KA RT A L
VİZYON PLANLARI
www.kentselvizyon.org
Bu çalışma “39 Kent 1 İstanbul” programı kapsamında Edin Zaim ve Çağıl Kayan Widegren tarafından hazırlanmıştır.
Kurucu Ortaklar:Erden TİMUR, A. Faruk GÖKSU
Program Koordinatörleri: Sıla AKALP, Gökçe AKSOYLAR
45 ha 79 ha
1.859 ha 476 ha
Sanayi Alanları 539 ha
% 62 32 16 17
NÜFUS MAKROFORM
%
3,1
450 bin
2.998
ha
%
2,8
KİMLİK KARTI
- KİMLİK KARTI
- STRATEJİK HARİTALAR - STRATEJİK ANALİZLER
- FIRSARLAR VE POTANSİYELLER
4
SABİHA GÖKÇEN HAVALİMANI (15KM)
YHT GARI KARTAL METRO
İSTASYONU
İSKELE
MARİNA
İLKOKUL LİSE
ÜNİVERSİTE SAĞLIK OCAĞI HASTANE
İMAM HATİP ORTAOKULU GÜNEY KONUT ALANLARI
ARA BAĞLANTILAR ANA BAĞLANTILAR RAYLI SİSTEMLER ULAŞIM ODAKLARI
ORMAN - KENT ARAYÜZÜ AYDOS ORMANI
850 ha
SAHİL ŞERİDİ 8 km
GELENEKSEL KENT MERKEZİ TAŞ OCAĞI
KUZEY KONUT ALANLARI
BÖLGELER
YEŞİL SİSTEM
ULAŞIM
DONATILAR
1. ORGANİK DOKU
2. GRİD DOKU
3.
TOPLU KONUT
C - C1 KESİTİ: DOĞU-BATI D - D1 KESİTİ: KUZEY - GÜNEY
A -A1 KESİTİ: SAHİL B - B1 KESİTİ: E-5 KARAYOLU
3 KM 5 KM
8 KM
3 KM
3 KM
360 HA
DOKULAR
TOPOĞRAFYA
KAPASİTE
KESİTLER
STRATEJİK HARİTALAR STRATEJİK ANALİZLER
6
KAMU YATIRIMLARI ( SAĞLIK - EĞİTİM) ÖZEL YATIRIMLAR (KONUT)
YENİ MERKEZ ULAŞIM ODAKLARI
KARTAL KENT MERKEZİ
TAŞ OCAĞI
AYDOS ORMANI KAYIŞDAĞ
DÖNÜŞÜM POTANSYELİ TAŞIYAN SANAYİ YAPILARI PENDİK
MALTEPE
SANCAKTEPE
PENDİK METRO
TREN
İSKELE
C1 B
B1
A1
D1 D
A
C
FIRSATLAR VE POTANSİYELLER
STRATEJİK VE TAKTİK ÇERÇEVE
YENİ MERKEZ’İN DEĞERİ KARTAL’A AKTARILMALI
Kartal’ın en önemli ekonomik potansiyeli üst ölçekli stratejik planlarda Anadolu yakasının alt merkezi olarak belirlenen “Yeni Merkez” projesidir. Bu doğrultuda, Kartal’ın katma değeri, karayolu bağlantıları üzerinde bulunan sanayi dönüşüm alanlarında yaratılacaktır. Bu alanlar yeniden geliştirilirken çok işlevli olarak tasarlanmalı ve mevcut ulaşım bağlantıları denizyolu ve raylı sistemlerle desteklenmelidir. Yeni merkezde üretilecek katma değerin kent bütününe dağıtılması için bütüncül bir bakışla bütünleşme taktikleri geliştirilmelidir.
DAĞLAR İLE DENIZ ARASINDAKİ DOĞAL KORİDORLAR AÇILMALI
Kartal, kuzeyde Kayış Dağı ve Aydos Tepesi ile güneyde Marmara Denizi arasındaki yamaçta uzanmaktadır. Bu doğal yapıya paralel kuzey-güney ekolojik koridorlar bulunmaktadır. Ancak, bu koridorlar doğu-batı eksenindeki yapılaşma sonucunda sürekliliğini ve ekolojik bütünlüklerini kaybetmişlerdir. Doğal koridorların açılması için ekonomik gelişmenin kuzey-güney eksenlerine yönlendirilmesi gereklidir.
