KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ

(1)

ÖABT KİMYA ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 1

Kara Kutu & Şaheser Çalışmasıdır

OABTKM

KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ

KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ

İNFORMAL YAYINLARI

5

X, Y, Z saf olduğuna göre;

Z, kesin bileşik Y, kesin element X, element veya bileşiktir.

- Z'nin yapısında C ve H var.

- Y, H₂'dir.

- X, C veya CO'dur.

Cevap B 6

a ve b verilen ısı miktarlarıdır. Isıtıcı gücü sadece zamanı değiş-

tirir.

Cevap C 7

Mıknatıs Fe, Ni, Co çektiği bilinir fakat oksijen sıvısını da çeker.

Alaşım içinde Fe, Ni, Co varsa çeker. Pası çekmez.

Cevap D 8

SI birim sisteminde;

uzunluk - metre kütle - kg zaman - saniyedir.

Cevap B 9

Verilen bilgilerden; elektronlar çekirdek etrafında belli hız ve

yörüngede dönerler ifadesi günümüzde kabul edilmemektedir.

Diğerleri geçerlidir.

Cevap A

10

6. enerji düzeyinden 5. enerji düzeyine 1 farklı 6. enerji düzeyinden 4. enerji düzeyine 2 farklı 3. enerji düzeyine 3 farklı 2. enerji düzeyine 4 farklı 1. enerji düzeyine 5 farklı

Cevap A

n=6 n=5 n=4 n=3 n=2 n=1

1

_H _H

( ) ( R)

a a a

a a

a r r a

2

2 4

34 34

2 2 2

2+ = 2 = 2

+ =

= =

Cevap E 2

d_alaşım = 3 gr/cm³ v_alaşım = 1 cm³

d = m ise m = 3 gr olur.v

%90 Al %10 Cu 2,7 gr Al

n = ,

2 7 = 0,1 mol27 Al 3HCl AlCl 23H

3 2

$

+ +

1 mol 1,5 mol 0,1 x

x = 0,15 mol x 22,4 = 3,36 L

Cevap D 3

I. M₁·V₁ = M₂·V_T & 0,01·100

= M_s·200 (Derişim azalır.)

II. M₁·V₁ = M₂·V_T & 0,01·100 + 0,01·100 = M_S·200 (Derişim değişmez.)

III. KOH + HCl → KCl + H₂O tepkime gerçekleşir. (Derişim azalır.)

Cevap E 4

Saf suda 25°C'de pH + pOH =14

Sıcaklık değişirse değişir. Verilen öncüllerin tamamı doğru olur.

Cevap E

1-10

(2)

İNFORMAL YAYINLARIİNFORMAL YAYINLARI

Deneme 1 Çözümleri

23

Verilen bilgilerden hepsi doğru verilmiştir.

Cevap D

24

Reaksiyonun da denkleşmiş hali;

FeS Fe O SO

,

n mol

4 110 2 8

12048 0 4

( ) ( ) ( ) ( )

, ,

k g k g

mol mol

2 2 2 3 2

0 4 0 11

"

+ +

= =

1 2 3444 444 1 2 3444 444

, molO

0 11 2gerekli 5 katı hava gerekli ,

, ?

, mol

x

1 22 4

0 55

12 32

=

Cevap D

25

6Fe(CO) Cl6@ 2

hegzakarbonildemirIIklorür diye adlandırılabilir.

Fe s s p s p d1 2 2 3 3 3

26 +2 2 2 6 2 6 6merkez atom paramanyetiktir. 6 tane koordine kovalent bağ içerir.

Cevap E 26

6^MnF^x ⁶@ kompleksinin merkez atomu Mn'dir.^-⁴

x + 6 · ( - 1) = -4 = x = +2

25Mn⁺² = 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁵ eşleşmiş e^– sayısı 5'tir. Ortaklanma- mış e^– bulunduğu için paramanyetiktir.

Cevap B

27

32 gram H O²- ² karışımı. Artan gaz, 1,5 mol O2 48 gramdır.

Karışım zaten 32 gram.

, H

H O

mol gram

gram

1 5 3

32 3 29

2 2

=

- = oluşmuştur.

Cevap A

28

Amfoter metallerin kendileri oksitleri ve hidroksitleri amfoter özellik gösterir diğer bileşikleri amfoter özellik göstermez.

Cevap C 29

6Ni(NH ) Cl3 2 2@

Adı diamindikloronikel II'dir. Merkez atomun hibritleşme türü dsp²'dir. Cis yapısı da doğru verilmiştir.

Cevap B 30

İdeal gaz ve gerçek gaz için verilen bilgilerden;

Gerçek gazda tanecikler arası etkileşim yok kabul edilmiştir ifadesi yanlış ideal gazda yok kabul edilmiştir. Diğer verilen bilgiler doğrudur.

Cevap D 31

Doğruluk ile kesinlik aynı şey değildir. Doğruluk gerçek değere

yakınlık, kesinlik ise analiz sonuçlarının birbirine yakınlığıdır yani duyarlılıktır.

Cevap D 32

Primer standart maddeler nötralleşme sırasında titrasyonlarında

kullanılan kuvvetli asit veya bazdır. Yüksek saflıkta olmaları gerekir ve titrasyon sırasında iyi çözebilmeleri gerekir. Ancak renkli olmasına gerek yok.

Cevap A

11

_Y^X s s p s p s d s d

s p s p s d p s p

1 2 2 3 3 4 3 4 3

1 2 2 3 3 4 3 4 4 4

21 2 2 6 2 6 2 1

31 2 2 6 2 6 2 10 1

Cevap C 12

X yalnız +1 değerlik alıyor ise ya 1A grubu metali ya da Ag'dir.

Dolayısıyla elektriği ilettiği kesindir.

Cevap A 13

Tiratar kuralı: 1. ve 3. elementin kütle numaraları toplamının

yarısı 2. elementin kütle numarasını verir.

7 39 46 2 23+ = =

Cevap D 14

Atomda ilk defa çekirdek ve boşluk olduğunu öne süren bilim

insanı E. Rutherford'tur.

Cevap C

15

X s s p p A

Y s s p p A

Z A benzemis

Z Y X

1 2 2 2 6

1 2 2 2 7

8

> >

8 2 2 4

9 2 2 5

9 1

1

"

-

Cevap B

16

Periyodik tabloda soldan sağa etkin çekirdek yükü artar ve e^–'ları daha çok çeker ve yarı çap azalır.

