Fizyoterapi ve Rehabilitasyon (Tr)

(1)

(2)

V

Fizyoterapi ve Rehabilitasyon (Tr)

Isı, Işık ve Hidroterapi

7. Hafta

Öğr. Gör. Mustafa Oğuz KETHÜDAOĞLU mokethudaoglu@gelisim.edu.tr

0 (212) 422 70 00 / 517

(3)

Perşembe 14.50 3 Kredi / 6 AKTS

Perşembe 13.30-14.30

SHMYO – C Blok / 202

https://gbs.gelisim.edu.tr/haftalik-ders-konulari-17-315-11009-1

(4)

(5)

PARAFİN

(6)

PARAFİN

 Parafin, 1900’lü yıllardan itibaren fizyoterapide kullanılmaya başlanan yüzeyel bir ısı ajanıdır.

 Özellikle dolaşımı artırma ve dokularda gevşeme sağlama amacıyla kullanılan etkili bir yöntemdir.

 Parafin, genellikle vücudun düz olmayan yüzeylerini ısıtmak için kullanılır.

 Özellikle küçük eklemlerde uygulanabilirliği ile el ve ayak rehabilitasyonunda büyük avantaj sağlar.

(7)

PARAFİN

 Fizyoterapi uygulamalarında, oda sıcaklığında katı halde bulunan parafin kullanılır.

 1/5 veya 1/7 oranında mineral yağ ile karıştırılarak sıvı hale getirilir.

 Parafin, içi paslanmaz çelik ile kaplı elektrikli ısıtıcılarla ısıtılır. Isıtıcının dış kısmı da ısıya dayanaklı materyallerden üretilmiş olmalıdır.

 Parafin sıcaklığının bir termostat ile kontrol edilmesi gerekir. Termostat, sıcaklığın sabit kalmasını sağlar. Ayrıca termometre ile sıcaklığın takibi yapılmalıdır.

 Elektrikli ısıtma yöntemi, son derece güvenilir ve kolay kontrol edilebilirdir.

(8)

PARAFİN

 Parafin tedavisi sırasında ısı transferi kondüksiyon yolu ile gerçekleşir.

 Parafin uygulanan vücut kısmında ısı yalıtımı sağlanarak ısı kaybı önlenir ve böylece sıcaklık uzun süre korunur.

 Parafin tedavisi diğer ısı ajanları ile karşılaştırıldığında, hastaların sıcaklığı daha geniş bir alanda hissettikleri gözlenmiştir. Örneğin el bölgesine yönelik bir infraruj uygulamasında yaklaşık 15 cm karelik bir alanda ısı etkisi görülürken; parafin uygulamasında tüm elde belirgin ısı artışı görülür.

(9)

PARAFİN

Parafinin Fizyolojik Etkileri

• Vazodilatasyon oluşturur

• Metabolizma hızını artırır

• Terlemeyi artırır

• Kas spazmını azaltır

• Ağrıyı azaltır

• Lokal sıcaklık artar

• Deriyi yumuşatır ve gevşetir. Bu da masaj ve egzersiz için uygun şartları hazırlar

(10)

PARAFİN

Parafinin Terapötik Etkileri

• Kan akımını hızlandırır

• Analjezik etki meydana getirir

• Kronik inflamasyon bulgularını azaltır

• Bağ dokusunun elastikiyetini artırır

• Kas dokusunun relaksasyonunu sağlar

• Duyusal sinir sonlanmalarına etki ederek ağrı ve spazmı azaltır

• Adezyon ve skarı çözmede etkilidir

• Mobilizasyon ve germe uygulamasını kolaylaştırır

(11)

PARAFİN

Parafinin Ağrıyı Azaltma Mekanizması

 Vücudun alarm mekanizması olan ağrının inhibisyonu için endorfin salgılanması gereklidir. Etkilenen bölgede sıcaklığın yavaşça artırılması ile subkuten tabakada ısı artışı meydana gelir ve böylece beyinde endorfin salınımı uyarılır. Endorfin, kas dokusu ve deri arasında dolaşım, havayolu ve su tabakası boyunca ilerleyerek etkilenen bölgeye aktarılır.

 Parafin tedavisi sırasında deri altındaki dokularda sıcaklık kademeli bir şekilde artarak endorfin salınımı uyarılmış olur.

 Parafin tedavisi ayrıca ter bezlerini stimüle ederek sinir iletim sinyallerinin devamlılığını da sağlar.

