Kurumlar Vergisi Matrahının Saptanması – İlaveler İstisnalar, KKEG, Mali Zararlar

Kurumlar Vergisi Matrahının Saptanması – İlaveler İstisnalar, KKEG, Mali Zararlar

Erdal Dincturk, SMMM İstanbul

SUNUM PLANI

1. Zarar Olsa da İndirilecek İstisna ve İndirimler

2. Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna ve İndirimler 3. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler

4. Yurtdışında Ödenen Verginin Mahsubu 5. Yurt İçinde Kesilen Vergilerin Mahsubu

6. Yurt Dışında Ödenen Vergilerin, Yurt İçinde Ödenen Vergilerin ve Geçici Verginin Mahsup Sırası

7. Geçmiş Yıl Mali Zararların Mahsubu

8. Transfer Fiyatlaması Bilgi Formunun (EK:2) doldurulması

1. Zarar Olsa da İndirilecek İstisna ve İndirimler / İştirak Kazançları (KVK Mad. 5/1-a)

Kurumların;

 1) Tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılımlarından elde ettikleri kazançlar,

 2) Tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun kârına katılma imkanı veren kurucu senetleri ile diğer intifa senetlerinden elde ettikleri kâr payları,

 3) Tam mükellefiyete tabi girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ile girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde ettikleri kâr payları

kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.

1. Zarar Olsa da İndirilecek İstisna ve İndirimler / Yurtdışı İştirak Kazançları (KVK Mad. 5/1-b)

Kurumların yurt dışından elde ettikleri iştirak kazançlarının istisna olabilmesi için;

 İştirak edilen kurumun anonim veya limited şirket niteliğinde bir kurum olması,

 İştirak edilen kurumun kanuni ve iş merkezinin Türkiye’de bulunmaması,

 Yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %10’una sahip olması,

 İştirak payının kesintisiz olarak en az bir yıl süre ile elde tutulması,

 İştirak kazancının iştirak edilen kurumun faaliyette bulunduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az %15 oranında; (Finans ve sigorta şirketleri için en az %20)

 İştirak kazancının, elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi

beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi gerekir.

1. Zarar Olsa da İndirilecek İstisna ve İndirimler / Yurtdışı İştirak Hisselerinin Elden Çıkarılmasına İlişkin İstisna (KVK Mad. 5/1-c)

Bu istisnadan yararlanabilecek tam mükellef anonim şirketlerin;

 Yurt dışı iştiraklerinin anonim veya limited şirket niteliğinde olması ve bu iştiraklerin Türkiye’de tam mükellef olmaması,

 Yurt dışı iştirak kazancının elde edildiği tarih itibarıyla; aralıksız olarak en az bir yıl süreyle nakit varlıklar dışında kalan aktif toplamının %75 veya daha fazlasının yurt dışı iştirak hisselerinden oluşması ve yurt dışı iştiraklerinin her birinin sermayesine en az %10 oranında iştirak etmesi

 Satışa konu iştirak hisselerini, elden çıkarma tarihi itibarıyla en az iki tam yıl (730 gün) süreyle aktifinde tutmuş olması

1. Zarar Olsa da İndirilecek İstisna ve İndirimler / Taşınmazlar ve iştirak hisseleri satış kazancı istisnası (KVK Mad. 5/1-e)

Kurumların taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu

senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların %75’lik kısmı kurumlar vergisinden istisnadır. Bunun için aşağıdaki şartların gerçekleşmesi için;

 İki tam yıl süre ile aktifte bulundurulma

 Satış kazancının fon hesabında tutulması

 Fon hesabında tutulan kazançların işletmeden çekilmemesi

 Satış bedelinin tamamının, satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi

 Menkul kıymet veya taşınmaz ticareti ile uğraşılmaması

ÖRNEK:

İştirak Hissesi ve Gayrimenkul Satışlarında İstisna

• İşletme aktifinde 1.000.000 TL maliyet bedelli taşınmaz, 10 Temmuz 2006 tarihinde 1.500.000 ABD Doları vadeli olarak satılmıştır.

• Satış bedelinin, 500.000 ABD Doları peşin olarak alınmış olup,

• 500.000 ABD Doları 10 Temmuz 2007,

• 500.000 ABD Doları 10 Temmuz 2008 tarihinde tahsil edilecektir.

