10. SINIF TARİH DERSİ ÇALIŞMA SORULARI (KAHTA BİST ANADOLU LİSESİ)

(1)

1

10. SINIF TARİH DERSİ ÇALIŞMA SORULARI (KAHTA BİST ANADOLU LİSESİ)

I.ÜNİTE

1)Oguz Türkleri hangi sebeplerden dolayı Horosana göç etmişlerdir?

Kuraklık, salgın hastalıklar, tabii olaylar, Kıpçakların baskısı, Moğol asıllı karahitaylıların saldırıları

2)Oğuz Türklerinin Anadolu’ya yaptıkları akınlarda hangi sebepler etkili olmuştur?

Anadolu’nun ipek yolu üzerinde yer alması, Asya ve Avrupa’yı birbirine bağlaması, üç tarafının denizlerle çevrili olması, verimli topraklar, uygun olan iklim ve bitki örtüsü, Türklerdeki gaza ve cihat etkisi ve Bizans’ın siyasi olarak zayıf olması da bunda etkili olmuştur.

3) XI. yy da Anadolu’ya yapılan ilk Türk akınları hangi amaçlarla yapılmıştır?

Yerleşmeden ziyade daha çok ganimet ve keşif amaçlı yapılmıştır.

4)Türklerin Anadolu’yu yurt edinmesini kolaylaştıran etkenler nelerdir?

-Malazgirt zaferinden sonra Anadolu da Bizans’ın üstünlüğünü kaybetmesi -Bizans’ta yaşanan taht kavgaları

- Ermeni ve Gürcülerle yaşanan çatışmalar -Bizans Sasani Savaşları

-Ticaret yollarının önemini kaybetmesi -Halkın yaşadığı zor şartlar ve baskılar

Ermeni, Süryani ve Rumların yaşadığı baskılar 5) XI. yy da Anadolu için hangi isim kullanılmıştır?

Romania (Romalıların ülkesi)

6)Miryakefelon savaşından sonra Anadolu için hangi isim kullanılmıştır?

Turchia veya Turkhia

7)Marco Polo Anadolu için hangi kavramı kullanmıştır?

Türkiye kavramını kullanmıştır.

8)XIII. yy dan itibaren Avrupalılar hangi coğrafyalar için Magna Turchia (Büyük Türkiye) ismini kullanmışlardır.?

Türkistan dahil Altaylardan tuna boylarına kadar uzayan ülkelere 9) Arap kaynaklarında Anadolu için hangi tabir kullanılmıştır?

Diyar-ı rum veya Bilad-ı rum tabiri kullanılmıştır.

10) İbni Batuta Anadolu için hangi kavramı kullanmıştır?

Biladü’t Türk kavramını kullanmıştır.

11)Gümüştekin Ahmet tarafından Sivas’ta kurulan Selçuklularla haçlılara karşı ittifak yapan Tokatta Yağıbasan medresesini inşa eden beylik hangisidir?

Danişmentliler

12) Danişmentler döneminde yazılan ve Türk kültür hayatı hakkında bilgi veren Danişmentname destanı hangi destanın devamı niteliğindedir?

Battalgazi

(2)

2

13)Erzurum’da Ebul Kasım tarafından kurulan haçlılara karşı Selçuklularla ittifak yapan ve Mama Hatun Kümbetini inşa eden beylik hangisidir?

Saltuklular

14) Erzincan, Kemah, Divriği, Şebinkarahisar da kurulan ve Divriği ulu cami ve Sitte Melik Kümbetini inşa eden beylik hangisidir?

Mengücekliler

15)Siyasi kargaşadan dolayı Hısnıkeyfa, Mardin ve Harput olarak üçe ayrılan, Diyarbakır ulu cami ve Malabadi köprüsünü inşa eden beylik hangisidir?

Artuklular

16) Aslen fizikçiyim bugünkü Şırnak ilinin Cizre ilçesinde doğdum. Haberleşme, kontrol denge kurma ve ayarlama ilminin kurucusu kabul edilirim.Dişli çarklarla çalışan makineler, kendiliğinden akan su

fıskiyeleri,mekanik müzik aletleri, şifreli kilitler hatta siber tekniğin ve bilgisayarın ilk adımlarını attım, bunun yanında ilk robotu yapıp çalıştırdığım sizin gününüzde kabul edilmiştir. Şimdi söyleyin Kahta Bist öğrencileri beni tanıyan var mı ?

Evet ben EL- CEZERİYİM ) 17) İlk Türk denizcisi kimdir?

Çaka Bey

18) İzmir de kurulan ve Peçeneklerle ittifak yaparak İstanbul’u kuşatan ve Anadolu da kurulacak olan beylik ve devletlere denizcilik konusunda öncülük yapan beylik hangisidir?

Çaka Beyliği

19) Türkiye Selçuklu Devletinin kurucusu kimdir ?

Oguzların Kınık boyu ve Selçuklu soyundan olan Süleyman Şah’tır.

20) 1176 Miryakefelon Savaşının sonuçları nelerdir?

a)Bizans’ın Türkleri Anadolu’dan atma ümidi sona erdi.

b)Anadolu kesin Türk yurdu oldu. Türkiye ismini aldı c)Türklerin batıya ilerleyişi hızlandı.

d)Anadolu’daki ticaret yollarının denetimi T.Selçuklarına geçti 21) Müslümanlığı kabul eden Oğuzlara verilen isim nedir?

Türkmen

22) Tuğrul ve Çağrı Beyler döneminde Oguzlar tarafından Horosan da kurulan devletin adı nedir?

Büyük Selçuklu Devleti

23) Türkler hangi farsça unvanları kullanmışlardır?

Keyhüsrev, Keykavus, Keykubat

24) Türkiye Selçuklularında divan işleri nerde görüşülürdü?

Büyük Divan (Divan-ı Saltanat)

25)Hükümdar çocuklarına verilen isim nedir ? Şehzade

26) Şehzadeler eyaletlere hangi unvanla atanırlardı?

Melik

27)Hükümdarın sürekli yanında bulunan atlı ve yaya askerler olup üç ayda bir maaş alan askerlere verilen isim nedir?

Hassa askerleri

28)Donanma komutanlarına verilen isim nedir?

Reisü’l Bahr

(3)

3

29)Türklerden oluşan maaş yerine ikta (dirlik) tımarları alan atlı askerler olup ikta sahibiyle birlikte savaşa katılan askerlere verilen isim nedir?

İkta askerleri (Sipahiler)

30)Uç bölgelerde her an savaşa hazır olan birliklere verilen isim nedir?

Türkmenler (Oğuzlar)

31) Selçuklular döneminde köylerin başındaki görevliye verilen isim nedir?

Köy Kethüdası

32)Ahilik hakkında kısaca bilgi veriniz?

XIII. yy da Ahi Evran tarafından kurulmuştur. Şehirlerde esnafların teşkilatlanması sağlanmıştır.

Bu kuruluş kültür, inanç ve ahlaki değerlerde taşımaktadır.Başında Ahi baba denilen kişi bulunmaktadır. Haksız rekabet önlenmiştir. (Günümüzde Kırşehir de Ahi Evran Üniversitesi adında bir devlet üniversitesi bulunmaktadır )

33) İkta Sistemi hakkında kısaca bilgi veriniz?

Mülkiyeti devlete ait olup melik, emir ve valilere yaptıkları hizmet karşılığında verlirdi. Araziler verilen kişilerce işletildikleri sürece ellerinden alınmaz miras bırakabilirlerdi.

İkta sahipleri asker besler ve bu askerlere bakmakla yükümlüdürler .savaş zamanında askerlerle birlikte savaşa katılırlardı.

34)Darüşşifa nedir?

Hastane demektir.

35)Nesine Gevher Darüşşifası (T. Selçuklularının ilk tıp okulu 19.yy kadar faaliyetlerine devam etmiştir) anlatılan darüşşifa hangi ilimizde bulunmaktadır?

Kayseri de bulunmaktadır.

36)XIII. yy da Anadolu da tasavvuf çalışmalarında bulunan önemli din adamları kimlerdir?

Mevlana, Muhyiddin Arabi, Sadrettin Konevi, Necmeddin Razi, Yunus Emre

37)Türkiye Selçukluları döneminde Anadolu da XII yy. Ortalarında I.Mesut döneminde yapılan eserler nelerdir?

Konya Alaaddin cami,Niğde Alaaddin cami, Kayseri Hunat Hatun cami ve külliyesi, Konya Taş Mescit, Sırçalı Mescit veKaratay Mescidi

38) Hristiyan dünyasının Orta Çağda birleşerek Kudüs ve çevresini alma bahanesiyle Türk İslam dünyası üzerime yaptığı seferlere verilen isim nedir? Haçlı Seferleri

39)Haçlı Seferlerinin siyasi sebepleri nelerdir?

a)Malazgirtten sonra Bizans’ın Avrupa’dan yardım istemesi

b) Türklerin Anadolu, Suriye, Filistin ve Akdeniz’den uzaklaştırılmak istenmesi 40)Kudüs hangi haçlı seferinde haçlıların eline geçmiştir?