(12)

PARAFİN

Parafinin Endikasyonları

• Kas spazmı

• Post-travmatik eklem sertliği

• Skar doku

• Epikondilit (lateral/medial)

• Bursit / Fibrozit / Tendinit

• Fibromyalji

• Osteoartrit

• Romatoid artrit

• İmmobilizasyon

• Psöriazis

(13)

PARAFİN

Parafinin Kontraendikasyonları

• Açık yaralar

• Periferal vasküler hastalıklar

• Duyu problemleri

• Isı intoleransı

• Akut travmalar

• Deri enfeksiyonları

• Lokal tümörler

• Hemoraj

• Akut skar doku

• Yüzeyel sıcaklık uygulamasının kontraendike olduğu diğer tüm durumlar

(14)

PARAFİN

Parafin Uygulaması

 Tedavi öncesinde uygulama alanı enfeksiyon, açık yara ve kontüzyon açısından değerlendirilir ve hedef bölgeye duyu testleri yapılır.

 Değerlendirmelerden sonra tedavi alanı temizlenir ve hasta rahat bir şekilde pozisyonlanır.

 Uygulama sırasında hedef bölge parafinin içine daldırılıp çıkarılınca bu bölgede ince bir tabaka oluştuğu görülür. Bu tabaka ile deri arasında bol miktarda terleme oluşur ve bundan sonra tekrar daldırıldığında sıcaklık çok fazla hissedilmez.

(15)

PARAFİN

 Üst üste gelen tabakalar içeriye hava geçirmediğinden dolayı lokal sıcaklık artar ve meydana gelen hiperemi uzun süre devam eder.

 Deride yumuşama ve nemlenme meydana gelir.

 Böylelikle masaj ve egzersiz için uygun ortam sağlanmış olur.

(16)

PARAFİN

 Hastadan uygulama yapılacak bölgeyi parafine daldırması istenir.

 Çıkardıktan sonra parafinin katılaşması beklenir.

 Daha sonra bu uygulama 8-12 kez tekrarlanır.

 Parafin tamamen kuruduktan sonra tedavi bölgesi naylon torba ile sarılır ve havlu ile kapatılır.

(17)

PARAFİN

 Tedavinin sonunda parafin elden temizlenir ve kap içindeki parafine ilave edilir.

 Parafinin kendi kendini sterilize etme özelliği vardır. Bu nedenle tekrar tekrar kullanılabilir.

 Tedavi bölgesi iyice silinir ve yıkayarak temizlenir.

(18)

PARAFİN

(19)

PARAFİN

Parafin ve Romatoid Artrit

(20)

PARAFİN

 Romatoid artrit (RA), özellikle küçük eklemlerde ağrı, hareket limitasyonu, sertlik ve ödem gibi bulgularla karakterize sistemik, simetrik ve ilerleyici bir hastalıktır.

 Hastalık sürecinde alevlenme ve sönme dönemleri görülür. Alevlenme döneminde akut inflamasyon, sönme döneminde kronik inflamasyon bulguları gözlenir.

 Hastalığa dolaşım problemleri de eşlik edebilir.

 Hastalık ilerledikçe ciddi el ve ayak deformitelerine yol açabilir.

(21)

PARAFİN

 Alevlenme döneminde yani akut inflamasyon bulgusu verdiği dönemde parafin uygulanırsa eklem içi sıcaklık artacağından ötürü ağrının ve eklem harabiyetinin de şiddeti artacaktır. Bu nedenle alevlenme döneminde tercih edilmez.

 Sönme döneminde yani kronik inflamasyon bulgusu verdiği dönemde parafin uygulanırsa eklemlerin ağrı ve hassasiyet eşiğini yükseltecektir.

 Parafin ayrıca, eklem sertliğini ve kas spazmını azaltırken eklem mobilizasyonunu ve hareket açıklığını artırır.

(22)

PARAFİN

 Tedavi sırasında eklem içi sıcaklık arttıkça kıkırdak enzimlerinin de aktivasyonu artar.

Bu da iyileşmeyi stimüle eder.

 Parafin tedavisi, hedef bölgenin diğer fizyoterapi uygulamaları için de hazır hale gelmesine olanak sağlar.

 Romatizmal hastalıklarda sıcak uygulama, sıklıkla el egzersizleri ile kombine olarak uygulanır.

 Uygulama süresi ortalama 20 dakikadır.

(23)

PARAFİN

Parafin ve Skleroderma

(24)

PARAFİN

 Skleroderma, mikrovasküler sistemi ve konnektif dokuyu etkileyen bir hastalıktır.

Derideki gerginliğe ve muskuloskeletal problemlere bağlı olarak elin mobilitesi, kas kuvveti ve fonksiyonuna zarar verir.

 El fonksiyonlarındaki kayıplar, sklerodermalı bireylerin ellerini aktif olarak kullanmalarını kısıtlayarak günlük yaşam aktivitelerini doğrudan etkiler.

 Bu bakımdan rehabilitasyonun temel hedefleri eklem hareket açıklığını ve kas kuvvetini artırmak, derideki sertlik ve çatlak gibi semptomları azaltmak ve dolayısıyla el fonksiyonlarını tekrar kazandırarak özrü engellemektir.