KUZEY GÜNEY BAĞLANTILARI GÜÇLENDİRİLMELİ
Kartal’ın mevcut ulaşım sistemi E-5, sahil yolu, minibüs caddesi, banliyö hattı ve metro ile doğu-batı ekseninde gelişmiştir. Kentin konut bölgelerinin doğu-batı eksenindeki ulaşım koridorlarına kolay ulaşımının sağlanması gerekmektedir. Bu doğrultuda, bu koridorlar üzerindeki odaklar dikey akslarla birbirlerine bağlanacaktır. Dikey akslarında konut alanlarıyla vvbütünleştiren kamusal ringler tasarlanmalıdır.
YENİ MERKEZ’İ KENTLE BÜTÜNLEŞTİREN OMURGA TASARLAYARAK
Kartal’ın Yeni Merkez’i kuzey güney doğrultusundaki sanayi dönüşüm alanında gelişecektir. Kent omurgasının Kartal’la bütünleşmesi için bu alanı yatay kesen iki yeni aks tasarlanacaktır. Bu iki yeni aks üzerinde yoğunluk alanları ve ticari işlevler planlanarak kentin iç bölgelerinin katma değeri paylaşması sağlanacaktır.
ALTIN ÜÇGEN İŞBİRLİĞİ ÇERÇEVESİ ÖRGÜTLENEREK
Mevcut kent gelişimi E-5 ve sahil yolu üzerinde yağ lekesi şeklinde saçaklanmıştır. Bu
doğrultuda, Kartal’ın kuzeyinde gelişen raylı sistem bağlantısı güçlü MIA alanı ile doğu da raylı ve deniz bağlantıları güçlü olan Pendik odağını içine alan işbirliği ağı tasarlanarak, yatay karayolu koridorları üzerindeki yapılaşma baskısının önüne geçilecektir.
MAHALLE VE YOĞUNLUK ODAKLARINI YARATARAK
Kartal’ın yeni merkez tarafından bölünen güneyindeki konut alanları, doğu batı ekseninde geliştirilecek kamusal ring ile birbirine bağlanacaktır. Bu ring üzerinde konut alanlarına hizmet edecek mahalle merkezleri yaratılacavktır. Kamusal ring üzerinde bulunan kamusal alanlar ve donatılar ile kentin ulaşılabilir donatı standartlarını yakalaması sağlanacaktır. Aynı zamanda, ring kentin konut alanlarının yeni merkez ile bütünleşmesi sağlancaktır.
yapmalı? NE NASIL yapmalı?
DEĞER
Bölgeleme Bütünleşme
Ulaşım Ulaşılabilirlik
DÜZEN
Ekonomi Ekoloji
DENGE
Koridorlar Kullanımlar
OMURGA
Dolaşım Donatılar
RİNG
Olanaklar Ortaklıklar
AĞ
10
OMURGA RİNG AĞ
DEĞER DÜZEN DENGE
PAYLAŞILAN DEĞER BAĞLANTILAR
EKONOMİK ODAKLAR ANA OMURGA DOLAŞIM ODAKLAR
EKOLOJİ BÖLGELER
RİNG ULAŞIM
AĞ KENTSEL VE METROPOL ODAKLAR DONATILAR OLANAKLAR
DESTEKLEİCİ KORİDORLAR BAĞLANTILAR İŞBİRLİĞİ AĞLARI
OMURGA
YAKACIK
KARTAL PENDİK
MİA
MARİNA KENTLE BÜTÜNLEŞME
MARİNA BATI
MERKEZ MİA
SAHİL YOLU
E-5
MARMARA DENİZİ KAYIŞ DAĞI
AYDOS TEPESİ
CEVİZLİ
KARTALLI
KAZIM TOPSELVİ
1 2 3
12 13
T 1; Koridorlar ve Kullanımlar
Yeni Merkez’i kentle bütünleştiren omurga tasarlayarak
T 2; Dolaşım ve Donatılar Mahalle ve yoğunluk odaklarını yaratarak
T 3; Olanaklar ve Ortaklıklar;
Altın üçgen işbirliği çerçevesi örgütlenerek
S 1; Bölgeleme ve Bütünleşme Yeni Merkez’in değeri Kartal’a aktarılmalı
S 2; Ulaşım ve Ulaşılabilirlik Kuzey güney bağlantıları güçlendirilmeli
S 3; Ekonomi ve Ekoloji
Dağlar ile Deniz arasındaki doğal koridorlar açılmalı
MİNİMUM MÜDAHALE: E-5’İN KUZEYİ VE GÜNEYİ
• Kent karayolu bağlantıları üzerinde saçaklanmıştır
• E-5 üzerinde Adliye, Hastane, sanayi sitesi, özel konut yatırımları yoğunlaşmaktadır
• E-5 bağlantısı kenti konut alanları yoğunluklu kuzey ve güney olmak üzere iki bölgeye ayırmaktadır