I. Haçlı Seferi

41) I. Haçlı seferinin Avrupalılarca önemi nedir?

Haçlıların başarılı oldukları tek seferidir.

42)II. Haçlı Seferinin nedeni nedir?

Musul Atabeyi olan Nureddin Zengi’nin Urfa, Halep ve Şam’ı tekrar almasıdır.

43)Kudüs hangi savaşla Selahaddin Eyyubi tarafından tekrar alınmıştır?

1187 tarihli Hıttin Savaşıyla 44)II. Haçlı Seferinin önemi nedir?

İlk kez kral ve imparatorların katılmış olması 45)Haçlı Seferlerinin siyasi sonuçları nelerdir?

(4)

4

a) bir çok soylunun ölmesi dönenlerin ise ekonomik bakımdan çöküntüye uğraması üzerine Avrupa da derebeylik zayıflamış Merkezi krallıklar güçlenmiştir.

b) Selçuklu ve haçlı seferlerini fırsat bilen Bizans Batı Anadolu topraklarının bir kısmını ele geçirmiştir.

c)Türklerin İslam dünyasındaki prestiji artmıştır.

46)Haçlı Seferlerinin dini sonuçları nelerdir?

a) Ortadoks ve Katolik kilisesi arasındaki ayrılıklar daha da artmıştır.

b)Kudüs’ün Müslümanların eline geçmesiyle din adamlarına güven azalmıştır.

47)Haçlı Seferlerinin bilimsel ve kültürel açıdan sonuçları nelerdir?

a)Avrupalılar Müslümanlardan barut, pusula, matbaa ve barutu almışlardır.

b)Türk İslam medeniyeti yakından tanınmıştır, İslam eserleri Latinceye çevrilmiştir.

48)1230 Yassıçemen Savaşının nedenleri nelerdir?

Harzemşah hükümdarı Celaleddin Harzemşah’ın Ahlat’ı işgal ederek Sivas’a doğru ilerlemesi 49) 1230 Yassıçemen Savaşının sonuçları nelerdir?

a)Harzemşahlar yıkıldı

b)T.Selçuklu Devleti Moğollarla komşu oldu

50)1196 tarihinde dağınık halde bulunan Moğolları tek bayrak altında toplayan devlet adamı kimdir?

Cengiz Han

51)Moğollar hakkında kısaca bilgi veriniz?

Devlet yönetiminde Uygulardan etkilenmişlerdir, Kansu ve Ordu bölgesi egemenlik altına

alınmıştır. Çin’in merkezi Pekin alınmış olup, Harezm bölgesinin büyük kısmını ele geçirmişlerdir.

Kafkasya, Rusya ve Anadolu’yu egemenlik altına almışlardır.

52) Baba İshak İsyanını hakkında bilgi veriniz?

Selçuklu devletinin zayıflamasını fırsat bilen güneydoğudaki bazı Türkmenler (Kahta-Maraş) otlak ve mera yetersizliğini öne sürerek şeyh olarak kabul edilen baba ishak etrafında birleşerek isyan ettiler. Amasya da Türkmenler isyana teşvik edilmiştir. İsyancılar Sivas’ı ele geçirmiş ve ilk

çatışmada Selçukluları yenilgiye uğratmışlardır. II.Gıyaseddin Keyhüsrev isyancılar üzerine ikinci defa bir ordu gönderir baba ishak yakalanır ve asılır.

53)Türkiye Selçuklu devleti hangi savaşla Moğolların denetimine girmiştir?

Kösedağ savaşı

54)Türkiye Selçuklu devletinin mirasçısı kabul edilen beylik hangisidir?

Karamanoğulları

55)Uçlara yerleştirilen Türkmenlerin görevi nedir?

Sınırların güvenliğini sağlamak

56)Türkiye Selçukluları hangi savaşla dağılma savaşına girmiştir?

57)Türkiye devleti hangi savaşla Moğol ilhanlı devletinin denetimine girdi?

58)1336 da hangi devletin yıkılmasıyla Türkmen beyleri bağımsız olmuşlardır?

İlhanlıların yıkılmasıyla böylece ikinci beylikler dönemi başlamıştır.

59)ikinci beylikler döneminde Konya da kurulan dönemin en güçlü beyliği hangisidir?

Karamanoğulları

60)Anadolu da kurulan ilk tarikat hangisidir?

Babailik tarikatı

61)Bektaşilik tarikatının kurucusu kimdir?

(5)

5

Hacı Bektaş-ı Veli

62)Moğol istilası sonrasında Anadolu da sosyal düzeni sağlamaya çalışan önemli isimleri kimlerdir?

Yunus emre, Hacı Bektaş-ı Veli, Mevlana Celaleddin-i Rumi

II. ÜNİTE

1) Voyvodalık nedir?

Osmanlı’nın Eflak ve Boğdan beylerine verdiği isimdir.

2)Osmanlı devletini kuranlar kimlere mensuptur?

Oğuzların günhan soyundan kayı boyuna mensuptur.

3)Kayı kelimesi ne demektir?

Güç ve kudret anlamına gelmektedir.

4)Kılıç hakkı nedir?

Öncelikli olarak fethedilen toprağı hangi komutan fethetmişse fethedilen toprağın fetheden komutana bırakılma durumudur.

5)Osman bey bağımsızlığını hangi savaşla kazanmıştır?

1302 Koyunhisar savaşıyla 6)Gaziyan-ı rum kime denir?

Anadoluya gaza yapmak amacıyla gelenlere 7)Bacıyan-ı Rum kime denir?

Anadolu da ki kadın teşkilatlanmasına 8)Osman bey’in lakabı nedir?

Fahreddin

9)Hangi kalenin alınmasıyla Rumeli’ye ilk adım atılmıştır?

Çimpe kalesi

10)İstanbul’un fethi için Anadolu (Güzelcehisar’ı) yaptıran padişah kimdir?

Yıldırım Bayezid

11)Yıldırım Bayezid İstanbul kuşatmasını neden kaldırmıştır?

Anadolu’daki Timur tehlikesinden dolayı

12)II. Murad döneminde yapılan hangi savaşlarla Osmanlı’nın balkanlardaki egemenliği kalıcı hale gelmiştir?

1444 Varna savaşı ve 1448 II. Kosava savaşıyla 13)İstimalet politikası nedir?

Osmanlı devletinin fethettiği topraklar üzerinde ve o bölgenin halkına karşı uygulamış olduğu politikadır.

14)iskan politikası nedir?

Osmanlının balkanlarda elde ettiği topraklarda uygulamış olduğu nüfus yerleştirme politikası (kendi halkını fethedilen yerlere yerleştirme)

15)Osmanlının Rumeli ve Balkanlarda hakimiyet kurmasında etkili olan faktörler nelerdir?

Akıncı ve uç beylerinin desteği, Bizans’ın siyasi durumu, Şeyh ve dervişlerin rolü, Balkanlarda ki siyasi ve sosyal durum, İstimalet politikası, İskan politikası

16)Kümbet nedir?

Selçuklular dönemindeki anıt mezarlardır.

17)Osmanlının kısa sürede Rumeli ve Balkanlarda hakimiyet kurmasında etkili faktörler nelerdir?

(6)

6

Akıncı ve uç beylerinin desteği, Bizans’ın siyasi durumu, şeyh ve dervişlerin rolü, İskan politikası, İstimalet politikası, Balkanların siyasi ve sosyal durumu

18) Osmanlı’nın Devletinin Anadolu’daki Türk siyasi birliğini kurma çalışmaları kimin döneminde başlamıştır?

Orhan Bey

19) Osmanlı hakimiyetine giren ilk beylik hangisidir?

Karesioğullarıdır

20) Osmanlı Devletine çeyiz yoluyla katılan beylik hangisidir?

Germiyanoğullarıdır.

21) Anadolu beylerbeyliğini kim kurmuştur?

Yıldırım Bayezıd

21) Memlüklere kısa süreliğine olsa başkentlik yapan Adıyaman’ın ilçesi hangisidir?

Besni )

22) Ankara savaşı sonrasında taht kavgalarıyla geçen döneme verilen isim nedir?

Fetret devri

23) Osmanlı devleti Ankara savaşından sonra Anadolu büyük ölçüde toprak kaybetmesine rağmen balkanlardaki topraklarını kaybetmemiştir bunun temel sebebi nedir?

Balkanlarda uygulanan İskan politikası

24) Osmanlı devletinde meydana gelen ilk dini ve sosyal içerikli hareket hangisidir?

Şeyh Bedreddin isyanıdır

25)Yüzyıl savaşları hangi devletler arasında gerçekleşmiştir?

Fransa X İngiltere

26) Halil İnalcık’a göre uçlardaki toplumsal değişimin temel sebebi nedir?

Göç ve nüfus baskısı

27) Paul Wittek’e göre Osmanlı Beyliğinin çok güçlü bir devlet olarak ortaya çıkmasında etkili olan faktör nedir?