• (Satış tarihindeki döviz kuru; 1 ABD Doları = 1,5 TL, 10 Temmuz 2007

tarihinde 1ABD Doları=1,7 TL, 10 Temmuz 2008 tarihinde 1ABD Doları=1,2 TL olarak varsayılmıştır.)

• Tebliğdeki örneklerde maliyet bedeli ifadesi kullanılmakla birlikte bunu net aktif değeri olarak algılamak gerekmektedir.

İştirak Hissesi ve Gayrimenkul Satışlarında İstisna

• Satış bedeli 1.500.000 x 1,5 (satış tarihi kuru) = 2.250.000 TL

• Satış kazancı 2.250.000 – 1.000.000 = 1.250.000 TL

• İstisna kazanç tutarı 1.250.000 x %75 = 937.500 TL

• Fona alınacak kazanç tutarı, 937.500 TL olacaktır.

• 2007’de ortaya çıkan kur farkı geliri,

• 500.000 x 1,7 = 850.000 TL, 850.000 – 750.000 = 100.000 TL olacaktır. Bu tutara istisna uygulanması söz konusu olmayacaktır. Kurum kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınacak.

İştirak Hissesi ve Gayrimenkul Satışlarında İstisna

- 2008’de ortaya çıkan kur farkı gideri,

• 500.000 x 1,2 = 600.000 YTL, 600.000 – 750.000 = (- 150.000) YTL olacaktır. Bu tutar, kurum kazancında gider olarak dikkate alınabilecektir.

• 2.250.000 – 2.200.000(750+850+600) = 50.000 YTL, kur farkından

kaynaklanan eksik tahsilat, istisna şartının ihlali anlamına gelmeyecektir.

• Fonda bulunan 937.500 YTL’lik tutardan, (50.000 x %75 =) 37.500 YTL’lik tutarın çekilmesi de mümkün değildir.

1. Zarar Olsa da İndirilecek İstisna ve İndirimler

 302 Yatırım Fon ve Ortaklığı Portföy İşletmeciliği Kazancı (K.V.K. Mad. 5/1-d)

 304 Yurt Dışı İnşaat Onarma, Montaj ve Teknik Hizmetlerden Sağlanan Kazançlar (K.V.K. Mad. 5/1-h)

 305 Eğ. ve Öğ. Kur. ile Rehabilitasyon Mrk. Kazançları (K.V.K. Mad. 5/1-ı)

 308 Serbest Bölgelerde Elde Edilen Kazançlar

 310 Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Elde Edilen Kazançlar

 315 Türk Uluslararası Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin İşletilmesinden Ve Devrinden Sağlanan Kazançlar

 319 Emisyon Primi Kazancı (K.V.K. Mad. 5/1-ç)

1. Zarar Olsa da İndirilecek İstisna ve İndirimler

 321 Bankl. veya TMSF'ye Borçlu Durumda Olan Kurumların Taş. Ve İştirak His. ile Kurucu Senetleri, İntifa Sen. ve Rüchan Hakları Satış Kazancının %75’i (K.V.K. Mad.

5/1-f)

 322 Yurtdışı Şube Kazançları (K.V.K. Mad. 5/1-g)

 323. Yabancı Fon Kazançlarının vergilendirilmesinde yönetici şirketlere ilişkin istisna (KVK Mad. 5/A/3)

 350 Diğer İndirimler ve İstisnalar

2. Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna ve İndirimler

 401 Risturnlar (K.V.K. Mad. 5/1-i)

 402 Bağış ve Yardımlar (K.V.K. Mad. 10/1-c)

 403 Eğitim ve Sağlık Tesisleri ile Yurt İnşaatına İlişkin Bağış ve Yardımlar (KVK. Mad.

10/1-ç)

 404 Kültür ve Turizm Amaçlı Bağış ve Yardımlar (K.V.K. Mad. 10/1-d)

 405 Sponsorluk Harcamaları (K.V.K. Mad. 10/1-b)

 406 Yatırım İndirimi İstisnası

 408 BKK Uyarınca Başbakanlık Aracılığıyla Yapılan Bağış ve Yardımlar (K.V.K.

Mad.10/1-e)

 409 Ar-Ge İndirimi (K.V.K. Mad. 10/1-a)

 410 Ar-Ge İndirimi (5746 Sayılı Kanun Mad. 3)

2. Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna ve İndirimler

 412 Türkiye Kızılay Derneğine Yapılan Nakdi Bağış ve Yardımlar (KVK Mad. 10/1-f)

 414. Sağlık Hizmetlerine ilişkin indirim (KVK Mad. 10/1-ğ)

 415. Eğitim hizmetlerine ilişkin indirim (KVK Mad. 10/1-ğ)

 416. Diğer hizmetlere ilişkin indirim (KVK Mad. 10/1-ğ)

 417. İbadethanelere ve dini tesislere yapılan bağış ve yardımlar (KVK Mad. 10/1-ç)