• E-5’in güneyinde kent, sanayi dönüşüm alanının batısı ve kısmen Pendik’i de içeren doğusu olarak ikiye bölünmektedir
TAKTIK: YENI MERKEZ
• Kentin katma değeri Kartal metrosundan Marmara Denizi’ne uzanan kuzey güney doğrultusundaki sanayi dönüşüm alanında üretilecektir
• Yeni merkez, Anadolu yakasının merkezi iş fonksiyonları ve hizmet sektörü odaklı gelişmelidir
• Yeni merkez, E-5 aksı üzerindeki dönüşüm dinamiklerine eklemlenerek Kartal’ın katma değer üreten mekânsal coğrafyası şekillenecektir
•Mevcut E-5 aksı ile yeni merkezi bütünleştirecek raylı sistemler/havaray gibi projeler hayata geçirilmelidir
BÜTÜNLEŞME: DOĞU-BATI EKSENINDE MAHALLELERLE BÜTÜNLEŞME
• Yeni merkez içerisinde Kartal geneline hitap edecek kamusal alanlar bulunmalıdır
• Bütünleşme doğrultuları, batıda Dragos, doğuda Pendik’e kadar uzanacaktır
• Yeni Merkez’in doğu ve batı olmak üzere iki bütünleşme doğrultusu tasarlanmalıdır
• Bütünleşme doğrultuları üzerinde yoğunlaşma odakları yer almalıdır
BÜTÜNLEŞME: KENT IÇI KAMUSAL SIRKÜLASYON
• Ring sistemi ile dikey bağlantıların kent içine ulaşımı sağlanacaktır
• Mahallelerin birbirine erişimi artırılmalıdır
• Yeni Merkez’in mahallelerle bütünleşmesi sağlanacaktır
• Ulaşım bağlantıları ulaşılabilir mesafelerde tasarlanmalıdır
BÜTÜNLEŞME: RÜZGAR KORIDORLARI
• Kartal’ın ekolojik koridorları, dağlar ile deniz arasında uzanmaktadır
• Dere yatakları aydınlığa kavuşturulmalıdır
• Dere yatakları kamusal yeşil alanlarla
desteklenerek ekolojik bağlantılar tasarlanmalıdır
• Yapılaşma baskısı yönlendirilerek ekolojik bütünlük sağlanmalıdır
MİNİMUM MÜDAHALE: KUZEY – GÜNEY BULVARLARI
• Kartal’ın baskın ulaşım bağlantıları doğu batı ekseninde uzanmaktadır
• Metro ve banliyö istasyonları arasında dikey uzanan yeni ulaşım koridorları açılmalıdır
• Dikey bağlantılar, doğu-batı ekseninden kent içlerine ulaşım sağlayacaktır.
• Dikey bağlantılar ile Adliye – Dragos, Kartal MİA – Kartal Geleneksel Merkez, Yakacık – Pendik odaklarını birbirine bağlanmalıdır
MINIMUM MÜDAHALE: DIKEY IŞBIRLIKLERI
• Ekonomik odakların farklı ulaşım olanaklarına sahip olması gereklidir
• Odaklar arası raylı sistem bağlantıları geliştirilmelidir
• Odaklar arası kuzey güney ilişkileri teşvik edilmelidir
• Odaklar arası mekânsal bütünleşme alanları ekolojik koridorlara engel olmamalıdır
ORTAKLAŞAN BÖLGELER: DIKEY IŞBIRLIKLERI
• Omurga üzerinde 3 farklı işlevsel bölge kendi içinde ortaklaşacaktır
• Kartal metro istasyonu etrafında merkezi iş alanı işlevleri yoğunlaşacaktır
• Banliyö istasyonu ve marina etrafında kıyı işlevleri yoğunlaşacaktır
• Omurganın orta kesiminde kamusal donatı alanları yer alarak kentle bütünleşmesi sağlanacaktır
ORTAKLAŞAN BÖLGELER: DIKEY IŞBIRLIKLERI
• Omurga üzerinde 3 farklı işlevsel bölge kendi içinde ortaklaşacaktır
• Kartal metro istasyonu etrafında merkezi iş alanı işlevleri yoğunlaşacaktır
• Banliyö istasyonu ve marina etrafında kıyı işlevleri yoğunlaşacaktır
• Omurganın orta kesiminde kamusal donatı alanları yer alarak kentle bütünleşmesi sağlanacaktır
ORTAKLAŞAN BÖLGELER: ALTIN ÜÇGEN