Gaza düşüncesi, dini inancı yeni bölgelere taşımak

28)Paul Wittek’e göre Osmanlı’nın Rumeli ve Balkanlarda genişlemesi nasıl yorumlanmıştır?

Gazayla gidilen yerlerde dini yaymanın yanında dini yaymayı baskı haline getirmemişlerdir.

29) Fuat Köprülü Osmanlı Devletinin tamamıyla dini sebeplerden dolayı yükselişine karşı çıkmaktadır ona göre Osmanlı’nın yükselişinin sebepleri nelerdir?

a) Osmanlı kabilesinin asil oluşu

b) Osmanlı Beyliğinin bulunduğu konumun jeopolitik durumu

c)Diğer beyliklerin Osmanlı’ya karşı düşmanca davranışlara girmemeleri olduğunun belirtmiştir.

30) Tekfur nedir?

Bizans valilerine, Rumeli ve Anadolu Hristiyan beylerine verilen isimdir.

31)Osman Bey’in Bizans’a yönelik fetih politikasının hedefinde hangi fikir bulunmaktadır?

Cihat ve Gaza fikri yatmaktadır.

32) Mostar Köprüsü hangi padişah döneminde, hangi mimara yaptırılmıştır, hangi ülkede bulunmaktadır?

Kanuni sultan döneminde Mimar Sinan’ın öğrencisi olan Mimar Hayreddin tarafından yapılmış olup, Bosna Hersek’te bulunmaktadır.

33)Osmanlı devletinde ilk kadı kimdir, kimin döneminde atanmıştır?

Karamanlı Dursun Fakih, Osman Bey döneminde Karacahisar’a atanmıştır.

34)Timur neden Osmanlı devletine savaş açmıştır?

(7)

7

Çin’e düzenleyeceği seferden önce arkasında güçlü bir devlet bırakmak istememesinden dolayı 35) I.Mehmet’e neden Osmanlı Devletinin ikinci kurucusu denilmektedir?

Osmanlı Devletinin siyasi bütünlüğünü yeniden kurmuş, devleti yıkılmaktan kurtarmıştır.

36)Şeyh Bedreddin isyanı Osmanlı devletindeki ilk dini ve sosyal içerikli isyandır bu yönüyle Anadolu Selçukluları döneminde ki hangi isyana benzemektedir?

Baba İshak isyanına benzemektedir.

III. ÜNİTE

1.Osmanlı beyliğinin ilk askeri birlikleri kimin döneminde kimlerden oluşmaktadır?

Osman Gazi döneminde atlı aşiret birliklerinden oluşmaktadır.

2.Osmanlı’nın kuruluş aşamasında kimler Osmanlı’ya savaşlarda yardım etmişlerdir?

Gaziyan-ı Rum,Ahiyan-ı Rum,Abdalan-ı Rum adlı teşkilatlanmalar.

3.Osmanlı’da ilk fetihleri yapanlar kimlerdir?

Uç kuvvetleridir.

4.Osmanlı fetih hareketlerinde önemli bir yere sahip olan Alp ne demektir?

Cesur, yiğit ve kahraman demek olup İslamiyet’i kabul ettikten sonra alp gazi unvanı almışlardır.

5.Osmanlı Devletinde ilk düzenli birlikler kimin zamanında kimin önerisiyle kurulmuştur?

Orhan Gazi zamanında Çandarlı Kara Halil’in önerisiyle kurulmuştur.

6.Osmanlı da ilk kurulan düzenli birlikler hangileridir?

Yaya ve müsellemler 7.Tımar ne demektir?

Devlet görevlilerine hizmet karşılığında, belli bir bölgenin vergi toplama yetkisinin verilmesine denilmektedir.

8.Genel uygulamada Tımar Sisteminin amacı nedir?

Seferler için asker beslemek

9.Anadolu ve Rumeli de fethedilen topraklar hangi defterlere kaydedilirdi?

Tahrir defterleri

10.Tımar Sisteminin bazı faydalarını yazınız?

 Devlet hazinesinden para çıkmadan ordunun taşradaki en kalabalık eyalet askerleri grubu oluşturulmuştur.

 Tarım arazileri sürekli olarak işlenir duruma gelmiştir.

 Topraktan alınan gelirlerle memur maaşları düzenli olarak ödenmiştir.

 Savaşa hazır askerler (Tımarlı Sipahiler) yetiştirilmiştir.

11.Tımar sahiplerinin besledikleri atlı askerlere ne denir?

Cebelü de denirdi.

12.Osmanlı Devletinde sefer emirleri ne şekilde düzenlenmektedir?

Beylerbeyi, Sancakbeyi, Alaybeyi 13.Harçlıkçı kime denirdi?

Sefere çıkan Sipahiler kışı savaş bölgesinde geçireceklerse aralarından bazıları bölgelerine giderek arkadaşlarının tımar gelirlerini alır getirirlerdi bu işi yapanlara harçlıkçı denirdi.

14.Pençik Sistemi ne demektir?

Savaşta esir alınan Hristiyan çocukların beşte birinin devlet hizmetine alındığı sistemdir 15.Pençik Sistemi kimin döneminde kurulmuştur?

I. Murat dönemi Çandarlı Halil paşanın önerisiyle

(8)

8

16.Acemi Ocağı kurulma amacı nedir ve ilk olarak nerde kurulmuştur?

Yeniçeri Ocağına asker yetiştirmek amacıyla kurulmuş ve ilk olarak Gelibolu da kurulmuştur.

17.Pencik resmi nedir?

Devletin Pençik kanunuyla komutan ve gazilerden topladığı köle başına düşen 25 akçe vergiye denilmektedir.

18.Pençik Sitemi hangi olayla ortadan kalkmıştır, neden?

Ankara savaşıyla önemini yitirmiştir. Ankara savaşından sonra Rumeli de fetihler durmuş savaş esiri alınamaz duruma gelmiştir. Taht kavgaları ve iç karışıklıklarda etkili olmuştur.

19.Devşirme Sistemi neden ortaya çıkmıştır?

Rumeli de yapılan fetihler yeni asker ihtiyacı ortaya çıkardığından dolayı 20.Acemi Ocağındakiler hangi isimler altında Yeniçeri Ocağına alınırlardı?

Çıkma yahut kapıya çıkma adı altında Yeniçeri Ocağına alınırlardı.

21.Yeniçeri Ocağı hangi amaçla kimin döneminde kurulmuştur?

Devletin asker ihtiyacını karşılamak amacıyla I. Murat döneminde kurulmuştur.

22.Yeniçerilerin üç ayda bir aldıkları maaşa verilen isim nedir? Ulufe 23.Yeniçerilerin en büyük komutanı kimdir?

Yeniçeri Ağası

24.Yeniçeri Ağası ocak ile ilgili işlere nerde bakardı?

Ağa Divanında

25.Abbasi ve Selçuklular döneminde Devşirme sistemine benzeyen sistemin ismi nedir?

Gulam Sistemi

26.Gulamların görevleri nelerdir?

 Halife ve sultanların özel muhafızlığını yapar.

 Hükümdarlarla birlikte savaşa katılır.

 Olası ayaklanmaların bastırılmasında rol alırlar.

27.Kapıkulu Süvarileri hangi padişah döneminde Devşirme sistemine dahil olmuşlardır?

I.Murat zamanında

28. Altı Bölük kimlerden oluşurdu?

sipahi,silahtar, sağ ve sol ulufeciler, sağ ve sol garipler 29.Kapıkulu Süvarilerinin görevleri nelerdir?

 Savaş ve seferlerde padişahı korumak

 Padişahın silahlarını, Osmanlı sancağını korumak

 Sancağı korumak

30.Osmanlı kuruluş ve yükseliş döneminde ordusu’nun şeması ne şekildedir?

(9)

9

31.Sakalar’ın görevi nedir?

Ordunun su ihtiyacını karşılamak

IV. ÜNİTE

1.Anadolu’nun İslamlaşmasında rol alan sufiler kimlerdir?

Hoca Ahmet Yesevi, Mevlana Celaleddin-i Rumi, Hacı Bektaş-ı Veli Ahi Evran, Yunus Emre, Hacı Bayram-ı Veli

2.Piri Türkistan olarak anılan ve Divan-ı Hikmet adlı eseriyle İslamiyet öğretisinde söz sahibi olan alim kimdir?

Hoca Ahmet Yesevi aynı zamanda yesevilik tarikatının da kurucusudur.

3.’’Makalat’’ adlı eseri kaleme alan ve aynı zamanda kendi öğrencilerini Rumeli’ye gönderen ve oradaki halkın İslamlaşmasına katkı sağlayan ve öğrencilerinin gittikleri bölgelere Orta Asya’daki isimleri veren alim kimdir?

Hacı Bektaş-ı Veli

4.Bilim ve tasavvufu birleştiren, insanları birlik ve beraberlik yoluna davet eden alim kimdir?