Cevap A 17

Kovalent bağlı bileşikler sıvı halde elektriği iletmez. Nötrleşmek ya sulu ortamda gerçekleşmektedir ya da reaksiyonda H O2 açı- ğa çıkmaz.

Soy metaller hariç bütün metaller bütün asitlerle H2oluşturur.

Cevap E

18

CCl

CH Cl CH

4

2 2

4

bileşiklerinde London etkileşimleri vardır. Baktığımızda CCl₄ > CH₂Cl₂ > CH₄'tür.

Cevap A 19

Erime noktası yüksek olması iyonik, metal veya ağ örgülü kova-

lent bağdır. Erimiş halde iletken değilse elmastır.

Cevap C 20

Karboksilli asitler kendi aralarında ve H O² ile hidrojen bağı yapar. Eterler ve Esterler kendi aralarında hidrojen bağı yapmaz- ken H O2 ile hidrojen bağı oluşturur.

Cevap E

21

Sivrisineğin suya batmaması su damlalarının küre şeklinde ol- ması yüzey gerilimi ile ilgili olup diğerleri kopiler etkidir.

Cevap B

22

Bağ dereceleri uzunluğu bağ derecesi büyük olanda bağ kısadır ve sağlamdır.

O ,

O

O ,

8 3 2 52 8 4 22 8 52 1 5

21

2

21

- = - = - =

+

-

Cevap C

(3)

Deneme 1 Çözümleri 40

2N2( )s+O2( )g"2N O2 ( )g yavaş

N O O N O

2 2 ( )g+4 2( )g"2 2 5( )g hızlı

Rh z›=k$IO I2 yavaşa göre yazılır tepkime derecesi 1'dir.

Tepkime moleküleritesi net reaksiyonda reaksiyona giren mole- küllerin katsayıları toplamıdır.(katı ve sıvılarda alınır). Net reak- siyon;

N O N O

2 2( )s+4 2( )g"2 2 5( )g

molekülerite 6'dır.

Cevap A

41

, , ,

NO NO O

mol

mol mol mol

2 2

1

0 6 0 6 0 3

g g g

2 ? + 2

- -

- + +

^h ^h ^h

Denge 0,4 mol 0,6 mol 0,3 mol

Hacim 1L , , ,

M 0 41 1 0 6

1

= 0 3

,

, ,

, .

KC olur

0 4

0 6 0 3²$₂ ¹ 0 675

= =

Cevap D

42

1. tepkime aynen 2. tepkime ters çevirilirse;

K D

A R

K A D R

x y k

y x i k

i k

8 4 32

c c c

D

?

+ + =

+ + + =

Cevap E

43

Birinci dereceden hız eşitliği ln A

A k t

0

1 = - $

66 @

@ 'dir.

Başlangıç derişimi 1M olsa 10. saniyede 0,1 M kalır.

,

ln0 11 = -k$10 k= 2 3010$ 0 230, ¹ -

- = ^-

Cevap B

44

Grafiğe göre HCl'nin derişimi birden azalıp sonra artmış demek ki HCl çekilmiştir.

Hacim artsaydı bütün maddelerin başta derişimi azalırdı.

Sıcaklık azalsaydı HCl azalmadan yavaş yavaş artardı.

H2veCl2çekilseydi H2veCl2'nin derişimi birden azalır sonra artardı. NH3 eklenmesi HCl çekmek gibi etki eder asit baz reaksiyonu olur.

Cevap B

45

^{A B C}⁺ ^D yazılır. A 2 M'den 1 M'a, B 1 M'dan 0,5 M'a azalmış. C ise 0'dan 0,5 M'a çıkmış.

Denge tepkimesi:

A B C

2 _^g_h+ _^g_hE _^g_h şeklinde olur.

, K ,

1 0 5

0 5 1

C 2 1

1

= $ =

]

^

^ g

h

h olur.

Cevap E 46

EDTA ile Zn birebir reaksiyon verir.

0,1 mol => 6,5 gr Zn harcanmış

25 gramda 6,6 gram Zn varsa 100 gramda 26 gram vardır.

Cevap C 33

Başlangıçtaki çözelti 100gr olsun 25 gr çöker.

gr zelti

su g

75

60 15

çö

Demek ki başlangıçtaki 100 gr'da 40gr

Cevap E

34

,

, m kgn

n mol

m x

24012 0 05 0 05

=

, , t m I kd

x

x gr

12 0 05 5 3 62 5 3 $ $.

$ $

=

Y

Cevap C 35

iyonik şiddet

M A Z B Z ...

2

1$ $ A $ B

= 5 ? ²+5 ? ²+ Na S2 su"2Na⁺+Ssu^-²

0,1M 0,1M 0,1M

, , , .

M=21 0 2 1 0 1 2 0 3$6 @$ ²+6 @$ ²= M olur

Cevap C

36

Hess Kanunu uygulanır.

/ / /

AgCl Ag Cl H kj mol

Ag H O Ag H kj mol

Cl H O Cl H kj mol

917 475 369

k g g

g s aq

2 2

"

3 3 3

+ = +

+ = -

+ -

+ +

- -

^

^ ]

] ]

^

h h

g

g g

h

h h h

AgCl_]k_g"Ag⁺_^aq_h+Cl_^^-aq_h 3H= +73kj mol/

Cevap A 37

1. tepkime ters çevrilip üç tepkimede toplanırsa;

AgBr Ag Br H

Ag H O Ag H

Br H O Br H

AgBr H O Ag Br H

kkal mol kkal mol kkal mol

kkal mol 250

120 90

2 40

( ) ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ( )

k g g

g s ag

k s ag ag

9 0

2 0

2

"

? 3

3 3

3

+ = +

= -

+ = -

+ + = +

+ -

+ +

- -

+ -

Cevap D 38

N ≡ N + 3H - H → 3N

∆H = (N ≡ N + 3H - H) - (3(N - H))

∆H = ((1 x 946) + (3 x 436) - (6 x 689)

∆H = -80 kj

Cevap A

39

SO O SO

H S

H G H ( )

G H T S

( , )

, ,

k joule mol 21

45 0 85

380 230 410

85 45

40 40 0 085 298 40 25 33 14 67 Ü

( )g ( )g ( )g

sis

2 2 " 3

&

3 3

3 3 3

$ +

- -

= - = - - -

= -

= - - -

= - +

= - c c

c

Cevap A

H H H

(4)

Deneme 1 Çözümleri

53

CH CH CH C C CH3- 2- 2- / - 3ile CH C C3- / -CH2-CH2-CH3 izomer değil aynısıdır. Diğerleri izomerdir.