 450 Diğer İndirimler

KURUMLAR TARAFINDAN İNDİRİME KONU EDİLEBİLECEK VEYA GİDER YAZILABİLECEK BAĞIŞLARA İLİŞKİN TABLO

KVK’nun 10’uncu Maddesi Uyarınca indirilebilen Bağışlar

Bağışın İndirilmesi veya Gider Yazılabilmesi İçin Hangi

Kuruluşa Yapılması Gerektiği Dayanak

Kanun'un No Md No

Bağışın Nev’i Yüzdesel Meblağ

Sınır Sınırı İndirim mi, Gider Kaydı

mı?

1. - Genel bütçeye dâhil dairelere - Katma bütçeli idarelere - İl özel idarelerine - Belediyelere - Köylere

- Bakanlar Kurulu’nca vergi muafiyeti tanınan vakıflara - Kamu menfaatine yararlı sayılan derneklere

- Bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan kurum ve kuruluşlara

5520 10/1-c Nakdî ve Aynî Kurum kazancının %

5’i

Sınırsız İndirim

2. Yukarıdaki kuruluşlara bağışlanacak okul, sağlık tesisi, 100 yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde 50 yatak)

kapasitesinden az olmamak kaydıyla öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi ve bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası için yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağışlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan bağışlar

5520 10/1-ç Nakdî ve Aynî Sınırsız Sınırsız İndirim

3. Kültürel Harcamalar İle Kültürel Bağış ve Yardımlar (KVK’nun 10/1-d maddesi kapsamındaki harcama ve bağışlar)

5520 10/1-d Nakdî ve Aynî Sınırsız Sınırsız İndirim

4. Doğal Afetler Nedeniyle Başbakanlık Aracılığıyla Yapılacak Yardımlar

5520 10/1-d Nakdî ve Aynî Sınırsız Sınırsız İndirim

Bağış-Yardımlar

Kurumlar İçin de Geçerli Olan GVK’nun 40/10’uncu Maddesindeki Bağışlar

1. Gıda Bankacılığı Yapan Dernek ve Vakıflara Bağışlanan

gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddeleri 193 40-10 Sadece Ayni Sınırsız Sınırsız Gider

Özel Kanunları Uyarınca İndirime veya Gider Kaydına Konu Olabilen Bağışlar

1. Umumî Hayata Müessir Afet Felâketzedeleri için Milli ve

Mahallî Yardım Komitelerine 7269 45 Nakdî ve Aynî Sınırsız Sınırsız Gider

2. Sosyal Hizmetler ve Çocuk

Esirgeme Kurumu ile Kuruluşlarına 2828 20/b Sadece Nakdî Sınırsız Sınırsız İndirim 3. Üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitüleri 2547 56 Sadece Nakdî Sınırsız Sınırsız İndirim

4. İlköğretim kurumları 222 76/g Sadece Nakdî Sınırsız Sınırsız İndirim

5. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)

278 13 Sadece Nakdî Sınırsız Sınırsız İndirim 6. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Kurumu 2876 101 Nakdî ve Aynî Sınırsız Sınırsız Gider 7. 3294 Sayılı Kanunla kurulan Sosyal Yardımlaşma ve

Dayanışmayı Teşvik Fonu veya Sosyal Yardımlaşma ve

Dayanışma Vakıfları 3294 9 Nakdî ve Aynî Sınırsız Sınırsız İndirim

8. 4122 Sayılı Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü

Seferberlik Kanunu Çerçevesinde Yapılan Harcamalar 4122 12 Nakdî ve Aynî Sınırsız Sınırsız İndirim 9. Sekiz Yıllık Kesintisiz Eğitim İçin Yapılan Bağışlar (97/1

Tebliğin R.G.’si 22.08.1997) 4306 97/1

(Tebliğ)

Sadece Nakdî Sınırsız Sınırsız İndirim

10. Emekli Sandığı Kanunu 5434 Ek.44 Ayni ve Nakdî Sınırsız Sınırsız İndirim

11. Gülhane Askeri Tıp Akademisi Kanunu 2955 46/b Sadece Nakdî Sınırsız Sınırsız İndirim 12. Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı 3388 3 Ayni ve Nakdî Sınırsız Sınırsız İndirim 13. SSK Hastanelerine Yapılan Bağış ve Yardımlar (SSK

Hastaneleri 5283 sayılı Kanunla Sağlık Bakanlığına devredildiği için bu bağışın uygulama alanı kalmamıştır.)