Hacı Bayram-ı Veli

(10)

10

5.Osmanlı devletinde yönetici sınıfta kimler bulunmaktadır?

Seyfiye (Umera) İlmiye (Ulema) Kalemiye İdari ve askeri alanlarda

görevlidirler

Eğitim din ve hukukla ile ilgili görevlidirler

Bürokrasi ve diplomasi ile ilgili görevlidirler

Sadrazam Şeyhü’l İslam Defterdar

Kubbealtı Vezirleri Kazasker Nişancı

Yeniçeri Ağası Müderris Reisü’l küttap

Kaptan-ı Derya Kadı Katipler

Beylerbeyi İmam Memurlar

Sancakbeyi Vaiz Eminler(Beytü’l mal,Kapan,

Subaşı, Sipahi Müezzin, Kassam(Vasiyetçi)

6.Nişancının görevi nedir?

Devletin iç ve dış yazışmalarına bakmak

7.Veziri azamlar hangi padişah döneminde ulema kökenlidirler Fatih Sultan Mehmet Han

8.Kazaskerlerin görevleri nelerdir?

Divana gelen davaları dinler ve karara bağlardı.

9.Osmanlı Devletin de İlmiye sınıfının başı olarak kim kabul edilmektedir?

Şeyhü’l İslam ihtiyaç duyulduğunda divana katılırlardı.

10.Osmanlı Taşra teşkilatı içinde yer alan başlıca yönetim birimleri büyükten küçüğe sıralanması ne şekildedir?

Eyalet, Sancak, Kaza, Köy

11.İlk Osmanlı Medresesi kimin döneminde açılmıştır?

Orhan Bey, İznik’te

12.Hüdavendigar Medresesi kimin döneminde hizmete girmiştir?

I.Murad

13.Osmanlı Devletindeki ilk müderris kimdir?

Davud el-Kayseri

14.Hacı Bayram-ı Veli’nin müridi, Fatih Sultan Mehmet’in lalası, Ayasofya da ilk Cuma namazını kıldıran ve ‘’Maddetü’l Hayat’’ adlı eserinde ilk defa bazı hastalıkların tohum adını verdiği

mikroplardan kaynakladığını öne süren Pastör’den daha önce hastalıkların kalıtım yoluyla bulaştığını dile getiren alim kimdir?

Akşemseddin

15.Timur’un torunu ve aynı zamanda Timur devletinin 4. Hükümdarı olan matematik ve astronomi alanında çalışmalar yapan Semerkant’ta medrese ve rasathane inşa ettiren alim kimdir?

Uluğ Bey

16.’’Ay’ın Toprak Şekillerine dair Risaleler’’ adlı eserini Uluğ Beye sunan bilgin kimdir?

Ali Kuşçu

17.İstanbul’a gelirken yolda hazırladığı ‘’ Muhammediye’’ adlı matematik konulu eseri Fatih Sultan Mehmet’e sunan alim kimdir?

Ali Kuşçu

18.Otlukbeli Savaşı sırasında yazdığı astronomi ile ilgili bir risalesine ise ‘’Fethiye’’ adını veren bilgin kimdir?

Ali Kuşçu

(11)

11

19.Türkiye’deki ilk ve gerçek astronomi hocası kimdir?

Ali Kuşçu

20.Hz. Muhammed’in özelliklerini, yüce ahlakını, örnek kişiliğini anlattığı mazlum bir eser olan

‘’Muhammediyye’’ halk arasında Kur’an-ı Kerimden sonra en çok okunan kitap olma özelliğini yüzyıllarca korumuştur. Sözlü halk kültüründe ezbere okunan Muhammediyye bir yandan da medreselerde ders kitabı olarak okutulmuştur. Bahsi geçen eser kime aittir?

Yazıcıoğlu Mehmet

21.Osmanlıda yazılı kültür eserleri ne zaman verilmeye başlanmıştır?

Eski Anadolu Türkçesiyle XIII. yy dan itibaren

22.Hoca Ahmet Yesevi’nin hangi eseri edebi geleneğin temelini atmıştır?

Hikmet

23.Divan Edebiyatı’nın diğer isimleri nelerdir?

Saray edebiyatı ve yüksek zümre edebiyatı

24.Osmanlı padişahları arasında asıl kültür hareketlerini başlatan, koruyup geliştiren, Türkçenin büyük devlet dili olmasına zemin hazırlayan, alimler ve sanatkarlar ile haftada iki gün görüşüp konuşan padişah kimdir?

Sultan II.Murad’dır.

25.Danişmendname (Türklerin Anadolu’yu fethini anlatan destan) ve Kabusname (Mercimek Ahmet’e ait nasihatname) hangi padişahın gayretiyle yeniden Türkçe’ye tercüme edildi.

Sultan II.Murad

26.Osmanlı’nın şiir mecmualarından olan Mecmuatü’n-Nezair hangi padişaha adanmıştır?

Sultan II. Murad’a adanmıştır.

27.Ömrünü gaza meydanlarında geçirdiği halde imar işlerine de büyük önem veren döneminde ki birçok esere öncülük yapan ve ‘’Ebü’l Hayrat’’ diye anılan Osmanlı padişahı kimdir?

Sultan II.Murad’dır

28. Sultan II.Murad döneminde yapılan eserler hangileridir?

Bursa Muradiye Cami, Edirne Muradiye Cami, Edirne Gazi Mihal Cami, Amasya Yörgüç Paşa Cami, Filibe Şehabeddin Paşa Cami, Üsküp Alaca İshak Bey Cami, Üsküp Sultan Murad Cami, Edirne Şah Melek Paşa Cami, Edirne Beylerbeyi Cami, Karaca Bey Cami, Edirne Üç Şerefeli Cami

29. Sultan I.Murad Mukaddes Yerlerin bakım ve tamirini kimlere yaptırmıştır?

Surre-i Humayun ve hacılardan meydana gelen özel bir alayı ayrıca Sultan II. Murad Ankara civarında Basıkhisar nahiyesinin yakınında yaptırdığı büyük köprünün geçiş ücretini Mekke ve Medine’deki yoksullara Göndermek üzere ayırmıştır.

30.Fatih Sultan Mehmet hangi mahlasla şiirler yazmıştır?

Avni mahlasıyla

31.Yavuz Sultan Selim hangi mahlasla şiirler yazmıştır?

Selimi mahlasıyla

32.Kanuni Sultan Süleyman hangi mahlasla şiirler yazmıştır?

Muhibbi mahlasıyla

33. II. Bayezid hangi mahlasla şiirler yazmıştır?

Adli mahlasıyla

34.Osmanlı şehir planlamacılığı hangi güzergahlar üzerinde yapılmıştır?

Ticari faaliyetlerin yoğunlaştığı güzergahlar üzerinde

35.Osmanlı Devletinde hangi faktör şehrin asıl merkezini oluşturmaktadır?

(12)

12

Bedestenler 36.Bedesten nedir?

Değerli eşya, kumaş, baharat ve mücevherlerin alınıp satıldığı kapalı çarşılardır.

37.İmarethane nedir?

Yoksullara yardım amacıyla kurulan hayır kurumlardır.

38.Külliye nedir?

Cami, Medrese, imaret, türbe, kütüphane, hamam, aşevi, kervansaray,Hastane, tekke, zaviye binalarından oluşan yapılar topluluğudur.

39.Erken Dönem diye bilinen Osmanlı mimarisinin temel öğesini hangi unsurlar oluşturmaktadır?

Külliye ve camiler oluşturmaktadır.

40.Osmanlı erken dönemine ait eserler hangi şehirlerde yapıldı bu eserler hangileridir?

İznik, Bursa, Edirne şehirlerinde yapılmış olan

İznik’te Hacı Özbek Cami, Süleyman Paşa Medresesi,

Bursa’da Yıldırım Bayezid Döneminde inşa edilen Ulul Cami, Yıldırım Bayezid Bedesteni ve Yıldırım Darüşşifası

41.Osmanlı Devletinin ilk hastanesi kimin döneminde yapılmıştır, hangisidir?

Yıldırım Bayezid Döneminde yapılmış olan Yıldırım Darüşşifasıdır.

42.Osmanlı Devletinde klasik döneme geçiş hangi olayla başlamıştır?

İstanbul’un fethiyle

43.Klasik Osmanlı Dönemine verilen diğer isim nedir?

Büyük Külliyeler Devri ( Yükselme Dönemi)

44.Büyük Külliyeler Devrinin ilk örneği hangi külliyedir?

İstanbul Bayezid Cami

45.Mimar Sinan Hangi padişahlar döneminde çalışmalar yapmıştır?

Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman, II.Selim ve III. Murad dönemlerinde 46.Mimar Sinan’ın çıraklık eserim dediği eser hangisidir?

Şehzade Camisi

47.Mimar Sinan’ın kalfalık eseri hangisidir?

Süleymaniye Camisi

48.Ayasofya’yı yeniden inşa eder derecede inşa eden ve ayakta tutan mimar kimdir?

Mimar Sinan

49.Mimar Sinan’ın ustalık eseri hangisidir?

