Kablo Geçişlerinde
Pasif Yangın Durdurucu Sistemler
EN Test Prosedürü
&
Aplikasyonlar
2015
İçerik
• Bina Yangın Yalıtımının Önemi
• EN 1366-3 Test Standardı (Penetrasyon Yalıtımı)
& Yangın Dayanımı
• Pasif Yangın Durdurucu Ürünlerde Ek Konular
• Bina Yangın Yalıtımının Önemi
Bina Yangın Yalıtımının Önemi
Yangın güvenliği için global prensip:
Kompartmanlama (Yangın Kompartmanları)
Yangın yayılımını bina içerisinde yangına dayanıklı duvar ve döşemeler ile farklı kompartmanlara bölerek engellenebilir.
Bu şekilde bina içerisindeki insanların da kaçış yollarının yangın güvenliği sağlanmış olur.
Yangın Duvarı Yangın Döşemesi
YDU = Yangına Dayanıklı Duvar YDÖ = Yangına Dayanıklı Döşeme
FW FW
YDU YDU
FF FF FF
YDÖ YDÖ YDÖ
Duvar ve döşemelerin açıklıkları yangına karşı en dayanıksız yerleridir.
Pasif yangın durdurucular yangının açıklık üzerinden geçmesini engeller.
Yangın durdurucuların amacı kompartman içerisinde yangın ve dumanın hapsolmasının sağlanıp tahliyenin gerçekleştirilmesidir
Bina sakinlerinin ve yakınlarının
can güvenliği
Başarılı
kompartmanlamada yangın
Kompartmanlamaya
güvenen insanlar
İçerik
• EN 1366-3 Test Standardı (Penetrasyon Yalıtımı)
& Yangın Dayanımı
Başarılı bir kompartmantasyon için yangın testi kriterleri nelerdir?
1
Bir yapı elemanın hata vermesi diğer yapı elemanlarını da etkiler
Yük taşıma kaybı
Yük taşıyan yapı elemanları
2
Oluşan açıklardan yangın ve duman geçer:
Bütünlük Kaybı Loss of integrity
3
Isı yalıtımı sağlanamadığı zaman alev geçişi olmasa
bile yangın çıkabilir
Yalıtım Kaybı Loss of insulation
Yangın dayanımı aşağıdaki kriterler ile ölçülür
1. Yük taşıma kapasitesi
EN: R-Rating
2. Bütünlük (Integrity)
EN: E-Rating
3. Yalıtım (Insulation)
EN: EI-Rating
Isı
Alev Gaz
Yangın
Alev Gaz
Yangın Alev Gaz
Yangın durumunda binanın yapısal stabilitesini ölçer
Yangın durumunda açıklıktan alev ve gaz geçişinin
önlenmesini ölçer
Yangın durumunda açıklıktan alev ve gaz yalıtımınınsağlanmasının yanında
sıcaklığın yangın olmayan tarafta 180°
C/325° F ye ulaşmamasını ölçer.
Pasif yangın durdurucu ürünler tüm dünyada geçerli ISO sıcaklık eğrisine uygun yangın koşullarına göre test edilirler.
Gerçek Yangın Fazları Yangın Testi Fazları
Yangın Fazı
Diyagramı Soğuma
Yangının Körüklenmesi Yangının Yayılması
Zaman
Sıcaklık
Riskler Tutuşabilirlik Bina yapısının bozulmaması Yangın yayılımının engellenmesi Yangının belirli
bir sıcaklığa gelmesi
1000°C / 1832°F
500°C / 932°F
Sıcaklık T (°C / °F)
0 30 60 90 120 180
Zaman t (min) 500°C
1000°C
Yangının gelişimi Yangın
çıkması
Gerçek yangın senaryosunu gösteren standart fırın sıcaklığı eğrisi
• EN 1366-3 test düzeneği ve değerlendirilmesi ile ilgili bir method tanımlar (saha uygulama detaylarını da içerir) ve yangın
bölümlendirmesini sağlayan yapı elemanındaki açıklığın yangın dayanımını hangi malzeme geçişinde sağlandığını belirtir (örneğin kablo, boru, akım, busbar)
• Test standardının prensibi “Ne test edersen sonuç olarak onu alırsın”
• Bu standart ayrıca tüm tekil kablo, boru tiplerini ve bunların konfigürasyonlarını ayrı ayrı test etmemek için çeşitli
konfigürasyonlar tanımlamıştır.
EN 1366-3
Penetrasyon geçişlerinde yangın dayanım testi
"Küçük"
"Büyük"
Opsiyonlar
"Kablo Demeti"
«Tel Kablo(Wire)"
"Elektik Borusu"
"Orta"
Standart konfigürasyon
EN 1366-3
Penetrasyon geçişlerinde yangın dayanım testi Kablolar
Des. Type Size Material *) Ø
A1 S 5 x 1,5 PVC/PVC 14
A2 S 5 x 1,5 EPR / PO 14
A3 S 5 x 1,5 XLPE / EVA 14
B S 1 x 95 PVC / PVC 21
C1 S 4 x 95 PVC / PVC 47
C2 S 4 x 95 EPR / PO 61
C3 S 4 x 95 XLPE / EVA 46
E S 1 x 185 PVC/PVC 27
D1 S 4 x 185 PVC/PVC 52
D2 S 4 x 185 EPR / PO 80
D3 S 4 x 185 XLPE / EVA 63
F T 20x2x0,6 18
G1 W 1 x 95 PVC / - 17
G2 W 1 x 185 PVC / - 23
S = Kaplı (Sheathed)
İnce Kaplanmışc
Kalın Kaplanmış
Telekomünikasyon Kablosu Tel Kablo
W = Tel Kablo (Wire)
T = Telekomünikasyon Kablosu
Orta Kaplanmış
EN 1366-3
Penetrasyon geçişlerinde yangın dayanım testi Kablolar
Standart konfigürasyon için kablo seçimi yaparken test sonucuna etki edecek ve Avrupa’da bina içerisinde kullanılan tüm kablo tipleri dikkate alınılır.
