CAMPYLOBACTER FETUS SPP. FETUS

Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 2009; 66 (1): 21-24 1 _{Çanakkale Onsekiz Mart}

Üniversitesi Tp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal, ÇANAKKALE 2_{Trakya Üniversitesi Tp Fakültesi} Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal, EDRNE

3 _{Trakya Üniversitesi Tp Fakültesi} ç Hastalklar Anabilim Dal, EDRNE

CAMPYLOBACTER FETUS SPP. FETUS’A BALI

BAKTERYEM OLGUSU VE LABORATUVAR TANIDA

GRAM BOYAMANIN ÖNEM

ÖZET

Campylobacter fetus subsp. fetus immün sistemin zayf olduu kiilerde öncelikle bakteriyemi ve barsak d enfeksiyonlarla ilikilidir. Bakteriyemi; septik abortus, septik artrit, apse, menenjit, endokardit, mikotik anevrizma, trombo ebit, peritonit ve salpenjit gibi sistemik komplikasyonlara neden olabilir. Bu çalmada, 92 yandaki kronik pyelonef-rite sekonder kronik böbrek hastal olan bir erkek hastada muhtemelen gastroenterit ile balayp bakteriyemi ile seyreden bir C. fetus subsp. fetus enfeksiyonu olgusu ve labora-tuvar tanda kan kültürlerinde Gram boyamann önemi bildirilmitir. Kan kültüründen izole edilen C. fetus. subsp. fetus’un E-Test ile antibiyotik duyarllk testi yaplm; piperasilin ile piperasilin/tazobaktama dirençli, ampisilin, sefepim, imipenem, meropenem, klarit-romisin, levo oksasin, azitklarit-romisin, klindamisin, eritklarit-romisin, gentamisin ve sipro oksasine duyarl bulunmutur. Hastann tedavisinde 2x200 mg sipro oksasilin kullanlmtr.

Anahtar Sözcükler: Campylobacter fetus spp. fetus, bakteriyemi, Gram boyama

ABSTRACT

Campylobacter fetus subsp. fetus is related with bacteriemia and extraintestinal system infections at immunode cient patients. Bacteriemia may cause systemic compli-cations like septic abortus, septic arthritis, abscess, menengitidis, endocarditis, micotic aneurisym, trombophlebitis, peritonitis and salphengitis. In this case report, a 92 years old male patient with secondary chronic renal failure due to chronic pylenophritis develo-ped bacteriemia possibly after a gastrointestinal infection caused by Campylobacter fetus subsp. fetus and importance of Gram stain at laboratory diagnosis by blood cultures were discussed. Antibacterial susceptibility of Campylobacter fetus subsp. fetus isolated from blood culture was determined using E-Test and was found resistant to piperacillin and piperacillin/tazobactam and sensitive to ampicilline, cephepime, imipenem, meropenem, klaritromicin, levo oxacin, azithromycine, erythromycin, gentamicin and cipro oxacin. 2x200 mg of cipro oxacin was used for the treatment of the patient.

Key Words: Campylobacter fetus spp. fetus, bacteremia, Gram stain

A Case of Bacteremia Due to Campylobacter fetus subsp. fetus and

Importance of Gram Stain at Laboratory Diagnosis

Geli Tarihi: Kabul Tarihi:

27.02.2009 15.04.2009

Müerref TATMAN OTKUN1_{, Gülten AYDIN TUTAK}2_{, Emrah GÜLEN}3_{, Zeren ÖZGEN}3

Olgu Sunumu/ Case Report

21

Müerref TATMAN OTKUN Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tp Fakültesi

Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AD.