Selimiye Camisidir.

50.Neccar kime denir?

Ahşap işçiliğiyle uğraşan sanatkarlara denir.

51.Ağaç üzerinde veya diğer ahşap bir malzemede, mobilyada belirlenmiş desen ve çizimlere göre oyulmuş yuvalara gümüş sedef vb. süs maddeleri yerleştirilerek yapılan süsleme sanatına ne denir?

Kakmacılık denir.

52.Osmanlı dokumacılık sanatının gelişmesinden kimlerin önemli rolü bulunur?

Türkiye Selçukluları ve Anadolu Beyliklerinin katkıları bulunur.

53.Kil topraktan yapılan levhaların genellikle çiçek resimleriyle bezenip fırında pişirilmesi sanatına ne denir?

Çinicilik denir.

54.Çinilerle bezenmiş Osmanlı eserlerine örnek veriniz?

Bursa’daki Yeşil Cami, Yeşil Türbe, Topkapı Sarayı, Sultan Ahmet Cami vb.

(13)

13

55. Hat Sanatı nedir?

Yazı ve çizgi anlamına gelen hat güzel yazma sanatıdır. Bu işle uğraşanlara ise Hattat denir.

56.Osmanlı Devleti’nde XVI. yy da yaşamış hattatlara örnek veriniz?

Amasyalı Şeyh Hamdullah, XVI.yy’ın ünlü hattatı ise Ahmet Karahisaridir.

57.Ahmet Karahisari’nin en önemli eseri hangisidir?

Kanuni Sultan Süleyman’ın isteği üzerine yazmış olduğu ve halen Topkapı Müzesinde bulunan büyük ebattaki Kur’an-ı Kerim’dir. Diğer eserleri ise Piyale Paşa cami yazıları ve Süleymaniye Cami Kubbealtı yazılarıdır.

58.Klasik Dönem Osmanlı sanatları hangileridir?

Ahşap ve taş işlemeciliği, Dokumacılık, Çinicilik, Hat Sanatı

V. ÜNİTE

1.Osmanlı padişahları arasında ilmi, idari ve kültürel sahada ilk sırada yer alan padişah kimdir?

Fatih Sultan Mehmet

2.İstanbul’un fethi öncesi Bizans’ın durumu nedir?

Bu dönemde Bizans’ta iç karışıklıklarla birlikte mezhep kavgaları (Katolik-Ortadoks)

yaşanmakla birlikte surlar onarılmış, Haliç’in ağzı kapatılmış, halk silahlandırılmış, Avrupa’dan yardım istenmiş ve Grejuva denen Rum ateşi hazırlanmıştır.

3.İstanbul Fethinin nedenleri nelerdir?

 Osmanlı toprakları arasında kalan Bizans’ın Osmanlı’nın sınır güvenliğini tehlikeye düşürmesi

 Bizans’ın Anadolu Beyliklerini ve Osmanlı Şehzadelerini Osmanlı’ya karşı kışkırtması

 Bizans’ın Anadolu Türk siyasi birliğini sağlanması ve Osmanlı güvenliği açısından tehlike oluşturması

 Peygamberimizin hadisi

 Bizans’ın Haçlıları Osmanlı’ya karşı kışkırtması

 Avrupa devletlerinin Türkleri Balkanlardan çıkarma ümitlerine son verilmek istenmesi

 Türklerin Avrupa içlerine ilerleyişinin kolaylaştırılmak istenmesi

 İstanbul’un jeopolitik konumu ve ticaret yolları üzerinde yer alması 4.İstanbul’un fethi için yapılan hazırlıklar nelerdir?

 Anadolu Hisarının Karşısına Rumeli (Boğazkesen) Hisarının yapılması

 Silivri ve vize kalelerinin alınması

 Şahi denen büyük topların döktürülmesi

 Tekerlekli kulelerin yapılması

 Güçlü bir donanmanın oluşturulması 5.İstanbul’un Türk Tarihi açısından sonuçları

 II. Mehmet Fatih unvanı almıştır.

 Kuruluş Dönemi başlamış yükseliş dönemi başlamıştır.

 Başkent Edirne’den İstanbul’a taşındı.

 Rumeli ve Anadolu arasında Osmanlı toprak bütünlüğü sağlandı.

 Boğazın kontrolü Türklerin eline geçti.

 Avrupa’nın içlerine kadar ilerleyiş kolaylaştı.

 Osmanlı Devleti Fener Patrikhanesinin koruyucusu durumuna geldi (Patrikhanenin Osmanlıya bağlanmasıyla)

(14)

14

 Karadeniz Ticaret yolu Osmanlı’ya geçti.

6.İstanbul’un fethinin dünya tarihi açısından önemi nelerdir?

 Bizans (Doğu Roma) İmparatorluğu yıkıldı.

 Avrupalıların artık Türkleri Balkanlardan çıkarma ümidi kalmadı.

 Ticaret yollarının Osmanlı’nın eline geçmesiyle Avrupalılar yeni ticaret yolları aramaya başladılar (Coğrafi keşifler)

 Sur ve kalelerin top atışları sonucu yıkılmasının görülmesi üzerine Avrupa’daki Derebeylik (Feodalite) yıkılmış, merkezi krallıklar güçlenmiştir.

 Ortaçağ kapanıp Yeniçağ açılmıştır.

7. Fatih Sultan Mehmet’ten önce kimler İstanbul’u kuşatmıştır?

Yıldırım Bayezid, Musa Çelebi, II.Murad kuşatmış fakat başarılı olamamışlardır. Devlet olarak ise Hunlar, Bulgarlar ve Avarlar

8.Osmanlı Devleti İstanbul’a hangi isimleri vermiştir?

İslambol ve Dersaadet (saadet kapısı)

9.Sahn-ı Seman Medreseleri hangi padişah döneminde yapılmıştır?

10.Çocuklar için yapılan mektep Darü’t talim hangi padişah döneminde yapılmıştır?

11. Yavuz Sultan Selim’in siyasi politikası nedir?

 Türk İslam Dünyasını tek çatı altında birleştirmek.

 Safevelerin Anadolu’ya hakim olmak için uygulamaya koyduğu Şii propagandasını önlemek.

12. Yavuz Sultan Selim şehzade iken nerede validir?

Trabzon

13.Hangi savaşla Memlükler’e son verilmiştir?

Ridaniye

14.Osmanlı Devleti hangi padişah döneminde Halifeliği almış ve İslam Dünyasının lideri olmuştur?

Yavuz Sultan Selim döneminde Ridaniye savaşı sonrasında

15.Tarihçiler hangi Osmanlı padişahını sekiz yıla seksen yıllık iş sığdırmış değerlendirmesini yapmışlardır?

Yavuz Sultan Selim

16.ABD kongre binasında hangi Osmanlı padişahının portresi bulunmaktadır?

Kanuni Sultan Süleyman

17. Kanuni Sultan Süleyman neden Kanuni unvanı verilmiştir?

Devlet yönetimiyle ilgili bir çok kanun çıkardığı için

18. ‘’Capitol’’ Amerika Birleşik Devletlerinin Millet Meclisi binasıdır. 1945 yılında bir heyet ünlü kanun yapıcılarının portresini temsilciler meclisi galerisine koymayı kararlaştırmıştır. Karar ABD Kongresi tarafından onaylanmıştır. 23 ismin portresi yapılmasına karar verilmiştir. Bunlardan bir tanesi bir Osmanlı padişah bahsi geçen Osmanlı padişahı kimdir?

19.Avusturya arşüdükü hangi antlaşmayla Osmanlı sadrazamına denk sayılmıştır?

1533 İstanbul Antlaşması ile

20.Yavuz Sultan dönemindeki en zengin dönemini yaşayan Osmanlı Devleti hazinesi hangi padişah döneminde ilk kez açık vermiştir?

(15)

15

21.Osmanlı İran arasında yapılan ilk resmi antlaşma hangisidir, hangi padişah döneminde imzalanmıştır?

1555 Amasya Antlaşması, Yavuz Sultan Selim döneminde

22.Hangi Osmanlı padişahı döneminde Venediklilere balyos (elçi) bulundurma hakkı verilmiştir?

23.Osmanlı ticaret hayatında XVI. yüzyıla kadar hangi devletlerin tüccarları etkilidir?

Ceneviz, Venedik

24.Osmanlı Devletinde kapitülasyonlara verilen diğer isim nedir?

İmtiyaz-ı Mahsusa

25.Osmanlı tarihinde Fransızlara ilk kapitülasyon veren padişah kimdir?

26. Kanuni Sultan Süleyman döneminde Fransızlara verilen kapitülasyonlar ne şekildedir?

 Fransa Akdeniz de düşük gümrük vergisi ödeyerek serbestçe ticaret yapabilecek.

 Fransızlara ait ticari ve hukuki davalara İstanbul’a gönderilen bir yargıç bakacak.

 Antlaşma her iki hükümdarın hayatta kaldığı sürece geçerli olacaktır.