4958 23 Ayni ve Nakdî Sınırsız Sınırsız İndirim

İndirime Konu Olabilen Sponsorluk Harcamaları

1. Kapsam dahilinde olmak şartıyla profesyonel veya amatör

spor dallarına yönelik olarak 5520 10/1-b Ayni ve Nakdi Harcamanın

Tamamı veya Yarısı

Sınırsız İndirim

Bağış-Yardımlar

3. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler

KVK m.11 hükümlerine göre kabul edilmeyen giderler

 Öz sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faizler

 Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler.

 Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar.

 Her ne şekilde ve ne isimle olursa olsun ayrılan yedek akçeler

 Bu Kanuna göre hesaplanan kurumlar vergisi ile her türlü para cezaları, vergi cezaları, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizler ile Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ödenen gecikme faizleri.

3. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler

 Menkul kıymetlerin itibarî değerlerinin altında ihracından doğan zararlar ile bu menkul kıymetlere ilişkin olarak ödenen komisyonlar ve benzeri her türlü giderler.

 Yat, kotra, tekne, sürat teknesi gibi motorlu deniz taşıtları ile uçak, helikopter gibi hava taşıtlarından işletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olmayanların giderleri ve

amortismanları

 Sözleşmelerde ceza şartı olarak konulan tazminatlar hariç olmak üzere kurumun kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının suçlarından doğan maddî ve manevî zarar tazminat giderleri.

 Basın yoluyla işlenen fiillerden veya radyo ve televizyon yayınlarından doğacak maddî ve manevî zararlardan dolayı ödenen tazminat giderleri.

 Her türlü alkol ve alkollü içkiler ile tütün ve tütün mamullerine ait ilan ve reklam giderlerinin % 50'si.

3. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler

 VUK hükümlerine aykırı olarak ayrılan karşılıklar

 VUK hükümlerine aykırı olarak reeskontlar

 VUK hükümlerine aykırı olarak amortismanlar

 5510 SAYILI Kanun m.88 kapsamındaki kanunen kabul edilmeyen giderler (Ödenmeyen SGK Primleri)

 Özel Kanunlar uyarınca yazılan kanunen kabul edilmeyen giderler

 Bağış ve yardımlar

3. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler

 GVK m.75 uyarınca yönetim kurulu üyelerine ödenen kar payları

 KDV Kanun m.30/d uyarınca gider yazılan özel iletişim vergisi

 MTV Kanun m.14 uyarınca gider kaydedilen MTV’ler

 İstisna faaliyetlerden/işlemlerden doğan zararlar

 Diğer

4. Yurtdışında Ödenen Verginin Mahsubu Md. 33

• Yurt dışında elde edilip de Türkiye’de vergilendirilecek kazançlar için daha önce mahallinde ödenen vergiler, Türkiye’de bu kazançlar nedeniyle

hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilecektir.

• Yurt dışında yabancı para ile ödenen vergilere, bunların ilgili bulunduğu

kazançların genel sonuç hesaplarına intikali esnasındaki kur uygulanacaktır.

4. Yurtdışında Ödenen Verginin Mahsubu Md. 33

• Yurtdışında ödenen verginin yurtdışında elde edilen kazanca oranının, Türkiye’de cari kurumlar vergisi oranı olan % 20’ ye kadar olan kısım mahsuba konu edilebilir.

• İlgili bulunduğu kazancın Türkiye'de genel sonuç hesaplarına intikal ettirildiği hesap döneminde tamamen veya kısmen indirilemeyen vergiler, bu dönemi izleyen

üçüncü hesap dönemi sonuna kadar indirim konusu yapılabilir.

