SAMERRA ULU CAMİİ(MÜTEVEKKİLİYE SAMERRA ULU CAMİİ(MÜTEVEKKİLİYE CAMİİ)(848-852)
CAMİİ)(848-852)
762 YILINDA HALİFE MANSUR BİZZAT PLANINI ÇİZDİĞİ 762 YILINDA HALİFE MANSUR BİZZAT PLANINI ÇİZDİĞİ BAĞDAT ŞEHRİNİ KURARAK DEVLETİN İDARESİNİ
BAĞDAT ŞEHRİNİ KURARAK DEVLETİN İDARESİNİ ŞAM’DAN BURAYA TAŞIMIŞTIR.
ŞAM’DAN BURAYA TAŞIMIŞTIR.
HALİFE MU’TASIM İSE DEVLETİN ASKERİ GÜCÜNÜ HALİFE MU’TASIM İSE DEVLETİN ASKERİ GÜCÜNÜ TEŞKİL EDEN TÜRKLERİN ARAPLARLA KARIŞMASINI TEŞKİL EDEN TÜRKLERİN ARAPLARLA KARIŞMASINI
ÖNLEMEK AMACIYLA 836 YILINDA SAMERRA’YI ÖNLEMEK AMACIYLA 836 YILINDA SAMERRA’YI
KURDURARAK ORAYA TAŞINDI.
KURDURARAK ORAYA TAŞINDI.
SAMERRA İSMİ “SÜRRE MEN REA” (GÖREN SEVİNSİN) SAMERRA İSMİ “SÜRRE MEN REA” (GÖREN SEVİNSİN) ANLAMINA GELEN SÖZDEN GALATTIR.
ANLAMINA GELEN SÖZDEN GALATTIR.
BU ŞEHİR BUĞÜN DE MEVCUTTUR. ANCAK ESKİ BU ŞEHİR BUĞÜN DE MEVCUTTUR. ANCAK ESKİ İHTİŞAMINI KAYBETMİŞTİR. BU ŞEHRİN ESKİ
İHTİŞAMINI KAYBETMİŞTİR. BU ŞEHRİN ESKİ
İHTİŞAMINI BURADAKİ ULU CAMİ, BUNUN 15 KM.
İHTİŞAMINI BURADAKİ ULU CAMİ, BUNUN 15 KM.
GÜNEYİNDEKİ EBU DÜLEF CAMİİ VE BURADA YAPILAN GÜNEYİNDEKİ EBU DÜLEF CAMİİ VE BURADA YAPILAN
KAZILAR NETİCESİNDE ELDE EDİLEN EŞYALAR KAZILAR NETİCESİNDE ELDE EDİLEN EŞYALAR
AÇIKÇA GÖSTERMEKTEDİR.
AÇIKÇA GÖSTERMEKTEDİR.
CAMİ DIŞTAN DIŞA(DUVARLAR VE İSTİNAD KULELERİ DAHİL) 180 X 260 M.
İÇTEN İÇE 156 X 240 M. EBADIYLA DÜNYANIN EN GENİŞ MABEDİYDİ.
CAMİDE 70. 000 BİN KİŞİ BİRAN DA NAMAZ KILMAKTAYDI.
BU ÖLÇÜLERİ, ESERİ ÜÇ TARAFTAN KUŞATAN ZİYADELER DE DİKKATE ALINDIĞINDA 376 X 444 METREYİ BULMAKTADIR.
PLANDA DA GÖRÜLDÜĞÜ GİBİ CAMİ, DİKDÖRTGEN PLANDA DA GÖRÜLDÜĞÜ GİBİ CAMİ, DİKDÖRTGEN PLANLIDIR. KIBLEYE DİKEY OLARAK UZANAN 25
PLANLIDIR. KIBLEYE DİKEY OLARAK UZANAN 25
SAHINDAN OLUŞAN HARİMİN KUZEYİNDE DOĞU VE SAHINDAN OLUŞAN HARİMİN KUZEYİNDE DOĞU VE
BATI TARAFINDA DÖRDER KUZEYDE İSE ÜÇER BATI TARAFINDA DÖRDER KUZEYDE İSE ÜÇER
REVAKLI BÜYÜK BİR AVLU VE BU AVLUNUN REVAKLI BÜYÜK BİR AVLU VE BU AVLUNUN
KUZEYİNDE MÜSTAKİL BİR MİNARE VARDIR.
KUZEYİNDE MÜSTAKİL BİR MİNARE VARDIR.
KIBLEYE DİKEY OLARAK UZANAN HERBİR SAHINDA KIBLEYE DİKEY OLARAK UZANAN HERBİR SAHINDA 9’ZAR TANE AYAK VARDIR. AYAKLARIN DÖRT
9’ZAR TANE AYAK VARDIR. AYAKLARIN DÖRT KÖŞESİNE ÜÇER PARÇALI SÜTUNCE
KÖŞESİNE ÜÇER PARÇALI SÜTUNCE
YERLEŞTİRİLMİŞTİR. BU SÜTUNCELER LALE YERLEŞTİRİLMİŞTİR. BU SÜTUNCELER LALE
ŞEKLİNDEKİ BİR BAŞLIKLA NİHAYETLENMEKTEDİR.