EN 1366-3
Penetrasyon geçişlerinde yangın dayanım testi Kablolar – Saha Uygulamaları
Kaplanmış kablolar için standart bir konfigürasyon örneği:
+ +
or+
B- ya da E- kablosu, kaplama
boyutuna göre değişkenlik göstermektedir
EN 1366-3
Penetrasyon geçişlerinde yangın dayanım testi Kablolar – İnce Kaplanmış
"Tel Kablo"
"Küçük"
"Büyük"
Kablo kutuları için ek seçenekler: Kablo demeti ve kontrol kabloları
"Orta"
EN 1366-3
Penetrasyon geçişlerinde yangın dayanım testi Kablolar – Kablo kutuları, Modüler Sistemler
Kablo, metal boru, plastik boru vb. kombinasyonu
Testin Hedefi: Kablo/kablo tavaları ve borular arasında bir etkileşim bulunmakta mıdır?
EN 1366-3
Penetrasyon geçişlerinde yangın dayanım testi Karışık Geçişler
En yüksek penetrasyon ölçülerine boş geçiş testi ile karar verilir (h x l),
l
h
EN 1366-3
Penetrasyon geçişlerinde yangın dayanım testi Boş Geçiş
EN 1366-3
Penetrasyon geçişlerinde yangın dayanım testi Fırın basıncı
Standardın en güncel hali EN 1366-3: 2009dur.
Bu standarta test düzeneği içeriğinin geliştirilmesi ve genişletilmesi için revizyon çalışmaları yapılmaktadır.
Beklenen değişiklikler:
- Plastik borular için daha az emek harcanarak daha çok malzemenin onayının alınabileceği ek bir standart
konfigürasyonu gelmesi.
- Genişletilmiş bir "Kritik Boru Yaklaşımı" ile benzer aplikasyonlar için test sonuçlarının kullanılabilmesi
- Kablolar için standart konfigürasyonların uyarlanması - Sahada malzemenin uygulanması ile ilgili kuralların
geliştirilmesi
EN 1366-3 üzerinde revizyon çalışmaları yapılmaktadır.
• Test koşullarının daha net bir şekilde tanımlanmış olması (örneğin fırın basıncı)
• Ürünlerin sahada uygulanma detaylarının daha sıkı bir şekilde anlatılması
• Tanımlanmış standart konfigürasyonların ve saha uygulamalarının test düzeneğinden daha geniş uygulama detayı portföyüne izin vermesi
EN 1366-3
Ulusal test standartlarından farkı
EN 1366-3 Yangın testi
Yanmayan Kısım Test Sonrası Yanan Kısım
Kablo/kablo tavası geçişlerinde kullanılan pasif yangın durdurucu sistemi örnekleri
Taşyünü Panel Boyası
Yangın Durdurucu Tuğla
Yangın Durdurucu Köpük
Yangın Durdurucu Manşon
Yangın Reaksiyonu ve Yangın Dayanımı Yangın Reaksiyonu
Malzemenin tutuşabilirliğini göstermek için uygulanan test
Test metodu:
EN ISO 11925-2
Yangın Dayanımı
Kompartman içerisindeki penetrasyon yalıtımının alev ve
sıcaklığı geçirmeme kapasitesi Test metodu:
e.g. EN 1366-3
İçerik
• Pasif Yangın Durdurucu Ürünlerde Ek Konular
Yapı malzemeleri yönetmeliğindeki temel gereksinimler:
1. BRCW 1 - Mekanik dayanım ve denge 2. BRCW 2 - Yangın anında güvenlik
3. BRCW 3 - Hijyen, sağlık ve çevre gereksinimleri 4. BRCW 4 - Güvenlik ve ulaşılabilirlik
5. BRCW 5 - Gürültüye karşı korumalar 6. BRCW 6 - Enerji ve ısı yalıtımı
7. BRCW 7- Sürdürülebilir doğal kaynak kullanımı
… aynı zamanda kablo/kablo tavası geçişlerinde de geçerlidir
İç Mekan Kalitesi (VOC) Küf ve Manta
Kimyasal Dayanım Ses / Akustik
Isı Yalıtımı
Hava Geçirimsizliği
Sismik / Hareket Su Geçirimsizliği Patlama Dayanımı
1
1 1 1
1
2 2
2
2 2
2
2
3 3
3
3 3 3
3
3
4
4 4
4 4
4
4
5
5 5
5
5
5
5
5
6
6 6
6
7
7 7
7
8
8 8
8 8
8 8
9 9
9
Ses yalıtımı, hava geçirimsizliği ve suya karşı dayanım
Ses yalıtımı gereksinimleri direktif, standart ve yönetmeliklerle uyumlu olmalıdır.
Hava geçirimsizliği binanın enerji tasarrufu için belirtilmiştir ancak soğuk duman
geçirimsizliğini de kapsamaktadır.
Suya karşı dayanım yangın anında eriyen bir borudan veya sprinkler sistemden dolayı oluşacak su ve nemin malzeme üzerindeki etkisini belirtmektedir.
Özet
Kompartmanlama bina güvenliği için önemli bir unsurdur.
Pasif yangın durdurucunun test standardına uygun saha uygulaması yapılması önemlidir.
Ürünün doğru performans gösterebilmesi için
penetrasyon yalıtımında yapı yönetmeliklerine uygun olarak yangına ek performans kriterleri istenebilir.