4. Yurtdışında Ödenen Verginin Mahsubu Md. 33

• Örnek: (A) kurumu, (B) ülkesindeki işyerinde 100.000.-YTL karşılığı kurum kazancı elde etmiştir. Bu kazanç üzerinden yabancı ülkedeki vergi mevzuatı uyarınca %25 oranında kurumlar vergisi ve benzeri vergi ödenmiştir. Bu durumda, (A) kurumu, 100.000-YTL’yi Türkiye’de kurum kazancına dahil

edecek, ancak bu kazanca ilişkin yurt dışında ödenen verginin, Türkiye’de bu kazanca ilişkin olarak hesaplanan vergiyi aşan kısmı [25.000 - (100.000 x

%20)=] 5.000-YTL’yi Türkiye’de hesaplanan vergiden, mahsup

edilemeyecektir. Bu verginin, cari yılda olduğu gibi sonraki yıllarda da mahsup edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

• Diğer yandan, yurt dışında elde edilen kazançların kurumlar vergisinden istisna edilmiş olması halinde, bu kazançlar üzerinden yurt dışında ödenen vergilerin yurt içinde hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilmesi mümkün değildir.

4. Yurtdışında Ödenen Verginin Mahsubu Md. 33

4. Yurtdışında Ödenen Verginin Mahsubu Md. 33

• Yabancı ülkelerde vergi ödendiği, yetkili makamlardan alınarak mahallindeki Türk elçilik veya konsoloslukları, yoksa mahallinde Türk menfaatlerini koruyan ülkenin aynı nitelikteki temsilcileri tarafından tasdik olunan belgelerle tevsik olunmadıkça, yabancı ülkede ödenen vergiler Türkiye'de tarh olunan vergiden indirilemez.

4. Yurtdışında Ödenen Verginin Mahsubu Md. 33

• Yurt Dışı İştiraklerde Elde Edilen Kar Payı Üzerinden Ödenen Vergilerin Mahsubu

• Tam mükellef kurumların doğrudan veya dolaylı olarak sermayesi veya oy hakkının en az % 25'ine sahip olduğu yurt dışı iştiraklerinden elde ettikleri kâr payları üzerinden Türkiye'de ödenecek kurumlar vergisinden, iştiraklerin

bulunduğu ülkelerdeki kâr payı dağıtımına kaynak oluşturan kazançlar

üzerinden ödenen gelir ve kurumlar vergisi benzeri vergilerin kâr payı tutarına isabet eden kısmı mahsup edilebilir. Kazanca ilave edilen kâr payı, bu

kazançlar üzerinden yurt dışında ödenen gelir ve kurumlar vergisi benzeri vergiler dahil edilmek suretiyle dikkate alınır. İştirak halinde sadece temettü vergileri Türkiye’de indirim konusu yapılırken, yukarıdaki şartları

sağlayan iştiraklerde kurumlar vergisi de indirilebilir.

4. Yurtdışında Ödenen Verginin Mahsubu Md. 33

• Örnek; (A) kurumunun sermayesine %30 oranında iştirak ettiği yurt dışındaki (C) kurumundan elde ettiği iştirak kazancına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:

• (Yurt dışından elde edilen yabancı para karşılığı kâr payları ve ödenen vergiler YTL cinsinden hesaplanmıştır.)

- İştirak oranı %30

- Yabancı ülkedeki kurumlar vergisi oranı %10

- Yabancı ülkede dağıtılan kâr paylarına uygulanan vergi kesintisi oranı %20

- (C) Kurumunun toplam kurum kazancı 1.000.000 TL

- (C) Kurumunun yabancı ülkede ödediği kurumlar vergisi (%10) 100.000 TL - (A) Kurumunun elde ettiği iştirak kazancı (brüt , 1.000*%30) 300.000 TL

4. Yurtdışında Ödenen Verginin Mahsubu Md. 33

• Yabancı ülkede ödenen kurumlar vergisinden (A) Kurumunun elde ettiği iştirak

kazancına isabet eden tutar (100*%30) 30.000 YTL

• (C) Kurumunun Dağıtılabilir Kazancı 900.000 YTL

• (A) Kurumunun elde ettiği vergi sonrası kâr payı (300-30) 270.000 YTL

• (A) kurumunun elde ettiği kâr payından dağıtım aşamasında yurt dışında kesilen

vergi (270 x %20) 54.000 YTL

• (A) Kurumunun elde ettiği net kâr payı tutarı (270-54) 216.000 YTL Bu durumda, (A) kurumu, Türkiye’de kurumlar vergisinden istisna edilmemiş (C) kurumundan elde ettiği net 216.000 YTL’yi, brüt tutarıyla (300.000 YTL)

kurum kazancına ekleyecek, bu kazanç üzerinden yurt dışında ödenen 100.000 YTL verginin elde ettiği kâr payına isabet eden 30.000 YTL ile dağıtım

aşamasında kesilen 54.000 YTL’nin toplamı olan 84.000 YTL’yi bu kazanç üzerinden Türkiye’de hesaplanan kurumlar vergisinden (300.000 x %20=) 60.000 YTL’ye kadar olan kısmını mahsup edebilecektir. 60.000 YTL’nin üzerinde kalan 24.000 YTL’lik yurt dışında ödenen vergi tutarının mahsup imkanı bulunmamaktadır.