27. Kanuni Sultan Süleyman döneminde Fransızlara verilen Kapitülasyonların I.Mahmut dönemine kadar ki özelliği nedir?

Hükümdarların hayatta kalma süresiyle sınırlandırılmıştır.

28.Avrupa da akrabalık ilişkileri sonucu kurulan imparatorluk hangisidir?

Habsburg

29.Osmanlı Devleti Avrupa da ki Türk ilerleyişini sağlamlaştırmak ve Habsburg imparatorluğuna karşı üstünlük sağlamak için ilk olarak nereyi ele geçirmiştir?

Belgrad (Avrupa’nın giriş kapısı konumundadır)

30. Osmanlı’nın Kanuni Sultan Süleyman döneminde Fransa’yı yanına çekme sebebi nedir?

 Avrupa Hristiyan birliğini bozmak

 Habsburg imparatorluğuna karşı önemli bir gücü yanına çekmek 31.İspanya Krallığı hangi gerekçelerle Akdeniz de faaliyetlere başlamıştır?

 Katolikliğin savunucusu olarak.

 Dünya imparatorluğu kurma arzusu

33.İspanya Krallığının Akdeniz de hakimiyet kurması sonrasında ki beklentileri nelerdir?

 Doğu ve Batı ticaretini kontrol etmek

 Akdeniz ve Afrika’nın kuzeyine hakim olmak

34.Osmanlı Devletinde Venediklilere ticari İmtiyaz veren ilk padişah kimdir?

35.Hangi Osmanlı padişahı döneminde Cenevizlilerle yoğun ticari ilişkiler başlamıştır?

Orhan Bey döneminde

36.Akkoyunlular hangi savaş sonrasında dağılma sürecine girmişlerdir?

1473 Otlukbeli savaşıyla (Fatih Sultan Mehmet dönemi)

37.Osmanlı ve Safeviler arasındaki ilişkiler hangi padişah döneminde başladı?

II.Bayezid döneminde

38.Osmanlı’yı ortadan kaldırmak isteyen ve bunun için Şahkulu isyanını çıkaran devlet hangisidir?

Safeviler

39.Osmanlı - Memlük rekabeti hangi padişah döneminde savaşa dönüşmüştür?

II.Bayezid

40.Memlüklere İslam dünyasında ayrı bir itibar kazandıran etken nedir?

(16)

16

Halifenin Memlüklerin koruyuculuğunda olması

41.Memlüklerin siyasi varlığına son veren ve Osmanlıyı Türk İslam dünyasının tek lideri haline getiren ve halifeliği ele geçiren padişah kimdir?

Yavuz Sultan Selim

42.Reform hareketlerine neden olan etmenlerden bazılarını yazınız?

 Katolik kilisesinin aşırı zenginleşmesi

 Katolik kilisesinin yozlaşması

 Katolik kilisesinin siyasete ve dünyevi işlere daha fazla zaman ayırmaya başlaması 43.Reform hareketlerinin öncüsü kimdir?

İlahiyatçı Martin Luther

44.’’Avrupa da tanrı ile kul arasına kimsenin giremeyeceğini, öbür dünyada esenliğe kavuşmak için imanın yeteceğini, endüljans olarak kimsenin günahlardan kurtulamayacağını’’dile getiren Avrupalı ilahiyatçı kimdir?

İlahiyatçı Martin Luther

45.Kimlere Protestan adı verilmiştir?

Matin Luther taraftarlarına

46.Protestanlara hangi antlaşmayla inanç özgürlüğü verilmiştir?

Augsbug Antlaşmasıyla

47.Reform hareketleri sonucunda Avrupa da mezhep birliğinin bozulması hangi savaşa neden olmuştur?

Otuz Yıl savaşlarına neden oldu.

48.Reform hareketleri Osmanlı Devletinde neden etkili olmamıştır?

Osmanlı Devleti’nde din ve inanç özgürlüğü bulunmasından dolayı etkili olmadı.

49.Martin Luther ve Protestanlara destek veren Osmanlı padişahı kimdir?

50.Osmanlı Devletinin Kuzey Afrika hakimiyeti için ilk olarak nereyi fethetti?

1517 Mısırı fethetti.

51.İlk düzenli Osmanlı kara ordusu kimin döneminde kuruldu?

Orhan Bey döneminde kuruldu.

52.I. Murad döneminde hangi etkilerden dolayı Osmanlı kara ordusu oldukça gelişmiştir?

 Devşirme sistemi

 Tımar sistemi

53. Osmanlı Devlet tarihinde hangi padişah döneminde ilk deniz savaşı kiminle yapılmıştır?

I.Mehmet (Çelebi) döneminde Venediklilerle yapılmıştır.

54.Yavuz Sultan Selim döneminde Kağıthane’ye kadar genişletilen ve Osmanlı’nın yıkılışına kadar donanmanın merkez üssü olan Haliç Tersanesi kurulmuştur. Bu teraneye verilen diğer isim nedir?

Tersaneyi Amire’dir.

55.Osmanlı’nın hangi padişahı döneminde Osmanlı Donanması altın çağını yaşamıştır?

Kanuni Sultan Süleyman döneminde

56.Avrupalı devletlerini yeni ticaret yolları aramaya iten sebepler nelerdir?

 Osmanlı Devleti’nin İpek ve Baharat yollarını denetimini ele geçirmesi.

 Osmanlı’nın Akdeniz deki hakimiyet alanının genişlemesi 57. Coğrafi Keşiflerin sebepleri nelerdir?

 Pusulanın geliştirilmesi

 Coğrafya bilgisinin artması ve sağlam gemilerin yapılması

(17)

17

 Avrupalıların Doğu’nun zenginliklerine ulaşmak istemesi

 Hristiyanlığı Avrupa dışında yayma isteği

 İpek ve Baharat ticaret yollarını Türklerin denetiminde olmasından dolayı Avrupalıların Çin ve Hindistan’a giden yollar başka yollar bulma arzusu

58.Dünyanın yuvarlak olduğunun anlaşılması Avrupa da ne gibi etkiler ortaya çıkarmıştır?

 Dünyanın düz olduğu bilgisinin yanlış olduğu

 Katolik kilisesinin bir takım öğretilerin derinden sarsılmış olması 59.Hindistan’a düzenlenen dört sefer kimler tarafından gerçekleştirildi?

Hadım Süleyman Paşa, Piri Reis, Murat Reis, Seydi Ali Reis tarafından gerçekleştirildi.

60.Hint Deniz Seferlerinin başarısız olmasının nedenleri nelerdir?

 Osmanlının bölgenin önemini tam olarak kavrayamaması

 Osmanlı gemilerinin açık denizlere dayanıklı olmaması

 Bölge halkının Osmanlıya tam destek vermemesi

61.Hint Deniz Seferleri sırasında gördüğü yerleri ve karşılaştığı olayları ‘’Mir’atü’l-Memalik’’ adlı eserinde toplayan ve Kanuni Sultan Süleyman’a sunan Türk denizci kimidir?

Seydi Ali Reis

62. ‘’Kitabü’l Muhit’’adlı eserinde büyük fırtınalar, limanlar, zaman hesabı ve denizcilikle ilgili bilgi veren denizci kimdir?

Seydi Ali Reis

63.Osmanlı Donanmasını Akdeniz’den Hint Okyanusuna geçirebilmek için Süveyş Kanalı Projesini hayata geçirmek isteyen Osmanlı sadrazamı kimdir?

Sokullu Mehmet Paşa

64.Osmanlı Akdeniz hakimiyeti için hangi Atlantik ülkeleriyle mücadele etmiştir?

İspanya, Portekiz, İngiltere, Hollanda

65.Osmanlı İspanya rekabetinin en önemli konusu nedir?

(XVI. yy) Orta Akdeniz de jeopolitik konumuyla dikkat çeken Tunus’tur.

66. Bu dönemde Tunus’un önemi nedir? (XVI. yy)

 Cezayir’le kara bağlantısının olması

 Akdeniz ticaretine hakim konumda olması

 Bundan dolayı İspanyollar için Kuzey Afrika garnizonların korunması

 İtalya’daki topraklar için hayati önem kazanmaktadır.

67. Türk Denizcilik tarihinin en büyük zaferi hangisidir?

28 Eylül 1538 Preveze Deniz Savaşı’dır, bu savaşla Akdeniz’deki üstünlük Osmanlı’ya geçmiştir.

68. II. Selim döneminde Akdeniz’deki Osmanlı hakimiyetini güçlendiren gelişme hangisidir?

Kıbrıs’ın Fethedilmesi bu dönemde Kaptanıderya Lala Mustafa Paşadır. Bu olayla Doğu Akdeniz denetimi Osmanlı’ya geçti

69.Osmanlı ve Portekiz arasında ki Kuzey Afrika’daki Fas hakimiyeti için yapılan ve Portekiz’in yenilgi aldığı savaş hangisidir?

Vadiü’s-Seyl Savaşı

VI. ÜNİTE

1.Topkapı Sarayı hangi padişah ilk defa yapılaşmaya başlamıştır?

