SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON BÖLÜMÜ
KONJENİTAL MUSKÜLER TORTİKOLLİS BEBEKLER İÇİN EGZERSİZLER Konjenital Musküler Tortikollis kelime anlamı olarak bükülmüş boyun anlamına gelir. Boyun kaslarındaki (SKM kası gibi) kısalma nedeniyle boynun tutulan tarafa doğru eğilmesi ve yüz ile çenenin karşı taraf omuza doğru dönmesidir.
Burada gösterilen egzersizler, size ve bebeğinize yardımcı olmak için hazırlanmıştır.
1. AKTİF GERME EGZERSİZLERİ:
Bebeğinizin tedaviye uyum ve katılımını artırmak için egzersizleri oyun ve şarkılar eşliğinde, bebeğinizin karnı tokken ve altı temizken yapılmasına özen gösteriniz.
3 - 6 aylık bebekler için;
A. Bebeğiniz sırtüstü pozisyonda yatarken tortikollisli taraf leğen
kemiğinden tutarak tortikollisli olmayan tarafa doğru çevirin. Bebeğinizin başını orta hatta almasını bekleyin alamıyorsa çıngırak vb. dikkatini çekebilecek oyuncakla bir miktar tortikollisli olmayan taraftan ancak orta hatta yakın olacak şekilde uyaran verin bu sayede bebeğiniz başını orta hatta alacaktır. Daha sonra çıngırağı
tortikollisli olan tarafa doğru ilerleterek bebeğinizin başı ile çıngırağı takip etmesini sağlayın.
B. Bebeğinizi yüzüstü pozisyonda yatırın ve göğsünün altına küçük bir havluyu rulo yaparak koyun. Daha sonra bebeğinizin kollarını öne doğru çıkartın ve poposundan aşağı doğru bir miktar bastırın. Böylelikle vücut ağırlığını ön kolları üzerine vererek başını kaldırmasını kolaylaştırmış olacaksınız. Bebeğiniz başını kaldırınca çıngırağı bebeğin göz hizasından tutarak tortikollisli taraf omuza doğru ilerletin ve başı ile çıngırağı takip etmesini sağlayın.
C. Bebeğinizi kucağınıza alın ve tortikollisli tarafı altta kalacak şekilde yan yatırın.
Bebeğinizin tortikollisli omzu ve kulağı arasını ön kolunuz ile destekleyerek sol omuzundan aşağı doğru itin ve altta kalan kalçayı yukarı kaldırıp bırakarak
“1-2-3 HOP” şeklinde oyunlar oynayın.
D. Bebeğiniz sırtüstü pozisyonda yatarken bebeğinizin tortikollisli taraf omuzunu aşağı doğru itin ve tortikollisli taraftaki kolunun üzerine bir miktar doğrularak ağırlığını aktarmasını sağlayın. Böylece bebeğiniz başını orta hatta alacaktır.
Başını orta hatta alınca çıngırağı bebeğinizin göz hizasından tutarak tortikollisli taraf omuza doğru ilerleterek başı ile çıngırağı takip etmesini sağlayın.
E. Bebeğinizi kucağınıza alarak gövdesinden destekleyerek dik bir şekilde tutun.
Daha sonra tortikollisli tarafına doğru eğin ve başını tortikollisli olmayan tarafa doğru kaldırmasını bekleyin. Başını kaldırınca babası veya başka bir kişi çıngırağı göz hizasından başlatarak tortikollisli tarafa doğru götürmeli ve bebeğin başı ile çıngırağı takip etmesini sağlamalıdır.
6 ay ve üzeri bebekler için;
A. Bebeğinizi kucağınıza oturtun ve bebeğinizin tortikollisli tarafına eğilmesini
sağlayacak şekilde dizinizi kaldırın ve bebeğinizin başını tortikollisli olmayan tarafa doğru kaldırmasını bekleyin. Başını kaldırınca çıngırağı göz hizasından başlatarak tortikollisli taraf omuza doğru götürerek bebeğinizin başı ile çıngırağı takip etmesini sağlayın.
B. Evinizde plates topu varsa bebeğinizi plates topu üzerine oturtun ve her iki leğen kemiğinden kavrayarak tortikollisli tarafa doğru eğin. Böylece bebeğiniz başını tortikollisli olmayan tarafa doğru kaldırarak başını düzeltecektir.
C. Evdeki temiz bir halıyı rulo haline getirin ve bebeğinizin ayağı yerle tam temas edecek şekilde halının üzerine oturtun. Sonrasında tortikollisli tarafına doğru eğin ve başını tortikollisli olmayan tarafa doğru kaldırmasını bekleyin.
D. Bebeğinizi kucağınıza alın ve gövdesi dik olacak şekilde leğen kemiklerinden tutun. Daha sonra tortikollisli olan tarafa doğru eğin ve gövdesi ile birlikte başını tortikollisli olmayan tarafa doğru kaldırmasını bekleyin. Başını kaldırınca babası veya başka bir kişi çıngırağı göz hizasından başlatarak tortikollisli tarafa götürmeli ve bebeğin başı ile çıngırağı takip etmesini sağlamalıdır.