4. Yurtdışında Ödenen Verginin Mahsubu Md. 33

• Geçici vergilendirme dönemi içinde yurt dışından elde edilen gelirlerin

bulunması halinde, bu gelirler üzerinden elde edildiği ülkelerde kesinti veya diğer şekillerde ödenen vergiler, o dönem için hesaplanan geçici vergi

tutarından da mahsup edilebilir. İndirilecek tutar, yurt dışında elde edilen

kazançlara Kanunun 32 inci maddesinde belirtilen geçici vergi oranının (% 20) uygulanmasıyla bulunacak tutardan fazla olamaz.

5. Yurt İçinde Kesilen Vergilerin Mahsubu Md. 34

• Kurumlar Vergisi Kanununun 34 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca, beyannamede gösterilen kazançlardan, Kurumlar Vergisi Kanununun 15 nci maddesinin birinci fıkrasına (GMSİ ve MSİ stp gibi) ve 30 uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkralarına (GMSİ, serbest meslek, MİS stp gibi) göre,

kaynağında kesilmiş olan vergiler beyanname üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilecektir.

• Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrası ile 30 uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkralarına göre yapılan vergi kesintilerinin bir kısmı, Gelir Vergisi

Kanununun geçici 67 nci maddesi kapsamında vergi kesintisine tabi

tutulduğundan, beyannameye dahil kazançlar üzerinden bu hüküm uyarınca kesilen vergilerin de hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilmesi

mümkündür (Tebliğ).

5. Yurt İçinde Kesilen Vergilerin Mahsubu Md. 34

• Ilgili hesap dönemine ilişkin tahakkuk ettirilen geçici verginin sadece ödenen kısmı, yıllık kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilecektir.

• Beyanname üzerinden vergi mahsubunun yapılmasından sonra, mahsup edilemeyen bir vergi tutarı kalması halinde, söz konusu vergi kesintisi

mükellefin başvurusu 252 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirtilen esaslar çerçevesinde halinde red ve iade edilecektir.

6. Yurt Dışında Ödenen Vergilerin, Yurt İçinde Ödenen Vergilerin ve Geçici Verginin Mahsup Sırası

• Yurt dışında ödenen vergiler, Kurumlar Vergisi Kanununa göre hesaplanan kurumlar vergisinden öncelikle mahsup edilecek, artan tutarın bulunması halinde yurt içinde kesinti suretiyle ödenen vergiler ve geçici vergi mahsup edilecektir.

• Zarar mahsubu veya istisnalar sonucu ilgili yılda Türkiye’de vergiye tabi kurum

kazancının oluşmaması nedeniyle, Türkiye’deki beyannamelere dahil edilen yurt dışı kazançlar üzerinden mahallinde ödenen vergilerin kısmen veya tamamen mahsubuna imkan bulunmazsa, bu mahsup hakkı izleyen üçüncü hesap dönemi sonuna kadar kullanılabilecektir.

6. Yurt Dışında Ödenen Vergilerin, Yurt İçinde Ödenen Vergilerin ve Geçici Verginin Mahsup Sırası

• Örnek; Tam mükellef (Z) A.Ş., 2014 yılında (D) ülkesinde bulunan şubesinden

Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında istisna olarak değerlendirilmeyen 150.000 TL değerinde kurum kazancı elde etmiş ve bu kazanç üzerinden %30 oranında 45.000 TL kurumlar vergisi ödemiştir. Kurumun yurt içindeki faaliyetlerinden elde ettiği kazanç ise 750.000 TL olup 60.000 TL kesinti suretiyle ödenen vergi, 110.000 TL de ödenen geçici vergi bulunmaktadır.