2.Topkapı Sarayında şikayetleri olanların ve adalet arayanların gittikleri yer neresidir?

Deavi Kasrı (I. Avlu )

(18)

18

3. Topkapı Sarayında Divanhananeye gölgesi vuran ve burada zulmün ve haksızlığın olmadığını gösteren Kasr hangisidir?

Adalet Kasrı

4.’’Felekler bu yüce kubbe altından ibarettir adalet olmasa bu köhne kubbe ayaklar üzere durmaz’’ sözü Topkapı Sarayı’nın hangi kısmında yer almaktadır, Osmanlı’nın hangi konuda duyarlı olduğunun göstergesidir?

Divanhanenin ön yüzünde ki kitabede bulunur ve Osmanlı’nın adalet konusunda hassa olduğunun göstergesidir?

5. Topkapı Sarayı hangi bölümlerden oluşmaktadır?

Enderun (iç saray ) Birun (dış saray ) ve padişahın özel hayatını geçirdiği haremden oluşmaktadır.

6.Enderun’a alınan görevliler hangi saraylarda görev alırlardı?

Galata Sarayı, Edirne Sarayı, İbrahim Paşa Sarayı 7.Enderun da hangi konularda eğitim verilirdi?

Dini, ilmi, siyasi konuların yanında saray protokollerini öğrenir daha sonra devlet kademelerinde görev alırlardı.

8. Enderun hangi odalardan oluşmaktadır?

9.Birun (Dış Saray ) hangi bölümde bulunur?

Bab-ı Humayun ile Babüssaade arasında ki bölüm arasında kalmaktadır.

10.Harem ne demektir?

Girilmesi yasak olan yer anlamına gelmektedir.

11.Haremden yetkili en yetkili kişi kimdir?

Harem Ağası

12.Osmanlı Devleti’nde padişah başkanlığında devlet işlerini görüşmek üzere toplanılan divana verilen isim nedir?

Divanıhümayun

13.Hangi padişahtan sonra divana vezir-i azamlar başkanlık yapmaya başladı?

14. Osmanlı Devletinde divan hangi yüzyıldan sonra önemini kaybetti?

XVII. yy dan sonra

15.Sadrazam konakları hangi isimle devletin yönetim merkezi haline gelmiştir?

Bab-ı Ali (yüksek veya yüce kapı)

16.Osmanlı Devletinde padişah mührünü kim taşımaktadır?

Padişahın vekili olan Vezir-i Azam

17.Padişah sefere katılmadığı takdirde Serdar-ı Ekrem unvanıyla orduyu kim komuta etmekteydi?

Vezir-i Azam

18.Kanuni döneminde valiler kimler arasında seçilmekteydi?

(19)

19

Vezirler

19.Osmanlı Devletinde divanın hangi üyesi adalet işlerinden sorumludur?

Kazasker

20.Osmanlı Devletin de mali işlerden sorumlu olan ve devlet gelirlerinin dış hazineye teslimini ve bunların harcamaya dönüştürülmesini yapan görevli kimdir?

Defterdar

21.Osmanlı Devletinde baş defterdar kimdir?

Rumeli defterdarı

22.Padişah adına alınan her türlü ferman ve berata padişah tuğrasını çeken ve Tevki ya da Tuğrai olarakta bilinen devlet görevlisi kimdir?

Nişancı’dır

23. Kanuni döneminden sonra tımar sisteminin düzenlenmesi ve dağıtılmasıyla görevli devlet adamı kimdir?

Nişancı’dır.

24. Divanın asli üyesi olmayıp, gerekli görülen konularda divana çağrılan ve fikri alınan ilmiye sınıfının başı olarak bilinen din görevlisi kimdir?

Şeyhülislam’dır.

25.Divan-ı Hümayun’nun asli görevlisi olmayıp, divan katiplerinin ve kalemlerinin şefi konumunda olan XVII yüzyıla kadar nişancıya tabi olarak görev yapan devlet adamı kimdir?

Reisülküttap’tır.

26.Divanda kabul edilen fermanlara uygun cevap emirleri yazmak, padişah ve vezir-i azama gelen mektupları tercüme ettirmekle görevli devlet adamı kimdir?

Reisülküttap’tır.

26.Kaptan-ı Deryalar hangi padişah döneminde Divan’ın asıl üyesi olmuşlardır?

Kanuni Sultan Süleyman döneminde

27.Askeri konularda gerek görüldüğü konularda divana çağrılan ve kapıkulu askerlerinin her türlü sorunlarını divana ileten aynı zamanda başkent olan İstanbul’unda güvenliğinden sorumlu olan Devlet görevlisi kimdir?

Yeniçeri Ağası

28.Osmanlı Devlet Teşkilatını genel olarak kimlerden örnek almıştır?

Türkiye Selçukluları’nı örnek almıştır.

29.Osmanlı devlet anlayışı ve yönetim sisteminin temelleri hangi anlayışa dayanmaktadır?

Eski Türk gelenekleri, İslam dininin devlet anlayışı ve hakim olunan topraklardaki devlet anlayışına dayanmaktadır.

30.Osmanlı Devletinin sonsuza kadar yaşayacağı düşüncesinden dolayı hangi unvan verilmiştir?

Devlet-i Ebed Mübdet

31.Osmanlı Devletinin büyüklüğü için aldığı aldığı unvan hangisidir?

Devlet-i Aliyye, Devlet-i Muazzam unvanını almıştır.

32.İlk Türk Devletlerindeki ‘’Kut alma’’anlayışı Osmanlılarda ne şekilde değişmiştir?

Allah’ın takdir ve inayeti olarak değişmiştir.

33.İlk Türk devletlerinde ‘’Ülke hanedanın ortak malıdır’’ anlayışı I.Murad döneminde ne şekilde değişmiştir?

‘’Ülke hükümdarın ve oğullarının Malıdır.’’ anlayışı şeklinde değişmiştir.

34.Fatih Sultan Mehmet dönemindeki ‘’Fatih Kanunnamesi’ne’’ göre padişahlık makamı nasıl bir etkiye sahiptir?

(20)

20

Padişah tüm ülkenin hakimi kabul edilip hükümet, ordu ve yönetim birimlerinin doğrudan bağlandığı güç merkezidir.

35.Osmanlı Devleti’nde hangi padişah döneminde tahta çıkan hükümdarın kardeşlerini öldürebileceği hükmü yer almıştır?

Fatih Sultan Mehmet döneminde

36.Osmanlı Devleti’nde hangi padişah döneminde vezir-i azam, vezirlik ve beylerbeyi gibi yüksek görevlere devşirmeler getirilerek mutlak gücün padişah olduğu savunulmuştur?

37.Osmanlı’nın hangi padişahı döneminde Divan-ı Hümayun’a padişahın başkanlık yapma usulüne son verilerek bu görev vezir-i azama devredilmiştir?

38. Fatih Sultan Mehmet döneminde divanda alınan kararlar kimin aracılığıyla padişaha bildirilirdi?

Vezir-i azam

39. Fatih Sultan Mehmet’in merkeziyetçi yapıyı güçlendirmek usulüyle yapmış olduğu müsadere usulü ne demektir?

El koymak anlamına gelen sistem, ilk dönemlerde devlet malını zimmetine geçirenlere karşı yapılmış olan bir uygulamadır. Fatih Sultan Mehmet ile birlikte yüksek mertebede görev yapanların ölümü ile ölen kişilerin malları devlet hazinesine aktarılırdı.

40.Osmanlı Devletinde müsadere usulü ilk defa ne zaman ve hangi ailenin malına el konulmuştur?

1453 yılında Çandarlı Halil’in ailesinin malları müsadere edilmiştir.

41. Fatih Sultan Mehmet’in müsadere usulünü uygulamasının en temel gerekçesi nedir?

Merkezi yapıyı güçlendirmek ve devlete rakip olabilecek oluşumları engellemektir.

42.Merkezi yapıyı güçlendirmek amacıyla haremden evliliği başlatan padişah kimdir?

43.Padişah olmak üzere Enderun’da saraya bağlı yetişen devlet adamlarının saray hareminden yetiştirilen kadınlarla evlenme geleneği hangi padişah döneminde başlamıştır?

Fatih Sultan Mehmet döneminde

44.II. Murad döneminde saraya giren Venedik elçisi Andre Koskola padişah ve şehzade Mehmet arasında geçen uzun bir konuşmayı, nasihatler insanın nasıl davranması gerektiğini eserinde kaleme almıştır bahsi geçen eserin adı nedir?

Nasihat-üs Sultan Murad ---II.Murad tarafından kaleme alınmıştır.

45.Saltanat Sisteminin geçerli olduğu Osmanlı Devleti’nde şehzadenin, padişahlığını ilan etmesiyle hangi töreni düzenlerdi?

Cülus töreni

46.Yavuz’un oğlu I.Süleyman’a yazmış olduğu nasihat kitabının adı nedir?