2. PASİF GERME EGZERSİZLERİ:
Uygulama sırasında bebeğinizin ağrı ve direnç gösterdiğini hissettiğinizde mutlaka uygulamaya son verin. Aksi takdirde tortikollise sebep olan kasta küçük yırtıklara yol açabilirsiniz.
Pasif germe egzersizlerini tercihen bebek uykudayken ya da uykuya dalmak üzere iken, huzursuzlanarak direnç göstermeyeceği zamanlarda yapın.
Egzersizleri bebeği yormayacak ve sıkmayacak sayıda ayarlayın. Germe egzersizlerini günde 4 - 6 kez, 5 - 10 tekrar hafif bir şekilde yapın.
A. Bebeğinizi önce sırtüstü pozisyonda sert bir zemin üzerine yatırın. Bir elle bebeğin gövdesini sabitleyerek aynı elle tortikollisli olan taraftaki omuzu aşağı doğru itin. Diğer elle bebeğin başını tutun.
Birinci aşama: Tortikollisli olan taraftaki kası uzatmak için normal tarafın kulağı o taraf omuza değecek şekilde yana eğdirin ve 5’e kadar sayın sonra gevşetin.
İkinci aşama: Bebeğinizin çenesini tortikollisli olan taraf omuza yaklaşacak şekilde o tarafa doğru döndürün ve 5’e kadar sayın sonra gevşetin.
Üçüncü aşama: Bebeğinizin başını bir yataktan veya koltuktan sarkıtıp diğer elle de başını tutarak aynı hareketleri bu pozisyonda yapın.
3. TAŞIMA ÖNERİLERİ:
A. Bebeğinizi tortikollisli tarafı ön kolunuzun üzerine gelecek şekilde tutun ve ön kolunuzla bebeğinizin tortikollisli taraf omzunu aşağı doğru itin. Diğer kolunuzu da bebeğinizin bacakları arasından geçirerek tutun. Gün içerisinde bebeğinizi bu şekilde taşıyın, gazını çıkartın.
B. Bir elinizle tortikollisli taraf omzu sabitleyin. Bebeğinizin başı tortikollisli tarafa dönük olacak şekilde, kendi yanağınızla bebeğinizin yanağını temas ettirin. Gün içerisinde bebeğinizi bu şekilde taşıyın ve gazını çıkarın.
4. GÜNLÜK YAŞAM ÖNERİLERİ:
• Bebeğinizin başında şekil bozuklukları oluşmaması için mümkün olduğunca sırtüstü pozisyonda yatırmayın.
• Ancak puset ve bebek arabası gibi mecburen sırtüstü pozisyonda yattığı
durumlarda başı normal pozisyonunda tutmak için tortikollisli taraf omuz ve kulak memesi arasına küçük bir rulo
havlu koyun. Bu pozisyonda çocuğunuzla, tortikollisli olan tarafında durarak çıngırak veya farklı oyuncaklarla oyunlar oynayabilirsiniz.
• Bebeğinizi yüzüstü pozisyonda yatırırken başı tortikollisli olan tarafına dönük olacak şekilde yatırın.
• Yan yatarken tortikollisli taraf altta kalacak şekilde yatırın ve başının altına küçük bir rulo havlu koyarak çevreye bakmasını sağlayın.
• Bebeğinizi emzirirken tortikollisli olan tarafından emzirin ve emzirme sırasında omuzunu aşağıya doğru nazikçe iterek pasif germeler uygulayın.
• Bebeğiniz emzik kullanıyorsa emziği tortikollisli olan taraftan verin.
• Bebeğiniz beşikteyken tortikollisli olan tarafında durup çeşitli ses çıkaran ya da ışıklı olan oyuncakları kullanarak bebeğinizle oynayın.
• Bebeğinizin ilerde otizm spektrumu riskine sahip birey olmasını istemiyorsanız asla tv, tablet, telefon gibi teknolojik aletleri oyuncak olarak kullanmayın.
• Bebeğiniz oturabiliyorsa başını döndürebilmesi için ilgisini çeken oyuncakları tortikollisli olan taraftan verin.
• Emekleyen ya da yürüyen bir bebekse tortikollisli olan taraftan bebeğinizi uyaracak şekilde oyunlar oynayın.
HAZIRLAYANLAR:
SANKO Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü Dönem 4 Öğrencileri Hilal URAL
Cansel KIZILBOĞA, Nilgün GÜNDÜZ, İpek ÇAKAR
DANIŞMANLAR:
Prof. Dr. Nevin ERGUN, Öğr. Gör. Hakan POLAT, Arş. Gör. Pınar KUYULU SANKO Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü FOTOĞRAFLAR:
SANKO Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü Öğrencisi Hilal URAL