ŞEKLİNDEKİ BİR BAŞLIKLA NİHAYETLENMEKTEDİR.
AYAKLAR KERPİÇTEN YAPILMIŞTIR.
AYAKLAR KERPİÇTEN YAPILMIŞTIR.
BU SÜTUNCELER VE AYAKLAR ÜZERİNE MERMER BU SÜTUNCELER VE AYAKLAR ÜZERİNE MERMER TABLALAR KONULMUŞ OLUP DOĞRUDAN DOĞRUYA TABLALAR KONULMUŞ OLUP DOĞRUDAN DOĞRUYA
KİRİŞLER ÜZERİNE OTURAN DÜZ TOPRAK DAMI BU KİRİŞLER ÜZERİNE OTURAN DÜZ TOPRAK DAMI BU
AYAKLAR TAŞIMAKTAYDI.
AYAKLAR TAŞIMAKTAYDI.
MİHRABININ, UHAYDIR SARAYI’NDA DA OLDUĞU GİBİ MİHRABININ, UHAYDIR SARAYI’NDA DA OLDUĞU GİBİ GENİŞ VE DERİN, DİKTÖRTGEN OLDUĞU
GENİŞ VE DERİN, DİKTÖRTGEN OLDUĞU
ANLAŞILMAKTADIR. MİHRAP NİŞİNİN İKİ TARAFI ANTEP’İN ANLAŞILMAKTADIR. MİHRAP NİŞİNİN İKİ TARAFI ANTEP’İN
TAŞ OCAKLARINDAN GETİRİLEN GÜL KURUSU MERMER TAŞ OCAKLARINDAN GETİRİLEN GÜL KURUSU MERMER
SÜTUNCE ÜZERİNE OTURAN BİR KEMERLE SÜTUNCE ÜZERİNE OTURAN BİR KEMERLE
TAÇLANMAKTAYDI. AYRICA, MİHRABIN ÜST TARAFINDA TAÇLANMAKTAYDI. AYRICA, MİHRABIN ÜST TARAFINDA TERS “U” ŞEKLİNDE BİR FİRİZ BULUNMAKTAYDI. KEMER TERS “U” ŞEKLİNDE BİR FİRİZ BULUNMAKTAYDI. KEMER
CEPHELERİNDE İSE ALTIN YALDIZLI MOZAİK İZLERİNE CEPHELERİNDE İSE ALTIN YALDIZLI MOZAİK İZLERİNE
RASTLANILMIŞTIR. YİNE KAZILARDA CAM MOZAİK RASTLANILMIŞTIR. YİNE KAZILARDA CAM MOZAİK
PARÇALARI ELDE EDİLMİŞTİR.
PARÇALARI ELDE EDİLMİŞTİR.
ZATEN TARİHÇİ MUKADDESİ’NİN İFADESİNE GÖRE BU ZATEN TARİHÇİ MUKADDESİ’NİN İFADESİNE GÖRE BU CAMİ ŞAM ÜMEYYE’Yİ GÖLGEDE BIRAKMAK AMACIYLA CAMİ ŞAM ÜMEYYE’Yİ GÖLGEDE BIRAKMAK AMACIYLA
YAPILMIŞTIR. FAKAT BU SÜSLEMELERDEN ÇOK AZI YAPILMIŞTIR. FAKAT BU SÜSLEMELERDEN ÇOK AZI
GÜNÜMÜZE ULAŞMIŞTIR.
GÜNÜMÜZE ULAŞMIŞTIR.
DUVARLARI HARİÇ, TAMAMEN HARAP OLAN CAMİNİN DUVARLARI HARİÇ, TAMAMEN HARAP OLAN CAMİNİN
PLANI, ALMAN ARKEOLOĞ F. SARRE VE E. HERZFELD’İN PLANI, ALMAN ARKEOLOĞ F. SARRE VE E. HERZFELD’İN
YAPTIĞI KAZILAR NETİCESİNDE GÜN IŞIĞINA YAPTIĞI KAZILAR NETİCESİNDE GÜN IŞIĞINA
ÇIKARILMIŞTIR.
ÇIKARILMIŞTIR.
FUSTAT TOLUNOĞLU CAMİİ’NDE DE GÖRÜLEN BU ZİYADELER KISMINDA HELALAR VE ABDEST MUSLUKLARI BULUNMAKTAYDI. AYRICA, BU
ZİYADELER KISMI SİVİL YAPILARIN CAMİYE YAKIN YAPILMASINI DA ENGELLEREYEREK CAMİNİN İÇ SUKUNETİNİ DE SAĞLAMAKTAYDI.
DUVARLARI HARİÇ, TAMAMEN HARAP OLAN CAMİNİN DUVARLARI HARİÇ, TAMAMEN HARAP OLAN CAMİNİN PLANI, ALMAN ARKEOLOĞ F. SARRE VE E.