Terziolu Yerlekesi- ÇANAKKALE Tel: 0286-2180018 / 2209 0535 355 16 56 Faks: 0286-2183738

Cilt 66 Say 1 2009

Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi

22

C. FETUS’A BALI BAKTERYEM OLGUSU

Campylobacter fetus spp. fetus temelde immün sistemin zayf olduu; yenidoanlar, yan sra AIDS, malignite, diyabet ve alkolizm gibi durumlarda bak-teriyemiye neden olabilen Campylobacteraceae türü-dür. nsanlarda nadiren rastlanan kampilobakterlerin rezervuarlar kedi ve koyunlardr. C. fetus subsp. fetus; septik abortus, septik artrit, apse, menenjit, endokardit, mikotik anevrizma, trombo ebit, perito-nit ve salpenjit gibi sistemik komplikasyonlara neden olabilir. C. fetus subsp. fetus sadece gastroenterit ile kendisini gösterebilirse de bakteri özel üreme ortam-larna ihtiyaç duyduu için rutin gaita kültürlerinde görülme skl tahmin edilenin altnda kalmaktadr (1). Salkl bireylerde de nadiren bakteriyemi olu-turduu bildirilmektedir (2). Burada kronik böbrek hastal ve benign prostat hiperplazisi olan 92 yan-daki bir erkekte muhtemelen gastroenterit ile bala-yp bakteriyemi ile seyreden bir C. fetus subsp. fetus enfeksiyonu olgusu ve laboratuvar tanda kan kültür-lerinin Gram boyamasnn önemi bildirilmitir.

OLGU

Benign prostat hiperplazisi (BPH) ve kronik pyelo-nefrite sekonder kronik böbrek hastal olan 92 yan-daki erkek olgu; halsizlik, itahszlk, bulant ikayet-leri ile Edirne li’nin bir ilçesindeki hastaneden Trakya Üniversitesi Aratrma ve Uygulama Hastanesi’ne sevk edilmitir. Öyküsünden 15-20 gün önce 1-2 gün süren ishal ata geçirdii, bir hafta önce de ilçe hastane-sine tekrar ate, halsizlik, itahszlk ikayetleri ile bavurduu, ancak ikayetlerinin artarak devam et-mesi, azdan beslenmesinin bozulmas, üre ve krea-tinin deerlerinde yükselme olmas nedeni ile Trakya Üniversitesi Aratrma ve Uygulama Hastanesi’ne yön-lendirildii örenilmitir.

Hastann özgeçmiinde diyabetes mellitus, tü-berküloz, nefrolitiazis, miyokard enfarktüsü, sereb-rovasküler hastalk öyküsü ve sigara, alkol ve kronik analjezik kullanm yoktu. BPH’ye bal noktüri öykü-sü vard. Fizik muayenesinde genel durumu iyi, bilinç açk, oryante ve koopere idi. Vücut arl: 56 kg, kan basnc: 120/80 mmHg, nabz: 80/dk, solunum says: 15/dk, ate: 36ºC olarak saptand. Konjunk-tiva soluk, kalp-damar ve solunum sistemleri, batn, ekstremiteler ve nöromuskuler sistem muayenesi do-ald. Laboratuvar testlerinde hemoglobin: 12.4 gr/ dl, hematokrit: %36.6, MCV: 92.9 , lökosit: 13.000/ mm3, nötro l: 11.100/mm3, trombosit: 103.000/ mm3, sedimantasyon hz: 32 mm/saat, CRP: 6.7 mg/ dl, retikülosit: %1.46, phtlama zaman: 16.9 sn, ph-tlama aktivitesi: %65, INR: 1.36, aPTT: 28 sn, AK:

125mg/dl, üre: 239 mg/dl, kreatinin: 5.51 mg/dl, Na: 139 mEq/L, K: 4.4 mEq/L, Ca: 9.42 mg/dl, P: 5 mg/ dl, ALP: 134 U/L, AST: 17 U/L, ALT: 12 U/L, LDH: 239 U/L, GGT: 193 U/L, total/direkt bilirubin: 0.6/0.3 mg/dl, serum Fe: 41 mikgr/dl, total demir balama kapasitesi: 243 mikgr/dl, ferritin: 593ng/ml, trans-ferrin saturasyonu: %16, kanda protein: 5.8gr/dl, al-bümin: 2.6gr/dl idi. Tam idrar tahlilinde protein:+1, her iki- üç sahada bir lökosit, yer yer lökosit kümeleri görülmütü. Kreatinin klirensi: 16.9 ml/dk, idrarda total protein: 508 mg/gün, renal USG’de sada Gra-de I-II, solda GraGra-de I ektazi tespit edilmiti. Hastann kronik böbrek hastalnn Evre-IV ile uyumlu olduu saptand. BPH öyküsü de olan hastada glob vezikale tespit edilmesi üzerine üroloji konsültasyonu isten-di. Ya nedeniyle operasyon düünülmeyen hastaya sondal takip önerildi. Ara ara atelenmeleri olan has-tadan bir aylk dönemde alnan be idrar kültürün-de anlaml üreme olmad. BacT-ALERT (bioMerieux/ Fransa) kan kültürü ielerine alnan kan kültürünün ilkinde üreme olmad. Yaklak iki hafta sonra alnan ikinci kan kültürü ielerinden birisinde 6. gün üreme sinyali alnd. Gram boyamada mart kanad eklin-de spiral gram negatif bakteriler görülerek (ekil 1), kampilobakter bakteriyemisi olabilecei düünüldü. ieden alnan örnekler, %5 koyun kanl agara, çuku-latams agara ve Campy agara (bioMerieux/Fransa) ekim yaplarak, pasajlar aerop ortam yan sra Camp-ygen kiti (bioMerieux/Fransa) kullanlarak mikroae-ro lik ortamda, 37ºC’de inkübe edildi. Aerop ortam-daki petrilerde üreme gözlenmez iken mikroaero lik ortamda 37ºC’de 48 saat sonunda üreyen kolonilerin Gram boyamasnda yine spiral gram negatif bakteri-ler görüldü ve kampilobakter tanmlanmas için ibakteri-leri testler yapld. Katalaz (+), oksidaz (+), hareket (+), 25ºC de üreme (+) bulunmudu. Bakteri Api Campy bioMerieux /Fransa kiti ile Campylobacter fetus spp. fetus olarak tanmland ve Campylobacter fetus ssp. venerealis’den %1 glisinde üremesi ile ayrt edildi. Ayrca %1,5 NaCl’de üreme saptanmad ve sefalotine duyarl olarak deerlendirildi. Tekrarlayan kan kül-türlerinde üreme olmad.

Üretici  rmann önerileri dorultusunda E-Test yöntemi (AB BIODISK, Solna, sveç) ile, %5 koyun kanl Mueller-Hinton agarda antibiyotik duyarllklar ara-trld. Denenen antibiyotiklerin Minimum nhibisyon Konsantrasyon (MK) deerleri (g/ml) u ekilde bu-lundu: ampisilin (0,38), piperasilin (256), piperasilin/ tazobaktam (256), sefepim (0,25), imipenem (0,023), meropenem (0,023), klaritromisin (0,75), levo oksa-sin (0,19), azitromioksa-sin (0,125), klindamioksa-sin (0,125), eritromisin (0,38), gentamisin (0,50) ve sipro oksasin

Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi

23

Cilt 66 Say 1 2009

(0,19). Piperasilin ve piperasilin/tazobaktam dnda-ki antibiyotik MK deerleri 1 g/ml altnda bulundu-undan hepsine duyarl kabul edildi.

Hastaya 2x200 mg sipro oksasilin baland ve te-davi 14 gün sürdürüldü. Hastann genel durumunun iyilemesi, 14 günlük tedavi süresince ateli dönemle-rinin tekrarlamamas üzerine altta yatan dier hasta-lklarnn tedavisi ve diyeti düzenlenen hasta taburcu edildi.