Siyasetname

47.Asafname adlı nasihat ve siyasetname türündeki kitabın yazarı kimdir?

Vezir-i azam Lütfi Paşa

48.Osmanlı Devleti’nde nasihatnameler ve siyasetnameler hangi döneme dayanmaktadır?

Osman Gazi döneminden önceki döneme dayanmaktadır.

49.Osmanlı Devletinde padişahın erkek çocuklarına verilen isim nedir?

Şehzade denilmektedir.

50.Saray içinde şehzadelerin eğitiminden sorumlu olan okulun adı nedir?

Şehzade okulu

(21)

21

51.Osmanlı Devleti’nde şehzadelerin gelecekteki padişah gözüyle görülmelerinden dolayı gerekli bilgi ve beceriyi almaları için yardımcıları olarak bilinen Lala’larla birlikte nereye gönderilirlerdi?

Sancaklara gönderilirlerdi. Sancaklara çıkma yaşı beştir.

52. .Osmanlı Devleti’nde önemli şehzade sancakları hangileridir?

İzmit, Bursa, Kefe, Konya, Kastamonu, Kütahya, Manisa ve Amasya 53.Sancakta bulunan şehzadelere verilen isim nedir?

Çelebi Sultan denilmektedir?

54.Hangi padişah döneminden itibaren şehzadelerin sancaklara çıkma yönteminde sadece büyük ve hükümdar adayı olan şehzadenin sancağa çıkmasına karar verilmiştir?

II. Selim döneminden itibaren ve sadece Manisa şehzade sancağı olarak belirlendi.

55.Mütesellim ne demektir?

Vekil demektir.

VII. ÜNİTE

1.Osmanlı toplumu neye göre düzenlenmiştir?

Töre ve İslam hukukuna göre düzenlenmiştir.

2.Millet sistemi nedir?

Osmanlı’nın farklı dini ve kültürel kimliklere sahip toplum kesimlerini ırk esasına göre değil din esasına göre teşkilatlandırmasına denir.

3.Osmanlı devleti’nde halkın yönetimi neye göre örgütlenmiştir?

Halk ırk esasına göre değil, düşünce ve inanç esasına göre örgütlenmiştir.

4.Osmanlı Devleti’nde Ortadoks cemaat kimlerden oluşmaktaydı?

Rumlar, Eflak-Boğdanlılar, Karadağlılar, Sırplar ve Bulgarlar oluşturmaktaydı.

5.İspanya’daki baskı ve katliam altında kalan Yahudileri kurtarıp onları Selanik ve İstanbul’a yerleştiren padişah kimdir?

II.Bayezid

6.Osmanlı yönetiminde hoş görüden yararlanan ve Türklerle en fazla kaynaşan topluluk hangisidir?

Ermeniler

7.Gregoryan Ermeni Patrikhanesini kuran padişah kimdir?

Fatih Sultan Mehmet 8.Çakşır nedir

Şalvar

9.Osmanlı Devleti’ndeki kavuk türleri hangileridir?

Horosani, selimi, kalafat, örfi, kafesi, mücevveze, katibi ve kallavi’dir.

10.Serpuş nedir?

Kadınların külaha benzer başlıklarıdır.

11. III.Mehmet’in sünnet törenini anlatan eser hangisidir?

Solakzade Tarihi ---Evliya Çelibi de bu törenden bahsetmektedir.

12.Kadir Gecesinde Topkapı Sarayında Kadir Gecesi Alayı’nın tertiplenmesinin nedeni nedir?

O gece padişahın namazını dışarıdaki camilerde kılmasından dolayı

(22)

22

13.Bozahane nedir?

Mısır üretilen bozanın satıldığı yerlerdir.

14.Osmanlı da kıraathaneler hangi görevi görmektedir?

Okuma salonu görevi görmektedir.

15.Osmanlı Devleti’nde temel vergi ve toprak sistemi neye dayanmaktadır?

Çifthane denen sisteme dayanmaktadır.

16.Çifthane nedir?

Bir çift öküzle işletilebilen bir köylü ailesinin işletiminde olan arazi birimidir.

17.Tahrir nedir?

Nüfus sayımıdır.

18.Osmanlı Devleti’nde düzenli aralıklarla tahrir’in yapılmasının sebebi nedir?

var olan ekonomik düzeninin devamını sağlamaktır.

19.Osmanlı Devleti’nde fethedilen topraklar kim tarafından tahrir defterine kaydedilirdi?

Divan üyesi olan Nişancı tarafından 20.Miri arazi nedir?

Devlet arazisidir.

21.Çifthane sistemi nedir?

Reayaya vergi ödemek koşuluyla dağıtılan araziler 22.Çifthane birimi hangi unsurlardan oluşmaktadır?

 Devletin işletme koşuluyla verdiği arazi

 Bu araziyi işleten hane halkı

 Arazinin koşum gücü olan bir çift öküz 23.Çiftbozan vergisi nedir?

Toprağını işlemeyen çiftçiden alınan vergidir.

24.Osmanlı esnaf teşkilatındaki hiyerarşik düzen ne şekildedir?

Esnaf şeyhi, yiğitbaşı, usta, kalfa, çırak

25.Osmanlı Devleti’nde dükkan açma izni kime neyle verilir?

Ustaya verilir. Beratla verilirdi.

26.Gedik nedir?

Ticari ve endüstriyel herhangi bir mesleğe devam etme imtiyazına denilmektedir.

27. Osmanlı Devleti’nde efnaf loncaları daha önceden var olan hangi kurumun devamıdır?

XIII. yüzyıldaki Ahilik teşkilatının devamıdır.

28. Lonca nedir?

Osmanlı Devleti’nde esnafın özel işleri için toplandığı odaya verilen isimdir.

29.Celepçi kime denir?

Hayvan alıp satan kişiye denilmektedir.

30.Debbağ kime denir?

Deri işleriyle uğraşan kimselere denilmektedir.

31.Narh nedir?

Genel anlamda hükümdarın görevlendirdiği memurların ya da halkın işlerini yürütmeyi görev olarak bilen pazarlara, esnafa mallarını belli bir fiyata satmalarını emretmesi veya mallarını belli bir fiyattan aşağı satmamaları yasaklaması anlamına gelmektedir.

32.Osmanlı Devleti’nde narh uygulamasını gerekli kılan unsurlar nelerdir?

kıtlık,nüfus artışı, ticari dengelerdeki değişiklikler ve paranın değer kaybetmesi gibi unsurlar sayılabilir.

(23)

23

33.Avrupa’nın ortasından Hicaz’ın kızgın çöllerine uzanan geniş bir coğrafyanın aynası olarak tabir edilen mekan hangisidir?

Kapalı Çarşı 34.Bedesten nedir?

İçinde eşya alınıp satılan kapalı çarşı

35.Osmanlı Tarihi’nde en önemli Bedesten hangisidir?

İstanbul’daki Kapalı Çarşıdır.

36.Osmanlı Devleti’ndeki önemli ticaret merkezleri nerelerdir?

İstanbul, Kahire, Edirne, Selanik ve Bursa 37.Kervansaray nedir?

Ana yollarda, yolcuları barındırmak, kervanları konaklatmak, dinlendirmek malları sahip ve tüccarlara teslim edinceye kadar muhafaza etmek için yapılan büyük hanlardır.

38. Kervansarayların güvenliği kimler tarafından sağlanmaktaydı?

Derbentçiler tarafından sağlanmaktaydı.

39.Posta ve haberleşme işlerini hangi teşkilat yerini getirmektedir?

Menzil teşkilatı

40.Yollarda özel ulaşım ve taşımacılığı kimler yapmaktadır?

Mekkareciler yapmaktadır.

41.Mekkareciler işe nasıl başlarlardı?

Tüccar ve kadı huzurunda bir sözleşme düzenleyerek işe başlarlardı.

42.Kapan ne demektir?

Büyük şehirlerde özellikle zahire (tahıl ürünleri) türünden ihtiyaç maddelerinin toptan alınıp satıldığı yer

43.Fatih Sultan Mehmet döneminde inşa ettirilen ve günümüzde semt ismi olarak varlığını koruyan kapan hangisidir?

İstanbul Un Kapanı 44. Bac nedir?

Pazar vergisi demektir.

45.Osmanlı’da ilk Pazar vergisi kimin döneminde konulmuştur?

Orhan Bey döneminde konulmuştur.

46.Arasta nedir?

Osmanlı Devleti’nde Pazar yerlerine, halkı alışverişe çekmek için hepsi bir düzeyde olan dükkanların bulunduğu mekandır.

47. Vakıf nedir?

Kişilerin kendilerine ait mallarını veya paralarını belli bir hizmetin yerine getirilmesi amacıyla eğitim, din, sağlık, bayındırlık gibi sosyal ve kültürel alanlarda hizmet kuruluşlara

bağışlamasıdır.

48. Vakfiye ne demektir?

Vakıfların tüzüğü anlamına gelmektedir.

49.Mütevelli kimdir?

Vakıf idarecisi