Cevap C

54

C " 4A N " 5A H " 1A'dır.

Molekülün Lewis yapısı genellikle, H

H

C N N şeklinde olur.

4 sigma, 2r bağı vardır.

Cevap E

55

^NHCH NH H C NH^II

O

3

3 2

2

-

- -

bazlık sırası

Amitler çok az baz özelliği gösterir.

Aminler NH3'den daha kuvvetlidir.

CH NH > NH3- 2 3 > HC NH- 2

OII

Cevap A

56

Bütün tepkimeler sikloheksene dönüşür. Ancak ketonlar önce in- dirgenir sekonder alkole dönüşür. Daha sonra eliminasyon tepkimesi ile sikloheksene dönüşür. Yani iki basamakta dönüşüyor.

Cevap D

57

Aldol oluşmasında aldehitler aynı ise 2 farklı ise 4 farklı aldol verir. Çünkü bir kendi aralarında bir de karşılıklı olur.

Cevap D

58

¹³CNMR spektromunda C atomunun durumuna göre pik verir.

C C

CH₃

CH₃ CH₃ CH CH

CH

CH CH

1 2

3 4

5 6 7

7 farklı pik verir.

Cevap C

59

bileşiği bisiklo [3, 2, 1] oktan diye adlandırılır.

Cevap B

1

2 3

4 5 6

7 8

47

Pridin zayıf baz, HCl kuvvetli asittir. Burada tampon oluşur.

Pridin M= =vn den = 7 mmol HCl ise = M

v

=n den = 1 mmol olur.

C₅H₅N + HCl → C₅H₅N – Cl 7 mmol 1 mmol – -1 mmol – 1 mmol 6 mmol artar.

Tampon için formül =

OH K BazTuz 1 5 10, 401 406

b$ & $ 9

- = -

6 5

@ 5 ??

& 9·10^–9 olur.

Cevap C

48

Tamponun etki alanı pkb 1⁺^- 'dir. Demek ki pkb 7= 'dir. kb 10= ^-⁷ piridinin kb'si 10^-⁷. Piridin bir değerlikli bir bazdır. 0,1M'de ki

OH^- derişimi 10^-⁴ pOH = 4 pH = 10'dur.

Cevap D

49

Eşdeğer nokta için mol sayıları eşit olur.

pH = 1 HCl + NaOH → NaCl + H₂O [H⁺] = 0,1 M 0,02 mol 0,02 mol 0,02 mol 0,02 mol

0,1= , n 0 2

, ,

, .

M nv

v

V L mL olur

0 2 0 02 0 01 100

= = =

= =

n = 0,002 mol

Cevap B 50

^NH¹⁰⁰^{0 01}^{, M}^ml³⁺^HCl^{0 1}^{, M}

x ilk HCl eklediğinden itibaren tampon oluşur.

x eşdeğerlik noktasında 10 mL HCl harcanır.

Bir sulu çözeltide mutlaka H ' OH '⁺da ^-da vardır. Çünkü IH I IOH I⁺ $ ^- =10^-¹⁴ (25^oC) bu yüzden "0" olamaz.

Cevap B 51

SO3 MnO SO Mn

4 4 7

42

6 2

$

+ +

+ + -

- +

+

alınan e^– sayısı verilen eşit olduğundan,

SO MnO SO Mn

5 3+2 4^-"5 4^-2+2 ⁺2

Oksijen eksik tarafa H₂O yazarız. Hidrojen eksik tarafa H⁺ iyonu yazarız.

H SO MnO SO Mn H O

6 5 3 2 42 5 2 3

42 2

" 2

+ + + +

+ - - +

Cevap B

52

Derişim pilinde doygun çözelti Anot kabındadır.

E E ,

, , ,

KatotAnot ( ), log

log x 0 062 0 3 0 00 0 062

0 1

pil= pil-

= -

log x, 0 1 10

= = - _çıkmalı

M x 10= ^-¹¹ ^'dir.

CuS Cu S

K 10

( )k 2 2

22 ¹¹ ¹¹

çç

? +

=

+ -

- 10^- 10^-

Cevap A

2 e^- vermiş 5 e^- almış

(5)

Deneme 1 Çözümleri 60

^Zn(k) / Zn(aq)+2 / Cu(aq)+2 / Cu(k)0

Pil tepkimesi çalışır.

Cevap A

61

Verilen üç bilgi de kavram yanılgısıdır.

Cevap E 62

Verilen dört yargı da kavram yanılgısıdır.

Cevap A

63

Bir hipotez hiçbir kuşkuya yer vermeyecek şekilde doğrulanır ve herkes tarafından kabul edilirse kanun denir.

Cevap E 64

Bilim;

✔ Evrensel ve olgusaldır. ( I. ve III. doğru)

✔ Ama bilim nesneldir (II. yanlış)

Cevap A

65 11. 7. 9. 8

Sınıf Ünite No

Konu No

Kazanım No Kazanım No:

Cevap A 66

Verilen özellikler argümantasyon tekniğine aittir.

Cevap A 67

Her zaman önce asit sonra su eklenmelidir ifadesi yanlıştır. Her

zaman önce su sonra asit eklenmelidir.

Cevap C 68

Verilen;

✔ Tahriş edici madde uyarısıdır.

Cevap D 69

Verilen üç yargı da temel düzey kimya dersi öğretim progra-

mının genel amaçlarındandır.

Cevap A 70

Ve diyagramı, kavramları tespit ederken öğrencide var olan kav-

ram yanılgılarını tespit etme tekniğidir.

Kavram yanılgılarını tespit etme yöntemlerinden bazıları

✔ Kavram haritası

✔ Kavram ağı

✔ Anlam çözümleme tablosu

Ama yapılandırılmış grid ve kelime ilişkileme tekniği kavram ya- nılgılarını gidermede kullanılmaz.