TARTIMA

Campylobacter jejuni ve Campylobacter coli dndaki kampilobakter türleri de kendileri için uy-gun ortamlar kullanlmasna bal olarak artan sklkta izole edilmektedirler. C. fetus spp. fetus altta yatan hastal olanlarda öncelikle bakteriyemi ve barsak d enfeksiyonlarla ilikilidir (1,3). C. fetus subsp. fetus bakteriyemisi derhal balanan uygun antibiyo-tie ramen sklkla tekrarlayan ve komplikasyonlarla seyreden ciddi bir enfeksiyondur (2). Bakteriyeminin özellikle yallarda en yüksek oranda görüldüü bildi-rilmitir (4). C. fetus subsp. fetus gastroenterit olu-turabilmesine karn, dier enterit etkeni kampilo-bakter türlerinin izolasyonunda kullanlan 42 ºC’de iyi üreyememektedir. Kampilobakter enteriti sonrasnda bakteriyemi, hepatit, prostatit, üriner sistem enfeksi-yonu gibi barsak d enfeksiyonlar, menenjit, septik artrit, apse benzeri fokal enfeksiyonlar gibi kompli-kasyonlar veya enfeksiyondan günler, haftalar sonra reaktif artrit geliebilmektedir (1, 5). Kronik böbrek yetmezlii olan hastalarda artm enfeksiyon riski var-dr. Çünkü bu hastalarda enfeksiyon etkenlerine kar oluan hücresel-aracl immun yantta lökosit

kemo-taksisinin deiik nedenlerle bozulduu gösterilmitir (6).

Hastamzda iki hafta önce geçirilen ishal etkeni-nin büyük bir olaslkla C. fetus subsp. fetus olduu ve bakterinin aralkl olarak kana kararak atelen-melere neden olduu düünülmektedir. Hastada geli-en glob vezikal de muhtemelen bakteremi srasnda prostatit gelimesinden kaynaklanmaktadr. Ancak id-rar kültürü sadece aerob ortamda yaplm olduu için etkenin o dönemdeki kültürlerde üretilmesi mümkün olamamtr.

Kandan ve dier steril vücut bölgelerinden izole edilen kampilobakter kökenlerine identi kasyon ve duyarllk testleri yaplmas önerilmektedir (1). Fe-notipik testler ve Api yöntemi ile identi ye ettiimiz bakteriye standart olarak önerilen agar dilüsyon yön-temi ile kyaslanabilecei bildirilen (1) E-Test yönte-mi ile antibiyotik duyarllk testi yaplmtr. Kampilo-bakter türleri için Klinik ve Laboratuvar Standartlar Enstitüsü (CLSI) tarafndan onaylanan kalite kontrol aralklar bulunmasna karn hasta izolatlarnda uy-gulanacak snr deerleri bulunmamaktadr (7). Ancak piperasilin ve piperasilin/tazobaktam için çok yüksek bir MK deeri elde edildiinden dirençli, dier test edilen antibiyotikler için çok düük MK deerleri bu-lunduundan hepsi duyarl olarak deerlendirilmitir. Luber ve arkadalar (8) C. jejuni ve C. coli izolatlar ile yaptklar çalmada sipro oksasilin, eritromisin ve gentamisin için srayla 4, 8 ve 16 g/ml deerleri-ni dirençlilik için snr olarak önermilerdir. Tremblay ve arkadalarnn (9) 111 C. fetus subsp. fetus izola-t ile yapizola-tklar çalmada da ampisilin, gentamisin, meropenem ve imipeneme tüm izolatlar duyarl bil-dirilmitir. Bu aratrmaclarn snr olarak aldklar MK deerleri bulduumuz deerlerin üstündedir. Ayn M. TATMAN OTKUN, ve ark

Cilt 66 Say 1 2009

Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi

24

Fitzgerald C, Nachamkin I. Campylobacter and Arco-bacter. In: Murray PR, Baron EJ, Jorgensen JH, Landry ML, Pfaller MA eds. Manual of Clinical Microbiology. 9th

ed.,Washington, DC: ASM Press, 2007: 933-46.

Zonios DI, Panayiotakopoulos GD, Kabletsas EO, Tzima EL, Stefanou I, Archimandritis AJ. Campylobacter fetus bacteraemia in a healty individual: clinical and thera-peutical implications. Journal of infection, 2005; 51: 329-32.

Decousser JW, Maulcon VP, Bartizel C et al. Fatal relapse of a purulent pleurisy caused by Campylobacter fetus

spp. fetus. J Clin Microbiol, 2007; 45: 2334-36.

Skirrow MB, Jones DM, Sutcliffe E, Benjamin J.