PLANI, ALMAN ARKEOLOĞ F. SARRE VE E.
HERZFELD’İN YAPTIĞI KAZILAR NETİCESİNDE GÜN HERZFELD’İN YAPTIĞI KAZILAR NETİCESİNDE GÜN
IŞIĞINA ÇIKARILMIŞTIR.
IŞIĞINA ÇIKARILMIŞTIR.
DUVARLARIN KALINLIĞI 2. 65 M. YÜKSEKLİĞİ 10. 50 M’DİR. DUVARLAR 44 İSTİNAD KULESİYLE TAKVİYE EDİLMİŞTİR.
CAMİYE 16 KAPIDAN GİRİLMEKTEDİR. BU KAPILARIN BUĞÜN HEPSİ DE YIKILMIŞTIR. YAPILAN ARAŞTIRMALARDA BU KAPILARIN SADE
OLDUKLARI ANLAŞILMAKTADIR.
CAMİNİN KIBLE DUVARINDA HERBİR SAHNA BİRER TANE GELECEK ŞEKİLDE 24 PENCERE KONMUŞTUR.
BU PENCERELER BEŞ DİLİMLİ OLUP, DIŞTAN DAR İÇTEN GENİŞTİR.
MİNARE CAMİNİN 27 M. KADAR KUZEYİNDEDİR.
MİNARE HER KENARI 33 M.
OLAN VE 3 M.
YÜKSEKLİĞİNDEKİ TAŞTAN BİR KAİDE ÜZERİNE OTURMAKTA OLUP 53 M
YÜKSEKLİĞİNDEDİR.
İSLAM MİMARİSİNDE BU
MİNAREDEN BAŞKA, BİRİ YİNE SAMERRA’DAKİ EBU DÜLEF CAMİİ’NDE DİĞERİ İSE
KAHİRE’DEKİ TOLUNOĞLU AHMED CAMİİ’NDE OLMAK ÜZERE İKİ TANE DAHA
VARDIR.
SAMERRA ULU CAMİİ’NİN ÖZELLİKLERİSAMERRA ULU CAMİİ’NİN ÖZELLİKLERİ
1-İSLAM MİMARİSİNİN EN GENİŞ MABEDİDİR.1-İSLAM MİMARİSİNİN EN GENİŞ MABEDİDİR.
2-EMEVİ YAPILARININ AKSİNE TUĞLADAN YAPILMIŞTIR.2-EMEVİ YAPILARININ AKSİNE TUĞLADAN YAPILMIŞTIR.
3-CAMİDE KEMER KULLANILMAMIŞTIR. DÜZ DAM DOĞRUDAN 3-CAMİDE KEMER KULLANILMAMIŞTIR. DÜZ DAM DOĞRUDAN DOĞRUYA AYAKLARA OTURMAKTADIR.
DOĞRUYA AYAKLARA OTURMAKTADIR.
4-MALVİYA TİPİ DENİLEN HELEZONİK BİR MİNAREYE SAHİPTİR.4-MALVİYA TİPİ DENİLEN HELEZONİK BİR MİNAREYE SAHİPTİR.
5-CAMİNİN DÜZ DAMINI TAŞIYAN AYAKLAR KERPİÇTEN 5-CAMİNİN DÜZ DAMINI TAŞIYAN AYAKLAR KERPİÇTEN YAPILMIŞ OLUP DÖRT KÖŞELERİNE ÜÇER PARÇALI YAPILMIŞ OLUP DÖRT KÖŞELERİNE ÜÇER PARÇALI
SÜTUNCELER KONMUŞTUR.
SÜTUNCELER KONMUŞTUR.
6-DIŞ AVLU MAHİYETİNDE GENİŞ ZİYADELER VARDIR.6-DIŞ AVLU MAHİYETİNDE GENİŞ ZİYADELER VARDIR.
7-CAMİNİN MİHRAP KEMERİNİN CEPHESİNDE ALTIN YALDIZLI 7-CAMİNİN MİHRAP KEMERİNİN CEPHESİNDE ALTIN YALDIZLI MOZAİKLERE RASTLANILMIŞTIR. AYRICA KAZILARDA CAM MOZAİKLERE RASTLANILMIŞTIR. AYRICA KAZILARDA CAM
MOZAİKLER DE BULUNMUŞTUR.
MOZAİKLER DE BULUNMUŞTUR.
8-DIŞ DUVARLARINDA PAYANDA VE İSTİNAT KULELERİNİN 8-DIŞ DUVARLARINDA PAYANDA VE İSTİNAT KULELERİNİN BULUNMASI
BULUNMASI
9-AVLUNUN DOĞU VE BATIDAN DÖRDER, KUZEYDEN İSE ÜÇER 9-AVLUNUN DOĞU VE BATIDAN DÖRDER, KUZEYDEN İSE ÜÇER SIRA REVAKLARLA ÇEVRİLİ OLMASI
SIRA REVAKLARLA ÇEVRİLİ OLMASI