Cevap E

71

Teori olabilmesi için fikir öne sürülmeli, E öncülü metallerin işle- nebileceğini öne sürmüş.

Cevap E

72

Kimya öğretim programının Kimya - Teknoloji - Toplum - Çevre kazanımları şu şekilde tanımlanmıştır.

Kimya eğitiminin farklı yönlerinin birleşerek ortaya çıkaracağı varsayılan, hayatında kimyaya etkisi, kimyasal faaliyetlerinde çevreye olan etkisi olarak tanımlar.

Cevap E 73

Açıklama aşamasında öğrencilere ayrıntılı vermek uygun olmaz.

Cevap B 74

Kavram geliştirmedeki zihinsel süreçler genelleme, ayrım, tü- mevarım, tümdengelim ve ilişkilendirmedir. pH metre kullanma teknik bir beceridir.

Cevap C 75

Anoloji kullanma, semboller ve formüller ile gösterme, atom,

iyon, molekül gibi çıplak gözle görülmeyen taneciklerin şekillen- dirilmesidir. Asit baz konusu öğretilirken bunlardan günlük hayat- tan örnek vermek modelleme değildir.

Cevap D

(6)

Deneme 2 Çözümleri

1

NaNO3 Güverçile K₃Al(SO₄)₃ ŞAP

AgNO₃ Cehennem Taşı

Cu₂CO₃ Malohit CaSO₄ Alçı Taşı

Cevap C 2

Tepkimeye göre H₂O elektron çifti verdiği için Lewis asitidir. Bu

nedenle tepkime Lewis asit-baz tepkimesidir. Tepkime sonunda oluşan H₂CO₃ için pH değeri 7'den küçüktür. Tepkime katılma tepkimesidir.

Cevap E 3

Kaynarken sıcaklığın sabit olması saf olduğunu göstermez. Sıvı

- sıvı homojen karışım olaiblir.

Homojen ise saf olmayabilir. Fiziksel yolla parçalanmıyorsa bu element veya bileşiktir.

Cevap B 4

Kovalent bağlı bileşikler sıvı halde elektiriği iletmez.

Metaller katı ve sıvı halde iletir, gaz halinde iletmez.

İyonik bağlı bileşikler katı halde iletmez. Sıvı halde iletir.

Asit, baz, tuz çözeltileri elektriği iletir.

Cevap D 5

Benzoik Asit Fenol Benzil alkol COH

O

OH CH₂–OH

Suda en fazla H⁺ iyonu veren Benzoikasittir. Bundan dolayı en kuvvetli olan asittir. Benzil alkol ise suya H⁺ iyonu veremez. Yani en zayıf Benzil alkoldür.

Cevap E

6

Bir miktar CO² çözünecektir.

Kimyasal değişme olur.

Saf sıvıda bir gaz çözündüğünde buhar basıncı değişmez.

Cevap A 7

n=0 318106^, =3 10$ ^-³mol

Na₂CO₃ → 2Na⁺ + CO3-2 olur.

CO H O HCO H O

mol mol mol

32

3 10 3

3 10 2

3 3 3

"

+ +

$ $ $

- + -

- - -

HCO3 H O H CO H O

3 10 3 3 10

2 3

3 10

3 3 3 2

"

+ +

$ $ $

- +

- - -

M , M

12 10

6 10 0 5

HCl 3

3

$

= $ _- =

-

Cevap D

8

Dializör tüpüyle ilgili verilen bütün bilgiler doğrudur.

Cevap E 9

Verilen üç bilgi de Moseley'in yaptığı çalışmalar arasındadır.

Cevap E

10

Elektronlar arasında yüksek voltaj uygulanan katot tüpünde ka- tottan (-), anoda (+) doğru hareket eden yeşilimsi ve doğrusal ışınlar elektronlar tarafında oluşturulur. Negatif yüklü oldukların- dan manyetik alanda saparlar. Kullanılan malzeme katot ışınları- nı değiştirmez.

Cevap C 11

Asit katalizörlüğünde H O² katıldığında burada fenil elektron çe-

kici özelliğinden OH^- fenile yakın tarafa bağlanır.

Cevap E

12

_{E A} _Z

E

E ,

n n

hc nm

1 1

2 10 41 91 3 2 5 10

2 5 10 6 10 3 10

72

d

12 2 2

18 2

18

18 34 8

3 $ $

3 $ $ $

3 $

I $ $ $ $

I

= -

=

= =

=

- -

b b

l l

Cevap B 13

Radyal düğüm sayısı ⇒ n - l - 1'dir.

3d için 3 - 2 - 1 = 0'dır.

Cevap A 14

Bağ uzunlukları, bağ yapan iki atomun çekirdekleri arasındaki mesafedir. Bağ uzunluğu kısaldıkça bağ kuvveti ve bağ derecesi artar.

Cevap A 15

11Hve D

12 tanecikleri izotoptur. Bunların iyonlaşma enerjileri farklıdır, yoğunlukları farklıdır.

Hem kendilerinin hem de başka bir element ile yaptığı bileşikle- rin kimyasal özellikleri aynıdır.

Cevap C 16

Evrende en çok hidrojendir, atmosferde en çok azot, yer kabu-

ğunda en çok oksijen elementleri bulunur.

Cevap B 17

4. ve 3. iyonlaşma arasındaki oran 3,63'ten büyüktür.

Hiçbir zaman E1=E2 veya E2=E3 olamaz.

Cevap D 18

Standart primer çözeltilerinin renkli olmasına gerek yoktur. Diğer

öncüller doğrudur.

Cevap A

19

M ^%M Ad 10 ^, ,

40 10 1 1 10

4 11 2 75

&

$

$ $ $

= = =

Cevap A

20

Aynı karbon sayısında alkollerin kaynama noktaları Aldehit ke- tonlardan büyüktür. Aldehit kaynama noktaları ketonlardan bü- yüktür.

Cevap A

21

Arrhenius kuramına göre sulu çözeltilerde H⁺ iyonu veren asittir.

Bu tanıma göre II. tepkime asit baz tepkimesi olduğundan tanım- lanır. I ve III ise Lewis asit-baz tanımıdır.

Cevap B

OH

(7)

Deneme 2 Çözümleri 30

^e^– çifti veren baz, e^– çifti alan baz olduğundan I ve III Lewis asit-

baz tanımına girer.