6. Yurt Dışında Ödenen Vergilerin, Yurt İçinde Ödenen Vergilerin ve Geçici Verginin Mahsup Sırası

• Kurum kazancı (750+150) 900.000 TL

• Hesaplanan kurumlar vergisi 180.000 TL (900*%20)

• Mahsuplar (–) 180.000 YTL

- Yurt dışında ödenen verginin mahsup edilebilecek kısmı 30.000 YTL

• (150.000 x %20 = 30.000) 45.000 YTL nin 30.000 YTL lik kısmı

- Tevkif suretiyle yurt içinde ödenen kur.vergisi 60.000 YTL - Geçici vergi 110.000 YTL

• Ödenecek kurumlar vergisi 0

• İadesi gereken geçici vergi 20.000 YTL (180-30-60-110)

7. Zarar Mahsubu (KVK md 9)

• Kurumlar vergisi beyannamesinde, her yıla ilişkin tutarlar ayrı ayrı gösterilmek ve 5 yıldan fazla nakledilmemek şartıyla geçmiş yılların beyannamelerinde yer alan zararlar kurum kazancından indirilebilecektir.

• Mükelleflerce bir hesap dönemi içerisinde oluşan zararın, müteakip 5 hesap

döneminde oluşacak kârlarla mahsup edilememesi halinde mahsup imkanı ortadan kalkmaktadır.

7. Zarar Mahsubu (KVK md 9)

Devir ve Tam Bölünmede Zarar Mahsubu

• Devir veya tam bölünme hallerinde, varlıkları devralan kurumlar, devralınan veya bölünen kurumların zararlarını aşağıda belirtilen sınırlamalar çerçevesinde mahsup imkanına sahiptirler.

• Buna göre devralan kurumlar, kendi bünyelerinde oluşan zararların yanı sıra;

- Devir halinde devralınan kurumların devir tarihi itibarıyla öz sermaye tutarını geçmeyen zararları ile,

- Tam bölünme işlemi sonucu bölünen kurumun öz sermaye tutarını geçmeyen zararlarını kazançlarından indirebileceklerdir.

7. Zarar Mahsubu (KVK md 9)

Devir ve Tam Bölünmede Zarar Mahsubu

• Bu zarar mahsuplarının yapılabilmesi için aşağıdaki şartlar aranır;

- Son beş yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamelerinin kanunî süresinde verilmiş olması.

- Devralınan kurumun faaliyetine devir veya bölünmenin meydana geldiği hesap döneminden itibaren en az beş yıl süreyle devam edilmesi (Önceki şart aynı sektörde faaliyet gösterilmesi idi).

 Devralan kurumların devir veya bölünmenin meydana geldiği tarihten itibaren en az 5 yıl süreyle, devralınan veya bölünen kurumların aynı faaliyetlerini devam ettirme zorunluluğu bulunmaktadır

 Bu şartların ihlâli halinde, zarar mahsupları nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler için vergi ziyaı doğmuş sayılır.

7. Zarar Mahsubu

Yurt Dışı Zararların Mahsubu

• Kurumların yurt dışı zararlarını mahsup edebilmeleri için maddede belirtilen esaslara göre son beş yıla ilişkin her yıl o ülke mevzuatına göre denetim yetkisini haiz kuruluşlarca hazırlanmış raporlarını ilgili vergi dairesine vermeleri şarttır (En geç mahsup yapılan dönemde)

• Ayrıca, söz konusu denetim kuruluşlarınca hazırlanan rapor ekinde yer

alacak vergi beyanlarının, bilanço ve gelir tablosunun, yabancı ülkedeki yetkili makamlara onaylatılması zorunludur

• Türkiye’de indirim konusu yapılan yurt dışı zararların ilgili ülkede mahsup edilmesi veya gider yazılması halinde, Türkiye’de beyannameye dahil edilecek yurt dışı kazanç, mahsup ya da gider yazılmadan önceki tutar olacaktır.

7. Zarar Mahsubu

Yurt Dışı Zararların Mahsubu

Örnek; (A) Kurumunun 2013 ve 2014 yıllarındaki yurt içi ve yurt dışı faaliyet sonuçları aşağıdaki gibidir:

• Yıllar Yurt Dışı Faaliyet Sonucu (TL) Yurt İçi Faaliyet Sonucu 2013 25.000.000 Zarar 10.000.000 Kazanç 2014 35.000.000 Kazanç 20.000.000 Kazanç

• 2014 yılı ile ilgili olarak yabancı ülkede verilen beyannamede 35.000.000 TL kazançtan 25.000.000 TL zarar düşülmek suretiyle 10.000.000 TL karşılığı kazanç beyan edilmiştir. Kurumun 2013 ve 2014 yılları ile ilgili olarak