Camp-ylobacter bacteremia in England and Wales, 1981-1991.

Epidemiol Infect, 1993; 110: 567-73.

Baustaolu AC, Klç A, Özyurt M, Turhan V, Hasçelik G.

Campylobacter jejuni spp. jejuni’ye bal bir

bakteriye-mi olgusu. Türk Hij Den Biyol Derg, 2001; 58: 68-70.

KAYNAKLAR

aratrclar, sularnn %95’ini sipro oksasine duyarl bulmu ve MK₉₀ deerlerini “bir” olarak bulmulardr. Ayrca eritromisin için dirençli izolat belirlenmeme-sine karn %71 orannda orta duyarllk saptanmas nedeniyle bu bakteri ile oluan ciddi enfeksiyonlarn tedavisinde tercih edilmemesi gerektiini bildirmi-lerdir.

Trakya Üniversitesi Aratrma ve Uygulama Hastanesi’ne yattktan sonra hastann ara ara atei-nin devam etmesi ve idrara çkma sorunu nedeniyle sonda taklm olmasna bal olarak hastane enfek-siyonu gelimi olabilecei düünülmü ve kültür için örnekler alndktan sonra pro aktik olarak piperasi-lin/tazobaktam balanmtr. Ancak tedavi altnda iken yine atelenmeleri devam etmi ve kültür için örnekler alnmtr. kinci kez alnan kan kültürü ör-neklerinden bir iede C. fetus subsp. fetus üremesi ve antibiyotik duyarllk testinde piperasilin/tazobak-tama direnç saptanmas sonucu sipro oksasilin teda-visine geçilmitir. Sipro oksasilin tedavisinden sonra hastann ikayetleri azalmaya balam ve ate yük-selmeleri olmamtr.

Bu çalma ile kan kültürü üremelerini deerlen-dirmede ieden yaplacak Gram boyamann öneminin vurgulanmas amaçlanmtr. Gram boyamadaki bak-teri morfolojisi klinisyene tedaviye balamada, la-boratuvar çalanlarna ise hangi besiyerlerine pasaj alnaca ve hangi ortamda inkübe edilmesi gereke-cei konusunda yol göstericidir. Mikrobiyoloji labora-tuvarlar 24 saat çalmak durumunda olduklarndan otomatize kan kültür sistemi üreme sinyali verdiinde laboratuvar sorumlusu laboratuvarda olmayabilir ve nöbetçi personel pasajlar sadece aerop ortamda in-kübe edebilir. Laboratuvarda çalan tüm personel kan kültür sisteminde üreme olduunda öncelikle ieden Gram boyama yapma ve deerlendirme konusunda eitilmelidir. Sonuç olarak; sadece Gram boyamann yaplmas ve annda deerlendirilmesi ile standart be-siyerlerinde üremesi mümkün olmayacak mikroorga-nizmalarn özel besiyerleri ve yöntemler kullanlarak saptanma olaslklar artrlm olabilecektir.

C. FETUS’A BALI BAKTERYEM OLGUSU

Fishbane S. Hematologic aspects of kidney disease. In: Brenner BM ed. Brenner and Rector’s The Kidney. 8th _ed.,

Philadelphia, Saunders Elsevier Press, 2007:1728-43. Clinical and Laboratory Standards Instute. Performance Standards for Antimicrobial Susceptibility Testing; Sixte-enth Informational Supplement. CLSI Document M100-S16. Wayne, Pennsylvania, USA; 2006.

Luber P, Barlet E, Genschow E, Wagner J, Hahn H. Com-parison of broth microdilution, E Test, and agar dilution methods for antibiotic susceptibility testing of

Campylo-bacter jejuni and CampyloCampylo-bacter coli. J Clin Microbiol,

2003; 41: 1062-68.

Tremblay C, Gaudreau C, Lorange M. Epidemiology and antimicrobial susceptibilities of 111 Campylobacter

fetus subsp. fetus strains isolated in Quebec, Canada,

from 1983 to 2000. J Clin Microbiol, 2003; 41: 463-66.

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.