Cevap D

31

Fe CN Fe(CN)

CN Fe

Fe(CN)

,, M

FeS Fe S

K Fe S

kd x

x

x x

6

10 10 110 2 2 10

10 2 10

5 10 ,

, ,

( )

çç

x

k

2 6

2 10

0 1

4 0 2 2

4 4

16 6

11

2 2

2 2 15 11

4 11

?

&

?

&

$ $

$

$ $ $

$ +

= =

=

+

= =

= .

+ - -

- +

-

+ -

+ - - -

- -

6 6

@

Cevap D

32

Zayıf asit ve tuzu, zayıf baz veya tuzu ile tampon hazırlanır. Ce- vap I ve III'tür.

Cevap D

33

CH CH COII

2= - - CH COII OH - 2- -

her bir karbon grubu bir bileşik gibi düşünülür.

CH C

C C

CH C

C OH C

deki deki deki deki deki

2 1 2 2 3 O

O 2

2

"

- - + -

- +

z

Cevap B

34

CN^- iyonu kuvvetli alan ligantıdır.

25Mn⁺² = 1s² 2s² sp⁶ 3s² 3p⁶ 3d⁵

dx y dz

d d d

2 2 2

xy yz xz

PS PS P

Cevap A

35

Polipratik asit olan H₃PO₄'ün NaOH ile titrasyondan elde edilen grafiğe göre belirgin 2 dönüm noktası gözlenir. Fosforik asititn 3 hidrojeni çok az iyonlaşır burada dönüm noktası gözlenmez.

A noktasında H3PO4 – H2PO4–2 tamponu olur.

C noktasında H₂PO₄^–ile HPO₄^– tamponu oluşur.

Cevap C

6

22

Gaz fazında hidrojen bağı yoktur. Eterler kendi aralarında hidro- jen bağı yapmaz.

Cevap B

23

Yüzey gerilimi ile ilgili verilenlerden hepsi doğrudur.

Cevap E

24

Bağlayıcı elektron - Karşı bağlayıcı sayısı elektron sayısı

O2–2 'nin

bağ derecesi =

2 O₂^–2:

2s 2s

PS PS

v v^* 2p 2p 2p

PS PS PS

v r r 2p 2p

P P

r^* r^* 8 62- = 1

Cevap B

25

^Fe⁺²⁺^{Cr O}² ⁷^-²^"^Fe⁺⁺^Cr⁺³ tepkimesi denkleştirildiğinde, /

/

Fe Fe e

Cr e Cr

6

6 2 1

2 3

26 3

"

+ +

+ + -

+ +

Fe Cr O Fe Cr

6 ⁺²+ 2 7^-2"6 ⁺3+2 ⁺3

Asidik ortamda Oksijen eksik tarafa H₂O, Hidrojen eksik tarafa H⁺ iyonu eklenir.

H Fe Cr O Fe Cr H O

14 6 ² 2 72 6 2 2 3 7

" 2

+ + + +

+ + - + +

Cevap C

26

H O² ² asit özelliği gösterir.

Antiseptik madde olarak kullanılır.

Oksijenlerden biri "O" biri -2 değerlik almıştır.

Cevap C

27

PVC'nin oluşumu katılma polimerleşmesi, naylon 6,6 ve protein oluşumu kondenzasyon polimerleşmesidir.

Cevap D

28

^{I. Cl}^–^{ve OH}^– p orbitalleri tamdolu olan ve en az üç yalın e^– çifti içe- ren r verici liganttır.

II. NO CN ve CO2-, - düşük enerjili orbitaller bulundurdukları ve boş orbitalleri olduğu için r alıcı liganttır.

III. H₂O, NH₃ ve (en) sadece sigma bağı var. Merkez atom da e^– çifti var.

IV. Bu sıralama moleküler orbitaller teorisi ile açıklanır.

I, II ve III doğru, IV yanlıştır.

Cevap D

29

Na Fe(CN)⁴6 ⁶@

sodyumhegzasiyonaferrot II olarak adlandırılır. 6 tane koordine kovalent bağ içerir. CN^- kuvvetli alan ligantıdır.

Cevap E

(8)

Deneme 2 Çözümleri

36

^Al , ^Mg

x mol y mol mol 0 3

1444444 444444-2 3 metaller asitlerle değerliğinin yarısı kadar H2

gazı oluşturur.

x + y = 0,3 Al 23H

" 2

x 1,5x 1,5x + y = 0,35 Mg "H2 y y Denklemi çözülürse x = 0,1 y = 0,2

0, 1 27

= m m = 2,7

0, 2 2, 4

= m m = 4,8 m_T = 7,5

Cevap C

37

P · V = n · R · T toplam mol sayısı

, , , , ,

nN2=0 25mol nCO2=0 5mol nNe=1 5mol P · V = n · R · T

, , ,

, P

P atm

11 2 2 25 273 22 4 273 4 5

$ = $ $

=

Cevap E 38

Başlangıçta PAr = 60 cm Hg ve BB = 20 cm Hg musluk açıldı- ğında Argon gazının basıncı yarıya inerken X'in buhar basıncı değişmez.

Son durumda 1. ve 2. kapta basınçlar eşit olup toplam basınç 50 cm Hg'dir.

1. kapta basınç azalırken 2. kapta artar.

Manometredeki civa seviyesi 50 cm Hg olur.

Cevap A 39

Katısıyla dengedeki çözeltiye katının bir miktarını çözecek kadar

su eklendiğinde;

- Derişim - Kaynama Noktası - Yoğunluk - Buhar basıncı - % derişimi

- çözünürlük özellikleri değişmez çözelti kütlesi artar.

Cevap A 40

^Al2O₃ hem asit hem bazla tepkime verdiğinden amfoterdir.

Fe⁺³ iyonunda H₃O⁺ yani asidik olur.

Li2O çözeltisinde OH^– var. Baziktir.

SO₂ çözeltisi asittir.

Cevap D 41

Çözeltinin buhar basıncı Roold yasası açıklanır.

Eğer uçucu olmayan katı çözündü ise;

, ,

m mol

n mol

X

18010 10 18036 0 2 10 210

ker su

se

su

= =

= B ⋅ B = B ⋅ B ⋅ X

çözelti çözücü çözücünün mol katsayısı

BB_çözelti = 30,2 10, 2

10 = 30

Cevap D

42

Ametallerin 2. elektron ilgileri endotermiktir. Gazların çözünür- lüğü ekzotermiştir. Asit-baz reaksiyonları ekzotermiktir. Azotun yanması endotermiktir. Metal asit reaksiyonları ekzotermiktir.