(25)

PARAFİN

 Birçok çalışmada parafin ve el egzersizlerinin sklerodermalı hastalarda fonksiyonel ve şekilsel iyileşmeyi sağladığı ortaya konulmuştur.

 Parafin ve egzersiz bu hastalık grubuna beraber uygulandığında eklem hareket açıklığı artar ve deri sertliği azalır.

 Uygulama süresi ortalama 20 dakikadır.

(26)

PARAFİN

Parafin ve Karpal Tünel Sendromu

(27)

PARAFİN

 Karpal Tünel Sendromu (KTS), median sinirin karpal tünel içinde sıkışması sonucunda elin tenar kısmında parestezi, ağrı, musküler atrofi, güçsüzlük ve duyu kaybı ile karakterize bir klinik tablodur.

 Hafif ve orta şiddetli semptomlar gözlemlenen KTS’li hastalarda da parafin tedavisi rehabilitasyon programı içerisinde yer almalıdır.

 Parafin tedavisi, bu hastaların el bölgesinde yüzeyel ısınma sağlayarak hem ağrı kontrolünü sağlar hem de lokal dolaşımı artırır.

(28)

PARAFİN

 Parafin tedavisinin KTS’de ayrıca el-el bileği istirahat splinti ile beraber uygulandığında semptomları azalttığı görülmüştür.

 Yapılan bir çalışmada KTS’li hastalara parfinle el-el bileği splinti kombine olarak uygulanmış ve sonrasında monofilament ile duyu testi yapıldığında duyu kaybının azaldığı sonucuna varılmıştır.

(29)

LAZER

(30)

LAZER

 Lazer, radyasyonun uyarılmasıyla kuvvetlendirilmiş ışın demektir.

 Lazer boşlukta radyant enerji halinde yayılır.

 Çıkı güçlerine ve dalga boylarına göre 2’ye ayrılır;

• Sıcak-Sert Lazerler

• Soğuk-Yumuşak Lazerler

(31)

LAZER

• Sıcak-Sert Lazerler

 100 milyon watt gibi yüksek güçteki lazerlerdir.

 4 ana etkiye sahiptir;

 Dokunun sıcakla elevasyonu

 Dokunu dehidrasyonu

 Protein koagülasyonu

 Termolizis (buharlaşma)

• Soğuk-Yumuşak Lazerler

 Düşük güçteki lazerlerdir (1mw=1/1000 watt).

(32)

LAZER

Kullanılan Maddelere Göre Lazer Tipleri

• Katı lazerler

• Gaz lazerler

• Sıvı lazerler

• Yarı iletken lazerler

• Kırmızı ışınlı lazerler

• GaAs lazerler

• Demet şeklinde birkaç dalga boyunu içeren lazerler

(33)

LAZER

Lazer Işınlarının Fizyolojik Etkileri

 Hücre bölünmesinin artmasını, doğal metabolik aktivitenin devamının kolaylaşmasını sağlar.

 Lazer uygulaması ile uyarılan regülasyon mekanizmaları;

• Kollajen lifleri ve hücre bölünmesini artırır

• Yaralaların esneme direncini artırır

• Enzimatik histokimyasal değişimlere neden olur

• Vaskülarizasyonun hızlanmasını sağlar

(34)

norma

LAZER

 Lazer tedavisi, fizyoterapide ağrıyı ortadan kaldırmak, doku iyileşmesini hızlandırmak ve inflamasyonu azaltmak için kullanılır.

 Işık kaynağı deriye yerleştirildiği zaman fotonlar birkaç santimetreye kadar penetre olurlar ve mitokondri tarafından absorbe edilerek enerji hücreye yayılır.

 Bu enerji normal hücrenin morfolojisinin ve fonksiyonunun restorasyonu ile sonuçlanan fizyolojik cevapları sağlar.

(35)

norma

LAZER

 Lazer tedavisi, kas iskelet sistemi problemleri, artrit, spor yaralanmaları ve cerrahi sonrası yaraları içeren medikal durumları tedavi etmek için başarıyla kullanılmaktadır.

 Pek çok farmakolojik tedavi dışında ağrıyı azaltan, hastalıkların semptomlarını uzun süreliğine ortadan kaldıran ve iyileşmeyi hızlandıran bir modalitedir.

(36)

norma

LAZER

Lazer Tedavisinin Yararları

 Tedavi ağrısızdır

 Pek çok hastalık ve durumda yüksek seviyede etkilidir

 Ağrıyı ortadan kaldırır

 Farmakolojik ihtiyacı ortadan kaldırır.