Türkiye'de vereceği yıllık beyannamede beyan edeceği matrah aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

7. Zarar Mahsubu

Yurt Dışı Zararların Mahsubu

• 2013 Yılı

Yurt İçi Faaliyet Sonucu 10.000.000 TLKazanç Yurt Dışı Faaliyet Sonucu –25.000.000 TL Zarar Matrah 15.000.000 YTL Devreden Zarar

• 2014 Yılı

Yurt İçi Faaliyet Sonucu 20.000.000 TL Kazanç Yurt Dışı Faaliyet Sonucu (mah. önc.) + 35.000.000 TL Kazanç Toplam 55.000.000 TL Kazanç Geçmiş Yıl Zararı – 15.000.000 TL Zarar Matrah 40.000.000 TL Kazanç

8. EK 2 Formunun Doldurulması

Transfer Fiyatlandırması Formunun Doldurulması Hakkında Özellikli Konular

 Bu bölümde sadece ilgili hesap döneminde (2014) işlem yapılan ilişkili kişilere dair bilgiler doldurulacaktır. Eğer hesap dönemi içinde kendisiyle herhangi bir işlem yapılmamış ilişkili kişi/kurum var ise tabloda bunlara yer verilmesine gerek yoktur.

 Serbest bölgelerde ve teknoparklarda faaliyet gösteren ve kurumlar vergisi istisnasından yararlanan kurumlar da Ek 2 Formunu doldurup vergi dairelerine vermek zorundadırlar.

 Ek 2 formunun doldurulmasında ilişkili işlemin yurt içi veya yurt dışı olmasının önemi yoktur. Yurt içi olsun, yurt dışı olsun tüm ilişkili işlemler (serbest bölgelerdeki şubeler ve yurt dışındaki şubelerle yapılan işlemler de dahil olmak üzere) EK 2 Formunda bildirilmek zorundadır.

 TF Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkındaki 1 No.’lu Sirkülere göre formda iade, iskonto ve diğer indirimler düşüldükten sonra kalan net tutarlar belirtilecektir.

 Kurum tarafından işçi-işveren ilişkisi çerçevesinde çalışanlarına ödenen ücretler EK 2 Formuna dahil edilmeyecektir. Ancak Kurum ile çalışanı arasında istihdam dışı ilişkiler varsa bu işlemlerin bedelleri Ek 2 Formunda belirtilecektir.

8. EK 2 Formunun Doldurulması

Transfer Fiyatlandırması Formunun Doldurulması Hakkında Özellikli Konular

 Yurt dışından sağlanan ve netten brüte getirilip üzerinden stopaj hesaplanan serbest meslek ödemeleri ve gayri maddi hak bedellerine ilişkin yapılan ödemeler üzerinden yapılan stopajlar olması durumunda bu tip hizmet veya gayr-i maddi hak alım/kullanım bedellerinin stopaj dahil brüt tutarları ile Ek 2 Formunda belirtilmesi uygun görülmektedir.

 İlişkili kişiden alınan kredinin karşılığında 2014 yılında hiçbir faiz ödemesi yapılmamış olsa da bu kredinin 31.12.2014 itibariyle bilançoda belli bir bakiyesi varsa kredinin 31.12.2014 bakiyesi “Mali İşlemler” Bölümünde Ödünç Para / Kredi-Faiz satırının alım sütununun soldaki satırına yazılacaktır. Hiç faiz ödemesi olmadığı için alım sütununun sağdaki kısmı ise boş kalacaktır.

 Masraf yansıtmaları da Ek 2 formunda belirtilecektir.

 Sonradan kesilen vade farkları faturaları bir nevi finansman işlemi olarak

değerlendirilebilir. II-İlişkili Kişilerle Gerçekleştirilen Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin İşlemler Tablosunda “Mali İşlemler” bölümünde (Diğer) belirtilmesi uygundur.

 İlişkili kişiden faturası 2014 yılı içinde gelip yine 2014 yılında kayıtlara alınmış olan tüm ticari mal alımları Ek 2 Formunda II. Tabloda Ticari Mallar alımı tutarı içine dahil

edilmelidir.

 Elektronik kurumlar vergisi beyannamesi doldururken eksi (-) işareti kullanılamadığı için özsermayenin negatif olması durumunda Tablo V.’teki bu satıra “0” (sıfır) yazılabilir.

www.deloitteacademy.com.tr