Bağ oluşumları ekzotermiktir.

Cevap D 43

Grafiğe göre girenlerin potansiyel enerjisi sıfır yani girenler ele- ment ve standart koşullardaki oluşum entropileri sıfırdır. Verilen reaksiyon ekzotermiktir. Azotun yanması endotermiktir. Elmasın oluşum entalpisi sıfır değildir.

Cevap E

44

Alınan ısı verilen ısıya eşittir.

Q_alan = Q_veren

2 · 0,5 · 10 + 2 · 80 + 2 · 1 · (ts - 0) = 8 · 1 (40 - t_s)

m · c · ∆t + m ler + m · c · ∆t = m · c · ∆t

t_s = 15 °C olur.

Cevap B 45

Katı Gaz

Sıvı

0 100

I. Doğru'dur.

II. F = C – P + 2 formülü kullanılır.

F = 1 - 3 + 2 = 0 olur.

F: Serbestlik derecesi C: Bileşen sayı P: Faz sayısı

III. 10 °C artarsa gaz oluşur.

Cevap D

46

Taneciklerin hızını sadece sıcaklık artırabilir diğerleri reaksiyon hızını artırabilir.

Cevap D

47

_{A A} _A

,

, , ,

, kt t k

k

k t

t

1 1 1

5 101

2 5 101 50 3 2 3 2 2 5 101

12 5

0 0

3 2

2 12

12

$

$ $ $

$ $

- = =

- =

= =

=

- -

-

Cevap D 48

2NO( )g+O2( )g?2NO2( )g kc=0 25,

Başlangıç 2 mol - x

Değişim 1,5mol +0,5 -1

Denge 3mol 0,5mol 2 x 1

A -

X

1,5M 0,25M

, ( )A ,

A , M

, kc x

0 25 45 0 25 0 375

1 75

2 2

= = $

=

Cevap D

(9)

Deneme 2 Çözümleri 49

^Pb ^Cl ^PbCl ^{Q K} _{çö ker}^ü

Cl , M

PbCl Pb Cl K ( )

bu y zden mol mol olusur

x x 2

10 4 10

10 2 10 10

2 10 2 100 2 10

2 10 4 10

4 10

>

( ) çç

*

( ) çç

k

k x

2 2

3 3

10

3 3 3

2

3 2

2 2 2 2 12

8 2

?

$

$ $

$ +

- -

= =

+ = =

=

+ -

- -

-

- -

-

+ - - -

- -

Cevap E

50

Kendisi kuvvetli olanın eşleniği zayıftır. Asitlerin kuvvetlilikleri;

HClO4>HClO3>HClO2

Eşlenikleri III > II > I'dir.

Cevap D

51

Tampon çözeltide OH^-(baz tamponunda) OH^-=kb tuz$ baz ^pH_OH⁹^{ise pOH}₁₀5 ⁵

= =

=

- -

,x

10^-⁵=10 0 02^-⁵ 0,2M 100 mL x = 0,02 mol NH₄NO₃'tür. 0,02 moldür.

0, 02 80

= m m = 1,6 gram

Cevap C

52

Pil hücresinde dış devrede elektron akışı anottan katota doğru- dur. Diğer verilen bilgiler doğrudur.

Cevap A

53

Verilen pil hücresinde pil reaksiyonu;

Zn( )k 2H Zn2 H ' .( )gdir

? 2

+ ⁺ ⁺+ Çünkü ortamda Cu⁺² olmadığından Cu⁺²indirgenemez buna göre;

Başlangıçta Epil 0,76'dır.

pH=1 olduğu anda H H+ 2'ye dönüşmüş ve devreden 0,9mol elektron vardır.

Zn Zn ,

,

e n mAm m

m gr

2 0 45 65

29 25

, ,

2

0 45 0 9

" + = =

=

+ -

Zamanla pil potansiyeli azalır.

Cevap B 54

^BF3 " Düzlem üçgen apolar.

CCl₄ " Tetrahedral apolar.

XeF₄ " Kare düzlem apolar.

XeF₂ " Doğrusal apolar.

ClF₃ " T şeklinde polar.

Cevap E 55

_CH

3

1

2 3

4 6 5 7 8

9

Adlandırmada numarasıyla birlikte dallanmanın adı + bisiklo + halkadaki ortak karbon atomları dışında karbon atomu sayıları ve ana grup adlandırması yapılır.

8. metilbisiklo [4,3,0] nonan.

Cevap A

56

Kapalı formülü C₆H₁₀O'dur. Buna göre C seçeneği ile izomer olur.

CH2

CH CH₂ OH CH₂

CH CH

C6H10O

Cevap C

bileşiğinin alken olduğundan KMnO4'den geçirildiğin- de diolleri oluşturur.

izomerleri; Alkin, dien, sikloalken ve

bileşiğidir.

Bu yüzden Bütün izomerleri doymamıştır ifadesi yanlıştır. Siklop- ropan katılma tepkimesi verir.

Cevap B 58

I. öncül rezonans II ve III toutomeridir. Rezonansta bileşik adı

değişmez. Toutomeride bileşik adı değişir. Rezonansta π bağı yer değiştirir. Toutomeride atomlar da yer değiştirir.

Cevap D 59

Alkinler seyreltik H SO² ⁴ geçirilirse pirimer alkollerden oluşur.

Alkil benzenler bazik KMnO4'den geçirilirse benzoik asit oluşur.

Alkenlerin O3 ile tepkimesinden Aldehit ve keton oluşur.

Cevap E 60

CH3

Br C H CH

3 2

y

Bu bileşiğin potasyum metoksitik tepkimesinden siklo alken olu- şur. Burada H 2. karbondan ayrılır. Çünkü potasyum metoksitli ortamda anti Zaitsev uygulanır dolayısıyla bileşiğin adı 3-etil-5- metil siklopenten'dir.

Cevap A

61

Verilen üç yargı da kavram yanılgısıdır.

Cevap A 62

Verilen üç yargı da kavram yanılgısıdır.