 Eklem hareket açıklığını ve fiziksel fonksiyonu restore eder

 Kolayca uygulanır

 Non-invazivdir

 Toksik değildir

 Bilinen zıt etkileri yoktur

 İlaç etkileşimleri yoktur

 Sıklıkla gereksiz cerrahi tekniklere ihtiyacı azaltır

(37)

norma

LAZER

(38)

norma

LAZER

Düşük Yoğunluklu Lazer Tedavisi

 Son yıllarda düşük yoğunluklu lazer, farklı kas iskelet sistemi problemlerinin neden olduğu ağrıdan kurtulmak için geniş ölçüde kullanılmaktadır.

 Literatürde, en çok bel hastalarında kullanıldığı belirtilmiştir.

 Diğer bir önemli nokta da etkilerin dozaja bağlı olmasıdır. Antiinflamatuar etki, biomodülatör etkiye göre daha yüksek dozajlarda oluştuğu saptanmıştır.

(39)

norma

LAZER

Düşük Yoğunluklu Lazer Tedavisi

 Lazerin ağrı üzerine etki mekanizmaları günümüzde halen netleşmemiştir. Farklı teoriler mevcuttur. Bunlar;

• Kapı kontrol teorisi

• Endorfin artış teorisi

• Anormal kasılmış kas lifleri depolarize ve repolarize olmaktai kas arteriollerindeki spazm azalarak reaktif vazodilatasyon olmakta ve mitokondrilerin uyarılmasıyla transport ve metabolik proçeslerde değişiklikler meydana gelmektedir. ATP oluşumuyla enerji proçesi aktive edilmektedir.

• Nöronal aktiviteyi düzenleyerek analjezik etki yaptığına dair çalışmalar da mevcuttur.

(40)

norma

LAZER

(41)

norma

LAZER

Yüksek Yoğunluklu Lazer Tedavisi

 Yüksek yoğunluklu lazer tedavisi, son yıllarda popüler hale gelen yeni bir tedavi yöntemidir.

 Yüksek yoğunluklu lazerler; yüksek güçte, yüksek şiddette, düşük frekansta ve kısa geçiş süresinde olan neodymium-yttrium aluminum garnet (Nd:YAG) lazerlerdir.

 Dalga boyu 1064 nm’dir.

 Diğer lazerlere göre en önemli özelliği derin dokulara etki edebilmesidir.

(42)

norma

LAZER

 Derin dokularda fotomekanik etkiler meydana getirerek ağrıyı ve ödemi azaltır, mikrodolaşımı ve doku rejenerasyonunu artırır.

 Biostimülasyon, antiinflamatuar ve analjezik özellikleri sayesinde omuz problemleri başta olmak üzere pek çok ağrılı kemik-kas-eklem patolojisinde kısa sürede etkili iyileşme sağlamaktadır.

 Ağrının kaynağına derinlerde olsa bile inerek biostimülasyon, antiinflamasyon ve analjezik etkilerini kullanarak kısa sürede uzun vadeli etki sağlar.

(43)

norma

LAZER

 Diğer metotlarla ulaşılması mümkün olmayan doku tabakalarına ulaşarak yüksek enerji miktarını derinlere nüfuz ettirir ve güvenli bir şekilde patolojileri iyileştirir.

 Başlama fazı, tetik nokta fazı ve sonlanma fazı ile 3 ayrı süreçte tamamlanır.

 Bir uygulama ortalama 30-35 dakika sürmektedir.

(44)

norma

LAZER

Lazer Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

 Uygulama odasında plastik, ayna, krom gibi yansıtıcı yüzeyler olmamalıdır.

 Uygulanan deri bölgesi temiz olmalıdır.

 Lazer uygulayan kişinin statik enerjiden arınması için ellerini yıkaması gerekir.

 Terapist ve hasta lazer ışınını geçirmeyen gözlük kullanmalıdır.

(45)

norma

LAZER

Lazer Uygulamasının Endikasyonları

 Osteoartrit

 Dejeneratif problemler

 Bursit

 Sinovit

 Tendinit

 Epikondilit (Lateral/Medial)

 Ödem ve burkulma travmaları

 Travma sonrası patolojiler

 Tenosinovit

 Tibiotarsal burkulmalar

 Kıkırdak problemleri

 Tüm spor yaralanmaları

(46)

norma

LAZER

(47)

SINAV KURALLARI

 Telefon, akıllı saat, kulaklık vb. elektronik cihazlar yasak.

 Kopya çekmeye teşebbüs etmek, disiplin cezası almanıza sebep olur. Sicilinize işler.

 Kopya çekmek okuldan 6 ay uzaklaştırılmanıza sebep olur. Sicilinize işler.

 Organize kopya çekmek okuldan 1 yıl uzaklaştırılmanıza sebep olur. Sicilinize işler.

 Sınav esnasında montlar askıya asılacak, telefonlar kapalı bir şekilde montun cebinde olacak ve şapka-bere takılmayacak.

(48)