasyonu gibi geniş çaplı lifleri uyartan sağaltım yöntemine temel oluşturur.
AĞRI
Kapı Kontrol Teorisi
AĞRI
Kapı Kontrol Teorisi
AĞRI
Ağrının Değerlendirilmesi 1. Vizüel Analog Skala (VAS)
AĞRI
Ağrının Değerlendirilmesi 2. McGill-Melzack Ağrı Anketi
AĞRI
Ağrının Değerlendirilmesi 3. Algometre
AĞRI
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon
Hedefler ve Amaçlar
• Ağrı kaynaklı ilaç kullanımı azalır.
• Cerrahi müdahaleye duyulan ihtiyaç azalır veya cerrahi bir müdahaleye gerek kalmaz.
• Kan dolaşımını harekete geçirir, dolaşım sistemi daha düzenli çalışır hale gelir.
• Kaslar gevşer, rahatlar ve güçlenir.
• Duruş (postür) bozukluğuna yönelik tüm kas-iskelet sistemi problemleri çözülür ve doğru postür tekrardan kazandılır.
• Eklem yapılarında oluşmuş olan kısıtlılıklar açılarak daha rahat bir hareket sistemi oluşturulur.
AĞRI
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon
Sıcak-soğuk Uygulamalar (Hotpack, Coldpack, İnfraruj vb.)
Elektroterapi Uygulamaları (TENS vb.)
Ultrason
Manuel Terapi Uygulamaları (Manipulasyon Ve Mobilizasyon)
Miyofasyal Gevşetme Teknikleri (Graston, FoamRoller, Kinezyotape vb.)
EGZERSİZ (Kişiye özel planlanan)
AĞRI
Hotpack
AĞRI
Coldpack
AĞRI
İnfraruj
AĞRI
TENS
AĞRI
Elektroterapi ve Ultrason
AĞRI
Mobilizasyon Manipulasyon
AĞRI
Graston Teknik
AĞRI
Foam Roller
AĞRI
Theragun Teknik
AĞRI
Kinesiotape
AĞRI
EGZERSİZ
AĞRI
Bir fizyoterapistin en güçlü silahı her zaman EGZERSİZ’dir.
Diğer tüm modaliteler EGZERSİZ’e ek olarak verilir.
EGZERSİZ kişinin ihtiyaçlarına özel olarak planlanmalıdır.