Cevap C 63

Yapılandırmacı öğrenme kuramını temel alan 5E modelinin keş-

fetme basamağını uygulamaktadır.

Cevap B 64

Hibritleşme-molekül geometrisi karbon kimyasına giriş ünitesinin

konusudur.

Cevap C 65

I ve II. kazanımlar psikomotor beceri kazanımıdır.

Ama III numaralı yargı tutum ve değerler kazanımıdır.

Cevap B

57

(10)

Deneme 2 Çözümleri 66

12. 4. 2. 5

Sınıf Ünite No

Konu No

Kazanım No Kazanım İfadesi:

Cevap B 67

Verilen tanım öğretim materyali hazırlama ilkelerinden

“kapalılık”tır.

Cevap A 68

I. ve III. yargılar yanlış verilmiştir. Termometre kırıklarının civalı kısımları ve civa atıkları asla çöpe ya da lavaboya atılmamalıdır.

Evsel atıklar beyaz değil, siyah poşet bunların çöpleri atılmalıdır.

Cevap D

69

Maddenin fiziksel halleri 9. sınıf “Maddenin Halleri” ünitesinin konu başlığıdır.

Cevap C 70

Kimya laboratuvarında kullanılan güvenlik kartındaki sarı renk;

✔ Reaktivite riskidir.

Cevap C 71

Kavram yanılgılarını önlemek için kavram haritaları, kavramsal

değişim metinleri, zihin haritaları, kavram karikatürleri kullanıla- bilir. Bu nedenle yanlış kavramların yanlış kavramların farkına varmak öğrencinin işini daha da kolaylaştırır.

Cevap A

72

Kömür siyah diye C atomunun siyah olması, demirin sert olduğu için atomlarında sert olması birer kavram yanılgısıdır. Ancak bü- tün maddeler ısıtılınca genleşir ifadesi su moleküllerin için farklı bir kavram yanılgısıdır.

Cevap B 73

Öğrencilerin bilimsel süreç becerilerinin tümünü geliştiren, öz- gün ve yaratıcılığı ön plana çıkaran ve öğretmenin kalıcı olması- nı sağlayan deney türü test etmedir.

Cevap B 74

Resim oksitleyicidir.

Cevap D 75

Kimyasal maddelerin depolanması için kullanılan depolardaki

raflar asit, baz ve bazı kimyasallar ile etkileşmemesi için Demir olmamalıdır. Bunun yerine kimyasallar ile etkileşmeyen plastik- ler tercih edilir.

Cevap B

(11)

Deneme 3 Çözümleri

1

Simyacıların uğraş alanları arasında paslanmaz çelik yapmak yoktur.

Cevap C 2

CH COOH NaOH CH COONa H O3 + " 3 + 2

0,0075 mol 0,0025 mol – – -0,0025 mol -0,0025 mol 0,0025 mol 0,0025 mol 0,0050 mol

, ,

,

, H O K TuzAsit H O

1 8 10 0 00250 0050 3 6 10

a

3 5

&

$ $ $

$

=

+ -

7 7

55 A

A ??

Cevap B

3

Hidroliz derecesi khc 'dir.

kh 1010

9

= -14

- kh 10= ^-⁵ 10103 0 1,

5=

- -

Cevap D 4

Kesinlik verilen tamamen aynı yolla elde edilmiş diğer verilere

olan yakınlığıdır. Doğruluk ise bir sorunun gerçek değere yakın olmasıdır. Yapılan deneylerde aynı sonuca yakın değerler bulu- nuyor. Ancak gerçek değeri bilmeden sonucu kesin bilemeyiz.

Cevap A 5

H8 MnO4 5Fe2 Mn2 4H O 5Fe

2 3

"

+ + + +

+ - + + +

MnO₄^– mol sayısı = 4 · 10^-4 mol 2 · 10^-3 mol n = 4 · 10^-4 mol

1 mol Fe 56 gr.

2 · 10^-3 mol x x = 1,12 gr.

% , %50

Fe=1 122 24, $100=

Cevap B

6

PPM = = 3,29 = mg 1 n MAm &3 29, mgr329$10³ 10⁵mol

= =

- -

M=Vn=101⁵=10⁵M

- -

K₃Fe(CN)₆ " 3K⁺ + Fe(CN)₆^–3 10^–5 M 3·10^–5M 10^–5 M

Cevap C

7

X yoğunluğu Y ve Z'den büyük mü küçük mü olduğu bilinmez.

X'in yoğunluğu Y - Z karışımından büyük.

Y - Z karışımı ayrımsal damıtma ile ayrılmayabilir. Kaynama nok- taları aynı veya birbirine çok yakın olabilir.

X, Y'de ve Z'de çözünmez dolayısıyla çözelti oluşturmaz.

Cevap A 8

Buzun kütlesi azalır yoğunluğu değişmez sıcaklığı değişmez.

Cevap A 9

Kaba bir miktar tuz atılırsa yoğunluk artar bu yüzden elastik ba- lona etkiyen basınç artar. Dolayısıyla Ne gazının hacmi azalır pv çarpımı değişmez.

Cevap C

Çözünen (mgr) Çözelti (L)

10

^Mg(OH)2 " Mg⁺² + 2OH^– x x x K_çç = x · x = 1,8·10^-11

, .

x/³ 4 5 10$ ^-⁴M olur

Cevap E

11

Katot ışınları için verilen üç bilgi de doğrudur.

Cevap E 12

Her foton atomdan elektron koparmaz belli frekansta olmalıdır.

Fotonun frekansı artarsa kopan elektronun kinetik enerjisi artar.

Foton şiddeti artarsa kopan elektron sayısı artar.

Cevap D 13

∆E = 2 10$ ¹⁸$ 112-312 $12

- b l = 2⋅10^–18

1 tane H( )g'nı H( )+gyapmak için gerekli enerji 2 10$ ^-¹⁸'dir.

1 tane için 2 10$ ^-¹⁸j

? tane için 10⁶j 5 10$ ²³tane elde edilir.

6 10$ ²³-5 10$ ²³=1 10$ ²³tane kalır.

Cevap A 14

Metal katyonlar EDTA çözeltisi ile 1'e 1 oranda kompleks oluşturur.

EDTA = 0,1 = , 0 02n

n = 2 · 10^–3 mol " Bu aynı zamanda Pb⁺²'nin derişimidir.