• Kartalın alt ekonomik odakları arasındaki ilişkileri kuzey – güney yönünde geliştirerek ekolojik koridorların yapılaşma baskısı azaltılacaktır
• Yeni merkezin sahil hattındaki odaklarla işbirliği örgütlenerek kuzey güney ekonomik işbirlikleri geliştirilecektir
• Altın üçgen, raylı ulaşım ağı üzerindeki odaklar etrafında gelişecektir
• Odaklar arasında kalan bölgelerin yapılaşma dokusu ekoloji odaklı planlanacaktır
TAKTIK: DOĞU-BATI RINGI
• Ring, mahalleleri yeni merkezle bağlamalıdır
• Ring üzerinde, kamusal donatı odakları yer almalıdır
• Yaratılan yeni kamusal alanlar kentin ulaşılabilir donatı standartlarını yakalamasını sağlayacaktır
• Ring üzerinde Atalar, Petrol-iş ve Topselvi mahalle merkezleri yaratılmalıdır
TAKTIK: DIKEY IŞBIRLIKLERI
• Doğu - batı eksenindeki saçaklanma kuzey – güney doğrultusuna yönlendirilmelidir
• Rüzgar koridorlarını engellemeyecek mimari tipolojiler tasarlanmalıdır
•Yeni merkez, Kartal geleneksel merkezi ve Pendik arasında ekonomik işbirliği ağı oluşturulmalıdır
FARKLILAŞAN ODAKLAR: ÇEVRESEL ODAKLARLA IŞBÖLÜMÜ
• Omurganın değer üretme kapasitesini çevresel odaklarla geliştireceği işbirliği besleyecektir
• Kuzey – Güney yönündeki gelişim koridoru Kartal’ın geleneksel merkezi ile eklemlenerek kentin yerel ekonomisine katkı sağlayacaktır
• Güneydeki odaklar raylı ve deniz ulaşım bağlantılarını sağlamak konusunda özelleşerek omurganın bölgesel erişim kabiliyetini yükseltecektir
• Odaklar arasında raylı sistemler geliştirilerek yerel bağlantılar geliştirilecektir
FARKLILAŞAN ODAKLAR: MAHALLE MERKEZLERI
• Kartalın konut alt bölgelerinde yani mahalle merkezleri yaratılacaktır
• Ring üzerinde farklı ölçeklerde kamusal donatılar ve açık yeşil alanlar konumlandırılarak kamusal devamlılık sağlanacaktır
• Bu akslar üzerinde mahalle merkezleri ve yoğunluk aktarım odakları planlanacaktır
FARKLILAŞAN ODAKLAR: REKREATIF VE EKONOMIK MIKNATISLAR
• Kartal’ın rekreatif ve kültürel odakları sahil hattında ve kuzeydeki ormanlık alanlarda bulunmaktadır
• Ekonomik yoğunluk odakları doğu – batı hattında uzanan ulaşım koridorları üzerinde sıralanmıştır
• Ekonomik işbirliğinde öne çıkacak odaklar deniz ve raylı ulaşım olanakları güçlü merkezler olarak belirlenmiştir
İŞBIRLIĞI KORIDORLARI: BÜTÜNLEŞME AKSLARI
• Yatay akslar tasarlanarak kentle bütünleşme sağlanacaktır
• Konut bölgelerindeki yoğunluk aktarım alanları planlanarak mahallelerde değer odakları geliştirilecektir
İŞBIRLIĞI KORIDORLARI: KUZEY – GÜNEY BAĞLANTILAR
• Ring üzerindeki odaklar dikey yol bağlantıları ile ringin kesiştiği noktalarda yer alacaktır
• Kavşaklar üzerindeki odaklar kamusal ringi kuzey ve güney doğrultularında da erişebilir kılacaktır
• Dikey ve yatay bağlantıların kesiştiği noktalara yoğunluk odakları yerleştirilerek, bu odakları ulaşılabilirliği artırılacaktır
İŞBIRLIĞI KORIDORLARI: ENGELLEYICI KESIŞIMLERI ORTADAN KALDIRMAK
• Kentin ekolojik ve ekonomik işbirliği koridorları birbirinden ayrıştırılarak engelleyici kesişimlerin önüne geçilecektir
• Kartal’ın ekonomik ve ekolojik gelişim doğrultuları birbirine paralel ve kuzey – güney yönünde planlanmıştır