PbO_M = 2 · 10^–3 · 223 = 0,446 gr.

, % x , 10

0 446 100= 4 46

Cevap B 15

Verilen bilgilerden üçü de doğrudur.

Cevap A 16

Kompleks bileşikler adlandırılırken önce ligant sayısı ve adı söylenir. Ligant etilendiamin olduğundan 3 tane olduğunu ifade etmek için tris ön eki kullanılır.

Adlandırma Tris (Etilendiamin) Kobalt (III) Klorür şeklinde olur.

Cevap C 17

H O D O2 ve 2 kimyasal özellikleri aynı fiziksel özellikleri farklıdır.

- Kaynama noktası - Mol kütlesi - Yoğunluk

özellikleri fiziksel özelliktir.

Cevap C 18

2. iyonlaşma enerjilerini kıyaslarken; 1 elektron eksik düşünülür.

X Y Z

A A A

11 12 13

8. 1. 2.

→ benzemiş

X > Z > Y

Cevap B

19

I. İzoelektroniklerde e^– sayısı eşit olur.

II. Çapı küçük olan iyondan e^– koparmak zordur. II yanlış olur.

III. e^– alan atomun çapı artar. e^– verenin çapı azalır.

Cevap D

(12)

Deneme 3 Çözümleri

20

Verilen ışınların hiç birisinin iyonlaştırma özelliği yoktur.

, ,

a b v, x ve kozmik ışınlar iyonlaştırıcı ışınlardır.

Cevap E 21

Metalik bağ kuvveti değerlik elektron sayısı arttıkça artar.

Cr

Sc Cr Sc K

K 6 3 1

> >

24 21 19

"

Cevap A 22

Ag'nin indirgenme potansiyeli pozitiftir. Yükseltgenme potansiyeli en büyük olan ile tepkimedeki pil potansiyeli en yüksek olur.

Yani 1Al+3Ag⁺1"Al⁺3+3Ag Epil=2 476, V

Cevap E 23

H O2 polar bir maddedir. Polar olanlar H O2 'da iyi çözünmesi

beklenir.

HCl " polar çözünür.

CO " polar fakat nötr oksit olduğundan suda çözünmez.

C H O6 12 6"çözünür (polialkol) ZnO " amfoter oksit suda çözünmez.

NH3"polar çözünür.

Cevap C 24

Kaynama noktası küçük olan sıvıların buhar basınçları büyük

olur.

CH₃OH: H₂ bağı ve London Kuvvetleri var.

C₂H₅OH: H₂ bağı ve London Kuvvetleri var.

CH₃OCH₃: Dipol-dipol ve London Kuvvetleri var.

Kaynama noktaları II > I > III olur. Buhar basınçları tam tersi olur.

II < I < III olur.

Cevap C

25

Amorf katılarla ilgili verilen bilgilerin üçü de doğrudur.

Cevap D 26

XMnO4'deki X " Hidrojen veya +1 yada +2 yüklü bir metaldir.

Sulu çözeltisi iyon içerdiğinden elektriği iletir.

Cevap A 27

Verilen reaksiyonların hepsi asit-baz reaksiyonudur.

Cevap E 28

Formal yüklerine bakılır.

I. için;

S C N

6 2 4 0 4 4 0 0

5 2 4 1

& - - = - - = - - = - II. için;

S C N

6 1 6 1

4 3 2 1

5 4 0 1

& - - = - - - = - - - = + III. için;

S C N

6 4 0 2

4 3 2 1

5 1 6 2

& - - = - - = - - - = -

Formal yüklerin mutlak değerce toplamı ne kadar büyükse o kadar kararsız.

Cevap B

29

1 mol EDTA ile 1 mol metal iyonu tepkime verir.

EDTA mol sayısı = 0,1 = , n

0 02 n = 2 · 10^–3 mol ZnO'nun mol sayısı da 2 · 10^–3 mol olur.

M = 2 · 10^–3 x 8,15 = 0,163 gr.

%ZnO = , x , 1

0 163 100 1 63=

Cevap D

30

_{K Ag(CN)}6 2@

Adı Potasyumdisiyanoarjontat diye adlandırılır.

Sulu çözeltisinde K , Ag⁺ ⁺veCN^-iyonları bulunur. Koordinasyon sayısı ikidir.

Cevap A 31

Bir molekülünün kütlesi değişmez ama bir molekülünün gram cinsinden kütlesi değişir. Dolayısıyla bir molünün hacmi ve kütle- si değişir.

Cevap C 32

Gıda Sanayide;

CH COOH3 sirke olarak kullanılır.

H PO3 4 kola, peynir vs. kullanılır.

HCN kansorejen zehirli, kullanılmaz.

HNO HCl

3 kuvvetli asitler gıda sanayide asit düzenleyici olarak kullanılmaz.

Cevap B 33

6Fe( ) Clen3@ 3

Adı trisetilendiamindemir III klorür.

Etilendiomin iki dişli bir liganttır. Etilendiomin şelat yapar. Koordi- nasyon sayısı 6'dır. Merkez atom paramanyetiktir.

Çünkü;

Fe s s p s p d1 2 2 3 3 3

26 2 2 6 2 6 5

merkez atomun tüm orbitalleri tam dolu değildir.

Cevap C 34

Ters çevirilmesiyle kaptaki basınç değişir. p v n R T

s b

$ = $ $ 1 2 34444 4444$ R T

I.

II.

p v n

kap v

kap90 v vv

60 ¹ 32

2 2

1

$ $ $

$

=

Cevap D 35

Gerçek gazın basıncı ideal gazdan küçüktür. Çünkü gaz tanecik- leri birbirini çektiğinden ideal gaza göre serbest hareket edemez bu yüzden moleküller arası etkileşim hangisinde büyükse a sa- biti onda büyüktür. HF'de etkileşim en büyüktür.

Cevap E 36

100 mL alkol - su karışımı 90 gr'dır.

?

gramda gr alkol varsa gramda

gr

90 36

100

40

Cevap A

37

Eşit hacimde çözeltiler karıştırılırsa derişimleri toplanıp ikiye bö- lünür.

Son derişim 6M demektir ve bu çözelti %20'likmiş.

M %

,

d mA d

d

10 6 20 1040 1 2

$ $ $ $

= =

=

Cevap E

54 gr

su 36 gr

alkol